De Vlaamsche School. Jaargang 25

Kroniek.

Antwerpen. In zitting van 13 September heeft de gemeenteraad beslist, het beeld van Quinten Massijs, welk den heer A. De Braekeleer voor 34,000 fr., buiten het voetstuk, is besteld, te doen maken uit wit marmer, in stede van brons, en het te plaatsen op het kruispunt over de Maria-Theresialei. (Zie onzen vorigen jaarg., blz. 178.)

- Den 13ⁿ September besloot de gemeenteraad tot den aankoop der oud-Egyptische verzameling, waarvan wij op blz. 98 gewaagden, voor 22,000 fr., op voorwaarde dat het staatsbestuur, welk een hulpgeld van 5000 fr. had aangeboden, zijne tegemoetkoming verhooge tot 11,000 fr., wat toegestaan is.

- Even als hij in 1863 deed, heeft de beeldhouwer Jos. De Cuyper den 21ⁿ September de nog levende gewezene leerlingen en eenige kunstvrienden van wijlen M.I. Van Brée op een feestmaal op zijn buitenverblijf te Duffel genoodigd ter herinnering aan het overlijden huns meesters en vriends. De heeren F. De Braekeleer, N. De Keyser, X.A. Gheysens en L. Ricquier hadden zich over hunne afwezigheid laten verontschuldigen. Tegenwoordig waren de heeren J.M. Troye, P. Kremer en J.B. Van Rooy, bijzondere leerlingen van Van Brée vooraleer hij bestuurder der academie was, verder de heeren Beernaerts, B. De Loose, J. Correns, Willem en Joz. Geefs, N. Marinus, J. Platteel, H. Redig, I. Stocquart en Van Brée zoon van Philips en J. Thielens, griffier der provincie. Onnoodig te zeggen dat aan dezen vriendenmaaltijd vele aangename herinneringen ter sprake werden gebracht en aan Van Brée's verdiensten als kunstenaar en bestuurder der academie eene hulde werd bewezen die door de lange reeks verloopen jaren niets van haar diep gevoel en warmte had verloren. Tusschen de vereenigde vrienden en goede bekenden heerschte de gulste en aangenaamste stemming. (Zie 1860, blz. 137; 1864 blz. 225; 1871, blz, 45).

- Een aantal leden van het te Brussel vereenigde congres ter bevordering der kennis van het Amerika vóór Columbus heeft den 28ⁿ September een bezoek aan de stad Antwerpen gebracht. De bezoekers werden ten stadhuize feestelijk ontvangen. De welkomstrede, door den heer burgemeester L. de Wael uitgesproken, werd beantwoord door den heer Liagre, minister van oorlog, die zich als congreslid tusschen de geleerde schare bevond, waarvan onder andere ook deel uitmaakten mev. de markgravin de Croisiez en mej. Cleyhans, beide van Parijs, de heeren dr. Nachtigall, majoor Serpa Pinto, de befaamde Portugeesche reiziger, Rabaud, Gravier, Questiaux van Marseille, een Chineesch zeeofficier en een mandarijn, beide in hunne vaderlandsche kleeding, voorts vele Belgische heeren, te zamen een 150-tal personen, wien ten stadhuize een ontbijt aangeboden werd. (Zie blz. 131.)

- 6 October heeft de gemeenteraad beslist, een marmeren borstbeeld van den heer N. De Keyser, eere-bestuurder van de academie ven schoone kunsten, te doen maken om bijgezet te worden in het museum. (Zie blz. 88.)

- Onze medewerker de heer stadsarchivaris P. Génard is benoemd tot ridder in de orde van de Eikenkroon.

- De heer K. Verlat schildert het portret van Ch. Gounod, als een geschenk voor dezen gevierden Franschen toondichter.

Brussel Koninklijke academie van België. De klasse van schoone kunsten, den 23ⁿ September geroepen zijnde om uitspraak te doen over 5 partitiën, ingezonden voor den internationalen kampstrijd van symphonie met groot orkest, heeft besloten eene vereerende melding en eene premie van fr. 500 toe te kennen aan ieder der werken die tot kenspreuk voeren; Ars longa, vita brevis, en Le travail rend une nation florissante; als maker heeft zich doen kennen de heer J. Callaerts, muziek-

[p. 156]

meester van de Antwerpsche O.-L.-Vrouwekerk en oud bestuurder der muziekafdeeling van het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen te Antwerpen. (Zie onze jaargangen 1860, 80; 1861, 147; 1863, 11; 1894, 83; 1866, 60.)

Gent. Sedert eenige weken is men alhier aan het Kuipgat, waar vroeger eene sluis in de Leie bestond, belangrijke werken aan 't verrichten in 't belang der scheepvaart, welke te dier plaatse niet zonder gevaar was. Men wist uit de stadsrekeningen van 1479, dat er op dit tijdstip grafzerken bij de sluis op de bedding der rivier werden gelegd, en van deze gelegenheid is gebruik gemaakt (en niet zonder moeite) om eenige dier steenen op te halen. De meeste waren van eene buitengewone grootte en zwaarte (er zijn er, die omtrent 2,000 kilos gewicht hebben); zij waren met ijzeren haken en lood stevig aan elkander bevestigd. Het zijn middeleeuwsche zerken, versierd met figuren en sieraden in ojivalen stijl. Jammer dat verscheidene grafsteenen bij 't werk in twee zijn gebroken; een, onder andere, van 1^m45 breed op 3 m. lengte. Hierop treft men twee figuren aan, ten voeten uit gesneden; een der personages is gedoscht in een lang kleed, waarvan de plooien zeer kunstig zijn geschikt. Boven 't hoofd leest men 't woord Pater; onder de tweede figuur: Filia. - Een andere steen van nagenoeg gelijke grootte geeft onder andere te lezen: Hier leecht begraven Wouter Bruusch ende sijn....., die overleet int jaer ons heeren als men screef m.ccc ende xclviii, den xxv.. dach in maerte. Bidt over de ziele. Men vraagt zich af, van waar komen die zerken? iets wat moeielijk te beantwoorden is, aangezien de grafsteenen doorgaans niet vermelden, voor welke plaats zij bestemd zijn. De namen der overledenen alleen kunnen dan tot richtsnoer dienen om te weten, of de steenen van elders dan wel uit de stad zelve naar de Leie gebracht zijn. Een der steenen geeft nog enkel te lezen: Daneel van den....., de familienaam weggekapt zijnde om er 't ijzer in te voegen, dat dien zerk aan eenen anderen vasthechtte. Wouter Bruusch, hooger vermeld, is in het gedacht des heeren F. De Potter, een Gentenaar, daar de familienaam Bruusch verscheidene malen in wettelijke oorkonden der stad Gent voorkomt. Gemelde schrijver bericht ons: ‘Mer Daneel Bruus, wever, werd in 1436 gekozen tot eenen der drie kapiteins van de oproerige Gentenaren (zie Memorieboek van Gent, i, 203); Antoon Bruus was in 1548 voorlaatste schepen van gedeele. Dit zijn, wel is waar, de tijdgenooten niet van Wouter, wiens grafzerk thans weer aan het licht gekomen is, maar wij kennen nog een ander lid der familie, die mogelijk de zoon van onzen Wouter geweest is, namelijk Gillis Bruusch, bijgenaamd Backer. Wouters zone, en die in 1394, dus vier jaren voor Wouters' overlijden, te Wondelgem een leen hield van de St.-Baafsabdij, ter grootte van 15 bunder, benevens eene kleine visscherij en een tiendeke.’ (Zie verder De Potter en Broeckaert, Geschiedenis van Wondelgem, blz. 28.) Zeer waarschijnlijk komen die steenen van 't Kuipgat in 1479 uit den vloer van de eene of andere kerk of klooster van Gent. Bijzonderheden over genoemde familie moeten in de Gentsche schepenenboeken wel te vinden zijn. Ook onder het kunstopzicht, hebben de gevondene zerken hunne waarde en wij drukken de hoop uit, dat men de steenen op eene veilige plaats beware, tot dat de stad Gent eindelijk een museum van oudheidkunde opene.

- In de 3^e beroepsmatige klasse van het atheneum is onder den thans gebruikten vloer een stuk van eenen mozaïekvloer uit de xiii^e of xiv^e eeuw ontdekt, samengesteld uit veelkleurige baksteentjes van verschillen de grootte die prachtig gebrandverfd zijn. Vele steentjes zijn versierd met leeuwen-, meerminnen- en andere dierenbeeldjes, leliën enz. Het overblijfsel van den vloer is zorgvuldig opgenomen en zal bijgezet worden in het stadhuis. De plaatsnijder P. Allaert heeft er eene teekening van vervaardigd.

Luik. De academie van schoone kunsten telt 377 leerlingen en het museum is in 1878 verrijkt geworden met het beeld van een Napolitaanschen improvisator door A. De Tombay; Op jacht, standbeeldje door Halkin; twee geschilderde studiehoofden naar Rembrandt en Bonifacion door E. Wauters; Woest weder door Ed. Deschampheleer en de door ons reeds op blz. 110 vermelde stukken van K. Verlat en Jos. Van Luppen.

- Te Xhoris, een dorpje van minder dan 700 inwoners, was den 18ⁿ September een moord gepaard met brandstichting gepleegd. Men vermoedde dat de dader zijne bebloede kleederen geworpen had in eenen afgrond, ter plaatse gekend onder de benaming ‘chantoir.’ Een man, in den kuil afgelaten, vond - niet de kleederen, maar eene uitgestrekte grot, rijk aan de zonderlingste en schoonste dropsteenvormingen, in de gedaante van veelarmige lichters, klokken, beestenkoppen, bouwkunstsieraden, draperijen enz. De grot zelve, die zich een veertigtal meters beneden den beganen grond bevindt, had het voorkomen van een grootsch gewelfd portaal. Zij verleende toegang tot een tweeden afgrond, waarin nog niet is afgedaald.

Buitenland.

Amsterdam. Een plaatselijk blad deelt mede, dat in 't begin dezer eeuw, een voorbijganger aan een voddenkraam tusschen de tegenwoordige Halvemaansteeg en de Blauwbrug te Amsterdam voor de waarde van een dozijn frank een oud en vervuild schilderijtje kocht. Eenige jaren hierna kon men hetzelfde schilderijtje zien bij den baron van Brienen, op de Heerengracht te Amsterdam, die het voor de som van 33,862 fr. had overgenomen, terwijl het 3 of 4 jaren later wegens sterfgeval aan een Engelsch museum werd verkocht voor 131,650 fr. Het stukje, een echte Jan Steen, stelde (naar gissing) den schilder zelve voor, in beschonken toestand in een wijnhuis.

- R. Hol voltooit het oratorio David, tekst van Hofdijk, waarvan het eerste deel reeds te Deventer werd uitgevoerd. Mev. H. Heinze heeft het gedicht in het Duitsch vertaald.

Amersfoort. 7 October stierf in deze stad op 83-jarigen leeftijd een vermogend Israëliet, de heer M.S. Abrahamson, die bij laatste wilsbeschikking en vrij van versterfrechten heeft vermaakt aan het Nederlandsch israëlietisch oudemannenhuis te 's-Gravenhage 5000 gl, aan het Nederlandsch israëlietisch jongensweezenhuis te Amsterdam 5000 gl., aan het Nederlandsch israëlietisch meisjesweezenhuis te Amsterdam 5000 gl., aan de vier liefdadige instellingen der Nederlandsche Portugeesche gemeente te Amsterdam ieder 3000 gl. Na toekenning van verschillende erfgiften aan familiebetrekkingen heeft hij tot algemeene erfgenamen van het overige deel van zijn vermogen aangewezen de heeren Pekidim en Amacalim te Amsterdam, vertegenwoordigende de belangen van de Israëlieten in het Heilige Land, ten einde dit bedrag voor liefdadige doeleinden in Jerusalem enz. aan te wenden. Eenige maanden geleden zond hij 80,000 gl. naar Jerusalem voor het bouwen en inrichten van een gasthuis van israëlieten in die stad.

Kampen. De boekhandelaar Laurens Van Hulst, te dezer stede, laat bekend maken, dat bij hem te koop is een door den Pommerschen hertog Philippus II in 1607 aangelegd album van een honderdtal oorspronkelijke portretten van Duitsche vorsten en beroemde personen (waaronder ook keizer Karel V), geschilderd of geteekend door uitstekende Duitsche meesters en door de Italianen Polydorus van Caravaggio, Jacobo Palma, Bernardino Pocetti, Ottavio Benamati Fiorentino enz. Het album, van folio formaat, is in perkament gebonden. Hoeveel de bezitter er voor vraagt vonden wij niet gemeld.