Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 22
(1973)– [tijdschrift] Vlaanderen. Kunsttijdschrift–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 160]
| |||||
1. Evolutie van de pantomimeIndien we spreken over de evolutie van de pantomime in Vlaanderen dan moeten we automatisch spreken over de evolutie van het pantomimetheater Sabbattini en van zijn stichter: M.A.J. Hoste, in menig artikel pionier van de mime in Vlaanderen genoemd. In 1951 neemt M.A.J. Hoste na menige aarzeling kontakt op met Marcel Marceau, grootmeester van de pantomime en leerling van E. Decrou. Dit kontakt wordt een overweldigende ervaring voor Hoste en hij besluit het jaar daarop met zijn vriend Noël Vermeulen naar Parijs te gaan. Hoste zoekt er zijn weg in de theaterwereld en neemt lessen bij Marcel Marceau. Nog datzelfde jaar besluit hij om Vlaanderen zijn eerste pantomimetheater te geven, wat op zichzelf in Vlaanderen een zeer gewaagd eksperiment is. Het Sabbattini patonmimetheater wordt opgericht onder peterschap van Marceau. Terug in Vlaanderen begint hij pas te beseffen dat een mimetheater werkelijk een riskante onderneming is; het woord mime in Vlaanderen is enkel een vaag begrip. - Men beschuldigt Hoste van importeur van een vreemde kultuur, waarop hij antwoordt dat hij hoopt dat iedere handelaar zo eerlijk is van
Israëlische mime Samy Molcho.
goede waar te importeren. Het eerste theatertje in miniatuur wordt geopend in de Tweekerkenstraat te Gent. Aanvankelijk staat Hoste helemaal alleen, tegenkanting en miskenning, onbegrip, onverschilligheid en vooroordelen dwarsbomen de werking, doch er wordt ijverig doorgewerkt aan de start van de mime in Vlaanderen. In 1956 begint men in het Sabbattinitheater met het systematische onderricht aan jongeren en ondanks tegenkanting en moeilijkheden breidt de kern zich uit. Eindelijk in 1960 komt er interesse van sommige organisaties voor de pantomime. Men vraagt de medewerking van Hoste op vormingsdagen en op kursussen. Langzaam maar zeker krijgen meer jongeren kontakt met de mime en met de beweging in het algemeen en komt er meer steun voor de werking tot ineens in 1968 Hoste en zijn groep weer op straat staan en verplicht worden een nieuwe werkruimte te gaan zoeken. Die vinden ze dan in de Lange Steenstraat, 8 te Gent. 1972 betekent misschien een nieuw keerpunt in de evolutie. In samenwerking met het Festival van Vlaanderen richt het Sabbattinitheater het eerste Internationale Mime Festival in met medewerking van Marcel Marceau, Samy Molcho en Ladislav Fialka. Intussen worden nog enkele mimetheatertjes opgericht zoals het Gents Mimetheater, Herman Verbeeck en Frederik Van Melle. Wat stijl en evolutie betreft in de mime zien we dat de meeste groepen zich niet meer houden aan de ‘mime pure’, in tegenstelling met het Sabbattini, maar meer evolueren naar een totaal spektakel. Bij totaal spektakel zijn er wel een deel risiko's verbonden en moeten we oppassen dat we niet vervallen in een smeltkroes. Bij zijn opmerkingen bij de opera Mahagonny maakt Brecht hierbij reeds de volgende bedenkingen: ‘een totaalkunstwerk is maar al te dikwijls een “smeltkroes” van verschillende elementen waarbij het ene slechts trefwoord wordt voor het andere en als dusdanig worden de verschillende elementen gedegradeerd.’ En dit het wat maar al te dikwijls gebeurt in de theaterwereld en de vorm vervlakt teveel wat wij enkel kunnen betreuren. | |||||
2. Pantomime en engagementBij mime en engagement hebben we hier telkens van mens tot mens te doen met een zeer persoonlijke benadering en visie. | |||||
[pagina 161]
| |||||
Twee elementen die ons persoonlijk zeer diep treffen zijn:
Stilte is een van de waarden die al te dikwijls voorbij gelopen worden in de huidige maatschappij. Stilte betekent voor de meeste mensen leegte en men is enorm bang voor die leegte omdat men daardoor zijn eigen leegte en die van onze konsumptiemaatschappij ontdekt, wat voor de meeste mensen een zeer pijnlijke ervaring is dit te moeten toegeven. Een tweede element is het gebrek aan opvoeding tot beweging. Waarmee bedoeld is dat elke vorm van beweging totaal verwaarloosd wordt in ons onderwijs. Het onderwijs leert de kinderen praten, schrijven en lezen maar niet leven en zichzelf en de andere kennen en ermee omgaan. Mijns inziens is dit nu juist iets dat de beweging in het algemeen wel bijbrengt. Beweging leert de beoefenaars juist zichzelf kennen en op een andere en diepere manier met de anderen in kontakt komen. Als leegte en oppervlakkigheid twee voorname kwalen zijn van onze maatschappij dan kan iedere vorm die daartegen ingaat beschouwd worden als engagement.
Sabbattini theater Lange Steenstraat 8, 9000 Gent Shakespeare wordt gewoonlijk alleen maar gebruikt om hele generaties schoolkinderen voor hun verdere leven uit het theater te houden. 
De Franse mime Marcel Marceau
Leden van de Praagse Fialka-Mimegroep.
|
|
