Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 17

Toon Maes
architect, dichter, kunstschilder

Toon Maes

Toon Maes werd op 9 februari 1911 te Deinze geboren. Hij groeide op in enge vriendschap met vast alle kunstenaars van de Leiestreek, vooral Saverys, Servaes, Malfait, Gust de Smet. Hij exposeerde in 1930 met Arie van der Giesen in de zaal Billiet te Gent; daarna was het uit met de schilderkunst tot 1945. Van 1931 tot 1944 was hij architect en binnenhuisarchitect; hij verzamelde een reeks waardevolle schilderijen van Binus Van den Abeele tot Luc Peire, maar deze werden door de liefhebbers der schone kunsten bij de blijde intrede van 1944 gestolen en vernield, samen met glasschilderijen van Joep Nikolaas en een collectie Empire-porselein en antikwiteiten. In het midden der dertiger jaren verscheen zijn dichtbundel ‘Vaderaarde’, waaruit gedichten werden opgenomen in de bloemlezing ‘In Gods spoor’ van 1957. Einde van de poëzie.

Dan kwam het proza van de oorlogsjaren, dat Toon Maes een ‘sappige’ (zo schrijft hij zelf) terdoodveroordeling opbracht, ‘meer heb ik met de literatuur ook nooit verdiend’. In 1945 begon hij in Duitsland opnieuw te schilderen en dat doet hij nog: ‘Ik had het plezier de woonvertrekken van ex-koning Leopold en koning Boudewijn met mijn schilderijen te versieren als hartelijke groet van Vlaanderen in Bariloche’.

Hij schiep verder enkele gekleurde beeldhouwwerken in beton (niet figuratief).

‘Ik ben uitgeweken om mijn vel te redden. Ik zou veel liever in Vlaanderen gebleven zijn, waar mijn hart nog

[p. 32]

hiernaast links: Toon Maes: ‘Twee naakten’, olieverf, 1960.

steeds is. Veel ontplooiingsmogelijkheden zijn er hier niet. Wel wordt er veel over cultuur gesproken, maar dat kost niets. De enige Argentijn, die een schilderij van mij kocht, vergat het te betalen. De Joodse verzamelaars zijn de beste kliënten; eens kocht een Jood - die in Antwerpen had gewoond en werk bezat van Ensor en de Vlaamse expressionisten - zes van mijn werken ineens. Mijn werk is verspreid in Argentinië, Uruguay, Noord-Amerika, Brazilië, België, Zwitserland en Duitsland.

Wat ik denk over de hedendaagse Vlaamse Cultuur? Zeer eenvoudig: ik ken ze niet. Als ik om culturele zaken vraag bij de paar vrienden in Vlaanderen, schijnen ze mij niet te begrijpen. En mijn honger is zo groot. Geen boek, geen tijdschrift, is ooit tot hier gekomen. Blijven alle in Buenos Aires en Mar del Plata hangen. Ik wist niet eens dat uw tijdschrift “Vlaanderen” bestaat; daarover zijn de menseneters in Belgisch Congo beter geïnformeerd.

Voor mij is kunst een serieuze zaak. Schilderen kan men zoals men wil. Voorwaarde: men moet iets te zeggen hebben. Ik meen dat in de wereld zeer, zeer goed wordt gesproken om weinig of niets te zeggen.’

Hotel 3 Reyes, San Carlos de Bariloche, Argentinië