De Vlaamsche School. Jaargang 8

[p. 157]

STIERENGEVECHT.
sterkwaterplaet, naer een tafereel van m.l. robbe.

[p. 158]

Kunst- en letternieuws.

ANTWERPEN. - M.H. Leys is op het stadhuis begonnen maetregelen te nemen om zyne muerschilderingen uit te voeren; de omlystingen en versieringen worden uitgevoerd onder de leiding van den bouwmeester M. Schadde en zyn in den styl der XVI^e eeuw.

- De beroemde schilder Dyckmans die, jammerlyk genoeg voor de faem der vlaemsche of belgische school, evenmin als Wappers of Wiertz op de tentoonstelling van Londen niet vertegenwoordigd is, heeft in de laetste tyden een tafereel voltooid dat vast eene perel te meer is aen zyne kunstenaerskroon. De gelegenheid maekt den dief, dat is het onderwerp 't welk de meester heeft voorgesteld: het is eene mevrouw wier schoonste jaren voorby zyn, en nu gerust leeft en niemand voor gezelschap heeft dan eene kat en een hond; na het middagmael is zy een oogenblikje ingesluimerd, doch beide maken zich weldra meester van hetgeen waervan de reuk hun reeds zoo lang plaegde. Wy zullen niet trachten 's meesters werk te ontleden; zeggen wy enkel dat het schoon, overschoon is! die uitvoering laet niets te wenschen, dat is het nec plus ultra van de schilderkunst.

Wy betreuren niet alleen de afwezigheid van 's meesters schilderyen op de tentoonstelling te Londen, maer ook dat zyne werken Antwerpen verlaten, in deze of gene verzameling geplaetst worden, zonder dat men de gelegenheid gehad heeft ze te mogen bewonderen. By deze bemerking herinneren wy ons zyn kapitael tafereel, de H. Magdalena aen den voet des kruises voorstellende, en dat uit Antwerpen vertrokken is, zonder nogtans het licht te zien, en welligt er nooit zal in terug keeren. M. Dyckmans, die voornemens was zyn jongste gewrocht naer de tentoonstelling van Londen te zenden, moest hetzelve ten zynent tentoonstellen; dat is onze vurigste wensch.

- M. Frans Durlet arbeidt aen de teekeningen van nieuwe gestoeltens voor de hoofdkerk van Luik; deze zyn in ogivalen styl, zyn grootsch van opvatting en zullen onder de beste werken van dezen bouwmeester worden gerekend. Achter de stoelen is in levensgroote beelden het overbrengen van de stoffelyke overschotten van den H. Lambertus van Tongeren naer Luik voorgesteld.

- Het Museum van oude meesters is verrykt met een tafereel van Van Diepenbeeck.

- Het genootschap der bouwmeesters en oudheidkenners van Londen heeft M.G. Guffens tot eerelid der maetschappy van algemeene aerdrykkennis benoemd.

- De koninklyke maetschappy de Melomanen van Gent heeft zich op het feest der koninklyke Harmonie van 18 augustus doen hooren.

- In de openbare en kostelooze lessen in het Antwerpsch Kruidkundig Genootschap, heeft M. Ch. Cogels op 17 augusty, gesproken, over de electriciteit, de lucht en weêrgesteltenis enz. min of meer in verband met het plantenryk. Na deze verhandeling werd aen twee ievervolle tuiniers, te weten MM. P. Vervoort, meer dan 53 jaren hovenier op het hof van M. den baron Osy, te Deurne, en F. Walschaert, ruim 45 jaren hovenier op het hof van M. Edmond Legrelle, te Wilryck, de landbouw-dekoratie, waermede Z.M. de koning hun heeft willen vereeren, overhandigd. By deze gelegenheid deed M. de Beucker, in tegenwoordigheid van een talryk publiek, den voorbeeldelyken iever en de verdiensten dier mannen uitschynen.

- Verschenen by J.-E. Busschmann: Le système de défense nationale et les fortifications d'Anvers au point de vue de l'existence constitutionelle de la Belgique.

- Op 12 Augusty heeft in het instituet St. Ignatius, hyzondere school voor handel en nyverheid, onder het bestuer der eerw. paters Jesuieten de plechtige prysuitdeeling plaets gehad, welke door een aental voorname persoonen, door een uitgelezen publiek, werd bygewoond. L'Orphelin muet, een fransch drama in dry bedryven, werd opgevoerd door de jonge heeren F. Van Lidth de Jeude, L. Simones, A. Lebrun, J. Parent, P. Beuns, J.B. Philippart, A. Cousin, H. le Corbisier en F. Wilders. Die opvoering had met wezenlyk talent plaets. In de tusschenpoozen hebben de leerlingen twee kooren uit het opera Jerusalem en uit de Comte Ory met veel ensemble gezongen. De verschillige letterkundige en wetenschappelyke oefeningen, zoowel als deuitspannings-voordrachten, waren voortreffelyk.

Den volgenden dag had dezelfde plechtigheid plaets in het collegie van O.-L.-Vrouw. Daer voerde men een drama op in dry akten: De banneling of de man met dry gezichten. Het stuk speelt te Venetië in de XVI^e eeuw. Vivaldi, banneling van Venetië, door den eigenwaen van den graef d'Orsano, had zich doen uitschynen in de legers van keizer Karel onder den valschen naem van Edgar. Het achtste jaer van zyn ballingschap werd hy door den keizer aengeduid om bevel te voeren over de legers der republiek, die hem eenen bekwamen generael hadden gevraegd. Edgar aenveerde deze gevaerlyke taek in de hoop van den naem zyner familie in zyne eere te herstellen, en zynen zoon Edmond terug te zien, aen het bewind gebleven van den Doge Andrea Gritti. Orsano leidde toen eene samenspanning tegen den Doge en een brief die hy aen den moordenaer Abelino schreef, (de schrik van Florencië) om dezes medehulp te verzoeken, viel tusschen de handen van Edgar. Deze bood zich onder den naem en het kleedsel van Abelino by de samenspanners aen en ontdekte hunne geheimen. Vervolgt ter gelykertyd als banneling door de vyanden zyner familie, als roover door den Doge, als generael door de samenspanners, gelukte het hem door zyne onverschrokken behendigheid en trouwe verkleefdheid de lafhaerds te ontmaskeren en Venetië te redden, zyne rechten en eer te herstellen en zyn zoon terug te vinden. Dit stuk werd met veel kennis gespeeld door de volgende leerlingen van het gesticht, M.E. Sano, voor Vivaldi banneling onder de valsche namen van Epgrag en Abelino; F. Govaerts, voor Edmond zoon van Vivaldi; J. Gommers, voor Alfieri, Senateur zoon van Vivaldi; J. Aerts voor Contarino, procureur van St-Marco; L. de Gruytters voor Orsano, hoofd der samensweerders; C. Pharazyn, voor Calcayno, bankier; F. Bouha, voor Canevaro; F. Venesoen, voor Spalatro; A. de Pooter, voor Michiëli; S. Peeters, voor Guisseppe, allen samenzweerders; M.L. Van den Gracht, voor een venitiaensch officier; verders soldaten, roovers en schotlandsche zangers. (Jammer toch dat het altyd alles fransch zyn moet!)

De kooren, muziek van Rossini, werden ook door een aental leerlingen gezongen; plaetsgebrek verhindert ons hunne namen mede te deelen. De solos werden gezongen door MM. V. Wuyts, C. Van Thillo, A. Goris, G. Aerts, L. Moris, P. Govaerts en A. de Wolf.

- Op 15 augustus heeft in de zael der Venusstraet, de jaerlyksche prysuitdeeling aen de leerlingen van het koninklyk atheneum plaets gehad. De openingsrede werd uitgesproken door den professor M. Bosschaerts. Het muziekkorps van het 3^e linieregiment voerde verscheidene stukken uit. Deze plechtigheid werd bygewoond door de verschillende overheden en een talryk publiek.

- M.J.B. Huysmans heeft dezer dagen in het Verbond van Kunsten, Letteren en Wetenschappen twee lieve tafereelen ten toon gesteld, Zy stelden voor: Ziehier Mama! en een Turksch koffyhuis. De verschillende reizen door dezen kunstenaer ondernomen, hebben hem in

[p. 159]

staet gesteld ons met de gebruiken en de gewoonten der vreemdste streken nader bekend te maken.

- M. Breuer, leerling der koninklyke akademie, is gelast met de uitvoering der borstbeelden van M. den baron Nottebohm en zyne vrouw.

- De gemeenteraed heeft in zitting van 2 augusty het ontwerp van M. Schadde, voor het bouwen der nieuwe beurs gedeeltelyk aengenomen.

AUDENAERDE. - Op 13 augustus heeft de prysuitdeeling in het bisschoppelyk kollegie aen de talryke kweekelingen van dat gesticht plaets gehad. Als naer gewoonte, had dit feest met alle mogelyke plechtigheid in eene der ruime zalen van het kollegie plaets. - Verscheidene notabiliteiten, talryke geestelyken, en het puik der stad en der omliggende plaetsen vereerden het feest met hunne tegenwoordigheid.

De vier koorgezangen met begeleiding van orkest, door de leerlingen, onder de leiding van den heer Arcadius Verwee, uitgevoerd, zyn op eene overheerlyke wyze voorgedragen geworden. Voor de tweede mael hoorde men met veel genoegen de kantate Aen Pius IX, getoonzet door M.L. Van Lancker. Met niet min kunde als in de muziekale afdeeling, werd het fransche drama de Speler, in dry bedryven, door de leerlingen der hoogere klassen uitgevoerd, die allen blyken van een waer talent hebben gegeven.

BRUSSEL. - De tooneelmaetschappy de Wyngaerd, geeft, ter gelegenheid van den XXXII^en verjaerdag van 's Lands onafhankelykheid, op last van het staetsbestuer, een tooneelfeest. Op 23, 24 en 25 september zullen ieder keer, vier maetschappyen een stuk in een bedryf spelen, waervoor zy 200 fr. en eene zilveren vergulde medalie zullen bekomen. Het staetsbestuer voorbehoudt zich de uitdeeling der kaerten. De deelnemende maetschappyen moeten zich vóor 15 augusty richten aen M. Camauer, Steenkaei, 25 te Brussel. Indien het getal der zich aenbiedende genootschappen te hoog beliep, zal het staetsbestuer, op verslag der kommisie, eenen keus doen, opdat zoo veel mogelyk elk vlaemsch gewest van België op eene weerdige wyze by het feest vertegenwoordigd zy.

- Het departement van schoone kunsten heeft aen M. Jan Portaels de muerschildering der St-Mariakerk, te Schaerbeek, besteld. M. Portaels, die, zoo wy het goed voor hebben, de muerschildering in België heeft ingevoerd, is zonder twyfel een der bekwaemste mannen in dat vak. De halle van Yperen zal in fresco geschilderd worden door M. de Groux, en de magistratenzael door MM. Guffens en Swerts.

- Een bouwmeester aldaer woonachtig, M.D. De Keyser, heeft een ontwerp aen den gemeenteraed ingezonden voor de verbetering van den Magdalenasteenweg. Naer wy vernemen is het plan grootsch van opvatting en slist vele moeijelykheden die tot hiertoe een hinderpael waren voor de verbetering van dat gedeelte der hoofdstad. De gemeenteraed heeft de zaek aen de afdeeling van openbare werken verzonden om er een verslag over te maken.

- By koninklyk besluit van 16 dezer, is er aen jufvrouw V. Cosyns, weduwe van den vlaemschen letterkundige M. Jozef Ronsse, in 't leven vrederegter te Dendermonde, een jaerlyksch pensioen van 931 fr. verleend.

- M. Platteel, die in de tentoonstelling van 1861 te Antwerpen, zooveel byval had met zyn tafereel: Wat zullen wy te eten hebben? heeft twee nieuwe voorstellingen voltooid voor een bekwaem liefhebber van Londen. Zy stellen voor: Het onderzoek van den keukenboek en de Versche Eijeren; beide tafereelen zyn uitvoerig en fiks behandeld, en leveren bewyzen van den gedurigen vooruitgang die deze gewetensvolle kunstenaer maekt. M. Platteel is, even als M. Noterman, vroeger leerling geweest van M.P. Kremer, die tot heden toe, even als M. Van Schendel, door het staetsbestuer vergeten is geweest by de toekenningen van eereteekens.

BRUGGE. - De koning der Nederlanden heeft den heer Vrambout, gouverneur van West-Vlaenderen, benoemd tot groot-officier der Luxemburgsche orde der Eiken Kroon.

DIEST. - De Gemeenteraed heeft in zitting van 22 dezer M. De. Heyder, van Antwerpen, tot stadsbouwmeester, en leeraer aen de Akademie van teeken- en Bouwkunde benoemd.

DIXMUDE. - De taelminnende maetschappy de van Duyse's vrienden, heeft den 20ⁿ dezer eenen brief ontvangen van het stadsbestuer, vergezeld van een mandaet, by welk een hulpgeld van 200 franks, door de provincie wordt toegestaen; alsook een geschenk van den weledelen heer jonkheer Ph. Blommaert van Gent, bestaende in een boekwerk, door hem vervaerdigd, voor titel dragende: de nederduitsche schryvers van Gent. Er is door de leden een' brief van bedanking aen gemelden heer toegestuerd; verders benoemde men eene kommissie, tot het aenkoopen van boekwerken.

DOORNIK. - De maetschappy der artisten van Birmingham had de toelating gevraegd om de schildery van M. Gallait, verbeeldende de laeste hulde aen den graef van Egmont, in het paleis van Birmingham te mogen ten toon te stellen. De burgemeester en het schepen-kollegie dezer stad hebben zulks geweigerd.

GENT. - In de dryjaerlyksche tentoonstelling van schilderyen zyn aengekocht voor de verloting, werken der heeren: L. De Martelaere, J. Pauwels, P. Van der Vin. A. Corkole, G. Boulanger, Mej. Beernaert, L. Verboeckhoven, P. De Baerdemaker, L. De Vigne, (marmeren madona-beeld), allen van Gent; Robbe, Robert, Francia, Keelhoff, Mej. Noggerath (pastel), allen van Brussel; Van den Bussche, Serrure, beide van Antwerpen; Everdingen (Holland); Masiat, Mad. Bourges, beide van Parys; Salentin, van Dusseldorff; 12 photographiën naer de kartons van Kaulbach.

Door byzonderen dezer stad zyn ook eenige schilderyen aengekocht, onder anderen van de schilders Hunten en Plaisier.

- By de herbouwing van het oud logisthuis het Groot Kanon, Kanonplaetst, heeft men, in eenen muer gemetseld, twee borstbeelden in steen gevonden, op kolommen gebeeldhouwd van de jaren 1300. Zy stellen eenen graef en eene gravin voor, levensgrootte en ongeschonden.

- Tot nu toe had men slechts onvoldoende afbeeldingen kunnen vervaerdigen van het beroemde altaerstuk van Hubert en Jan Van Eyck, voorstellende het Lam Gods. Zoo als men weet, is dit kunstuk by gedeelten in verschillende plaetsen verstrooid. De voernaemste panneelen zyn nog altyd op hunne oorspronkelyke plaets, in de grafkapel van Judocus Vyts, in de St-Bavokerk te Gent, alwaer ook Hubert Van Eyck begraven ligt; de schoonste vleugels zyn in het museum te Berlyn, en de deuren, waerop Adam en Eva afgebeeld staen, zyn onlangs in het museum van Brussel geplaetst, na lange jaren door de geestelyken der gentsche kathedrale in eene sakristy bewaerd geweest te zyn.

De leemte die ten dien opzichte bestond, komt op eene gelukkige wyze gevuld te worden. Dezer dagen verschynt er by den heer G. Schauer, te Berlyn, eene fotografische reproductie van het gewrocht der gebroeders Van Eyck; dees werk zal eene getrouwe en volledige af beelding geven van die merkwaerdige schepping waerop de vlaemsche schilderschool zich met recht mag roemen, als op een der heerlykste voortbrengselen der XV^e eeuw.

[p. 160]

De waerde van het werk is nog verhoogd door den tekst welken de heer Hotho, de fyne kenner van oudvlaemsche en duitsche schilderschool er aen heeft gevoegd.

Deze uitgave sluit zich, als prachtalbum, aen eene reeks dergelyke werken aen, die insgelyks by den heer Schauer zyn verschenen en toegewyd zyn aen de meesterstukken van Rafaël, Leonardo da Vinci, Tiziano, Correggio, Murillo, etc. Een Dürer- en Holbeinalbum worden insgelyks voorbereid.

- Verschenen: By M. Van Doosselaere, te Gent, Ogarita, of de Wilde Vrouw, blyspel met zang in een bedryf door H. Van Peene, muziek van K. Miry.

- M. Karel Bogaerd heeft ten voordeele der noodlydende werklieden, een allerliefst romantisch dichtstuk uitgegeven, Adolf en Ludwina. Hetzelve is verkrygbaer by Willem Rogghé en by alle boekhandelaers.

- Verkrygbaer by den uitgever-drukker Vyt, Nederscheldestraet, n^o 24: het Wetboek der buitenlieden, bewerkt naer de fransche uitgave van den advokaet Geradon, door E. Van Driessche, professor aen het koninklyk Atheneum van Brussel. Bundel van 224 bladz., onbegrepen het byvoegsel. Prys 2 frs.

KORTRYK. - Deze stad heeft een groot verlies ondergaen; op 7 augustus is de St-Martinus kerk afgebrand, een der voornaemste gebouwen van België. Zy werd ten jare 650 door St-Eloy gesticht; maer in de XV^e eeuw herbouwd. Haer fraeije toren werdt by de hoogsten des lands geteld. Hy was versierd met eene galery, en boven dezelve hing een beijaerd, die door 't getal en de grootte der klokken, maer veel meer door de welluidendheid, merkweerdig was. Deze toren bevatte ook eene horlogie, die de uren aenwees.

De kerk zelve was ruim en wel gebouwd; men zag er de standbeelden der twaelf apostelen, een tafereel door Vleirik, waervan het middendeel verbeelt den H. Geest over de apostelen dalende, en de zydeelen: den slaep van Adam in 't aerdsch paradys, en het doopsel van Christus; eene schildery door Karel van Mander, die eenige martelaren te Rome voorstelt. Maer 't gene er vooral de aendacht boeide, was een tabernakel, uit avennesteen zeer kunstig gebeiteld. Het had den vorm van een toreken, ter hoogte van 40 à 50 voet, en zou in 1385 zyn gemaekt; het prykte met kolommekens, beeldjens en andere sieraden.

Het schynt dat er eenige dezer kunststukken gered zyn.

ROTTERDAM. - Op de algemeene vergadering der leden van de Akademie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen, aldaer gehouden op 2 augusty ll., zyn tot leden van verdienste dier inrichting de volgende kunstenaers en kunstenaressen benoemd: Aug. Allebé, te Amsterdam; A.H. Bakker-Korff, te Leiden; W.A. van Deventer, te Amsterdam; J.H.D. de Haes, thans te Brussel; L. Hanedoes, te 's Hage; H.A. van Trigt, thans te Antwerpen; W. Verschuur, te Haarlem; J.G. Vogel, te 's Hage; J. Weissenbruch, te 's Hage; Oswald Achenbach, te Dusseldorf; Henri Bource, te Antwerpen; E. Fiers, te Schaerbeeck by Brussel; A. Flamm, te Dusseldorf; Th. Gudin, te Parys; C. Hoff, te Dusseldorf; Prof. Jacob Jacobs, te Antwerpen; Chs. Landelle, te Parys; A. Lapito, te Parys; J. van Lerius, te Antwerpen; J. Portaels, te Brusssl; J.J. Veyrassat, te Parys; mejufvr. M. Vos, te Oosterbeeck; mevr. H. Ronner, geb. Knip, te Brussel.

ST-NICOLAES. - De inhuldiging van het gedenkteeken aen den befaemden ontleedkundige P. Verheyden, heeft op 24 dezer te Verrebroeck plaets gehad. Het borstbeeld is uitgevoerd door M. Van Havermaet en in brons gegoten door M. Lecherf; hetzelve is geplaetst op een voetstuk, uitgevoerd naer de teekening van M. Ed. Serrure. De levensschets van dezen verdienstelyken man is terzelfder tyd verschenen, opgeluisterd door twee platen, uitgevoerd door M. De Wilde, bestuerder der Akademie van St-Nicolaes. M. Ed. van Even, van Leuven, M. Billiet, van St-Nicolaes, en de voorzitter M.A. Siret hebben er het woord gevoerd.

SPA. - Men heeft hier eene allerschoonste fontein geplaetst uitgevoerd door M. Jacquet, beeldhouwer te Brussel; zy is samengesteld uit Dolphynen en Kinderkens, allerliefst gegroepeerd.