De Vlaamsche School. Jaargang 32

Kroniek.

Antwerpen. Den heere G. Kempeneers, oud regent der Antwerpsche academie gedurende 22 jaar en 11 maanden, geboren te Antwerpen 27 November 1823, is een rijkspensioen van 1384 fr. 's jaars toegelegd, met ingang van 1 April 1886.

- In n^r 262 van het Handelsblad wordt met grooten lof melding gemaakt van muurschilderingen, in de kapel en in eene zaal van het klooster der Dochters van Maria, in de St.-Jozefstraat, te Antwerpen, uitgevoerd door heeren gebroeders Dirckx, gewezen leerlingen van de Antwerpsche academie, woonachtig te Rozendaal. De muurschilderingen bestaan uit zinnebeeldige sieraden en planten, met toepasselijke opschriften. De heer H. Dirckx is de bestuurder der gemeenteteekenschool van Rozendaal. In 1846 was hij primus aan de Antwerpsche academie (zie onzen jaargang 1884, blz. 140). Voornoemde in Noord-Brabant en elders in Holland befaamde sieraadschilders zijn ook in België en vooral in Antwerpen zeer gunstig gekend.

- K. Verlat heeft de portretten geschilderd van den landschapschilder L. Derickx, van den beeldhouwer J. De Braekeleer en van dokter L.H. Willems.

- F. Vinck heeft gedurende eenige dagen eene schilderij tentoongesteld in de zaal Neurenberg, Zuiderlei, voorstellende Lady Godiva te paard en bestemd om in Engeland te worden vertoond.

- De commissie voor de oprichting van een standbeeld ter eere van den grooten Vlaamschen tooneelist Victor Driessens (zie onzen jaargang 1885, blz. 62), brengt ter algemeene kennis, dat zij hare werkzaamheden regelmatig gaat inrichten. Er is sprake van het uitschrijven eener prijsvraag tusschen beeldhouwers.

- Het stadsarchief heeft van den heer C. Vareydt twee bescheiden aangekocht, rakende Wenceslas Cobergher, als stichter van den berg van barmhartigheid te Antwerpen. (Zie onzen jaargang 1868, blz. 165.)

- Als ik kan, onze jonge, zooveel goede kracht bevattende kunstkring, hield van 3 tot 10 October eene tentoonstelling open, de 10^de van de reeks, en die niet moest onderdoen voor eene van de 9 vorige. De getrouwen waren op hunnen post: F. Adriaenssens met drie stukken, W. Albracht met een beelderig afgemaald Grootmoedertje, K. Boland, met twee verdienstelijke dierenstukken, A. Boudry, met een schoon Binnenhuisje, L. Delehaye, met eene zorgvuldig bewerkte Pleisterplaats. L. Brunin, E. Chappel en F. Hanno zonden ieder 5 stukken in, mej. R. Leigh 3 (landschapstudiën). De beide zeestukjes van H. Rul zouden bij wat meer stoffeering merkelijk winnen. Zeer loffelijk te vermelden is K. Mertens' vrouweportret. Nog zijn aan te halen, de werken van mej. L. Rigelé, H. Luyten, H. De Smeth, A. Silis, P. Rink, P. Van Engelen, J. Van Snick, J. Van de Roye, F. Brant. Van A. Van Beurden, drie aantrekkelijke gipsborstbeelden.

- Op 30 en 31 October en 1 November is te Antwerpen een congres gehouden ter behandeling van vraagstukken nopens vakwoorden en uitdrukkingen, die bij het onderwijs van stelselmatige lichaamsoefeningen worden gebezigd. Deze vergadering werd belegd, naar aanleiding van het belangrijk werk, door den heer N.J. Cupérus uitgegeven bij J.E. Buschmann, te Antwerpen, onder den titel: Proeve eener turnvaktaal. (Zie onzen jaargang 1885, blz, 202.) Het congres was samengesteld uit de heeren J.S.G. Disse, leeraar te Rotterdam, H. Pfaff, leeraar te Tilburg, afgevaardigden van de Nederlandsche Gymnastiekvereeniging; P. Ceriez (Gent) en Flor. Van der Ven (Antwerpen), afgevaardigden van den Belgischen Turnbond; K. Muller (Amsterdam) en G.H. Peerboom (Maastricht), afgevaardigden van den Nederlandschen Turnbond; J.J. De Belder (St.-Jans-Molenbeeck), A. Verbruggen (Schaarbeeck), N.J. Cupérus (Antwerpen). De Nederlandsche en Belgische regeeringen hadden zich wederzijds op het congres doen vertegenwoordigen door de heeren d^r. A.T. Van Aken en kapitein G. Docx. Den heere Van Aken werd het voorzitterschap opgedragen. De heer Cupérus heeft met een breedvoerig ter zake dienend verslag de werkzaamheden ingeleid, die op hoogst gewenschte wijze zijn afgeloopen, daar het congres eene over het geheel volledige vaktaal voor turnoefeningen heeft vastgesteld. Gaarne stippen wij hier aan, dat deze welgeslaagde uitkomst den jarenlangen arbeid van den moedigen en bekwamen heer N.J. Cupérus op eene waardige wijze bekroont. Vanwege Antwerpens gemeentebestuur werd den congresleden een bronzen gedenkpenning aangeboden, waarop te lezen staat: ‘Eenheid in de turnvaktaal door samenwerking.’

- In het Verbond voor kunsten, letteren en wetenschappen werd van 30 October tot 7 November eene kunsttentoonstelling gehouden, die een aantal goede stukken bevatte. Tot de inzenders van verdienstelijke schilderijen behooren K. Boom, Castel-Ebert (De vuurtoren te Knocke, een flink zeestuk), J. Correns, L. Derickx, H. Houben (eene puike Zeeuwsche visscherin), J. Lambeaux (een talentvol vrouweportret), F. Lamorinière, E. Moerenhout, P. Neuckens, De Jans, E. Nelis, K. Nys, E. Siberdt, F. Simons, F. Van Kuyck (een uitstekend behandeld Veen te Calmpthout), P. Verhaert, Th. Verstraete (Na het onweder, een schoon zeestuk), J. Wagner, E. Wolters. J. Guiette's Eiermarkt te Antwerpen kwam ons minder welgeslaagd voor. E. Farasyn scheen ons kleurvastheid te missen in zijne Koewachtster en Opengedraaide dokbrug te Antwerpen. D. Duwaerts en A. Van Beurden zonden fraaie beeldhouwwerken in; L Dupuis, het gipsmodel van het borstbeeld van den heer J L. Westerman, bestuurder van de Amsterdamsche diergaarde, waarvan men in 1888 het halve eeuwfeest vieren gaat (zie onzen jaargang 1878, blz. 91). Van F. Lauwers was ingekomen het welgelijkend koperportret van den heer A. Beernaert, minister van financiën.

- De heer Aug. Snieders, letterkundige te Antwerpen, is benoemd tot officier in de orde van Karel van Monaco.

- 9 November werden door mgr. Sacré in de kerk te Hoboken drie nieuwe klokken, van 1500 kil., 1000 kil. en 662 kil., gewijd. Zij werden gegoten door Beullens & c°, te Leuven.

- De hoogleeraars der academie van schoone kunsten

[p. 194]

hebben in hunne vergadering van 12 November, den heer Juliaan De Vriendt als 1ⁿ candidaat voorzitter van den leeraarsraad verkozen, en de heeren F. Baeckelmans en J.B. Michiels, als 2ⁿ en 3ⁿ candidaat.

- Willem Van der Veken, primus van Rome voor de kopersnede, is den 14ⁿ November plechtig ontvangen geworden op het stadhuis, en met zijne overwinning geluk gewenscht van overheidswege, door den heer schepen Jan Nauts. De heeren Frans Van Kuyck en Max. Rooses brachten mede eene warm gesprokene hulde aan den jongen plaatsnijder, verscheidenlijk namens het Verbond voor Kunsten, Letteren en Wetenschappen en den Kring der Antwerpsche Etsers. Beide sprekers herdachten Frans Lauwers, die in 1874 den prijs van Rome voor de kopersnede behaalde en nu reeds een meester plaatsnijder mag worden genoemd. De bestuurder en leeraars der academie waren tegenwoordig. De primus was door een stoet van een aantal Antwerpsche maatschappijen, voorafgegaan door de muziek van het 2^e legioen der burgerwacht, afgehaald aan de Ooststatie, waar hij, te zamen met zijnen leeraar J.B. Michiels, in een vierspan plaats nam. Eene belangstellende volksmenigte verdrong zich op den weg van den stoet (De-Keysers- en Wapperslei, Leysstraat, Meir, Schoenmarkt, Groenkerkhof en Oude-Koornmarkt), zoowel als bij de ontvangst ten stadhuize. Er is een gedenkpenning van deze plechtigheid geslagen.

- In den letterkundigen prijskamp van het J.-F.-Willemsgenootschap (zie blz. 51) is het verhaal Hun Gustaaf, van Jos. Minnaert, uit Gent, bekroond.

- 15 November, ter gelegenheid van 's konings naamdag, heeft in de hoofdkerk de tweede uitvoering plaats gehad van het door Emiel Wambach gemaakt Te Deum De eerste uitvoering had in dezelfde kerk plaats, den 6ⁿ October 1886, ter gelegenheid van de 50^ste verjaring der stichting van de provincieraden. Het werk van den bekwamen jongen toonzetter wordt meer en meer als een meesterlijk gewrocht gewaardeerd.

- De Koninklijke Maatschappij van Hof- en Landbouw looft 5 eeremetalen en eene belooning van 100 fr. uit voor inzenders van plant-, bloem- of fruitschilderingen op hare tentoonstelling van 3 en 4 April 1887. Inzenders moeten vóór 28 Maart opgaaf doen van de stukken die zij willen inzenden aan den heer secretaris K. Van der Linden, Mechelschensteenweg 70¹. De stukken vóór 1 April, 5 ure nanoen, te bestellen in het lokaal der tentoonstelling, Harmonie, Oude-Vaartplaats.

- De 1^e aflevering van het 3^e deel van het Rubens-bulletijn bevat lezenswaardige bijdragen van de heeren A. Goovaerts, H. Stein, P. Génard en K. Ruelens. Wijlen L.P. Gachard (zie onzen jaargang 1885, blz. 205), is als voorzitter van de commissie vervangen door ridder Leo de Burbure en als lid door ridder G. van Havre.

Brussel. Eene grijsschildering van A. Van Dyck, de schets der Kruisiging, uit de St.-Michielskerk, te Gent, is door het rijksmuseum aangekocht. Het stuk zou afkomstig zijn uit Engeland, waar het aan sir Abraham Hume en graaf Brownlinlow moet hebben toebehoord. De schilderij te Gent schijnt zeer veel geleden te hebben; derhalve is deze schets eene kostbare aanwinst, om te dienen tot leiddraad voor eene goede herstelling, indien die nog mogelijk is.

- In de troonrede, door den koning den 9ⁿ November uitgesproken, werd door Z.M. onder andere het volgende gezegd:

‘Het onderwijzend personeel is geschikt, om de grondbeginselen der teekenkunde, der gymnastiek, des landbouws en van het handwerk te verspreiden.

Mijne regeering zal u een wetsontwerp voordragen op het hooger onderwijs. Zij zal gunstige maatregelen voorstellen, ter ontwikkeling van het beroepsonderwijs.

Het onderwijs der schoone kunsten verdient niet min belangstelling; het is noodig den verheven rang te behouden, waarop onze kunstenaars België geplaatst hebben, en ik hoop, dat de inrichting der academie en van het hooggesticht te Antwerpen, tot dien uitslag zal bijdragen.

De beoefening der letteren zal eene nieuwe aanmoediging vinden in de Vlaamsche academie, welke onlangs werd gesticht.’

Na de zitting der kamers, heeft de koning den tijdelijken voorzitter der kamer, tevens haar oudste lid, kanunnik de Haerne, verscheidene volksvertegenwoordigers en voorname personen aan zijne tafel vereenigd. De vermoedelijke troonopvolger, prins Boudewijn, die ook tegenwoordig was geweest bij het openen van den wetgevenden zittijd, bevond zich mede aan den vorstelijken disch. Z.M. heeft den jongen prins voorgesteld aan mgr. de Haerne, ‘om Vlaamsch met hem te spreken.’ Volgens wordt gemeld, drukt prins Boudewijn zich met groot gemak en vlugheid in onze taal uit, waarover mgr. de Haerne den koning en den prins beiden geluk heeft gewenscht, onder het uitspreken van de verwachting, dat Z.K.H. zich eenmaal de waardige naamgenoot moge betoonen van de Vlaamsche prinsen die in het verledene ons vaderland tot roem hebben gestrekt.

- De heer J. Portaels heeft een groot tafereel geschilderd, de H. Magdalena aan den voet van 't kruis voorstellende; het is tentoongesteld in de IJzerenkruisstraat, met een liefdadig doel.

- De kunstschilder G. Guffens is met zijne dochter, die ook de schilderkunst beoefent, naar Italië afgereisd. Hun inzicht is, er 8 maanden te blijven.

- Voor het nieuw gemeentehuis van Schaarbeek is aan A. Markelbach eene schilderij besteld, waarop de burgemeester, de schepenen, de secretaris en de bouwmeester zullen afgebeeld zijn; E. Van den Bussche heeft voor de trouwzaal van het gemeentehuis eene schilderij te maken, voorstellende de Fontein van Josaphat; A. Verwee en J. Verhas zullen ieder ook eene schilderij leveren. J.B. Capronnier en Contini zullen het gemeentehuis van geschilderde ruiten voorzien.

- Den 10ⁿ November is op de begraafplaats van Elsene een door vrienden en vereerders bekostigd gedenkteeken voor L. Hymans ingehuldigd. (Zie onzen jaargang 1884, blz. 63.) De weduwe en kinderen van den vereerden schrijver, zijne andere verwanten en een aantal vrienden, woonden de plechtigheid bij. Nadat de heer Doucet had verklaard, namens de inschrijvers, den eigendom van het gedenkteeken over te dragen aan de familie van den vereeuwigde, betuigde dezes zoon, de heer Paul Hymans, daarvoor diepgevoelden dank. Het gedenkteeken is uitgevoerd door den beeldhouwer Houtstont, volgens het ontwerp van den bouwmeester Acker (be-

[p. 195]

kroond in een daartoe door den Cercle artistique tusschen zijne leden uitgeschreven prijskamp). Tegen het gedenkteeken is een schoon bronzen medaillonportret van L. Hymans, gemaakt door Th. Vinçotte, aangebracht.

- De Brusselsche afdeeling van het Willemsfonds heeft den 14ⁿ November den heere burgemeester Karel Buls, haar eerevoorzitter, zijn welgelijkend en met groote kunstvaardigheid uitgevoerd bronzen borstbeeld, een werk van Jef Lambeaux, aangeboden. De aanbieding, die in den eivollen Alhambraschouwburg plaats had, ging met groote plechtigheid gepaard. Door den heer J. Hoste werd eene redevoering uitgesproken; vervolgens werd een feestzang, getiteld: Juicht met ons, woorden van E. Hiel, muziek van P. Benoit, zeer keurig uitgevoerd. De heer Buls, optredende om het publiek dank te zeggen, bediende zich van de Vlaamsche taal.

- De landschapschilder Camilla Wauters is met den burggraaf van Grimberghe naar Egypte vertrokken.

Gent. 4 November heeft het hof van verbreking, uitspraak doende in een door het gemeentebestuur van Gent gevoerd rechtsgeding, om zich eene schilderij te doen teruggeven die door G. de Craeyer zou zijn gemaakt en herkomstig is uit de Ste.-Elisabethskerk, te Gent, een gewijsde uitgebracht, volgens hetwelk schilderijen, die parochiekerken versieren, het eigendom van de gemeenten zijn en derhalve niet mogen worden vervreemd door de kerkfabrieken; dat de bewuste schilderijen deel uitmaken van het publiek domein; dat voor haar bezit het recht van verjaring niet geldt en zij door de gemeenten kunnen worden teruggevorderd van ieder, die ervan in bezit mocht worden gevonden. De stad had haar geding in eersten aanleg verloren en gewonnen in beroep.

Brugge. Van 61 stukken, ingezonden ter beantwoording der prijsvraag, uitgeschreven voor een zanggedicht ter eere van Breidel en de Coninc (zie blz. 140), werd niet een bekronenswaardig geoordeeld.

- De eerw. heer Van Speybroeck, de geleerde oudheidkundige, is benoemd als lid van de academie der Arcaden te Rome, in 1690 door Christina van Zweden gesticht.

Kortrijk. Voor Kortrijks museum werden op de tentoonstelling van schoone kunsten, in deze stad gehouden, de volgende schilderijen aangekocht: E. Carpentier, Uit den boerenkrijg; F. Cogen, De garnaalvisschers van Blankenberghe; IJ. Th. Coosemans, De berkenboomen van Ghenck; Th. Lybaert, Valsch gerucht. Voor de verloting werden 20, door liefhebbers 19 schilderijen aangekocht. De tentoonstelling was zeer belangrijk.

- Alles laat voorzien, dat het door de geneeskundige maatschappij ontworpen plan, om den beroemden Kortrijkschen heelmeester Jan Palfijn, die in de xvii^e eeuw leefde, een standbeeld op te richten in zijne geboortestad, al spoedig zal kunnen worden verwezenlijkt. Er is eene bijzondere commissie gevormd, bestaande uit de heeren J. Van den Peereboom, minister van spoorwegen, posterijen en telegrafen, en A. Reynaert, burgemeester van Kortrijk, eerevoorzitters; Ed. Tillieux, voorzitter; L. De Ridder (Waereghem) en E. Van Ruymbeke (Kortrijk), 2^e voorzitters; A. Preel (Kortrijk), schatbewaarder; E Hubert, L. Hyernaux, C. Van Cauwenbergh, A. Wasseige, leeraars van verloskunde aan de hoogescholen van Leuven, Brussel, Gent en Luik, leden. Er is reeds voor verscheidene duizende franken ingeschreven. Z.M. Leopold II zond 300 fr.

Nieuport. Aan de koninklijke commissie van monumenten is kennis gegeven van het ontdekken van oude muurschilderingen in de stedelijke kerk. Naar het oordeel van kanunnik Duclos, zouden zij dagteekenen van omtrent 1585.

Namen. Op de tentoonstelling voor schoone kunsten (zie blz. 83) zijn een 50-tal schilderijen verkocht.

Buitenland.

Bergen-op-Zoom. De graf- en gedenkteekens in de groote kerk gaan voor rekening van het rijk worden hersteld.

Amsterdam. 6 November is in deze stad eene tentoonstelling van kunst-naaldwerk geopend.

Parijs. De Fransche academie heeft uit het Theronannefonds een prijs van 1500 fr. toegewezen aan den baron Kervyn van Lettenhove, voor zijn werk in zes deelen, getiteld: Les Huguenots et les Gueux.

- 18 November is de heer Gréard benoemd als lid van de Fransche academie, ter vervanging van wijlen de Falloux.

Berlijn. 1 November is de in onzen jaargang 1885, blz. 148, vermelde jubileums-tentoonstelling der academie gesloten. Zij werd bezocht door 1,200,000 personen, die 660,000 mark intree-geld betaalden.

Milaan. Een eigenaardig huldebetoon is aan den Italiaanschen schrijver, Alexander Manzoni, die in 1784 te Milaan werd geboren, in zijne geboortestad gebracht. Er is namelijk in de rijksbibliotheek aldaar eene kamer afzonderlijk ingericht ter zijner eer. Benevens zijne eigene werken, zullen in dit vertrek een aantal voorwerpen worden bewaard, die aan hem hebben toebehoord of betrekking op hem hebben. De plechtige openstelling van dit vertrek heeft plaats gehad in de eerste dagen van November, in het bijwezen van den koning en de koningin van Italië. Er werden verscheidene redevoeringen uitgesproken (n.b. Wij brengen te dezer gelegenheid in herinnering, dat van Manzoni's hoofdwerk, I promessi sposi, eene goede Nederlandsche vertaling bestaat in 4 deelen, onder den titel De verloofden, bewerkt door P. Van Limburg Brouwer, voor de tweede maal uitgegeven in 1850, bij W. Van Boekeren, te Groningen.)

Athene. Blz. 36 maakten wij gewag van de vondst van zes standbeelden (sedertdien werd nog een zevende opgegraven), naar gissing van uit den tijd voor Phidias, in den grond der Acropolis gedaan. Lichtteekeningen en eene beschrijving dezer beelden zijn opgenomen in het onlangs verschenen eerste stuk van een werk in vier talen, hetwelk de heer P. Karvadias in het licht geeft over de Grieksche oudheden. Volgens daar wordt medegedeeld, waren de voornoemde standbeelden geheel beschilderd en droegen zij boven op den kop eene bronzen staaf, waaraan, bij wijze van regen- en zonnescherm, eene kap moet vastgemaakt zijn geweest, om de kleuren en het verguldsel tegen den invloed der onguurheid van het weder te beschermen.

Londen. Ter gelegenheid van de aanstaande 50^ste verjaring harer troonsbeklimming, laat koningin Victoria haar portret schilderen door Frank Holl.