De Vlaamsche School. Jaargang 21

Kroniek.

Antwerpen. - Wij roepen de aandacht van alle vrienden der muziekgeschiedenis op het onlangs verschenen derde deel van de Documents historiques relatifs à l'art musical et aux artistes-musiciens, door Ed. G.J. Gregoir. Wij hebben dit boek met de meeste belangstelling gelezen. Het behelst levensschetsen van een zeer groot getal muzikanten, zoo Nederlandsche als vreemde, en aangaande sommige deelt de heer Gregoir tot nu toe ongekende en zeer wetenswaardige bijzonderheden mede. In den bundel zijn bovendien eenige oude en nieuwere liedjes opgenomen, met de muziek er bij. Het gunstig oordeel, welk wij reeds vroeger in de gelegenheid waren over het werk van den heer Gregoir uit te spreken, is door de verschijning van het 3^e deel zijner Documents historiques in alle opzichten bevestigd geworden. De prijs is slechts 4 fr. Het boek is gedrukt bij De la Montagne en goed verzorgd.

- Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen. Op 2 Mei, en volgende dagen waren tentoongesteld: twee gezichten op Antwerpen in de xvii^e eeuw, toenmaals geschilderd door Jan Wildens; op 16-22 Mei eenige tafereelen en portretten van Gustaaf Wappers, waaraan wij een afzonderlijk artikel zullen wijden; in de eerste helft van Juli: kunstwerken van K. Ooms, A. Plumot. Verhoeven Bal, F. Gons, E. Carpentier, Linnig vader, Van den Daele, A. De Keyser, E. Quittou, L. Derickx, E. Joors, A. De Berghe, Redig, Verstrate, Deckers, H. Schaefels, Al. Wust, Verhoeven-Bal, P. Van Havermaet, P. Van der Ouderaa, C. Cap, F. Van Kuyck, G. Van Hoorde, E. Moerenhout, J. Vola, A. Elsen, P. Neukens, Linnig zoon, A. Delathouwer, B. Montgomery en Edw. Tyck, alle bestemd voor de aanstaande Brusselsche pronkzaal. Den 18ⁿ waren in dezelfde maatschappij tentoongesteld: Bedelaars te Jeruzalem, schildering van K. Verlat en drie door Julius Pecher gemaakte borstbeelden van Victor Lagye (in brons) en van den heer J. Van der Linden en Jos. Van Lerius (in marmer).

- Jaak De Braekeleer arbeidt aan een marmeren borstbeeld van den voortreffelijken schilder L. Van Kuyck, welk de commissie van beeldende kunsten van het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen schenken zal aan de stad, om bijgezet te worden in het museum.

Lier. - Het genootschap de Groeiende Boom schrijft een internationalen tooneelfestival uit voor dezen winter, met de volgende prijzen: drama, 1^e, 100 fr., 2^e, 75 fr., 3^e, 50 fr.; blijspel: 1^e prijs, 75 fr., 2^e, 50 fr., 3^e, 25 fr. Voor de beste tooneelisten zijn 4 prijzen te verdienen. Het programma is op aanvraag verkrijgbaar bij het genootschap.

Brussel. - Door de koninklijke academie van België is onderstaand programma bekend gemaakt van de prijsvragen, uitgeschreven door de afdeelingen voor letterkunde en voor taalkunde: 1^o Eene verklaring van het geschiedkundig verschijnsel dat het Nederlandsch volkskarakter door alle omwentelingen heen zich heeft staande gehouden; 2^o Eene uiteenzetting van de middelen, door de Fransche encyclopedisten in de tweede helft der xviii^e eeuw aangewend om van het vorstendom Luik het uitgangspunt hunner propaganda te maken, alsmede van den uitslag hunner pogingen met het oog op den invloed dien zij uitoefenden op de periodieke drukpers en op de letterkundige beweging in het algemeen; 3^o Eene levensschets van Jacoba van Beieren, gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen; 4^o Een geschiedkundig overzicht der openbare financiën in België sedert het jaar 1830; 5^o Eene verhandeling over het verschil en de overeenkomst, die de Zuid-Nederlandsche dichtkunst aanbiedt met die van andere takken van den Germaanschen taalstam, met aanwijzing van den invloed, die zij van die zijde heeft ondervonden. Voor elk dezer vragen, waarop de antwoorden tot 1 Februari 1877 worden ingewacht, wordt uitgeloofd een gouden eerepenning ter waarde van 400 fr. De tijd voor het inzenden der verhandelingen over Christoffel Plantijn (prijs de Stassart, 600 fr.), is verlengd tot 1 Februari 1876.

- 's Rijks algemeene archivaris Gachard is benoemd tot lid der wetenschappelijke academie van Buda-Pesth.

- Voor de verzameling der brieven van den beruchten kardinaal Granvelle, welke de heer Gachard voor den druk gereed maakt, werden bijdragen geleverd uit de rijksarchieven van Weenen, Turijn en Parijs (afschriften van eenige honderde brieven van Granvelle.) Tusschen de papieren der familie Farnese moeten zich 800 brieven van den kardinaal bevinden.

- Het gemeentebestuur heeft den Cirkschouwburg kosteloos ter beschikking van het Vlaamsch tooneel gesteld, te rekenen van October toekomende. Eene voorloopige commissie

[p. 106]

heeft zich belast met het stichten eener naamlooze maatschappij voor wier rekening de schouwburg zou beheerd worden. Het maatschappelijk kapitaal is vastgesteld op 60,000 fr. en zal verdeeld worden in 1200 aandeelen van 50 fr. elk. De kwijting der aandeelen moet geschieden als volgt: 10 fr. bij het verleiden der notarieele akte en vervolgens 5 fr. per maand, tot dat een bedrag van 40 fr. zal voldaan zijn; de overige 10 fr. zullen maar gevraagd worden als 't noodig wezen zal. De aandeelhebbers kunnen 5% rente genieten. De heer Felix Van de Sande is benoemd tot bestuurder van den schouwburg. Men kan inschrijven bij de heeren Stroobant, notaris, Zuidstraat 130; S. Rooryck, Koninklijkestraat 128; professor Van Driessche, Presidentstraat 10. Wij hopen, dat de schoone onderneming der Brusselsche Vlamingen krachtig zal gesteund worden in Vlaamsch België.

Gent. - Van de prijsvragen over 1873-74 uitgeschreven door de maatschappij van schoone kunsten, werd alléén die betreffende de geschiedenis der landschapschildering als bijvak, beantwoord. De schrijver, wiens verhandeling bekroond werd, is de kunstschilder E. Baes, van Brussel.

- De Fonteinisten hebben voor hunnen tooneelfestival 250 gl. bekomen van Z.K.H. prins Frederik der Nederlanden.

Nijvel. - Het standbeeld van De Verver, alias Tinctorius, bestemd om op eene openbare plaats dezer stad gesteld te worden, en waarvan het plaasteren model door den heer Lodewyk Samain is vervaardigd, zal uitgevoerd worden in galvanoplastisch brons en uit een enkel stuk. Men doet opmerken, dat dit beeld het eerste in dien aard zal zijn, welk in België wordt uitgevoerd. Het is 3^m25 hoog. (Zie blz. 32.)

Buitenland.

's-Gravenhage. - Binnen kort zullen de belangrijke schilderijenverzamelingen van den onlangs overleden kunstliefhebber E.L. Jacobson, te 's-Hage, en van den heer van Walchren van Wadenoijen, op den huize Nimmerdor, bij Amersfoort, in het openbaar geveild worden. De stukken der Nederlandsche, Belgische en Duitsche school van laatstgenoemde verzameling zullen in November a.e. te 's-Hage te koop aangeboden worden; overigens wordt alles te Parijs geveild.

Breda. - De rederijkkamer Vreugdendal heeft ook van H.M. de koningin der Nederlanden, voor den uitgeschreven internationalen tooneelprijskamp een gouden eerepenning ontvangen. (Zie de Vlaamsche School, 1875, blz. 74.)

Deventer. - In de groote kerk, bij het afkalken der muren, zijn overblijfselen van eene niet zeer meesterlijke muurschildering ontdekt, voorstellende het laatste oordeel.

Parijs. - In eene der laatste vergaderingen van het Parijsche aardrijkskundig genootschap, heeft de heer Karel Chailli Long-Bey, kapitein in het Egyptische leger, eene voordracht gehouden over zijne reizen aan den Boven-Nijl. Hij kwam tot het land Niam-Niam, dat grootendeels door menscheneters is bewoond. De inwoners hadden nooit blanken en nooit paarden gezien. Zij hielden den reiziger voor eenen paardmensch (centaur). Zijne verschijning maakte hen zeer opgewonden. Door middel van zijnen tolk gaf Chailli het verlangen te kennen voor het opperhoofd te worden geleid, die hem in zijne hut ontving. Terwijl Chailli en de negerkoning bijeen waren, werd buiten een verschrikkelijk gehuil vernomen. Op last des konings, werden ter eere van den gast dertig jonge negers geslacht. Chailli was natuurlijk vrij toornig over dit eerbewijs, maar achtte het voorzichtiger, dit niet te doen blijken. De koning bood hem een dozijn vrouwen ten geschenke, die hij weigerde; een twaalfjarigen knaap en een meisje nam hij echter mede, nadat hij het meisje, op haar verlangen, plechtig had beloofd, haar niet te zullen opeten. Te Arcoli werd Chailli door eenen stam overvallen, die ook in 1872 veel overlast had gedaan aan sir Baker. Chailli voer met twee soldaten en onderscheidene bedienden in eene kano. Talrijke met negers dicht beladene booten kwamen hem te gemoet en de aanvoerder wierp eene lans. Op bevel van Chailli werd onmiddellijk vuur gegeven. De aanvoerder viel, doodelijk getroffen, neder met velen zijner kameraden. Want iedere kogel was raak geweest. Toen de negers 82 man hadden verloren, namen zij de vlucht. Bij verdere omzwervingen, bemerkte Chailli rookwolken, die te kennen gaven, dat ook achter de genoemde stammen volkeren woonachtig zijn. Alles is echter nog geheimzinnig in deze duistere streken.

- De Parijzer gemeenteraad stemde onlangs 13,000 fr. voor de herstelling van het grafteeken van Abelard en Heloïse, op de begraafplaats Père-la-Chaise, en bij deze gelegenheid verklaarde de befaamde bouwkundige Viollet-le-Duc: Alexander Lenoir, die het grafteeken heeft opgericht, heeft het samengesteld uit pilaren en bogen van het schip der abdij van Saint-Denis, hetwelk in de xiii^e eeuw werd opgericht, terwijl het grafteeken den naam heeft, dat het dagteekent van de xii^e eeuw; het dusgenaamde beeld van Abelard is een beeld van den H. Lodewijk.

Londen. - Dezer dagen werd op eene vergadering in Mansion-House het plan van den heer Donald Mackenzie besproken, om namelijk een gedeelte van de Sahara-woestijn, groot 126,000 Engelsche vierkante mijlen en bekend onder den naam van El-Dschuf, in eene binnenzee te herscheppen. Dit gedeelte van de zandwoestijn draagt de kenteekenen dat het vroeger een deel van den Atlantischen Oceaan heeft uitgemaakt. Om de vlakte weder met de zee in verbinding te brengen, zou er slechts een kanaal te graven zijn. Naar aanleiding van dit plan, doet de gekende Fransche schrijver Edmond About, in een Parijsch blad, opmerken, dat het met de luchtgesteltenis in al de landen benoorden de Middellandschezee slecht zou vergaan, als de gezegde Afrikaansche binnenzee aangelegd werd. Indien de warme winden, waarmede de Sahara-woestijn Europa begiftigt, verkoeld en vochtig gemaakt werden door de dampen van twee zeeën, - gelijk het geval zou wezen als voornoemd plan uitgevoerd werd, - dan ware de zomer in Zuid-Europa bedorven, en zouden wij schier onophoudelijk met regen, mist en storm te kampen hebben.

Hamburg. - Tot bevolking der binnenwateren in Pruisen is dezer dagen voor de tweede maal eene poging gedaan, om eieren van de Shad, eene zeer smakelijke vischsoort in Noord-Amerika, over te voeren. Ook deze proefneming is mislukt. Een paar dagen na de afvaart van de Mosel, eene der overzeesche pakketbooten tusschen Hamburg en Nieuw-York, waren de 400,000 eieren, welke dit stoomschip aan boord had, volslagen bedorven.

Bohemen. - In het dorpje Apadovic is onlangs een uitnemend schoon bewerkte en goed bewaarde zilveren penning gevonden, dagteekenende van den tijd van koning Lysimachus. Aan de eene zijde vertoont deze penning een half verheven gewerkte kop met kleine ramshorens, aan de keerzijde het beeld van Pallas Athene (Minerva), met den linkerarm steunende op haar schild en in de rechterhand het beeldje der overwinning houdende. Deze figuur is omgeven door de woorden in goed leesbaar schrift: Basileos Lysimachus (van den koning Lysimachus). Lysimachus was een der veldheeren van Alexander den Groote, en, na diens dood, eerst stadhouder van Thracië en daarna koning. Hij stierf in 281 vóór Christus, zoodat deze penning ongeveer 2200 jaar oud is. Tevens is daarbij gevonden een zware gouden ring, bezet met een kostbaren steen.