Nieuwe boeken
Wegwijzer voor kinderen
‘Jeugdboekengids’ van de KCLB bestaat dertig jaar en bij deze gelegenheid werd door de redactie van het tijdschrift een documentair boek over jeugdliteratuur samengesteld. ‘Schrijver gezocht’ is de eerste encyclopedie van de jeugdliteratuur en - alhoewel het boek ook aan vele volwassenen diensten zal bewijzen - is ook het eerste boek over jeugdliteratuur dat voor de jeugd zelf bestemd is.
In de encyclopedie worden ruim 150 jeugdschrijvers voorgesteld. De klemtoon ligt op de auteurs van de laatste twintig à dertig jaar en het overzicht is ook beperkt tot schrijvers voor kinderen vanaf tien jaar. Elke bijdrage bevat een korte biografie, een typering van de centrale thema's, van taal en stijl. Op de belangrijkste jeugdboeken wordt afzonderlijk beknopt ingegaan. Bij de keuze is vooral gelet op de kwaliteit van het werk. Er is ook gepoogd de teksten in een begrijpelijke en vlotte, maar niet kinderachtige taal te schrijven. ‘Schrijver gezocht’ wil voor alles een wegwijzer zijn naar meer leesplezier. Naast bio-bibliografische informatie over auteurs, bevat het boek ook een aantal opstellen over algemene thema's, bv. over detectiveverhalen, historische verhalen, jeugdbibliotheken, sprookjes, strips, triviaal-literatuur en zelfs (maar dan zeer beknopt, op vier bladzijden) over de geschiedenis van de jeugdliteratuur.
Er is terecht veel aandacht besteed aan de figuur van de schrijver. Van sommige auteurs wordt zelfs een jeugdportret gepubliceerd. Er is boeiende informatie over hun werkwijze bij het schrijven, zoals bv. bij Gaston Van Camp (p. 55). Documentatie over oudere auteurs, als Abraham Hans, Hector Malot en Carlo Collodi, zal men in ‘Schrijver gezocht’ niet vinden - ze worden wel vermeld in de hoofdstukken ‘Geschiedenis van de jeugdliteratuur’ of ‘Klassiekers’ en ook in het uitgebreide register staan ze met de nodige verwijzingen vermeld.
In de teksten treffen de zeer ernstige pogingen om tot een objectieve commentaar te komen, al verbergen sommige medewerkers zich graag achter de stellingname van anderen. I.v.m. Enid Blyton, bv. ‘Veel opvoeders hebben problemen met haar boeken: ze vinden ze slecht geschreven, oppervlakkig, vol sensatie, triviaal, discriminerend...’ (p. 38). Over Mireille Cottenjé: ‘Sommige critici vinden haar karaktertekening niet altijd even goed en stellen dat ze de problemen die ze wil behandelen, niet diep genoeg uitwerkt’ (p. 71). En over strips: ‘Sommige volwassenen blijven afkerig staan tegenover strips en hebben daar vaak een heleboel redenen voor. Bijvoorbeeld dat strips het lezen van dikke boeken afremt, dat ze oppervlakkig zijn, dat ze geweld oproepen enzovoort. Tot nu toe heeft geen onderzoek dat bevestigd’ (p. 315).
Het boek is aantrekkelijk geïllustreerd. Voor kinderen vanaf tien jaar is het een gedroomd geschenk. In de strijd tegen de stripcultuur kan het grote diensten bewijzen. Het is inderdaad een wegwijzer naar de betere, naar de échte lectuur.
L.V.
SCHRIJVER GEZOCHT. Jeugdboekengids. Encyclopedie van de jeugdliteratuur. Tielt, Lannoo-Amsterdam, Van Holkema en Warendorf, 1988, 408 p., ill. Gebonden: 595 BF.
Auteursrechtelijk beschermd