De Vlaamsche School. Jaargang 21

Kroniek.

Antwerpen. - Peter Benoit is benoemd tot eerelid van het instituut van Napels, welke inrichting den uitstekenden toonzetter te dezer gelegenheid eene goude medaille aangeboden heeft. Het diploma ging vergezeld van een vleienden brief van den heer C.J. Fiorelli, voorzitter van het instituut.

- Koninklijke academie van beeldende kunsten. Van 20 tot 27 Juni was in de trapzaal van het museum tentoongesteld een belangrijk ontwerp voor het herstellen van den Vesta-tempel, geteekend door E. Dieltiens, primus van Rome (1871, bouwkunde) en oud leerling der academie.

- De teekeningen gemaakt voor den grooten prijskamp van bouwkunst gezegd van Rome, zijn publiek tentoongesteld geweest van Zondag 25 Juli tot Zondag 1 Augustus, alle dagen van 10 ure 's morgens tot 4 ure 's namiddags. Het onderwerp van den prijskamp is geweest: Koninklijke muziek- en uitgalmingschool voor ongeveer 500 leerlingen der beide geslachten.

De beoordeeling van de jury, benoemd bij koninklijk besluit van 19 Juli 1875, heeft op 23 Juli plaats gehad. De uitslag er van is: 1^e prijs: J.B. De Coster, van Antwerpen; 2^e prijs, met stemmengelijkheid, E. Allard, van Brussel en O. Van Rysselberghe, van Minderhout, provincie Antwerpen. Den avond van 23 Juli was de korte-Leemstruat, waar de bekroonde J. De Coster woont, volop in feest en prachtig versierd en verlicht. Verschillende muziekkorpsen brachten serenades aan den overwinnaar, en talrijke vrienden zijn hem komen geluk wenschen met zijne zegepraal.

Mechelen. - Op blz. 81 hebben wij gemeld, dat de teekeningen voor de wagens en de kleeding der personen uitmakende den praaltrein, welke op 28 Juni en 5 en 12 Juli te Mechelen uitgereden is, bezorgd waren door den talentvollen bestuurder van Mechelens academie van schoone kunsten, den kunstschilder Willem Geets. Wij stippen hier aan, dat de uitvoering in alle opzichten aan de verwachtingen heeft beantwoord. De stoet, naar wiens optocht duizenden uit alle streken van België zijn komen zien en die Mechelen de eer verwierf HH. MM. de koning en de koningin binnen zijne muren te voeren, de stoet is overheerlijk geweest. De eerste wagen verbeeldde het hof van graaf Adan, beschouwd als de grondlegger der stad Mechelen in de viii^e eeuw; de heilige Rumoldus verkondigt aan den graaf en zijne hofhouding het christelijk geloof; - 2^e wagen: de Mechelaren trekken op kruistocht naar Palestina, onder aanvoering van ridder Berthoud: - 3^e wagen: Thibald, bisschop van Luik, onder wiens beheer ook Mechelen behoorde, bekrachtigt de stedelijke voorrechten, - 4^e wagen: tentoonstelling der reliquieën van den heiligen Rumoldus in 1479; - de 5^e en volgende wagens verbeeldden de rederijkkamer de Peoene en de Lisbloem, terugkeerende van het Antwerpsch landjuweel van 1561. Al de opgenoemde wagens waren voorafgegaan en omringd van personen te voet en te paard, uitgedoscht in de prachtige of schilderachtige gewaden van de betrekkelijke tijdvakken. Het laatste gedeelte van den praalstoet was gewijd aan de oude ambachten en gilden en de beroemde mannen en vrouwen, die te Mechelen geboren werden. De draagbeelden welke den wagen der beroemde Mechelaars versierden, waren gemaakt door den heer J. Willems. De optocht werd gesloten door den gewonen Mechelschen Ommegang. Allen die den praaltrein hebben gezien, hebben hem bewonderd, in den vollen zin des woords.

Turnhout. - Onder het bestuur van de volgende heeren is alhier eene afdeeling van het Davidsfonds gesticht: de eerw. deken, J.R. Snieders, F. Van Hal, G. Van Ravensteyn, Pittoors, Verschueren, E. Glenisson en F. Van Pelt.

Brussel. - Bij de Zuiderstatie, in een perk, daartoe in gereedheid gebracht, zijn stierengevechten gehouden. De troep (quadrille), aangekomen, uit de Fransche stad Nimes, bestond uit 22 stieren en 14 stierenbevechters (toreadors). Voor de eer onzer landszeden, hadden wij nooit gedacht, dat in België zulk wreedaardig volksvermaak als de stierengevechten (waarvan wij in 1870, blz. 167, eene beschrijving met plaat gaven), zou aanschouwd geworden zijn en wij begrijpen niet, hoe het Brusselsch gemeentebestuur iets dergelijks duldt.

- D^r. Ledeganck is benoemd tot lid der geneeskundige academie van Bologne.

- Tot leden der commissie voor het aannemen en plaatsen van schilderijen in de driejarige tentoonstelling zijn benoemd: J. Portaels met 153 stemmen, E. De Schampheleer 144, L. De

[p. 113]

Winne 142, A. Robert 145, E. Melot 142, J. Demanez 140, Jamar 152; voor Gent T. Canneel en voor Antwerpen (met algemeene stemmen) V. Lagye, J. Van Luppen en J. De Braekeleer. Getal stemmers 299.

- Van Patria Belgica zijn de 35^e en 36^e afleveringen verschenen en bevatten: het vervolg en slot van de geschiedenis der bouwkunst, door C. Buls; geschiedenis der schilderkunst, door E. Leclercq; geschiedenis van het beeldhouwen, door G.J. Dodd; geschiedenis der graveerkunst, door H. Hymans; de tetoonstellingen van schoone kunsten sedert 1830, door J. Rousseau; penningkunde, door C. Picqué en het begin eener geschiedenis der kunstnijverheden, door E.M.O. Dogneé. Zooals men ziet verrechtvaardigt Patria Belgica al meer en meer haren naam van national encyclopedie. De prijs van dit belangrijk en veelomvattend werk is per aflevering 1 fr. bij Bruylant-Christophe en C^ie, te Brussel.

Gent. - Bij Ad. Hoste is verschenen het eerste deel der Werken van zuster Hadewych, uitgegeven naar twee handschriften, berustende in de koninklijke bibliotheek, te Brussel, bij bezorging van de heeren Heremansen Ledeganck.

- Onder bezorging van den heer L. De Vriese gaan uitgegeven worden al de gedichten van Frans Rens, met het portret van den dichter en eene inleiding van E. Hiel. Met den uitgever verhopen wij, dat het werk bij al de voorstanders van taal en kunst welverdiende ondersteuning zal genieten en al de vrienden en vereerders van vader Rens des betreurden mans gedichten in hunne boekenkas zullen willen hebben. Het boekdeel zal ongeveer 300 blz. druks beslaan, op zwaar papier en met nieuwe letter gedrukt, en ten prijze van 3 fr. aan de inteekennars worden afgeleverd.

St-Nicolaas. - In den wedstrijd voor de bouwplannen van een nieuw stadhuis, behaalde P. Van den Kerkhove, van Gent, den 1ⁿ prijs (3000 fr.); 2^en prijs, F. Van Dyck, van Antwerpen; 3^e, J. Baes, van Sint-Joost-ten-Noode.

Dendermonde. - In een werk van den heer stadsarchivaris over de drukkers van Dendermonde, vindt men vermeld dat de eerste drukkerij te Dendermonde werd ingevoerd door Leonardus Van de Walle, en van 1707 tot 1712 bestond; Daniël Van Noorthoven, herkomstig uit Brugge, volgde hem op; na dezen, kwam de familie Du Caju, wier afstammelingen nog steeds als drukkers in Dendermonde gevestigd zijn.

Brugge. - Verschenen en verkrijgbaar bij den schrijver, adres: Brugge, Ter Baille: Bruges et ses environs. Description des monuments, objets d'art et antiquités, par W.H. James Weale. Het is eene gansch op nieuw bewerkte derde uitgaaf van een boek, onmisbaar voor al wie de gedenkteekens en kostbaarheden van het aloude Brugge wil nagaan. Behalve eene geschiedkundige inleiding, bevat het werk van den geleerden heer J. Weale 328 bladzijden, waarin klaar en duidelijk alles beschreven is wat Brugge en de omliggende gemeenten merkwaardigs bevatten. Weale's boek is een ernstig, goed gestudeerd werk, dat in iedere bibliotheek eene plaats verdient en waarvan wij hopen eene Vlaamsche vertaling te zien verschijnen. De prijs is slechts fr. 3.50. De druk is keurig verzorgd.

Spa. - De alhier geopende tentoonstelling van schoone kunsten bevat ruim 300 stukken, zoo van Belgische, als van Fransche, Hollandsche en Duitsche meesters. Tusschen de goede schilderijen noemt men die van V. Baudin, Lamorinière, E. Van den Bussche, A. De Keyzer, L. Dierickx, J. Janssens, L. Mailliard, Neumans en C. Neuhuysen.

Buitenland.

Amsterdam. - In deze stad zal in April 1876 eene tentoonstelling van Amsterdamsche oudheden worden gehouden.

- In een lokaal van Arti et Amicitiae is tentoongesteld een oud prachtig gebeeldhouwd clavecimbaal of vleugelpiano. Het stuk is reusachtig groot; de plattegrond, waarop het staat, is ongeveer 4 1/2 meters lang. Die plattegrond is eene voorstelling van eene zacht bewogen zee; uit de donkergroene golven verrijzen bijna levensgroote Nereïden, waarvan er drie het muziekinstrument dragen, terwijl die wateroptocht gevolgd wordt door een kleinen liefdegod, op eene groote schelp gezeten, die door twee dolfijnen gedragen wordt. Als zinnebeelden links en rechts van het geheele stuk zitten een fluitspeler en eene harpspeelster levensgroot, ieder op eene rots. Aan het laatste beeld ontbreekt de harp. De wanden der clavecimbaal zijn met zeer schoon gesneden half verheven gewerkte zeepaarden en waternimfen versierd. Het geheel is zwaar verguld en levert, vooral van verre gezien, een prachtig gezicht. Het moet het werk zijn van den Florentijnschen beeldhouwer Algardi en dagteekenen van het jaar 1620. Tegenwoordig is 't het eigendom van de voormalige keizerin der Franschen, Eugenie, en door tuschenkomst van den graaf van Saltige in Amsterdam tentoongesteld en... te koop.

Rotterdam. - In den stedelijken dierentuin bevindt zich eene opgevulde spierwitte vledermuis, die onlangs te IJselmonde levend gevangen en aan de Rotterdamsche diergaarde geschonken werd, waar zij echter korten tijd daarna stierf. In dezelfde diergaarde heeft men een reusachtigen honderdjarigen aloë aangekocht. Deze plant was gedurende 70 jaar het eigendom van de familie Bosch, te 's-Hertogenbosch, en is het grootste exemplaar dezer soort in Europa. De hoogte is 2^m85, waarvan de plant ruim 2 meters bedraagt; de langste bladeren zijn 1^m60 lang; de plant telt 35 bladeren.

Groningen. - L. Leopold en Joh. A. Leopold zijn voornemens onder den naam Van de Weichsel tot de Schelde, eene verzameling van zooveel mogelijk aesthetische proeven in verschillende Nederduitsche dialecten uit te geven. Om hun doel te bereiken verzoeken de uitgevers allen Noord- en Zuid-Nederlandsche letterkundigen, hun door de toezending of aanwijzing van eene of meer proeven in dialect in de volvoering van hun plan te helpen.

Gorinchem. - Het gemeentebestuur laat een belangrijk werk verrichten, namelijk de herstelling van den vrij hoogen St-Janstoren, welke toren van het jaar 1212 dagteekent en groote bouwkundige waarde heeft. De St-Janskerk (buiten den toren) werd in 1843 afgebroken en herbouwd.

Leiden. - In den loop van Augustus zal in den gang van het gebouw der sterrewacht het borstbeeld van den uitstekenden Nederlandschen sterrekundige, hoogleeraar Kaiser, ingehuldigd worden.

- Tot buitenlandsche leden der maatschappij van Nederlandsche letterkunde zijn benoemd de heeren D. Delcroix (Brussel), C.J. Hansen (Antwerpen) en E. Van Even (Leuven). De heer Douwes Dekker (Multatuli) heeft voor het hem aangeboden lidmaatschap dezer maatschappij bedankt.

Brouwershaven. - Van wege den kerkenraad is een voorstel gedaan om de oude kerk, die waarschijnlijk dagteekent van de xii^e eeuw, en bekend is als een der merkwaardigste gebouwen van geheel Zeeland, af te breken en door eene nieuwete vervangen. Het is te hopen, dat dit voornemen zal kunnen tegengegaan worden.

Delft. - Den 8ⁿ September zal hier een feest plaats hebben ter eere van Leeuwenhoek, bij welke gelegenheid een marmeren gedenksteen, aangeboden door het gemeentebestuur, zal geplaatst worden in den gevel van het huis waar de beroemde microscopist gewoond heeft, op den hoek van de Boterbrug en het Oude-Delft. Men weet, dat Leeuwenhoek, die op de microscopische ontleedkunde een grooten invloed uitge-

[p. 114]

oefend heeft, in 1632 te Delft geboren werd en in 1723 overleed.

Parijs. - Men weet, dat keizer Napoleon III een werk geschreven heeft, getiteld La vie de César. Dit werk is echter onvoltooid gebleven. Het laatste deel werd niet geschreven. De erfgenamen van den heer Plon, door wien Napoleons werk uitgegeven werd, hebben tegen de erfgenamen van den voormaligen keizer een proces ingespannen, tot het bekomen van 666,640 fr. schadevergoeding, wegens het niet nakomen van het contract, in 't jaar 1864 tusschen den heer Plon en Julius Cesars levensbeschrijver gesloten. De rechtbank heeft aan de familie Plon den eisch ontzegd, op grond 1^o dat in het contract geen tijdstip bepaald was voor de voltooiing van het werk, 2^o omdat de uitgever nooit den schrijver had laten dagvaarden tot het leveren van het laatste deel, 3^o omdat, ten gevolge van Napoleons overlijden, de verbintenis als verbroken moet worden beschouwd. De eischers werden veroordeeld in de kosten van het proces. Van het werk zijn nog 25,000 exemplaren over, die in den handel niet veel meer waard zijn dan scheurpapier. Van de twee verschenen deelen werden in den eersten tijd een groot getal exemplaren verkocht. De uitgever betaalde zelfs 192,000 fr. schrijversloon aan Napoleon, die deze aanzienlijke som met zijne talrijke medewerkers deelde. Intusschen duurde de vraag naar het werk niet lang. Van 1867 tot 1870 werden slechts 180 exemplaren verkocht. Sinds 1866 had Napoleon niet meer aan het boek gewerkt; hij had Cesars leven toen tot aan den overtocht over den Rubicon beschreven.

- Een berichtgever uit Parijs deelt het volgende mede: ten einde licht te verkrijgen, zonder van phosphorstekskens gebruik te maken en gevaar te loopen het vuur aan eenig voorwerp mede te deelen, is te Parijs bij oppassers in magazijnen, waar ontplofbare of licht ontvlambare stoffen voorhanden zijn, een vernuftig middel in gebruik, dat door een ieder zeer gemakkelijk kan worden beproefd. Na in een helder, doorschijnend, langwerpig fleschje een stukje phosphorus ter grootte van eene erwt te hebben geworpen, vulle men het fleschje tot op een derde met tot op het kookpunt verhitte olijfolie, waarna het met een kurk wordt gesloten. Door het fleschje te ontkurken, lucht in te laten en daarna weder te sluiten, vult de ledige ruimte in het fleschje zich met een helder schijnend licht, gelijkstaande aan dat eener gewone lamp. Als het licht verflauwt, behoeft men het fleschje slechts even te openen, om een nieuwen voorraad lucht in te laten. Een aldus gereedgemaakte lichttoestel kan maanden achtereen gebruikt worden, alvorens de inhoud behoeft te worden vernieuwd.

Londen. - Er worden gelden ingezameld en reeds heeft men 75,000 fr. bijeen, om te Londen eenen schouwburg ter eere van Shakespeare op te richten. Aan den schouwburg zullen zalen verbonden zijn, waarin Shakespeare's werken en al wat daarover gedrukt werd, benevens schilderijen, beeldhouwwerken en platen, waarvoor de scheppingen van den grooten schrijver de onderwerpen leverden, verzameld zullen worden.

Keulen. - Sedert eenigen tijd is in de domkerk de groote klok gehangen, die gegoten werd uit kanonnen, in den oorlog van 1870 door de Duitschers op de Franschen veroverd. De klok weegt niet minder dan 540 centenaars en wordt de keizersklok geheeten. Maar al de pogingen die er worden aangewend, om haar geluid te doen geven, blijven zonder gevolg; de klok bedankt voor elken klepel. Men vraagt, of het ook zou komen van het Fransch metaal op Duitschen grond?

p.s. Het bovenstaande was geschreven, toen ons het bericht onder de oogen kwam, dat door eenige kleine veranderingen aan den klepel der keizersklok (een klepel ter zwaarte van eenige duizende ponden), nu met de klok geluid kan worden.

Bayreuth. - De groote repetitiën in den Wagner-schouwburg zijn sedert eene week begonnen en zullen 14 dagen duren, elken dag 4 uren lang. Bijzondere aandacht trekt de inrichting van het orkest, 't welk zoo diep gebouwd is, dat de toehoorders alleen het tooneel zien en door de bewegingen der orkestleden niet afgeleid worden, hoewel de zangers en zangeressen natuurlijk den bestuurder en de meeste leden van het orkest voor oogen hebben. De koperen en slaginstrumenten echter zijn ook voor hen onzichtbaar, daar zij onder het tooneel geplaatst zijn, ook om den klank eenigszins te dempen.

Rome. - In den tuin van Vezius Agorius Pretestatus, welke tusschen het plein Manfredofanti en de statie gelegen is, zijn drie ruwe voetstukken uit den grond gegraven, nevens welke twee standbeelden lagen, die elk 1^m20 hoog zijn; het eerste van beide stelt een meisje voor, met eene lichte tunica gekleed, het tweede een ouden herder, in herten- of hondenvellen gehuld, die een lammeke onder den arm houdt. Daarenboven is in den tuin van Mecenas opgegraven eene fontein uit Pentilisch marmer, die den vorm van eene drinkschaal heeft; de voet bestaat uit eene gevleugelde chimera met vastgesnoerd haar; het bovengedeelte er van is gedeeltelijk met ribben, gedeeltelijk met hooggewerkte sieraden versierd, welke tot den bacchusdienst behooren; het geheel rust op eenen struik van bloeiende waterplanten.

- Men is druk bezig met het gereedmaken van het vroegere Collegium Romanum, waarin de nieuwe Victor-Emanuel-bibliotheek zal worden opgericht. In het reusachtig gebouw zullen buitendien het gymnasium, het lyceum en de technische leerinrichting gevestigd zijn. De bibliotheek zal de grootste wezen, welke Italië bezit; men wil haar brengen tot 700,000 deelen. Haar kern zal bestaan uit de 60,000 deelen, welke uit de bibliotheek der Jezuïeten en uit die der afgeschafte kloosters afstammen, zoover ze niet in de Bibliotheca Angelica eene plaats konden vinden. Voorts zal in het Collegium Romanum worden geplaatst het met verscheidene voorwerpen verrijkte museum van leermiddelen; het museum Kircherianum, beroemd door zijne verzameling antieken, munten en christelijke oudheden; het nijverheidsmuseum, door de gemeente met behulp van den staat opgericht; het vóórhistorische museum; het museum van opschriften en het Italiaansche museum (laatstgenoemd bevat Oskische en Etrurische oudheden). Eindelijk wordt het gebouw behouden voor eene sterrewacht, die thans onder de leiding van pater Secchi staat. De bibliotheek der Minerva, waaraan evenzeer herstellingen worden gemaakt, is tot opname van kerkelijke werken bestemd.

Konstantinopel. - De Turksche regeering heeft besloten, alle studenten, die op hare kosten in 't buitenland aan hoogescholen hunne opleiding ontvangen, terug te laten komen. De echte Turken hebben zich nooit met het studeeren aan buitenlandsche hoogescholen kunnen verzoenen. Ook schijnt het, dat de Turksche jeugd te dom was om te Parijs, Weenen of Berlijn veel wijsheid op te doen. Hunne ontwikkeling was te zeer verwaarloosd, dan dat zij het hooger onderwijs met vrucht konden volgen.