De Vlaamsche School. Jaargang 12

Kronijk.

Antwerpen. - Zie hier de beknopte inhoudsopgave van het nieuwe werk over het klokkenspel, dat door den heer Ewdard Gregoir staat uitgegeven te worden: Geschiedkundige beschrijving der Klokkenspelen in Belgien en Nederland.

1^o Mededeelingen van Carel Burney's muzikale reizen door Belgiën en Nederland, (1772), bevattende de zonderbare onderzoekreden over den toestand der muziek aldaar.

2^o Schetsen van tot hiertoe weinig of ongekende Nederlandsche toonkunstenaars, zangeressen, en anderen die dienst aan de kunst bewezen hebben, zeer belangrijk voor de geschiedenis der muziek in Nederland, voorafgegaan van een overzicht der toonkunst aldaar, betrekkelijk de prijsuitgaaf eener nationale geschiedenis der muziek, uitgeschreven door de Maatschappij tot bevordering der toonkunst.

3^o Eene bijdrage getrokken uit het werk van J.P.A. Fischer: Verhandeling over de klokken en het klokkenspel, in 1738, bij W. Kroon te Utrecht gedrukt; een overzicht van het klokkenspel en deszelfs geschiedenis en eene breedvoerige verhandeling uit handschriften en wettige stukken geput over de beiaards, geleverd door Jan N. Derk, klokgieter te Hoorn, aan de stedelijke magistraten van Dantzig en St.-Petersburg.

4^o Het oudste klokkenspel van Nederland, geplaatst in de abdy van Edmond aan Zee, tusschen 1182 en 1206, onder het beheer van den abt Franco.

- Het nieuwe werk van onzen beroemden romanschrijver Hendrik Conscience: de Burgemeester van Luik, is verschenen.

- De regeering is in onderhandeling met het Staatsbestuur om te Antwerpen eene Vlaamsche muziek-academie te stichten, onder de leiding van den heer Pieter Benoit. Het door de stad, tot dat einde aan het Staatsbestuur gevraagde hulpgeld, bedraagt 15,000 frs. 's jaars. Ook de provincie zou verzocht worden een hulpgeld te verleenen.

- Verschenen bij L. dela Montagne, Reynderstraat: De Antwerpsche Zak-Almanak voor 1867, onder alle nuttige jaarboekjes voor neringdoende personen een der aanbevelenswaardigste. Deze almanak behelst onderrichtingen voor alle standen, alsmede de tafel der watergetijen voor elken dag van 't jaar. Prijs: in brochuur 40 centimen; ingebonden aan verschillende prijzen.

- Op 5 December, ten 8 ure 's avonds, hield Mev. Esther Sezzi, in de groote zaal van het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen, eene verhandeling over de tooneelkunst.

Op Zondag 9 December, waren er aldaar twee tafereelen van den heer J. van Luppen tentoongesteld: een gezicht uit Moyland (Rijn-Pruisen) en de Aannadering van het onweder (omstreken van Moyland).

Van 7 tot 11 ure 's avonds, werd op 12 December, in de groote zaal, eene belangrijke verzameling oude en nieuwe platen ten toon gesteld toebehoorende aan den heer J. Linnig.

Denzelfden avond, werd er om 8 ½ ure, door het muziekcorps van het 6^e linieregiment, een concert gegeven.

In het lokaal van voornoemde maatschappij zijn ook ten toon gesteld geweest twee schilderijen van den heer J. Stobbaerts: Milord, de geliefkosde hond, toehoorende aan den heer Jaques, en Duc de St.-Georges, paard van den heer Pouillon, aan wien ook de schilderij toebehoort.

Dinsdag 19 December, werd er ten 8 ure 's avonds, in de groote zaal der Vereeniging, door M.D. Bancel, eene verhandeling gegeven over het Fransch tooneel; dezelve werd met veel belangstelling aanhoord.

- De voor zijne 2^e bezending uit Rome door den heer J. van den Bussche, eerste prijs van den grooten prijskamp

[p. 203]

van 1863, gestuurde schilderij, is voor het publiek ten toon gesteld geweest, in de zaal der Venusstraat, van 12 tot 19 December. Het tafereel stelt voor: De ronde van den Hertog van Alba, Antwerpen 1568.

- Van Zondag 23 tot 30 December zijn de volgende werken ten toon gesteld in de zaal van het Museum der Academiekers, Venusstraat, dagelijks van 11 ure 's morgens tot 3 ure des namiddags, te weten:

M.J.B. Huysmans. - Bonaparte, 1^e konsul, stelt de grondteekening der eerste dokken van Antwerpen vast. (2 Messidor jaar XI. 30 Juni 1803.) Leopold I legt den eersten steen der dokken van den Kattendijk te Antwerpen (19 Augustus 1856). Dit laatste tafereel was reeds vroeger te zien in de voorloopige beurszaal in de Cité en later op de tentoonstelling te Brussel. Verders was er een vrouwenportret met kindje, dat wij maar niet schoon van uitvoering vinden kunnen.

M.C. Ooms. Het welgelijkend portret van M.J.C. van Put, Burgemeester der stad Antwerpen.

M.E.J. Boks. Een prachtig tafereel In Vredestijd, voorstellende en dat wij hopen later in plaat medetedeelen.

M. Breüer. Een pleisterbeeld De Koningin des Hemels, voorstellende.

Van M. de Wilde was een geschilderd vrouwenportret ten toon gesteld.

En van M. Ant Saeyens. Borstbeeld van wijlen M. Dens. Marmer. Eigendom van M. Jansen-Binge.

- Van den baron Oct. van Ertborn is verschenen het eerste deel van een werk getiteld: Souvenirs et impressions de voyage en Orient.

- Verschenen: Eene vrouw met eenen baard, kluchtspel met zang in een bedrijf, door Sleeckx, uitmakende de 10^e aflevering van den 2^den jaargang der Bibliotheek van oorspronkelijke tooneelstukken.

Mechelen. - Aangekondigd: Vie et travaux de Mgr. Jean-Baptiste Van Hemel, door P. Claessens, eere-kanonik der metropolitane kerk.

Brussel. - De Minister van binnenl. zaken heeft besloten eenen leergang van Vlaamsche uitgalming, bij de muziekschool van Brussel, in te richten, en het noodige krediet daartoe aan de Kamers gevraagd.

- De vroeger uitgeschreven prijskamp door de Algemeene vergadering der Katholieken, voor het schrijven van een Handboek voor 't onderwijs der jonge meisjes, is voor 1867 vernieuwd. Het moet te zamen de pedagogie en de methodologie bevatten, en mag niet boven de 300 bladz. in-8^o gaan. De handschriften der mededingende stukken moeten voor 15 Juni 1867 aan Ed. Ducpetiaux, te Brussel, gestuurd worden. De schrijver der bekroonde verhandeling zal, behalve een aandeel in de winst die de uitgave van zijn werk zou afwerpen, eenen prijs van 600 fr. bekomen.

- De wedstrijd van Vlaamsche tooneeluitgalming, uitgeschreven door de maatschappij de Brabantsche Leeuw, te Elsene, is verschoven tot het aanstaande zomerseizoen. De inschrijvingen en het programma blijven behouden.

- Bij koninklijk besluit van 7 December wordt er vastgesteld, dat de tweejarige prijskamp van toonzetkunde, in 1867, zal plaats hebben.

1^o De mededingers voor den prijs der toonzetkunde, voor het in muziek stellen van een dramatisch tooneel, zullen kunnen kiezen tusschen een dichtstuk in de Fransche en een dichtstuk in de Vlaamsche taal.

Het opstellen van die twee dichtstukken zal het voorwerp zijn van een dubbelen prijskamp.

2^o Er zal een prijs van 300 fr., of eene gouden medalie van dezelfde waarde worden uitgereikt aan den schrijver van elk dezer Fransche en Vlaamsche dichtstukken, die zullen bekroond worden voor den muzikalen prijskamp van 1866.

De dichtstukken zullen maar drie muziekstukken bevatten van een verschillend karakter, met recitatieven doormengd. De keus is aan den schrijver overgelaten.

3^o De Belgische schrijvers die zullen willen mededingen, moeten voor den 15 April 1867 hun werk inzenden bij den secretaris der koninklijke Academie van wetenschappen, letteren en schoone kunsten van België. De stukken mogen geene teekens dragen, welke hen kenbaar maken; zij moeten een briefje bevatten, den naam en de woning van den schrijver behelzende.

Het is verboden, onder straf geenen prijs te kunnen behalen, zich van eenen aangenomen naam te bedienen. In dit geval zal de prijs aan het gedicht welke er op volgt, worden gegeven.

4^o De beoordeeling der dichtstukken zal door twee commissiën geschieden, aangeduid door de klasse van schoone kunsten der Academie. De briefjes zullen maar geopend worden als de mededingers in loge zijn getreden.

Dit koninklijk besluit is gevolgd van eenige inlichtingen van de koninklijke Academie voor het opstellen van het dichtstuk voor den kampstrijd.

- Dezer dagen werd in den Cirkschouwburg, voor een publiek van 3000 personen, met luidruchtigen bijval opgevoerd het vlaamsch opera Maria van Burgondie, van Destanberg en Miry. Geheele tooneelen zijn hervraagd en talrijke terugroepingen op het tooneel hebben plaats gehad. De rol van Obert werd vervuld door den heer Vrydag van Leuven, mej. Belinfante, van Nederlandschen oorsprong, was gelast met de rol van Maria van Burgondie; mej. Paula speelde de rol van Geertruida en de heer Gassée vervulde op eene onverbeterlijke wijze de rol van Bavo. De kooren werden op eene wijze uitgevoerd dat men ze zelden zoo op den grooten schouwburg hoort.

Leuven. - Op 16 December, heeft te Leuven, in het taal- en letterlievend genootschap Met Tijd en Vlijt, het feest plaats gehad, waarop het borstbeeld van wijlen professor David, is ingehuldigd geworden. Uit verschillige Vlaamsche steden zijn talrijke letterkundigen dit feest ter eere van eenen man, welke zich jegens de Nederlandsche letterkunde zoo verdienstelijk heeft gemaakt, komen bijwonen.

- Om eerstdaags te verschijnen: Jaarboekje van het Kerssouwken, met kenspreuk: nut en onderwijs, te Leuven. Prijs 50 centimen.

- Verschenen bij van Linthout, gebroeders, drukkers der Hoogeschool: Verslag over de werkzaamheden van het taal- en letterlievend studentengenootschap Met Tijd en Vlijt, gedurende het afgeloopen schooljaar 1865-1866, gedaan ter Halle, in de plechtige zitting van den 16ⁿ van wintermaand, door R. Moroy, sekretaris des genootschaps.

[p. 204]

Gent. - Men heeft, als proeve, en op aandringen van den heer Raepsaet, eenige opdelvingen gedaan in de oude steengroeve van Balegem en de Vlaamsche steen van Balegem, die gediend heeft ter opbouwing van St. Baafskerk te Gent en menig ander gedenkstuk, is teruggevonden. De groeve levert steenen op van 2 meters lengte op 0^m25 a 60 breedte en 0^m40 hoogte. Zij worden verkocht aan fr. 14 den kubiekmeter. Ten stadhuize van Lokeren berust, ter ieders nazage, een proefstuk. Werklieden zijn bezig in de oude groef van Bedsberg opzoekingen te doen. In 1550 leverde deze groef de steenen voor de St.-Baafskerk.

- In den prijskamp voor geschiedkundige dramas der maatschappij de Taal is gansch het volk, is geen van de vier ingekomene stukken bekroonenswaardig gekeurd geworden. Voor het verdienstelijkste stuk wordt toegekend eene aanmoediging van 200 fr. Dit stuk is: Gent in 1847 of de regeering van Maria van Burgondië, met kenspreuk: Sancta Sanctis.

- De Gazette van Gent, zal op 1 Januari 1867, twee eeuwen bestaan tellen. Weinige voorbeelden van zulk langdurig bestaan vindt men in de geschiedenis der drukpers. Het oudst gekende nummer der Gazette van Gent draagt de dagteekening van 8 September 1667.

- De Oudheidskundige Kring van het Land van Waas, gaat in de gemeente Rupelmonde een standbeeld oprichten aan den grooten wereldbeschrijver Geerard Mercator (De Creymer), aldaar in 1212 geboren.

- In den boekhandel van Willem Rogghé, Kalanderberg, is verschenen: Zoet en Zuur, letterkundige proeven door Victor de Veen. Dit werk, versierd met eene plaat, vormt een zwaar boekdeel van 254 bladzijden.

- De Volksalmanak, uitgegeven door het Willems' Fonds, voor 1867 is verschenen.

Brugge. - Er is van de pers gekomen by Fockenier, St-Jacobsstraat, een werkje getiteld: De invloed der godsdienst op het gebruik der handen, gevolgd door eenige voorkristelijke bijgeloovigheden, door Prudens Lansens.

Nieuwpoort. - De Rhetorikamaatschappij heeft een tooneelfestival ingericht. De deelnemende tooneelgezelschappen zullen op den Nieuwpoortschen Schouwburg, eenen Zon- of Maandag, vertooningen geven, vòór 3 Maart 1867. Ieder deelnemend genootschap, in den omtrek van 17 kilom. van Nieuwpoort, zal eene vergoeding genieten van veertig franken, degene verder in Westvlaanderen vijftig franken en die van buiten de provincie zestig franken. Voor nadere inlichtingen vervoege men zich tot den secretaris der Rhetorika, den heer Ch. de Meyer, te Nieuwpoort.

Verschenen by P. Kesteloot-De Man: Nieuwportsch jaarboekje of almanak voor 1867. Vijfde jaargong.

Tongeren. - Bij het afkalken van kolommen der O.-L.-V.-Kerk, alhier, zijn eenige muurschilderingen van de XVI^e eeuw ontdekt.

Charleroi. - Op last van het gemeentebestuur is in deze stad eenen leergang van Vlaamsche taal en letterkunde geopend.

Buitenland.

Maestricht. - Sedert 1864 worden onder de gemeente Houthem (één uur van hier) de ontgravingen voortgezet, ter opsporing der overblijfselen eener aldaar weleer bestaan hebbende Romeinsche villa. In zooverre is men geslaagd, dat men de afdeeling en inrichting van het gebouw geregeld kan volgen. Men vindt vele oude dakpannen; ook is een kelder ontdekt en men vleit zich, ook de badinrichtingen te zullen opsporen. Eene munt van keizer Constantinus, op dit terrein gevonden, bewijst genoegzaam dat deze villa reeds onder zijne regeering heeft bestaan.

Arnhem. - Bij den boekhandelaar Thieme wordt uitgegeven de Opmerker, weekblad voor architecten, ingenieurs, fabrikanten en aannemers van publieke werken. Prijs: gl. 1.65 per 3 maanden.

Amsterdam. - Door de heeren J. van Lennep en J. ter Gouw gaat uitgegeven worden eene historische en kritische beschouwing der gevelsteenen, uithangborden, uithangteekens, opschriften in gevels, op borden en luifels; ja zelfs de schilderingen en rijmen op winkeldeuren, schoorsteenmantels en boerenwagens sluiten zij daarvan niet uit. Zij roepen hiertoe de hulp van al hunne landgenooten in.

Augsburg. - Er is eene Duitsche vertaling onder de pers van van Lenneps beroemden roman: Klaasje Zevenster.

Hannover. - Verschenen bij Rumpler een leven van den 84-jarigen beroemden Duitschen kunstenaar Cornelius, onder den titel: Cornelius, der Meister der Deutsche Malerei. Schrijver: Herman Rugel.

Londen. - De heer Whymper is voornemens eene ontdekkingsreis te ondernemen aan de noordkust en in de binnenlanden van Groenland. Afgaande op de groote menigte wild, welke in dat land wordt aangetroffen, gelooft hij dat men achter de kuststreek grasrijke dalen zal vinden.