toewenschte, dan, Madalena, dan heb ik gevoeld hoe zeer gy my dierbaer zys.
En toen ik gevoeld heb dat gy my dierbaer zys, heeft my dat van dy een goed gedacht gegeven. Dan heb ik gezegd: er is iets in dat jonge meisje dat meer prys heeft dan haer rykdom, meer dan hare schoonheid, meer zelfs dan haer geest. Daer is verstand in, eene verhevene ziel, een zuiver en goed hart.
't Spyt my dat dit alles op den jongen heer van Wanennest vervalt, die niets bezit als zynen halsdoek, of op den schitterenden Kemelaars dien zyne peerden zullen uit en opeten; of op den ernstigen Oordjendood die jood zal worden; of op den droomer Nachtewind die verzen maekt van zeven voet; of op den onnoozelen Snulleman, die niets is, die niets weet, die nooit iets zal uitzetten.
Nogtans, Madelena, zou de slechtste keus zyn van niet te kiezen, van dyne spuiteryen, dyne droomeryen, dyne zothouderyen voort te dryven; van de gewoonte aentenemen van aengebeden te worden en van op deze aerde tot niets anders te dienen dan om den hoogmoed van eenige kleingeesten gaende te houden.
Neem er dadelyk eenen; neem dien welke het meest hert en gezond verstand zal toonen. Ga het wezenlyke des levens, ga de werkzaemheid, ga de pligt in. Maek dy oud om te leeren oud te worden. Zoo gelyk du zys, met dien moed die niet zal verminderen en met dit verstand dat zal rypen, zals du misschien den roem hebben van uwen man te vormen in afwachting dat du dyne kinderen opbrengs.
Het zy zoo, Madalena!
- Ik, Madalena, arme onnoozele, die niets zie, die niets hoor; ik byna zinneloos, byna onbekwaem om na te denken, ik heb nogtans nagedacht, ik heb getracht te verstaen en te zien.
En my dunkt, ik heb ontdekt dat zy die zich hemelhoog roemen van te zien, niets zien, en dat zy die zich vleijen van te verstaen, niets verstaen.
En dat de fyne opmerkers die regts en links omzien terwyl zy hunnen whist spelen, wel het spel verlieren kunnen maer niets hebben opgemerkt.
Welhoe! Op vyftig jaer levens en lezens, heeft zoo groot een wyze nog niet geleerd dat eene vrouw zien kan wat zy niet beziet.
Zy zyn niet gevyven of gezessen; er zyn er zes wel geteld en er zyn er nog zes ergens anders; en de zevenste, op het eerewoord eens eerlyken meisjens, de zevenste is de dertiende, als 't u belieft.
Dikwils na het bal of de wandeling, dikwils 's morgends vóor de mis, hebben zy my ernstig bezig gehouden. Zonder daerover hoogmoed te willen hebben, ik ken ze.
En wilde ik den geheimzinnigen zevensten (de zevenste van hier, maer de dertiende in 't geheel) beschryven, ik geloof, zonder hoogmoedig te willen zyn, dat ik er zou in gelukken.
Ik denk zelfs dat ik wel iets op zyne rekening den scherpzienden geleerde zou kunnen leeren, die, heel naïef, denkt hem te hebben ontdekt. Hoogmoedige geleerdheid!
En ik weet heel goed wat in my het schoonste en aenlokkendste is; ik weet dat het kleed 't welk my het best staet, eene inschryving is op het renten-boek.
't Is daerom dat ik, zekeren keer, tegen my zelven gezegd heb: Madalena, du zals de Maegd Maria bidden; en zoo de Maegd Marie eenige genegenheid voor dy heeft,
Zal zy dy smaek geven tot het klooster; en du zals uw haer afsnyden, gelyk Hortense, die de nonnenkap draegt of gelyk Valentine die tusschen de Carmelieten bidt, blootshoofds en blootsvoets.
Nu, zekeren keer dat ik zulk gebed gedaen had, onverwachts op den drempel der kerke.... Zie eens rond of niemand ons afluistert; ik ga u een groot geheim zeggen...
Onverwachts op den drempel der kerke... Neen, ik kan er niet tot over van u zulk een geheim te zeggen.... Maer gy die alles ziet, gy waert nogtans tegenwoordig en gy hebt niets gezien.
Welhoe! ik laet toe dat gy my tegenhoudt; gy verpligt uwen blooden makker van my aen te spreken, ik antwoord ter nauwer noode en gy verstaet niet.
Gy hebt niets anders in den mond als lof voor de verdiensten diens zeldzamen menschen, voor zynen geest, zyne kundigheden, zynen moed, Ik draeg zorg van er geen belang in te stellen en gy verstaet niet.
Wy komen hem dikwils tegen als gy onze wandelingen leidt; nogtans laet ik u altoos toe onze wandelingen te leiden en gy verstaet niet!
Gy pryst my van behagen te scheppen in de aerdkunde, in de delfstofkunde, in de waterkunde, in alle de wetenschappen die uw phaenix bezit en gy verstaet niet!
Ik zeg u soms dat ik eenen afkeer heb van leegloopers en pronkers; dat de mensch zyne waerde niet trekt uit zynen halsdoek noch uit zyn aengezicht noch zelfs uit zynen naem; dat hy op zyne werken beoordeeld en volgens de zwaerte zyns herten gewogen wordt en gy verstaet niet.
Gy weet dat ik my eertyds by voorkeur met wapenkunde bezig hield; dat ik altoos van adel sprak, dat ik droomde van met eenen edelman te trouwen en dat ik, al was het maer om myne vriendinnen te doen opzien, ten minste baronnesse of markgravinne wilde zyn; aen dat alles heb ik verzaekt; ik spreek er nooit meer van, en gy verstaet niet.
Soms schynt uw trage geest eindelyk myn gedacht te zullen ontcyferen; gauw, vaegt hy zynen bril af om beter te lezen; gauw, verwar ik het blad en gy verstaet niet!
Uw fiere vriend, als hy ons tegenkomt, spreekt my nauwelyks aen; maer het toeval bewerkt dat wy elkander regelmatig tegenkomen en gy gelooft dat ik niet versta?
Die fiere en kloekmoedige man, die laetst honderd oproerige werklieden deed zwichten, die den dag daerop het onwêer trotste, die dappere, die kan spreken; die welsprekende, die kan handelen.
Hy bloost als hy voor my staet; hy stamelt, hy hakkelt, hy loopt verloren; die vernedering, die marteling zoekt hy nogtans en gy denkt dat ik niet versta!
Gy die alles bemerkt, die rekening houdt van alles, en die gevolgen trekt uit alles, kent gy wel de geschiedenis en het spel van het keiken?
Ja, de geschiedenis en het spel van het keiken! Gy zyt verlegen, ik zie het; ik heb medelyden met u... Mynheer, uw groote en diepe geest zette zynen bril op, als 't u belieft;
Ik had een grys en rood keiken opgeraept, regelmatig door de zee afgesleten in vorm van platte ei. Er liggen honderd millioenen zulker op het strand.
Onze geleerde, op myne vraeg - gy hebt niet verstaen - legde ons, zeer gebrekkig uit; waerom dit keiken grys was, waerom roos, waerom eivormig plat;
Alles iets wat gy my zeer goed, den dag te voren, had uitgelegd en wat ik my nog herinnerde. De uitlegging gegeven... Nu moet gy uwen bril afkuisschen....
Auteursrechtvrij
