Vlaamsche Arbeid. Jaargang 6

[p. 1]

Rond eene Vlaamsche Hoogeschool.

Toen wij hier somtijds ons inzicht uitdrukten over de vervlaamsching van het Onderwijs kon weinig vermoed worden dat de quaestie eener Vlaamsche Hoogeschool - nog over enkele jaren door eene groep hoogleeraars van Gent als een voorbarig ideaal voorgestaan - links en rechts nu elke instemming zou gewonnen hebben.

Sinds de Hoogeschool-commissiën tot stand kwamen, onder den eersten ijver van Mac Leod, was de tegenwoordige populaire vooruitgang zoo spoedig niet denkbaar. Enkele intellectueele stemmen waren het nog maar die dit hoogste recht van den Vlaming vóorspraken; slechts enkele ooren luisterden. De massa der Flaminganten zelve bleef redelijk-koel tengenover zoo koninklijk een eisch, waarvoor de tijd nog niet rijp scheen, en de toenmalige beslommering over de Gelijkheidswet nam zoo zeer elke overtuiging in dat weinigen verder nadachten en hoop en al toenmaals hunne betrachting beperkten tot het bekomen eener wet voor de vervlaamsching van het Middelbaar Onderwijs...

Sempre avanti... Tusschentijd door toch heeft het zedelijk bewustzijn van ons ras zich bijzonder ontwikkeld. Wat vroeger voorbehouden bleef aan eenige vlaamschgezinde maatschappijen, vereenigingen en tijdschriften, is nu voorgoed de straat op. De burgerij vervlaamscht zich dag aan dag. Hoe anders uit te leggen dat laatst eene belangrijke Meeting te Antwerpen in voordeel der Vlaamsche Hoogeschool door iedere rang en stand talrijk bijgewoond werd?

Het is voor de toekomst van onzen strijd verheugend dat nu pas in Frankrijk en in de fransch-belgische pers onrustig geroep opgaat over het nieuwe uitzicht dat de Vlaamsche Beweging meer en meer aanneemt. Want de vervlaamsching van het volk heeft niet meer alleen de vorm eener taal - maar vooral de gang eener cultuurbeweging.

Deze laatste alleen is bezig het nationaal ras-gevoel te ontwikkelen en, waar verwaarloozing blijkt, dit ras-gevoel in stand te houden.

[p. 2]

Naar mate het volk - de burgerij bijzonderlijk - zich naar geest en zeden juister zal bekwaam gemaakt hebben om nevens elk ander ontwikkeld europeesch volk rang te nemen, zal de genegenheid voor de vlaamsche moedertaal zoo sterk heropgebeurd worden dat de tijd niet ver af schijnen moet of het Vlaamsche Volk - minder door rasoverwicht dan door cultuur - zal in België volstrekt toonaangevend worden.

Wallonië reeds begint zich te verontrusten als uit een gemoedsbezwaar en zich te bekommeren over de weerwraak van het vlaamsch ras-instinkt op het zijne, dat nu ruim tachtig jaar aan den gang was de ziel van het vlaamsche volk te slachten.

Zedelijk toch lijdt Wallonië dag aan dag nederlagen. Op drie windgewesten van zijn gebied liggen Duitschland, Holland en Vlaanderen terwijl Frankrijk ternauwernood in staat schijnt de vroeger-veroverde belgische stellingen in bezit te houden. Enkelen reeds beginnen wanhopig te erkennen dat Brussel, - ce quartier de Paris - voor de fransche cultuur eene verloren positie is. Op Brussel zal dan ook het zwaartepunt van onzen strijd doorwegen...

De krankzinnige anti-vlaamsche artiekels in sommige fransche dagbladen bewijzen hoe de gloed der jongste vlammen opgemerkt wordt in de europeesche lucht en de beteekenis van hun uitzicht Marjan niet meer toelaten mag België nog te aanzien als een achterland der fransche Departementen.

Immers het Franskiljonisme weet genoegzaam dat met de verwezentlijking eener vlaamsche Hoogeschool aan de fransche cultuur in België den nek gebroken wordt; het weet dat met de Vlaamsche Hoogeschool de fransche lantaarn op den Vlaamschen vuurtoren voor altijd uitgedoofd wordt en er een nieuw licht zal aanglanzen over het land.

Zal het dan niet eerder doen glimlachen van genoegen dan ons doen verbleeken van wrok wanneer Gil Blas, Le Temps, Le Matin, La Chronique en zooveel anderen, hun vuilnisbakjes over de ‘Maagd van Vlaanderen’ trachten uit te storten? Want het is een bewonderenswaardig teeken aan den wereldhemel waardoor de verlossing van Israël nakend is...

Binnen korten tijd zullen onze vlaamsche volksvertegenwoordigers een wetsontwerp in het Parlement te verdedigen hebben om de vervlaamsching der Hoogeschool van Gent te bekomen.

Wij hebben voorgevoel nóch van laurieren, nóch van affodillen. Maar - God moge het verhoeden - zouden de Vlamingen in dien rechtmatigsten aller eischen teleurgesteld worden door moedwil

[p. 3]

onzer parlementaire geloofsgenooten, ons zou het droeve noodzaak zijn te erkennen dat de Belgìsche Katholieken de eerste aanleiding zouden geweest zijn tot de opstanding eener ‘Nationale Vlaamsche Partij’, die alleen dan nog onze toekomst kan waarborgen.

De Redactie.