De Vlaamsche Gids. Jaargang 22

[p. 379]

Arbeid, Welvaart en Geluk der Menschheid⁽¹⁾

Hier is een poging van H.G. Wels om ‘het economisch leven geheel in kaart te brengen,’ een ‘alles omvattend overzicht van het economisch wereldproces’ te leveren, en ‘gezonde, algemeen gangbare opvattingen over arbeid en welvaart’ ingang te doen vinden.

De schrijver onderzoekt hoe de mensch ‘een economisch dier’ werd en kracht en stof leerde benuttigen. Daarna komen voeding en huisvesting aan de beurt, alsmede de organisatie van den arbeid, armen en rijken, de vrouw en de arbeid...

Laten we hier eenige ondertitels opsommen, die wijzen zullen op den rijken en afgewisselden inhoud van het boek: De boer als grondslag der oude orde. - De boer is bezig te verdwijnen (bedoeld wordt: in Sovjet-Rusland). - De straatverlichting. - Gilden en vakvereenigingen. - Medezeggenschap. - De mogelijkheid van een betrekking voor het leven voor iedereen. Resten van gedwongen arbeid en slavernij in de tropen. - Rationalisatie. - De coöperatieve beweging. - Inflatie, deflatie en devalorisatie. - De gouden standaard. - Oorzaken der werelddepressie. - Hoe menschen rijk werden (hier allerlei bijzonderheden over de Rotschilds, Rockefeller, Edison, Ford). - Eenige gevolgen op zedelijk gebied van de traditioneele minderwaardigheid en achterstelling der vrouw. - Is afzonderlijk onderwijs voor de volwassen vrouw gewenscht? (Ja, wordt er geantwoord, want de moderne moeder, als zij 30 of 45 jaar is, heeft niet veel meer te doen en moet een ‘uitweg vinden uit haar levenden dood.’).

Wij vermelden nu nog het hoofdstuk over de regeeringen en hun onderlingen strijd op economisch en militair gebied (hier b.v. douane; Krupp; spionnage; Volkenbond; universeele samenwerking), over de bevolking der wereld, over de ongebruikte energie van den mensch (vrije tijd, reizen, sport...), over de opvoeding

(1) Door H.G. Wells, vertaald door Rob. Limburg; 651 blz., met 12 diagrammen; Antwerpen, De Techniek, Amerikalei, 195; 95 fr. (ook betaalbaar in vier maandelijksche stortingen van 25 fr.).

[p. 380]

(waarin o.m. een en ander over encyclopedieën en over universiteiten, die den indruk geven ‘van een krachtig en gezond ontwikkelingsproces, maar toch ook van een verkeerden vorm van aanpassing aan de bestaande nooden en behoeften,’ over de toekomstperspectieven eindelijk, waarbij ‘hoop en moed onmisbaar’ zijn.

De diagrammen in dit mooi verzorgd boek handelen o.a. over de ontwikkeling der spoorwegen, het aantal motorrijtuigen ter wereld, de voedingscapaciteit der voornaamste gebieden, de werkloosheid, de internationale financieele verbindingen, de staatsuitgaven, de oorlogsverliezen, de bevolking der aarde in 1932.