De Vlaamsche School. Jaargang 29

Kroniek.

Antwerpen. Bij koninklijk besluit zijn de twee volgende schoolboeken goedgekeurd: Praktische en theorische handleiding bij het zangonderwijs in de lagere school door N.P. Rotsaert; Leerwijze van doorzichtkunde, door L. Neeteso nne.

- Van de Graf- en Gedenkschriften der provincie Antwerpen is de 134^ste aflevering verschenen. Zij bevat het 23^ste stuk van het boekdeel der geschiedenis der St.-Michielsabdij door den heer P. Génard, in voormeld werk 25 (vijf en twintig) jaren geleden

[p. 50]

begonnen. Wil men aan de thans nog levende inschrijvers het voorrecht gunnen deze verhandeling tot den einde te lezen, zoo zal het noodig zijn het vervolg en het slot wat spoediger aan het licht te brengen.

- Van 21 tot 28 Januari was in de academie publiek tentoongesteld: een Ontwerp van een gezantschapshuis te Rome, door Eug. Geefs, die in 1879 primus was in den grooten prijskamp voor de bouwkunst; den 11ⁿ Februari en volgende dagen: een tafereel van Em. Van den Bussche, voorstellende: Een gruwelmoord op de joden in Rusland.

- Bij F. De Coker is de 3^de aflevering verschenen van J.B. Stockmans' Geschiedenis der gemeente Mortsel, met stukken over Edeghem en Hove.

- De kunstschilder Jan Stobbaerts is door den president der Vereenigde Staten van Venezuela benoemd tot ridder der Orde van het Borstbeeld van den Bevrijder.

- Jaak De Braekeleer heeft eene wit marmeren groep voltooid, getiteld: Het eetmaal der schildpad, een bijna geheel naakt meisje voorstellende, die eene kleine schildpad eenig malsch groen voorhoudt. Dezelfde beeldhouwer heeft naar de natuur het model geboetseerd van eene groep, ook in wit marmer uit te voeren, hem besteld door den heer F. Van der Taelen, schepen van Antwerpen, voorstellende dezes drie kinderen: een meisje, dat met eene pop in den arm slapend op eenen leuningstoel zit, terwijl twee zusjes het kind bloemen in het haar strengelen.

- Van Paul Haesaert, te Leuven, waren op de laatste Antwerpsche 3-jarige tentoonstelling twee schilderijen voorhanden, getiteld Maandag en De afwachting. Er meldden zich bij den schilder vier Engelsche heeren aan, om zijne stukken te koopen voor de Londensche National Gallery. De koop werd gesloten, de schilderingen werden geleverd maar..... er volgde geene betaling. Naar aanleiding van des schilders beklag, heeft het Engelsch gerecht een onderzoek ingesteld, waaruit is gebleken dat de zoogenoemde koopers bedriegers waren. De schilderijen zijn bij hen in beslag genomen en teruggegeven aan den schilder, die op kosten van de Engelsche politie naar Londen is moeten overkomen, om getuigenis af te leggen. Een van de ‘heeren’ werd tot 5 jaar gevang veroordeeld; de drie anderen zullen ieder gedurende 18 maanden dwangarbeid moeten verrichten.

- Bij koninklijk besluit van 2 Maart is de heer Jaak Janssens, van Antwerpen, benoemd tot leeraar in de klasse van geboetseerde sieraden, aan de Antwerpsche academie, ter vervanging van nu wijlen den heer F. Lalmand, ontslaggever.

Mechelen. De op het stadsarchief berustende verzameling van teekeningen, waterverfschilderingen, gravuren en lichtbeelden betreffende de stad Mechelen en hare omstreken, telt nu reeds 1022 stukken.

Brussel. De heer J. Dupont heeft zich gelast met de inrichting van een concert, waarop R. Wagners beste werken zullen ten gehoore gebracht worden.

- Voor het beschavingswerk van Afrika zijn weer de volgende Belgische officieren naar dit werelddeel vertrokken: luitenant Van Kerckhove, van het 1^ste linie, opperwachtmeester Lommel, van het 6^e kanonniers.

- In een afhang van het Paleis der Natie schijnt een keurig marmeren borstbeeld van koning Willem I aangetroffen te zijn, een werk van Rude, dat is overgebracht naar de rookzaal der volksvertegenwoordigers.

- De academie van schoone kunsten te Parijs heeft den beeldhouwer C.A. Fraikin, tot buitenlandsch lid benoemd, ter vervanging van wijlen W. Geefs.

Gent. Van 21 Januari tot 11 Februari had alhier eene tentoonstelling plaats van 297 kunstgewrochten, ingezonden door J. Antony, mej. E. Beernaert, Th. Cleynhens, A. De Braekeleer, G. De Jonghe, Alb. De Keyser, L. Derickx, mej. C. Dors, D. Duwaerts F. Felu, H. Fimmers, mej. H. Gevers, J. Guiette, Th. Hannon, Fr. Hens, J. Heyermans, Le Poittevin, R. Montgommery, J. Nauwens, Nelis, J. Neuhuys, H. Rul, S. Salmona, W. Sanford, H. Seghers, E. Temple, J. Tuytens, A. Van Beurden, mej. M. Van Blokland, D. Van den Bossche, L. Van der Linden, P. Van der Ouderaa, F. Van der Wee, J. Van Genegen, P. Van Havermaet, C. Van Leemputten, H. Van Meerbeeck, H. Van Soom, E. Verbruggen, Th. Verstraete, F. Vinck, Wauters, I. Weins, E. Woutermaertens en anderen.

Maldeghem. Hulde aan mev. Courtmans. (Zie blz. 18.) 't Is den 14ⁿ Mei (wij herinneren er aan) dat der uitstekende vrouw een plechtig openbaar bewijs van hoogachting en onverdeelde waardeering zal worden gebracht. De gemeente die het voorrecht geniet mev. Courtmans tusschen hare ingezeten te tellen, zal, naar er wordt gemeld, ook zichtbaar toonen dat zij deze eer op prijs weet te stellen. Eene opwekking, ter verkrijging van de medewerking van ieder en allen, is den bewoners van Maldeghem door eene plaatselijke commissie toegestuurd. Na de aandacht te hebben gevestigd op al het goede en schoone dat de uitstekende en toch nederige vrouw gedurende haar zoo werkzaam leven heeft voortgebracht, roept de commissie hare medeburgers op, om, den 14ⁿ Mei, aan de vrienden en vereerders die mev. Courtmans ten harent zullen komen bezoeken, duidelijk te toonen, dat Maldeghem roem draagt over mev. Courtmans. Ongetwijfeld zullen de verwachtingen van de commissie ruimschoots vervuld worden. Wij sporen onzerzijds nogmaals onze lezers aan, opdat zij niet zouden nalaten aan de vereering van de voortreffelijke schrijfster op de ruimste wijze deel te nemen.

Buitenland.

's-Gravenhage. Wij vestigen de ernstige aandacht van belangstellenden op de prachtige kustkaarten, uitgegeven door de hydrographische afdeeling van het Nederlandsche ministerie van marine, te weten: 1. de Schelde van Vlissingen tot Antwerpen, schaal 1: 50,000; 2. zeegat aan den Hoek van Holland, 1: 7500; 3. de Maas tot Rotterdam, 1: 30,000; 4. Lichtenkaart van Nederland, 1: 500,000. Naar de opnemingen in de jaren 1877-1882 van de zeemacht-officieren jhr. F.E. de Brauw, M.C. Van Doorn en A. Van Linden van den Heuvell, zijn zij samengesteld en op koper gegraveerd door A. Fruijn, daarin geholpen door zijnen leerling J.G.D.E. Wiemans. De samenstelling en uitvoering der kaarten verdienen als echt meesterlijk te worden geroemd.

Amsterdam. 7 Februari hebben op de openbare veiling, in de Brakke Grond gehouden, onder andere opgebracht: een antiek geschilderde waaier, 800 gl.; een zilveren bekertje, een zoogenoemd Hansje in den kelder, 300 gl. (zilverwaarde 30 gl.).

- De Munt, te Amsterdam, werd in 1616 gebouwd op de grondvesting der Regulierspoort. De heer A.D. De Vries Az., te Amsterdam, heeft thans aan het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap medegedeeld, dat, blijkens onderzoek, de tegenwoordige buitenmuren allengs zijn opgetrokken om het oorspronkelijk gebouw, dat dus tot zelfs met zijne dakvensters goed bewaard is, alsook met eenige klokken van den beroemden F. Hemony. Het gebouw ware alzoo zonder te veel moeite of vernieuwing in zijn oorspronkelijken staat terug te brengen.

Utrecht. Bij de opgravingen voor de grondvesting van het standbeeld van graaf Jan van Nassau, op het Oud-Munsterkerkhof, is het hoofd en een gedeelte van het lijf van een groot steenen heiligenbeeld gevonden; naar gissing stelt het God den Vader voor; het beeld draagt een langen gekrulden baard

[p. 51]

en een rooden mantel; het is goed bewerkt. Een kleiner kopje, van Christus aan het kruis, werd daarbij gevonden. Beide hebben denkelijk in de Oud-Munsterkerk geprijkt.

- Voor het ontworpen standbeeld van Huig de Groot is thans ongeveer 12,000 gl. bijeengebracht.

Arnhem. Stads museum van oudheden heeft van den heer P.J. Avelingh ten geschenke ontvangen een koperen vijzel, 15 kilo zwaar, welke, volgens de overlevering, in 1651, door Frans Hemony, den vervaardiger van Arnhems beroemde klokken, geschonken werd aan den burgemeester Arnold van Dans en zijne vrouw Gerarda Engelen en uit hetzelfde metaal als de klokken gegoten werd. Op den vijzel staan de namen der begiftigden, voormeld jaartal enz. Van den heer E. Snellen ontving hetzelfde museum een zilveren gedenkpenning, betrekkelijk de inneming van 's-Hertogenbosch in 1624 door Frederik Hendrik.

- De firma Minkman en c^ie in deze stad heeft voor het gemak der oogen, eene proef genomen door met blauwen inkt te drukken op groen getint papier. De koning van Holland, de koninginnen van Engeland en Rumenië en de koning der Belgen hebben den uitgever met zijn denkbeeld onder dankbetuiging geluk gewenscht.

- Aan het stedelijk museum van oudheden, zoo meldt de Arnhemsche Courant, is geschonken den van den Cannenburgh, onder Vaassen, afkomstigen schedel van den Gelderschen veldmaarschalk Maarten van Rossum, geb. 1478, overl. 1555.

- Te Heythuizen (Nederlandsch Limburg) zijn bij het herstellen van het priesterkoor in de parochiekerk fraaie muurschilderingen uit de xv^e en xvi^e eeuw ontdekt: veelkleurige ranken en takken waarop denkbeeldige bloemen in Oostersche pracht zijn aangebracht en die de vakken der gewelven bedekken. Ook de graadbogen, waarop eene dikke laag pleister lag, zijn met prachtig lijstwerk, paarlen, kepers en gedurig afwisselende sieraden beschilderd. Op een der sluitsteenen bevindt zich het wapen der graven van Hornes, binnen wier gebied Heythuizen is gelegen.

Parijs. Half Februari werd in de roepzaal van Drouot eene verzameling Chineesch en Japansch porselein verkocht, waarbij onder andere opbrachten: een Chineesch gekleurd vaasje, 1100 fr., een Japansche potje (rood met draken geschilderd), 2050 fr., een Japansche ronde tabakspot, 4000 fr., een zwart Japansch potje met twee oortjes, geschilderd met bloemen, 600 fr., een Chineesche beker, 1125 fr., eene vaas van Chineesch porselein, op den bodem fabrieksmerk, geteekend: de Kien-Long (1736-1796), 2500 fr., 2 papegaaien van Chineesch porselein (gekleurd blauw), 7400 fr., 2 porseleinen leeuwtjes, 2200 fr., een bekertje Japansch porselein, 650 fr., 2 katjes van blauw Chineesch porselein op koperen voetstukjes Lodewijk XVI, 3200 fr. De geheele verkooping heeft ruim 200,000 fr. opgebracht.

- Volgens nieuwsbladen van 14 Februari berichten, zou te Mandeure, bij Montbeliard, een schoon bronzen Jupiters- of Neptunusbeeld gevonden zijn.

- 18 Februari is in het Paleis voor Nijverheid door de Vereeniging van schilderessen en beeldhouwsters hare 2^de tentoonstelling geopend van schilderijen en beeldhouwwerken, uitsluitend door vrouwen gemaakt. De schoonste schilderij werd ingezonden door mej. E. Beernaert. Fraaie stukken worden vermeld als ingezonden door de schilderessen dames La Vilette, de Châtillon, Aimaly, Bourges, Alida Stolk, Aryton, De Keyser enz. en door de beeldhouwsters Claude Vignon, Crosnier, Davesnes enz.

- In de roepzaal van Drouot werden den 27ⁿ Februari onder andere de volgende oude schilderingen verkocht: de Fluweelen Breughel, De kermis 1100 fr.; Pieter Godde, Eene Hollandsche familie, 2500 fr.; Jan Van Goyen, Gezicht op Scheveningen, 1300 fr.; id., De Zuiderzee, 2000 fr.; Dirk Hals, Een Hollandsch gezicht uit de xvii^e eenw, 6800 fr.; id., Een gezelschap, 1800 fr.; Jan Van der Heyden, Gezicht op den Vijverberg te 's-Gravenhage, 5300 fr.: Th. De Keyser, Hollandsche familie in kamer, 17,000 fr.; G. Netscher, Een vrouwenportret, 800 fr.; L. Robert, Een Italiaansche vrouwenkop, 1700 fr.; J. Ruysdael, Stroomend water, 1700 fr.; D. Teniers, Eene keuken, 3400 fr.; G. Terburg, Een brief-overbrenger, 15,000 fr.; id., Een mansportret, 1800 fr.; Velasquez, Een portret van Philips IV, 8500 fr.; A. Van de Velde, Het Haagsche Bosch, 1300 fr.; W. Van de Velde, De Zuiderzee, 5500 fr.; J.B. Weenix, De muzikanten, 1500 fr.; P. Wouwerman, Halt van jagers, 5500 fr.; idem., Landschap, 3300 fr. Al deze schilderijen, met nog een aantal andere, te zamen 59 in getal, behoorden tot de verzameling C. De Boissière. In 't geheel bracht de verkooping slechts 56,370 fr. op.

- Eene nieuwe schrede op de baan van den vooruitgang! Een uitvinder te Parijs vervaardigt onder den naam van panclastiet eene springstof die nóg vernielender werkt dan dynamiet. Zij bestaat uit eene scheikundige verbinding van stikstof en zuurstof, vermengd hetzij met petroleumgeest, hetzij met zwalvelkoolstof. De graad der ontploffende kracht hangt af van het gebruik van een der laatstgenoemde bestanddeelen.

- Het oud gouden geld, waarvan wij in onzen jaargang 1882, op blz. 195, melding gemaakt hebben als gevonden in een huis van de Oude-Tempelstraat, te Parijs, is rond half Februari in de roepzaal van Drouot verkocht. Het geldstuk met den naam van Willem Beauregard, jaarteekening 1353, werd verkocht voor 1650 frank, dat van Willem III, aartsbisschop van Arles, 405 frank. De innerlijke waarde van elk dezer stukken, is slechts ongeveer 14 franken, maar de gevonden exemplaren zijn de eenige die men kent. Voor al de andere goudstukken werd ruim 35% boven de innerlijke waarde besteed.

- Camille Saint-Saëns heeft een nieuw zangspel laten opvoeren: Henri VIII. Het erlangde grooten bijval. De muziek van het stuk is voor 60,000 fr. het eigendom geworden van den muziekuitgever Durand, te Parijs.

- Eerstdaags zal een begin worden gemaakt met de oprichting op de Malesherbes-plaats, te Parijs, van het gedenkteeken van Alex. Dumas vader. De verschillende groepen en het eigenlijke beeld zijn het laatste werk van Gustaaf Doré.

- De oude bouwkunst in Frankrijk heeft een verlies geleden door het instorten van een der oude fraaie torens van Avranche (Manche). Dit eerwaardig middeleeuwsch overblijfsel sleepte in zijnen val drie huizen mede.

- De Belgische toonzetter A.M. Limnander is in de plaats van F. von Flotow benoemd tot lid van het instituut van Frankrijk.

- 7 Maart en volgende dagen werden in de roepzaal van Drouot vele merkwaardige oudheden verkocht, waartusschen de volgende opbrachten: een gekleurd Delftsch aardewerk klein kabinetstelletje, 1650 fr.; een Delftsch aardewerk figuurtje, voorstellende een koopman, 300 fr.; een ivoren met zilver opgelegde beker, versierd met voorstellingen uit de oude godenleer, 3500 fr.; eene kleine gekleurde Delftsche aarden schotel, 850 fr.; eene dito, 650 fr.; eene gouden doos, versierd met brandschilderwerk, 4500 fr.; een gedreven zilveren beker, 2800 fr.; een palmhouten kistje, 3900 fr.; een Italiaansch aardewerk kop en schotel, 380 fr.; een miniatuurvrouwenportretje, 1800 fr.; een dito mansportretje, 850 fr.; een dito, 1675 fr.; een gouden uurwerk, versierd met brandschildering, 1675 fr.; een uurwerk van bergkristal (cristal de roche), in goud gevat, 2600 fr.; een reukfleschje, 1275 fr.; een dito van gedreven goud, versierd met bloemen en kransen, 1600 fr.; een ivoren gebeeldhouwd mesje, met afbeeldingen van spelende

[p. 52]

kindertjes, 2300 fr.; twee gouden doosjes, 5400 fr.; een ivoren fraai versierde beker, 8500 fr.; eene palmhouten scheede, 1150 fr.; een juweeltje, met brandschilderwerk, uit den tijd van Lodewijk XIII, 24,360 fr.; twee koperen kanonnen (geteekend jaar 1500), 914 fr.; een kastje, beschilderd door Franck (bijbelsche voorstelling), 2050 fr.; een marmeren busje, 1525 fr.; een idem, 500 fr.; een agaatsteenen drinkschaal, in zilver gevat, 1950 fr.; zes ronde bordjes, met portretjes van keizers beschilderd, 1925 fr.; een koffertje van leder, versierd met brandschilderingen, jachten voorstellende, 3850 fr.; eene groote schotel van Italiaansch brandschilderwerk, 3225 fr.; een negerborstbeeldje van gekleurd marmer, 625 fr.; een Keulsch kruikje, 1075 fr.; een Keulsche kruik met leeuwenkopjes, 1625 fr.; eene gouden doos met portret, 4050 fr.; twee plaatjes met brandschilderwerk van Limoges, 425 fr.; een miniatuurportretje, 825 fr.; een idem, 600 fr.; een palmhouten kistje (gebeeldhouwd), 3250 fr.; een ivoren beker met bijbelsche voorstelling, 5100 fr.; een gouden dames-medaillon, 1225 fr.

- Te St-Pierre-Quiberon is een dolmen ontdekt, waarin zich vier goed bewaarde geraamten bevonden; in eenen hoek lagen 12 of 15 doodshoofden opgehoopt. Onder de beenderen werden gevonden twee bijlen van vuursteen, eene bronzen speld en eenig aardewerk.