De Vlaamsche School. Jaargang 17

Kronijk.

Antwerpen.

- Op 22 November, ter gelegenheid van het feest van de H. Cecilia, werd ten 11 ure, in de hoofdkerk, de mis van Franz Lachner uitgevoerd. Na de mis, werd het Adagio uit het 1^e Concerto voor piano van L. Beethoven, met zware orkestbegeleiding, voorgedragen door den verdienstelijken organist, Jos. Callaerts.

- Onder voorzitting van den heer volksvertegenwoordiger E. Coremans werd op 3 December de algemeene vergadering gehouden, beroepen door den Nederduitschen bond, om te beraadslagen over een voorstel, aan de kamer van volksvertegenwoordigers in te dienen, ten einde verbetering te bekomen in het openbaar onderwijs, onder het opzicht der moedertaal. De zeer talrijke vergadering heeft het volgende voorstel aangenomen:

I. Lager onderwijs door den staat gegeven (sections préparatoires des écoles moyennes): onderwijs van en door de moedertaal gedurende 2 of 3 jaren, bij uitsluiting van elke vreemde taal.

II. Middelbaar onderwijs (athenoea en middelbare scholen): zooveel uren te besteden aan het Vlaamsch als aan het Fransch; andere vakken, zooals bij voorbeeld het Engelsch, het Duitsch, de cijferkunst, enz., door het Vlaamsch te onderwijzen; in de compositiën zooveel punten aan het Vlaamsch toe te kennen als aan het Fransch.

III. Hooger onderwijs (universiteiten): aan het certificaat van bijwoning des leergangs van Vlaamsche letterkunde zooveel waarde toe te kennen als aan het certificaat van bijwoning des leergangs van Fransche letterkunde, voor het examen van candidaat in de letteren en wijsbegeerte.

VI. Geen beambten nog aan te stellen in 't Vlaamsche land, die niet zouden bewezen hebben het Vlaamsch machtig te zijn.

- Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen. Op Woensdag 6 December, ten 8 1/2 ure 's avonds, hield de heer Reville eene nieuwe verhandeling over de Grieksche godenleer.

De heer Jos. Bosiers, onze uitstekende pianist, gaf op 10 December, met medewerking der heeren J. Mertens en H. Possoz, een muzikaal feest. Het programma was samengesteld uit stukken van Beethoven en Schumann. De uitvoering was in allen deele merkwaardig; de heer Bosiers, wiens algemeen gewaardeerd talent van dag tot dag meer uitblinkt, werd door zijne voortreffelijke medewerkers allerbest op zijde gestaan.

Op 15 Decemher hield de heer F. Hémert eene verhandeling over de bewegingen der zee.

- Het kasteel de Mik, gebouwd in 1783, onder Brasschaat, is op 7 December door de vlammen vernield. Aangelegd door den heer Stiers-Peeters, werd het in 1828 de woning van den heer baron van Havre, die het merkelijk vergroot had; thans behoorde het aan den heer Alphonse Dellafaille de Leverghem. Het gebouw telde 100 deuren; elke deur had een verschillend slot. De kostbaarste schilderijen en meubelen zijn gered, uitgenomen drie familieportretten, waartusschen hetgene, door Jan Bertou uitgevoerd in 1853, en geschonken aan den weledelen heer Dellafaille, door de maatschappij Voor taal en kunst; daarentegen ging de kostbare Nederlandsche boekerij (800 werken, ongeveer 1600 boekdeelen) van den heer Lodewijk Delgeur, oud-leeraar der zonen van den heer Dellafaille, geheel verloren.

- Wij vernemen dat de heer Jos. Bessems zijn ontslag heeft gegeven als muziekmeester der hoofdkerk.

- Koninklijke academie van schoone kunsten. Door het overlijden van den heer J.-L. Baeckelmans zijn opengevallen de plaatsen van: a) leeraar van vergelijkende bouwkunde, b) leeraar van teekenkunde, toegepast op de kunsten en ambachten. De aanvragen voor het bekomen dier plaatsen in te dienen bij de academie, vóór 30 December.

De klassen van teekenkunde toegepast op kunsten en stielen, destijds ingericht door F. Durlet, kunnen aan geen bekwameren meester worden toevertrouwd dan aan den heer Lucas

[p. 182]

Schaefels. Dezen befaamden kunstenaar is er voorloopig de leiding van opgedragen. Wij hopen, dat onze zienswijze door den bestuurraad der academie zal gedeeld worden.

In 1872 zal de beeldhouwkundige wedstrijd, gezegd van Rome, plaats hebben. De mededingers moeten Belg van geboorte of genaturaliseerd en minder dan 30 jaar oud zijn. De primus ontvangt gedurende vier jaren een jaargeld van 3500 fr., om zijne studiën in het buitenland voort te zetten.

- De heer Paul Billiet, de veelbelovende jonge letterkundige, heeft bij Legros en De Deken eene vertaling in Nederlandsche verzen uitgegeven van een tooneelspel in 1 bedrijf, getiteld Le passant (De zwerver), door Franc. Coppée. Het werk van den heer Billiet, welk 16 dicht gedrukte bladzijden beslaat, is aan den prijs van slechts 25 c. verbrijgbaar gesteld.

- In 1868, bladz. 59 en volgende, hebben wij gewag gemaakt van het afsterven eener niet gekende Nederlandsche schrijfster, Francisca-Petronella Hendrickx, geboren Elsens, te Borgerhout overleden op 16 December 1867. Wij meldden tevens dat zij eenige letterkundige (romantische) studiën achterliet en wij gaven toen een fragment uit een stuk getiteld: In 't klooster. Thans vernemen wij dat het meerendeel, zoo niet al de nagelatene schriften van vrouwe Hendrickx, bezorgd door haren echtgenoot, eerlang zullen uitgegeven worden in een boekdeel van ruim 100 bladzijden, versierd met het portret der schrijfster, onder den titel: Snipperuurtjes. De prijs, bij inteekening, is 2 fr. Men schrijft in bij H. Sermon en bij de voornaamste boekhandelaren.

Brussel.

- De Belgische bond van gymnastiek looft eenen prijs van 500 fr. uit (hem ter hand gesteld door den heer de Kerchove, burgemeester van Gent), voor het schrijven eener verhandeling voor het volk, betreffende het nut der lichaamsoefeningen. De stukken moeten in het Fransch of in het Vlaamsch zijn. De Vlaamsche moeten echter vergezeld gaan van... eene Fransche vertaling! In te zenden, uiterlijk op 1 Juni 1872, aan Eug. Winoc, Troonstraat, 225, te Brussel.

- Société d'émulation. In de jaarlijksche vergadering van 8 December, zijn de heeren baron Kervijn van Lettenhove en Victor Jacobs bij toejuiching herkozen, de eerste als voorzitter, de tweede als onder-vooozitter.

- Wij hebben gemeld dat de maatschappij tot bescherming der dieren eenen prijskamp geopend had, voor het schrijven van eene verhandeling. Er zijn 12 Vlaamsche en 27 Fransche stukken ingekomen.

- In 1870, bladz. 146, hebben wij gemeld, dat bij koninklijk besluit eene commissie benoemd was, om te beramen over de oprichting van een groot gebouw, waarin onder andere de kunstentoonstellingen zouden gehouden worden.

Volgens het schijnt, zal dit sedert lang ontworpen paleis van schoone kunsten in de Regentstraat gebouwd worden (men zegt door den heer A. Balat). De voorgevel zou 60 m. breed zijn; men spreekt van eene zaal die 10,000 (?) personen zou kunnen bevatten.

- Internationale tentoonstelling voor kunst, nijverheid en landbouw, welke van 1 Mei tot 30 September 1872 te Londen zal plaats hebben. Leden der Belgische commissie, benoemd bij koninklijk besluit: baron T'Kindt de Roodenbeke, voorzitter, de Cannart-d'Hamale, Nic. de Keyser, Slingeneyer, W. Geefs, J. Franck, Saintenoy, De Brou, baron Goethals, P. Crabbe, Linden, Verschaffelt, E. Morren, Ronberg, C. De Bast, De Smet, De Meurs, Dessain, Bourdon, Gevaert, Corr-Van der Maeren, J. Kindt, Van Soest de Borckenfeld; de heer J. Clerfeyt, ambtenaar in het ministerie van binnenlandsche zaken, is aangesteld als. secretaris,

- De koninklijke academie van België heeft voor 1872 de volgende prijsvragen uitgeschreven:

Onderwerp voor de schilderkunst: men vraagt eene fries van 5 meters boven den grond en hebbende eene hoogte van 1 m. 50 en eene breedte van 4 m. 50. Deze fries is bestemd voor eene groote zaal in een openbaar gebouw en moet voor onderwerp hebben de ‘werken der metaalnijverheid.’ Het model voor den prijskamp zal gemaakt worden op de helft der gezegde grootte of 0.75 m. hoogte op 2 m. 25 breed.

Onderwerp voor beeldhouwkunde: men vraagt de schets van een half verheven beeldwerk voor eene fries, bestemd voor den gang van een groot gebouw en geplaatst op eene hoogte van 5 meters, voor onderwerp hebbende de ‘werken van den landbouw.’ De modellen moeten 1 m. 60 lang en 6 m 80 hoog zijn.

Een prijs van 1000 fr. wordt toegestaan aan het bekroonde werk. De mededingers behouden den eigendom hunner stukken, die moeten ingezonden worden voor 1 September 1872.

Letterkundige onderwerpen. - 1^e Vraag: de geschiedenis schrijven van de beeldhouwkunde in België in de XVII^e en XVIII^e eeuw.

Tweede vraag: de werken waardeeren der Belgische schilders, die gebloeid hebben in de tweede helft der XVIII^e eeuw.

Prijs voor de eerste vraag, 1000 fr., en voor de tweede vraag, 600 fr.; de antwoorden moeten voor 1 Juni 1872 ingekomen zijn.

De klasse der schoone kunsten heeft besloten de volgende letterkundige vraag op haar programma voor 1873 te schrijven: Het tijdperk aanduiden, waarin de bouwkunde in de Nederlanden, den Italiaanschen invloed heeft ondergaan; de personen aanduiden aan wien men dezen invloed moet toeschrijven en de werken der kunstenaars aanhalen. Prijs: 1000 fr.

Voor 1874, is ook nog uitgeloofd een prijs van 600 fr. voor de beste gravuur met de stift gemaakt in België, tusschen 1 Januari 1872 en 1 Januari 1874, volgens het werk van een ouden of hedendaagschen meester der Vlaamsche school. Een exemplaar der gravuur aan de klasse zenden.

Gent.

- Nalatenschap van Pieter Bosch. Onder dezen titel zullen eerlang de schriften over onderwijs en opvoeding het licht zien, in eenen bundel van ruim 100 bladz., achtergelaten door een verdienstelijk onderwijzer der Gentsche gemeentescholen, Pieter Bosch, die op nauwelijks 23-jarigen leeftijd aan eene borstkwaal is bezweken. De uitgaaf wordt bezorgd door eenen collega van den betreurden overledene, den heer Jan Boucherij, van wien een gedicht, ter eere van P. Bosch, in het boekdeel zal opgenomen worden. De heer Boucherij heeft zich, namelijk

[p. 183]

door eenige verzenstukken, in ons tijdschrift, reeds gunstig doen kennen. De nalatenschap van P. Bosch verdient onder meer dan een oogpunt de aandacht van het lezend publiek te vestigen. Ook sporen wij onze lezers aan, zich voor den aangekondigden bundel in te schrijven. Bij inteekening is de prijs slechts één frank. Men schrijft in bij den heer Boucherij, onderwijzer, Brugschen-steenweg, 15, te Gent.

- De gemeenteraad benoemde op 4 December de heeren Samuel en Miry als bestuurder en onder-bestuurder van de muziekschool.

- Het Willemsfonds heeft zijn jaarboek voor 1872 laten verschijnen. Deze fraaie bundel, van 320 bladz., behelst, buiten eenen almanak en de bestuurlijke verslagen, bijdragen van Aug. Van Acker, M. Rooses, Sleeckx, Fr. Willems, L. De Rycker, P. Geiregat, J.F.J. Heremans, de teksten der eerste reeks zangstukken, door het Willemsfonds in 1870 uitgegeven, enz.

Dendermonde.

- De rhethorijke maatschappij de Rosiers, heeft een tooneelkundig festival uitgeschreven, met ondersteuning van stads- en rijksbestuur. De maatschappijen moeten zich vóór 25 December 1871 doen inschrijven. Waren er meer dan zes, dan zal het den Rosiers vrij staan de overtollige naar verkiezing te aanvaarden of te weigeren. Buiten een eerepenning, ontvangt elke maatschappij 200 fr. en de helft van het premiegeld, aan hare stukken door het hooger bestuur toegekend. Aan de uitstekendste tooneelisten zullen ook eerepeningen worden geschonken. De opvoeringen moeten bestaan uit een drama of tooneelspel, van ten minste twee bedrijven en een blijspel met of zonder zang, of wel drie blijspelen zonder drama. De vertooningen zullen plaats grijpen gedurende dezen winter, op later te bepalen Zondagen, ter groote stadhuiszaal. Naar oudvaderlijk gebruik, zullen de kunstgenootschappen met Vlaamsche gulhartigheid en broedermin onthaald worden. Reeds hebben een twintigtal maatschappijen uit Gent, Brussel, Antwerpen, Lier, Leuven, enz. hare aanvraag tot deelneming ingezonden.

- In zitting van 12 December heeft de gemeenteraad beslist, dat er te Dendermonde eene Vlaamsche muziekschool zal ingericht worden, ter bevordering der goede klassieke muziek.

Buitenland.
's-Gravenhage.

- Koning Willem heeft aan den beeldhouwer Jos. Thissen, van Roermond, die aan de Antwerpsche academie den prijs van uitmuntendheid verwierf, een hulpgeld van 800 gl. verleend, om in het buitenland zijne studiën voort te zetten.

Duitschland.

- Er zijn Duitsche vertalingen aangekondigd van de vijf volgende werken van den heer Aug. Snieders: Op den toren, De voetbranders, Geschiedenis eener vod, De dorpspastoor en Jan scharesliep. Als vertalers worden genoemd de heeren F. Schnettler en L. von Hemstede.

Weenen.

- De wereldtentoonstelling zal op 1 Mei 1873 geopend en den 30ⁿ October daaraanvolgende gesloten worden. Bij al de Oostenrijksche consuls in het buitenland kan men inzage nemen van het omstandig programma.