[Korte golf, Prijskampen en onderscheidingen, Uit het leven van kunsten en letteren, Bibliotheek]

[Redactie: de stukjes ‘Korte golf’, ‘Prijskampen en onderscheidingen’, ‘Uit het leven van kunsten en letteren’ en ‘Bibliotheek’ staan in het origineel steeds naast elkaar, maar zijn in deze digitale uitgave steeds onder elkaar geplaatst]

korte golf

Activiteitenrubriek van CVKV-leden in nabije verleden en/of toekomst.

Berichten tijdig insturen: Kunstecho's van ‘Vlaanderen’, Warschaustraat 12 bus 3, 8400 Oostende.

I. Beeldende kunsten

Bldh. Maurits Brams, Buchmann Art Gallery Kapellen 25/5 tot 25/6. - Dichter en keramist Jos Bruggen hield eind juni feest in ‘De Jachthoorn’ te Veldwezelt n.a.v. het openen van een tuin. Bezoeken van atelier en werken op afspraak (Berenhofstr. 16). - Jan Buytaert organiseert Zomeracademie Oostendse Kunstkring. - Ksch. Eric Claerhout, Museum v. Deinze en Leiestreek tot 27/6. - Ksch. John Chesterman doorlopend in eigen atelier Albert I-laan 177 Nieuwpoort-Bad. - Ksch. Jan Cobbaert, Fine Art Selection Gent, tot 17/6. - Ksch. Willy Cools, gal. Jo Renders Mortsel tot 30/6. - Graf. Filip Crul, Huidevettershuis Brugge, 10/9 tot 2/10. - Ksch. Daniel Deblaere, Gouden Pluim Tielt tot 30/5. - Tot aandenken van de gevierde kunstschilder en dialekt-dichter Joris de Clercq, werd in het Duinkerkse een Komitee van Vlaamse scheppende kunstenaars opgericht met de naam ‘Joris de Clercq's Vrienden’. - Aquarellen v. Geroen de Bruycker, K.C. Vaalbeek Pro Arte Christiana tot 19/6. - Ksch. Jozef de Loose, Alsput St.-Pieters-Leeuw tot 4/7. - Ksch. André en Robert Deman, gal. Tempo Roeselare tot 17/7. - Ksch. Eugène Demane, de Optimist Moeskroen tot 30/6. - Graf. v. Robert de Vriendt en Joris Ghekiere, gal. C.D. Gent tot 28/6. - Doorlopend Ksch. Liliane Duvivier Spaans Paviljoenstraat 4 Veurne. - Ksch. Jan Felix, BBL Veurne tot 16/7. - Ksch. Edgar Heirman C.C. Gemeentehuis Westerlo 30/7 tot 15/8; voordien v. 11 tot 19/6 in Gemeentehuis van Temse, evenals v. 1 tot 11/7 in het Vleeshuis te Lier. - Ksch. Arthur Hellebaut, Kathol. Kring Oostakker, organ. DF, 26-29/8; Bouwmeesterstraat 69, in eigen atelier te St.-Amandsberg, 10-17/9. - In het kader van de Notebaert-tentoonstelling wordt te Oostende een Herdenking Remi Lens gehouden op 2 juli in het Museum voor Religieuze kunst om 11 u. - Cartoons van Pol Martens, André Mathys e.a. juni Restaurant Becassine Oostduinkerke. - Over Kunstschilder Frans Minnaert verscheen het Kunstpocket nr. 15 van Octave Scheire (uitg. Kunstforum Schelderode: 159 fr. pc. 000-0089921-02). Schilderijen in Stedelijk Museum St.-Niklaas tot 28/8. - Graf. v. Piet Moerman en Barthel Ritzen, gal. C.D. Gent tot 28/6. - Ksch.-Graf. Hendrik Nachtegaele exposeert elk eerste weekend van de maand in eigen atelier, Moreelstraat 4, 2800 Mechelen. Op 3 juni opende hij daar zijn nieuw atelier, ingeleid door René Turkry, in een oud Mechels begijnenhuisje. Kunstmap met 5 intekeningen (36 × 55 cm) over Mechelen à 5000 fr. pr. 063-0122380-01 H. Nachtegaele, Mechelen. - Fotogr. Frank Peeters, Filmhuis Antw., tot 30/6. - Bldh. Maurice Pelgrims, K.C. Hof de Bist Ekeren 1 tot 24/7. - Ksch. Eliane Plancquaert, Par. Centrum St.-Amands 13-23/5. - Naar een ontwerp van Ray Pyson werd een wandtapijt door de Zusters Clarissen van het Zonnelied gemaakt voor de lokalen der Oostendse Astridbiblioteek. - Lino's v. Wilfried Renty ‘Abdijleven gisteren en vandaag’, Permanent Boerenschuur Abdij Tongerlo. - Ksch. Karel Roelants, AZ-VUB Brussel tot 8/8. - Ksch. Jef Snauwaert, Artypo - Onder den Toren Veurne in juli. - Jenny Steenkiste, de Pompe Sijsele tot 29/6. - Wijlen ksch. Gustaaf Sorel, Gal. 61, St.-Paulusstr. 61 Oostende, permanent. - Ksch. Jacky Tavernier, gal. Artypo Onder den Toren Veurne tot 26/6. - Kunstschilder André Thomas, gal. Présences Brussel 16/8 tot 3/9. - Ksch. Sting T'Jaeckx doorlopend in eigen atelier: Langestraat 46A Nieuwpoort. - Beelden van Francine Urbin-Choffray, tot 3/7 't Hof te Puttens Lede. - Ksch. Yvonne Valgaeren, eigen atelier Philipslaan 17 Korbeek-Lo, 5 en 12/6. - Ksch. Johan van Belleghem, doorlopend in atelier: Statiestraat 3 Veurne. - Ksch.-graf. Dries van den Broeck, gal. Teirlinck Beersel tot 13/6. - Ksch. Lea Vanderstraeten, gal.

prijskampen en onderscheidingen

Berichten tijdig insturen:
Kunstecho's van ‘Vlaanderen’, Warschaustraat 12 bus 3, 8400 Oostende

A. Literatuur

ANTWERPEN - N.a.v. de ‘Dag van de Literatuur’, dit jaar onder het motto ‘Literatuur kan ook anders’, wordt voor het eerst de Verhalenwedstrijd ‘Moord op de Boekenbeurs’ uitgeschreven. Elk verhaal mag max. vijf getikte kwarto-vellen beslaan. Inzendingen uiterlijk op 1 oktober V.B.V.B. ‘Dag van de Literatuur’, Frankrijklei 93, bus 3, 2000 Antwerpen. Zaterdag 5 november, op de Boekenbeurs. Waardevolle prijzen.

BERINGEN - De Poëzieprijs van Beringen - organ. Litera - ging naar Maria Sesselle (89% voor gedicht ‘Dat ik haar zuster ben’). De 1e Litera-onderscheiding kreeg L.M. van den Brande, de 2e Marie-Claire de Meyer, de 3e Denijs Van Killegem.

BRUSSEL - Voor de derde maal organiseerde de Vlaamse Klub een Europese poëziewedstrijd i.s.m. het Onthaalcentrum voor het Verenigd Europa en het Centre international des Etudes poétiques. In de categorie tot 12 jaar ging de eerste prijs naar Padraig O Laimhin (Ierland), in de categorie 13-16 jaar naar Wolfgang Wagner (West-Duitsland) en bij de oudsten (17-21 jaar) weer naar een Ier, Una Ni Bhroimeil. Op de erelijst twee landgenoten: Lynn Biermans uit Borgerhout in de eerste en Hans De Greve in de derde categorie.

GENT - Een Kinderenjuryprijs voor de Vlaamse jeugdboeken 1982 ging naar ‘Jan Pikkeding’ van Staf Loots (k.v. 7-9 jaar), ‘De ster van Napels’ van Nicole Boumaâza (10-12 j.) en ‘Witte nachten’ van Joop de Beek (13-15 j.). De kinderen waren uitsluitend uit Oost- en W.-Vlaanderen. De jurybeoordelingen staan in de brochure ‘Bubiz’ (50 fr.). - Bocariprijzen 1983: voor Poëzie, Mia van der Westen (Brummen, Nd.) met dichtbundel ‘Seizoenen’ - voor Kortverhalen, Léonce Bekemans (Brugge) met reisreportage ‘In de sporen van Manco Kapac’ - voor Essay, Roland Leune (Denderleeuw) en Bart Stouten (Ekeren) met ‘Essentie en geluk’, voornamelijk over de esthetische ontroering. Voorstelling der laureaten in het Literair Jaarboek 1984, samen met een aantal geselecteerde inzendingen; te bestellen Uitg. Dirk Bocklandt, Groendreef 107, 9000 Gent. - Prof. Guido Geerts (KU-Leuven) werd gekozen tot lid van de Koninklijke Akademie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, ter opvolging van wijlen prof. Henri Draye. Hij is lexicograaf en heeft een ruim aandeel in het ‘Woordenboek der Nederlandse Taal’. Volgende prijzen werden toegekend: 1. Prijs voor taalkunde: aan dr. Armand Berteloot (Lengerich, BRD) voor zijn werk ‘Bijdrage tot een klankatlas van het 13de-eeuwse Middelnederlands; - 2. Prijs voor letterkunde: aan dr. G. Van Eemeren (Brecht) voor zijn werk ‘Het motief Schuld, straf en genade’ in de drama's van Vondel; - 3. Prijs voor letterkunde: aan François Van Elmbt (Andoy-Wierde) voor zijn werk ‘De Agenda's en Carnets van Karel van de Woestijne. Tekstuitgave en kritisch-historische studie’; - 4. Prijs voor volkskunde: aan M. Van den Berg (Schilde-'s-Gravenwezel) voor zijn werk ‘De volkssage in de provincie Antwerpen in de 19de en 20ste eeuw’. - De beoordeling van de antwoorden op de prijsvraag ‘Het proza van Maurice Gilliams’ werd verdaagd. - De Karel Barbierprijs (tijdvak 1981-1982), uitgeschreven ter bekroning van een historische roman, werd niet toegekend.

HERENTALS - De Wim Jorissenprijs (100.000 fr.) werd toegekend aan Dr. Jan Goris, archivaris van Herentals voor zijn studie ‘België en de Boerenrepublieken ca. 1835-1895’ (Kempische Boekhandel, Retie). Schenker is de ‘Stichting Vl. Cult. Centrum Johannesburg vzw.’ en wordt om het jaar geschonken aan een persoon of organisatie die op actieve wijze de cultuurrelatie tussen Vlaanderen en Zuid-Afrika bevordert.

LANDEN - Letterkundige Julia Tulkens werd op 23/6 door de stad gehuldigd op een poëzieavond die aan haar werk werd gewijd. Zij is ere-burger van de stad.

LEUVEN - De Vlieberghprijs 1983 voor de roman werd door het DF toegekend aan ‘Het zesde zegel’ van Henri van Daele, met eenparigheid van stemmen. Nadat gedurende zeven jaar sommige juryleden een toekenning van de prijs hadden onmogelijk gemaakt, schijnt er eindelijk wat meer gezond verstand te zijn gekomen. Dat dankt men aan de laatste jury: Clem de Ridder, Marcel Janssens, Lode Robbroeckx, Edgard Swinnen en Hubert van Herreweghen. - Het Davidsfonds schrijft de nieuwe ‘Prof. Emiel Vlieberghprijs 1985’ uit voor een originele, onuitgegeven roman in het Nederlands. Alle auteurs uit Nederland en Vlaanderen kunnen deelnemen. Novellen of verhalenbundels komen niet in aanmerking. De uitgeloofde prijs bedraagt 75.000 fr. Daarnaast een premie van 35.000 fr. voor de roman waarin aan de christelijke levensvisie concreet gestalte wordt gegeven. Precieze informatie met o.m. het reglement aanvragen: Sekret. Davidsfonds, Blijde Inkomstlaan 79-81, 3000 Leuven.

OOSTENDE - De Prijs v. Letterkunde van de Orde der Oostendse Compagnie werd voor het geheel van zijn literair werk toegekend aan John Gheeraert (Bredene).

ST.-MARIA-OUDENHOVE - Letterkundige Alois Blommaert, die vóór 25 jaar op 30.6 overleed, wordt herdacht door de Ver. ‘Kunstenaars voor de jeugd’ op 3 juli in St.-Maria-Oudenhove. Auteur van merkwaardige historische, jeugd- en streekromans. Daar wordt ook de ‘Prijs Alois Blommaert voor het Jeugdboek’ voor het eerst uitgereikt.

WILLEBROEK-TIENEN - Letterkundige en kunstcriticus Karel de Decker 50 (o Tisselt 1932) werd in Willebroek gevierd samen met ‘25 jaar Vaartland’, de naam die hij aan het land van Willebroek schonk in een TV-uitzending. Als archivaris van de gemeente en als promotor van de Kartoen heeft hij eveneens

[Prijskampen]

grote verdienste, zodat ook de Vl. Ver. v. Cartoenisten hun ere-voorzitter hebben gehuldigd. Ook de pers onderlijnde zijn journalistische activiteit. De cartoenisten maakten voor die huldiging gebruik van de door hen georganiseerde cartoon-tentoonstelling ‘Zoet-Licht-Tienen’ in deze stad op 29/4. Hij opende trouwens hun tentoonstelling op 2/4 te Antwerpen met kartoens i.v.m. Antwerpse folklore en Hendrik Conscience, zoals trouwens ook de Krisis-kartoenale te Bornem over ‘De’ oplossing voor de krisis!

B. Muziek - toneel - ballet - film

ANTWERPEN - De Kodaly-medaille en Diploma werd geschonken aan Gilbert de Greeve, dir. Rijksmuziekacademie en voorzitter van het ‘Kodaly Symposium’ dat te Antwerpen doorgaat (7-14/8). Hij leidt ook de ‘Equipe voor vernieuwde muzikale vorming’.

BRUSSEL - Het Gemeentekrediet van België organiseert zijn 19e nationale muziekwedstrijd voor de disciplines orgel, zang, piano, gitaar, strijk- en blaasinstrumenten, kamermuziek, harp en slagwerk. Kunnen deelnemen: de laureaten 1982-'83 van het secundair muziekonderwijs. Inschrijven vóór 31 juli '83. Leeftijdsgrens: 25 jaar voor kamermuziek, zang en contrabas, 22 jaar voor alle andere instrumentale vakken. Slotconcert op 20 november te 20 u door het Nationaal Orkest van België, m.m.v. de Limburgse pianist Stefan Poelmans. Inlichtingen: Gemeentekrediet van België, Culturele Dienst, Pachecolaan 44, 1000 Brussel (tel.: 02/214 41 11). - Van 10 tot 20 juli 1983 organiseert de B.R.T.-Vlaamse Televisie i.s.m. de Koninklijke Muntschouwburg het 6e Internationaal Opera en Bel-Canto Concours voor operazangers en -zangeressen, ouder dan 21 jaar en tot de leeftijd van 33 jaar, d.w.z. geboren na 01.01.1950. - De Belgische Stichting Roeping meldt dat kandidaturen voor een beurs Promotie 1983 kunnen ingediend tot 30 september. Worden toegelaten jonge mensen tussen 18 en 30 jaar, bezield door een reële roeping zowel op artistiek, wetenschappelijk als sociaal vlak. Universitaire studies zijn uitgesloten. Kandidatuur dient schriftelijk gericht tot de zetel van de stichting: Agora Galerij, bureau 110, Grasmarkt 105 bus 6, 1000 Brussel. Aanbevolen: te weinig Vlamingen stellen zich kandidaat!

DOORNIK - De Oostendse accordeonleraar-componist Werner Desnerck verwierf de leraarsprijs van het 39e Benelux-accordeon kampioenschap. Deze prijs wordt toegekend aan de hand van de prestaties van de leerlingen. Hij overtrof met een gemiddelde van 95,75% de leraars van de scholen uit Varez, Moen, Hirson, Roubaix, Helchin en Doornik.

MILAAN (It.) - De Compositieprijs Guido d'Arezzo werd toegekend aan de Gentse componist en dirigent Eugeen Lievens.

MOL - De viering van 25 j. gemengd koor Ars Nova et Antiqua - dir. Herbert Janssens - was aanleiding voor een dubbelconcert m.m.v. het Mols Percussie Ensemble. Lovenswaardig is dat daarbij niet minder dan zes creaties waren van nieuwe Vlaamse muziekcomposities: ‘Polka’ van Lode Dieltiens, ‘'s Nachts wordt de zee’ van Herman Roelstraete, ‘Herfst’ van Jan van der Roost op tekst van Karel Staes, ‘De Lente’ van Herbert Janssens op tekst van Johan Daisne, ‘Sepulchral Voices’ van Piet Swerts en ‘Ma weeral’ van Frans Geysen. Alle componisten zijn oud-leerlingen van het Lemmensinstituut waar H. Janssens doceert. Alle werken worden uitgegeven met een curriculum vitae der componisten: ‘ANEA-koorboek’. Zes koorwerken van hedendaagse Vlaamse componisten (50 blz., 250 fr., t.n.v. Th. Boeckx, voorz. ANEA, Cardijnstr. 16, 2400). Aanbevolen!

PARIJS (Fr.) - De stad Parijs organiseert van 10 tot 18 september een Concours International Jean-Pierre Rampal (dwarsfluit), (leeftijdsgrens: 30 jaar). Voor een gedetailleerd programma met opgegeven werken van de verschillende proeven: Concours Internationaux de la Ville de Paris, Hôtel de Coulanges 37, rue des Francs Bourgeois, 75004 Paris.

TOULOUSE (Fr.) - De 29e Internationale zangwedstrijd van Toulouse gaat door van 2 tot 8 oktober. Voor het vereiste repertorium + verdere inlichtingen: Concours International de Chant, Théatre du Capitole - F 31000 Toulouse (Frankrijk).

VENETIË (It.) - Op het Filmfestival van Venetië zou ons land vertegenwoordigd worden door de film ‘Benvenuta’ van André Delvaux naar de roman ‘La confession anonyme’ van de Fransschrijvende Vlaamse auteur Suzanne Lilar. Een co-produktie (Belg. Frk., It.) met internationale bezetting. Het festival loopt van 31.8 tot 11.9.

C. Beeldende kunsten

AKEN (BRD) - De ‘Kunstpreis Aachen, Neue Galerie - Sammlung Ludwig’ werd voor het eerst toegekend aan de italiaan Luciano Fabro (20.000 DM). Het is een tweejaarlijkse prijs voor kunstenaars die op het hedendaagse kunstleven invloedrijke impulsen hebben uitgeoefend.

ANTWERPEN - De ‘Europhot’, Europese Beroepsfoto-organisatie heeft besloten een grote wedstrijd te organiseren: ‘Fotografeer uw tweelingsstad om deze beter te leren kennen’. Voorbehouden aan beroepsfotografen, leerlingen van fotoscholen en amateurs (juniors en seniors). Inzendingen vóór 30 juli van series van 5 à 10 foto's: Europhot, Postbus 366, waar men ook verdere inlichtingen kan aanvragen. Prijsuitreiking in het 7o Int. Congres v. Europhot te München (10/10). - De Eug. van Mieghemschilderprijs 1983 heeft als thema ‘De Antwerpse haven en de mens’. Een eerste prijs van 20.000 fr. en drie eervolle vermeldingen. Bovendien worden 15 geselecteerde werken tentoongesteld. Reglement: P.J. Verswijver, Schuttershofstraat 32, Antwerpen. Aldus volgens een bericht in tijdschrift ‘Koreander’.

BERN (Zw.) - De Zwitserse Prijs voor Naïeve Kunst werd behaald door de Brusselse kunstenares Jeanne de Soomer voor haar werk ‘Toewijding van Brussel aan de heilige Maagd’. Er waren 71 deelnemers uit 20 landen.

KG 2 Letterkunde

Présences Brussel 16/8 tot 3/9; Museum Leon de Smet Latem 17/9 tot 9/10. - Ksch. Cecile van Parijs, gal. Teirlinck Beersel tot 13/6. - Graf. v. Annemie Vermoote en Rik Vermeersch gal. C.D. Gent tot 28/6. - Ksch. Freddy Vansteenkiste, gemeentehuis Oostduinkerke 1 tot 15 juli; presentatie van zijn boek over Oostduinkerke op 10 juli. Van 16/8 tot 1/9, Vismijn Nieuwpoort. - Ksch.-graf. Armand Verschoore, De Zwalmmolen Munkzwalm, 11/6 tot 12/7 ('s zondags is de kunstenaar aanwezig). - Ksch.-graf. Jos Wils, Casino Koksijde, 2 tot 15 sept. - Ksch. Henri Wouters, Silhouet Zoersel tot 19/6. - Kunschilders Godfried Vervisch en Maurice Wyckaert, Brakke Grond A'dam, 1/10 tot 13/11.

II. Letterkunde

Van Johan Ballegeer verscheen bij Standaard Antwerpen ‘Gids voor het oude Brugge’ en ‘Gids voor de Zwinstreek’. - De romancier Jack Bergeyck deed zijn poëtisch debuut met de Nederlands-Engelse bundel Transcendentale meditaties - Transcendental Meditations gepubliceerd (The Netherlandic Press, Windsor-Ontario, Canada). Bergeyck (pseudoniem van Prof. Dr. Jacobus Antonius Theuws o.f.m.) is in Windsor-Ontario hoogleraar. Voordien was hij in Zaïre. - ‘Alleen de optimisten zullen overleven’ is het nieuwe boek van Phil Bosmans bij Lannoo. Andere boeken van hem haalden oplagen van 580.000 (Ned.), 700.000 (Dtsl.), 230.000, 140.000 enz. - Van Jacqueline Castermans (e. Maes) verscheen ‘Wij zijn er voor mekaar’, een opvoedkundig traktaat (eigen beheer: Schepersweg 56 Genk; 59 blz.). - Van de dichter Leo Charita verscheen de nieuwe dichtbundel ‘Zon en Schaduw’ bij de Acad. Derde Leeftijd Brussel. - In de ‘VWS-Cahiers’ verscheen nr. 92 over de dichter André G. Christiaens. - Van Georges de Keersmaeker verscheen bij de Ver. v. Kath. Oostvl. Schrijvers Gent de vijfde bundel gedichten: ‘Gelegenheidsgedichten. Laatste verzen’. - Van Philippe Despriet verscheen ‘De V1 en de V2 in Frans-Vlaanderen’ in eigen beheer (150 fr. Br. 462-7252791-02 Ph. Despriet, F.v.den Elzaslaan 5, Kortrijk). - Letterkundige André Demedts hield voordrachten over Frans-Vlaanderen o.m. te Kortrijk in april evenals voor DF-Mechelen. - Lezing uit eigen werk door Petra Dendooven en Fernand Lambrecht op 23/4 te Varsenare. - Van Andries Dhoeve (ps. v. Johan Vercammen) verscheen in eigen beheer: ‘Brief aan mijn vader en Getijden in Sint-Bernardus’ (Vianebaan 27, 1570 Galmaarden). - ‘Tussen zon en wolken’, reiservaringen van Jos Ghijsen, verschijnt als Boek van de Maand van de VBVB bij Altiora Averbode; van 15/6 tot 15/7 kost het maar 195 fr.! De auteur zal ook voortaan optreden in het T.V.-programma ‘Zuid Noord’: een keus die heel Vlaanderen zal gelukkig maken. - ‘De tocht door de ommuurde tuin’, is de nieuwe jeugdroman van Christina Guirlande (Davidsfonds, Leuven), gevolgd door het jeugdboek ‘De vloek van de Houngan’ bij MIM, Deurne. Zij hield schoollezingen te Lembeke, Hofstade en Dendermonde. - De letterkundigen Gabriel Haelman (85), Jan Douliez (80), Renaat Saey (70) en Rik Jacobs (70) werden gehuldigd door de Ver. v. Kath. Oostvl. Schrijvers op 19/6 op de jaarlijkse literaire Leievaartnamiddag der vereniging. - Voorzitter Daniel Merlevede van KFV (Komitee voor Frans-Vlaanderen) wordt opgevolgd door Cyriel Moeyaert. - Van Gerard Michiels verscheen ‘Dorpsverhalen’, uitg. Stichting G.P. Michiels, met ondertitel ‘Van mensen en dingen uit het (Lommels) dorpsleven’. Bestellen: 300 fr. br. 068-0910810-07 ‘Dorpsverhalen’. Opbrengst voor de restauratie van de Lommelse Grote Hoef. - ‘Terwijl ik volop zomer ben...’, nieuwe dichtbundel van Ann Missorten, werd gepresenteerd door Frans Cornelis op 10/6 te Tienen. - Van Jos Philippen verscheen ‘De bedevaartvaantjes van Alfred Ost’ (380 fr. Uitg. Atlanta Schaffen br. 330-0520750-11). - ‘De hel van het Noorden’, nieuwe bundel van dichter Paul (m) Rigolle (Uitg. Poëziestichting Vers, Nauwstraat 108, Belsele). -

KG 3 Muziek, toneel, ballet

Van Omar Robinon verscheen ‘De Baanbreker’, toneelstuk over de strijd van priester A. Daens (Toneelfonds J. Janssens Antw.). - ‘Vluchtheuvel’, nieuwe dichtbundel van Maria Sesselle, Uitg. Open Kring Gent (47 blz., 150 fr., Dobbelaerestr. 59, Zomergem). - Van Ina Stabergh verscheen in maart een eerste boek: ‘Help’ (in eigen beheer: 345 fr., t.n.v. Berthie Stas, Papenbroekstraat 217, 3290 Diest, br. 230-0290551-56). Het wordt in juni gevolgd door een tweede: ‘Aan de horizon’ (275 fr. op zelfde Bankrekening). - Van E. Vandamme verscheen ‘De polychromie van gotische houtsculptuur in de Zuidelijke Nederlanden (uitg. Kon. Academie en Brepols Turnhout). - Prof. Herman Vekeman (Univ. Keulen) stichtte ‘TNA, Tijdschrift voor Nederlands en Afrikaans’, uitg. J. Lukassen, Wiener Weg 38, 5000 Keulen 40. De redactie is internationaal (Heft I, 200 blz., DM 15). - Van Prof. Gerard Verbeke verscheen ‘De weg naar eigen academieën (1.590 fr., uitg. Kon. Academie en Brepols Turnhout). - Letterkundige Luc Verbeke hield een dia-avond over Frans-Vlaanderen o.m. op 15/3 te Mechelen. - Letterkundige Herwig Verleyen voerde een actie om Vlaamse boeken en in het Frans vertaalde werken van Vlaamse auteurs te verschaffen aan Frans-Vlaamse biblioteken te Belle en Hazebroek. Hij zette de reeks voort van groepsbezoeken aan letterkundigen met Claude van de Berge op 24 april. - ‘Wuiven met K’, nieuwe bundel van Wim Willem, met illustraties en lay-out van Eric en Bertrand Dejonckheere in cassette (eigen beheer: H. Verriestlaan 56, Roeselare). - ‘Nauwelijk ademend verheffen woorden zich’, tweede dichtbundel van Rik Wouters in eigen beheer (200 fr., br. 001-0775591-55 R. Wouters, Melkerijstraat 45, Halle). - Kunsthistoricus Frans Vromman e.a. publiceerden ‘Wingene, het dorp van moeder Gezelle waar Bruegel herleefde’.

III. Toneel - muziek - ballet - film

Directrice B.v. Vl. Jeanne Brabants is jurylid op de 12e Intern. Balletwedstrijd van Varna (Bulg.) en op die van Parijs in oktober. - Het orkest v. de opera v. Vlaanderen o.l.v. Frits Celis trad o.m. op in de reeks ‘Proms’ in het Brussels Kon. Circus (24/6). Hij heeft de muzikale leiding van ‘Die Walküre’ van Strauss, het galaconcert Livia Budai en Benjamin Brittens ‘Death in Venice’ in de Antwerpse en Gentse Opera's van sept. tot november. - De choreografische Keurgroep Tijl o.l.v. Jos. de Beul hield op 25 en 26/5 opendeurdag (Glorieux Instituut Oostakker). De groep programmeert 17 optredens in binnen- en 22 in buitenland, o.m. van 23/7 tot 1/8 in Duitsland en met Allerheiligen in Spanje. - Solo-optreden van Jo de Caluwé met ‘De Raadsheren van Nevele’ in Arca Gent o.m. op 18/6. - ‘Tiroler Trompetten’ van Emiel Decloedt o.m. op 15/6 op de Brugse Burg. - Van Ignace de Sutter verscheen ‘De Lofzang van alle tijden’ (335 blz., 525 fr.). Derde deel van een trilogie hoofdzakelijk over de liederen uit ‘Zingt Jubilate’; opnieuw 160 liederen. - ‘Het blauwe gevaar’ (V. Lanoux) wordt in mei en juni gespeeld te Kortrijk door WTAK in regie van Bert de Wildeman en in een vertaling van Dré Vandaele, die ook acteert met o.a. Piet Balfoort en Arla Theys. - Concert op de beiaard v. St.-Pieters-Mol (op 30/7) door Jos d'Hollander met werken van o.m. Staf Nees, Jef Rottiers, Piet van den Broek en zijn zoon Geert d'Hollander; dat laatste voerden trouwens beiden samen vierhandig uit. - Orgelrecitals van Kamiel D'Hooghe o.m.: Muziekfestival te Eys/Ned. (25/6), St.-Walburga-Veurne (19/8 te 20u30), Hulde aan Flor Peeters (2/9 te 20u30). Verder orgelconcert op histor. instrumenten te Veurne, Haringe, Moere en Millam met Zuidned. muziek uit 18e E. Hij is muzikale leider van de reis in de DDR ‘In het spoor van J. Seb. Bach’ (20-28/8, Lod. de Raedtstichting): Eisenach, Arnstadt, Mühlhousen, Dresden, Halle, Weimar, Köthen, Leipzig. - Piet Dombrecht publiceerde met het Amphion Ensemble een nieuwe plaat met: J.S.

[Prijskampen]

BRUSSEL - Jongeren tussen 18 en 30 jaar, die materiële moeilijkheden hebben bij de realizering van een ‘roeping’ op artistiek, wetenschappelijk of sociaal vlak, kunnen beurzen aanvragen bij de ‘Belgische Stichting Roeping’, tot 30 september: Agora Galerij, Bureau 110, Grasmarkt 105, bus 6, 1000 Brussel. Uitgesloten zijn universitaire studies. Aanbevolen, want te weinig Vlamingen stelden zich kandidaat in het verleden.

DENDERMONDE - Huldetentoonstelling Stephan Gorus 70, gal. Het Pand, ingehuldigd door minister Jan Lenssens, voor de medestichter en oudvoorzitter van K.Kr. Celbeton.

DEINZE - De Jonge Economische Kamer richt jaarlijks een Prijskamp in voor plastische kunsten: achtereenvolgens schilderkunst, beeldhouwkunst en grafiek. Het bekroonde werk wordt eigendom van het Museum v. Deinze en Leiestreek. Dit jaar was de beurt aan de beeldhouwkunst en werd ‘Menil’ van Patrick Crombé bekroond (25.000 fr.); het is een beeld in Carrara marmer. In 1984 komt dus de grafiek aan de beurt. Mogen deelnemen de jonge kunstenaars, die het laatste jaar Kunstonderwijs volgen in een Vlaamse School van Belg. nationaliteit en max. 27 jaar. Inleveren (max.! drie werken) begin april 1984 in het Museum van Deinze. Naast de hoofdprijs (25.000) kan er ook een prijs van 15.000 en 10.000 fr. gewonnen worden. Inschrijvingsformulieren en reglement aanvragen op het Secretariaat van de J.E.K.: Wim Maes, Kortrijkstraat 64, 9800 Deinze.

DIEPENBEEK - Voor zijn tweede lustrum heeft het Limburgs Universitair Centrum Diepenbeek een wedstrijd uitgeschreven voor een karakteristiek Campusbeeld. Bekroond werd het ontwerp van Ivo Strauven uit Diepenbeek. Het beeld komt op de agora van het L.U.C.

HASSELT - De Prijs boek-ver-beelding (20.000 fr.) wordt door de Prov. Comm. v. Kunstambachten en de Stichting Boek (L.U.C.) uitgeschreven voor het Nederl.talig taalgebied. Gevraagd wordt de volledige conceptuele en (typo)grafische vormgeving van een ter beschikking gestelde zakelijke tekst. Het verdient aanbeveling dat de inzending in alle details uitgewerkt wordt, zo mogelijk met inbegrip van het zetwerk. Het ontwerp dient creatief en innoverend te zijn, en bovendien uitvoerbaar binnen redelijke technische en economische begrenzingen. Er zijn echter geen beperkingen wat vormgeving en technische uitvoering alsmede wat het aantal inzendingen betreft. De inzendingen dienen vóór 15 november 1983 ingeleverd te worden bij de Provinciale Commissie voor Kunstambachten, Provinciaal Begijnhof, Zuivelmarkt 33 te B-3500 Hasselt, adres waarop eveneens het gedetailleerde wedstrijdreglement evenals de te verwerken tekst aangevraagd kan worden.

KNOKKE-HEIST - De 22e Wereldkartoenale bracht bij de 1000 kartoens samen, grotendeels door de kartoenwedstrijd voor tentoonstelling uit de ca. 3000 inzendingen uit 45 landen. Bekroonden: 1e pr. Klaus Vonderwerth (DDR - Gouden Hoed); 2e Jacq Jurden (U.S.A. - Zilveren Hoed); 3e Werner Rollow (DDR - Bronzen Hoed); persprijs Anten Smajic (Joeg.); prijs v.h. publiek '82: Pirhana; prijs ‘Politieke leven in België’: Edwin Nagels (Vlimmeren). In de Humorhal in de vakantiemaanden. v. 10 tot 19 u.

KRONACH (BRD) - De Internationale ex-libriswedstrijd 1983 had als onderwerp: een ex-libris gewijd aan Lucas Cranach de oude (o1472 Kronach) i.v.m. zijn persoonlijkheid of de invloed op de cultuur van zijn tijd in Duitsland of daarbuiten. Aantal ingezonden werken 203 van 123 kunstenaars uit 14 landen. De prijzen werden gescheiden in hoog- en diepdruk. Voor Diepdruktechnieken (ets, burijngravure...) ging de 1e prijs naar Mark F. Severin (België); 2e Henryk Failhauer (Polen); 3e Karel Zeman (CSSR); 4e Woyciech Jakubowski (Polen); 5e Bohumil Kratky (CSSR). Voor Hoogdruktechnieken (hout- en linosnede) ging de 1e prijs naar Antoon Vermeylen (België); 2e Otakar Marik (CSSR); 3e Andrezj Heidrich (Polen). Twee Vlaamse kunstenaars werden dus met een eerste prijs bekroond.

LEUVEN - In verband met de prijs Delaunois in vorig nummer: de naam van de prijswinnaar voor graveerkunst is Roland Ketels (Averbode).

MECHELEN - Opnieuw wordt de Prijs van de Stad voor Plast. Kunst (100.000 fr.) uitgeschreven voor kunstenaars die aan de Sted. Academie studeerden, dit jaar voor beeldhouwkunst. Vóór 1/7 deelnemingsaanvraag, met personalia, richten tot het stadsbestuur. Eén werk + maquettes en/of foto's van twee andere werken, die eigendom zijn van de inzender en onbekroond, tussen 20/8 en 1/9, gesigneerd en gedateerd, inbrengen bij de dienst musea, Minderbroedersgang 5, waar alle inlichtingen kunnen gevraagd.

MOL - Retrospectieve Tentoonstelling tot hulde van Gustaaf C. de Bruyne in het Jacob Smitsmuseum Mol (Sluis 199), van 4/7 tot 15/8. Mechelse kunstenaar (o1914) bekend om zijn verfijnde bij de ouden aanleunende kunst (ps. Cris). Inleider is Marcel Duchateau. ‘Ontmoeting met G.Chr. de Bruyne’ van Dr. A. Viane wordt bij deze gelegenheid gepresenteerd (84 blz., 32 ill. zw.-w. en 9 in kleur, 300 fr.). Eveneens een litho ‘Moeder en kind’, facsimilé 69 × 42,5 v. Litho-atelier De Schutter Antwerpen (3000 fr.). Beide kunnen besteld door storting van de respectievelijke som (+ 50 fr. port) op br. 413-3057001-35 Vrienden J. Smits-museum vzw., Mol.

MOLENSTEDE-DIEST - De inzendingstermijn voor de vijfjaarlijkse termijn voor de Prijs voor jonge kunstenaars werd verlengd tot 10 juni. Dit werd slechts eind mei meegedeeld. Schilders tussen 18 en 35 jaar uit Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg konden meedingen. De laureaat ontvangt 50.000 fr. Langenberg 1, 3294 Diest-Molenstede.

NEW YORK - Ook kunstschilder Jan Vanhoutte werd door de Art Expo van het Colliseum bekroond, nl. met een zilveren medaille.

OOSTDUINKERKE - Kunstschilder Freddy Vansteenkiste behaalde onlangs ere-diploma's en onderscheidingen o.m. in Blois, Douai, St. Amand en Chateauneuf. Werk van hem was op de Intern. Handelsbeurs van Osaka.

OOSTENDE - Teveo en Stadsbestuur houden in 1983 de Tweej. Wedstrijd voor Amateurschilders, die het grondgebied Oostende bewonen, n.a.v. een tentoonstelling met max. 3 werken in het Kultuurpaleis (17-26/9). Er is ook een prijs van het Publiek. Inlichtingen en inschrijving ten stadhuize. - Voor de Beeldhouwprijs van het V.F. (30.000, 10.000, 5.000) kunnen twee oorspronkelijke werken geleverd v. 20 tot 28/8 in het Feestpaleis, mits 500 fr. inschrijfgeld. Sekret.: St.-Sebastiaenstr. 20.

ROESELARE - Het bericht i.v.m. de uitslag van de Prijskamp Alfons Blomme 1983 voor Schilderkunst verscheen, door een vergissing, onvolledig en op een verkeerde plaats in ons vorig nummer. De jury ver-

[Prijskampen]

koos de prijs niet toe te kennen; daarom werd de som (100.000 fr.) verdeeld over de best gerangschikte kunstenaars. Eerste vermelding: (50.000 fr.) André Viane uit Gent, Tweede en derde ex aequo (elk 25.000 fr.): Joris de Geest uit Londerzeel en Guido van Damme uit Antwerpen. De inzendingen kwamen uit Antwerpen (14), Brussel (9), Limburg (9), Oost-Vlaanderen (27), West-Vlaanderen (83) en Zeeland (4). De jury werd samengesteld uit: J. Crop, M. Debruyne, A. Deckmijn, E. Loncke, A. Smeets en E. Verhal.

TONGEREN - Aan kunstschilder Jaak Savenay wordt een hulde-retrospectieve gewijd tot 5.7 in het Prov. Gallo-Romeins Museum. Dit m.m.v. de R.v.B. der Basilica-Concerten en de Tongerse Kunstkring.

WENEN - De Oskar Kokoschka Preis, de hoogste Oostenrijkse onderscheiding, wordt op 1 maart - geboortedag van Kokoschka - aan een internationaal belangrijke kunstenaar geschonken (25.000 D.M.). Dit jaar ging hij naar de Italiaanse objekt-artiest Mario Merz.

 

KUNSTENAARSVERBOND EN TIJDSCHRIFT WENSEN VEEL GELUK AAN ALLEN DIE ZUL-LEN MEDEDINGEN OF DIE BEKROOND WERDEN, VOORAL DE LEDEN ONZER KUNSTE-NAARSFAMILIE CVKV.

uit het leven van kunsten en letteren

AALST - ‘Grafische technieken’ en ‘Brons’ in het Museum Oud-Hospitaal, ingericht door vzw. Amarant (dir. Daan Rau), tot 26 juni.

ANTWERPEN - ‘Beelden uit de 19e en 20e Eeuw’, uit het bezit van het Kon. Mus. v. Sch. K., worden er vertoond tot 31/7. Er komt ook een cataloog en later volgen nog deel-tentoonstellingen. - De Biënnale v. Middelheim (tot 2/10) is ook aanleiding voor een dozijn galerijen om hedendaagse sculpturen e.d. te exposeren, met benadrukking van kunstwerken uit eigen land. - De Kathedraal in Plaat en Prent, Kredietbank, Keizerstraat. Tot 31/7. - Herdenkingstentoonstelling Alice Nahon († 1933) in het stedelijk AMVC. - Het Rederijkershuis der Violieren wordt van binnen gerestaureerd in het historische pand, St.-Niklaasplein nr. 9. Wie helpt de Aloude, door storting op br. 827-87-45 Clem du Four, of 068-2026622-28 De Violieren.

BEAUVOORDE - Behalve de 10e folkloristische Dorpsmarkt (4 juni), de tentoonstelling van de kerkschatten en het Wagenspel ‘Stientje van de leute’ (5 juni) is er het jaarlijks Poëziefestival in de 17e-eeuwse Driekoningenschuur: telkens te 20 u met W. Spillebeen (19/7), Tine Ruysschaert (13/7), Hein de Belder (15/7), Gery Florizoone (18/7); kaarten bij Dienst Toerisme, Markt, Veurne, tel. 056/31 21 54. Bovendien een tentoonstelling ‘Albert Servaes' vroege periode’, door Jan D'Haese samengesteld n.a.v. Servaes' 100e geboortedag (Cult. C. Kerk van Vinken). Tenslotte ‘Een dorp vol poëzie’ met gedichten van Joz. L. de Belder aan vensters en poorten.

BERLAAR - Huldetentoonstelling van wijlen kunstschilder en CVKV-lid Jan Baptist Coomans in gal. Forum (4 tot 12/6) georganiseerd door Gemeente en Kultuurraad, met toespraken van Jo Hermans en Herman de Schutter.

BILZEN-RIJKHOVEN - De Kommanderij Alde Biezen (kasteel) wordt van 1 tot 21/8 de zetel van een Europese Opera-zomerschool. Georganiseerd door ‘European Opera’, dir. Karel Aerts, met Geoffrey Harnett (UK) en Maureen Callinan (Australië). Gastprofessoren: Vera Rozsa en Paul Hamburger. Van de 60 aanvragen werden er 36 weerhouden uit 17 landen, o.m. de Vlaamse zangers David Davidse, Gerda Lombaerts en Katarina Moesen. Tot besluit: galaconcert in het Hasselts C.C. (19/8, 20 u), Mechelse Begijnhofkerk (21/8). Op de zondagen openluchtconcerten ter plaatse (7 en 14/8, 15u30). Daarmede zet de vzw ‘European Opera Centre’, zetel Aldbiezen, zijn activiteiten in. Het begeleidend orkest bestaat uit eindejaars v. Lemmensinstituut en Conservatoria o.l.v. Ernest Maes. Synopsis: Mozart: Cosi fan tutte & Don Giovanni, Verdi: Falstaff, Rossini: Il signor Bruschino. Inlichtingen: Europese Opera, 16 Koningin Astridlaan, 2800 Mechelen. Tel.: 015/20 41 49. - Het Secretariaat van VLA (Ver. v. Limburgse Auteurs) ging over van de ontslagnemende Jaak Venken uit Dilzen naar Theo Steegen, Biesenstraat 1, 3744 Bilzen-Rijkhoven (Aldebiezen). Hij wordt bijgestaan door Georges Lambrechts.

BRUGGE - De 20e Intern. Muziekdagen brengt een uitvoerig programma ‘Van Barok tot Klassiek’ en ‘Van Bach tot Mozart’, evenals ‘Het Klavecimbel en de Piano-forte’, van 29/7 tot 13/8. Programma en inschrijvingen: Dienst v. Toerisme, Markt 7, tel. 050/33 07 11. Tot besluit het Slotconcert van de Internat. Koorweek georganiseerd door de Vl. Fed. v. Jonge Koren. - Vanaf 2 juli zijn de Vlaamse Primitieven terug tentoongesteld in het Gruuthusemuseum, na de restauratiewerken in het gebouw. - ‘Kunstambacht in West-Vlaanderen 1983’ in Huidevettershuis; organisatie Prov. Com. v. Kunstambachten van 2/7 tot 28/8 (ca. 20 kunstenaars). - ‘Variaties op tekstiel’: werk v. studenten plast. kunsten T.I.H. Familie tot 26/6 in het Huidevettershuis. Inleider was Daan Rau. - Kunstenaars beneden de 35 jaar die in West-Vlaanderen wonen en zich uitdrukken via performances, video, multi-mediale installaties, Mailaert-projecten, nieuwe schilderkunst enz. kunnen deelnemen aan de tentoonstellingsreeks ‘In en met de ruimte’ die in september, oktober en november zal plaatshebben in het Jeugdontmoetingscentrum in Brugge. Inlichtingen: Kleine Hertsbergestraat 1, 8000 Brugge. - Wijlen Magda Cafmeyer († 1983) was van 1952 af twintig jaar conservator van het voormalige folkloremuseum (Hallen). Zij had haar volledige kantdocumentatie geschonken aan het museum voor volkskunde te Brugge. Die kwam nog van de kantverkoopster Anna Strubbe. De erven Cafmeyer hebben het overgemaakt aan het museum aan de Rolweg.

BRUSSEL - Het St.-Lucasarchief voert reeds jaren actie tegen de verwaarlozing en vernieling van waardevolle architectuur uit de stad. Vier jaar na het verschijnen van zijn ‘Urgentie-inventaris’ kwam het tot

KG 4 Periodieken

Bach, Musikaliches Opfer (B.W.V. 1079) in de interpretatie van K. Lenski (Pavane, ADW 7095). - Orgelconcert van Chris Dubois ‘Flor Peeters 80’ op 7/10 voor Festival van Vlaanderen te Mechelen. Eveneens op 11/9. - De Antwerpse Capella Cecilia onder leiding van Frans Dubois (11 sept. 20.30) in de Kathedraal. - Zangrecital van Rachel Fabry, Vienna St.-Niklaas 15/6. - ‘De tastbare verbeelding van J.P.S. Een ongewoon toneelspel’ van Leo Laerenbergh werd door Tejater Konvent gecreëerd in het Deurnse Ruimteteater half juni 11. - De Tongerse stadsbeiaardier Mathieu Lenaerts concerteert op 10/7 op de Abdijtoren van Postel met werken o.m. van Renaat Veremans, Piet van den Broek en hem zelf. - Flor Peeters ‘Missa Festiva’ in de Tongerse O.-L.-Vr.-Basiliek op 26/6. Naast vele andere werken (cf. programma Flor Peeters-huldiging). - De Truierse stadsbeiaardier Noël Reynders concerteerde op de Molse St.-Pieterstoren op 13/8, met o.m. werken van Staf Nees, Piet van den Broek, Jef Rottiers en hemzelf (zijn bekroonde ‘Passacaglia’ van Løgumkloster). - ‘Missa in honorem Sancti Amandi’ van Herman Roelstraete, Mariakerke-Oostende 21/5, gecreëerd door Walter Taeckens met zijn koor ‘Duinengalm’. - Eerste parapluconcert met diverse koren o.l.v. Paul Schollaert op het Antwerpse Wappersplein om 20u30, 7 juli. - Jubeljaarconcert ‘Domus Dei - Porta Coeli’ door het Antwerps Kathedraalkoor o.l.v. Jan Schrooten in de gerestaureerde O.-L.-Vrouwkathedraal op 23 en 24/6. - Kamermuziekconcert met Hedwig Swimberghe, klarinet, e.a. op 4/6, Conservatorium Brugge. Organisatie Ballet Olivia Geerolf. - Concert van Pianovirtuose Sylvia Traey o.m. voor Festival v. Vlaanderen op 30/7 te Antwerpen. - ‘Onder Ons’ (R. Verheezen) wordt gebracht door WTAK vanaf 16/9 met o.m. Dré Vandaele. - Orgelconcert van Piet van den Broeck op de Abdijtoren van Postel op 17/7, met werk o.m. van Flor Peeters, Staf Nees en hem zelf. - Op 26 mei was er in de Kortrijkse St. Maartenskerk een concert In Memoriam Organist Albert Vanhaute, door de organist Chris Dubois met werken van Flor Peeters (Fuga op. 28, Koraalpreludes op. 39 en Elegie op. 38). - Recital op verscheidene instrumenten door Jos van Immerseel op het 10e Festival der Voorkempen te Schilde met muziek uit verschillende perioden begin juni. Voor het Festival van Vlaanderen op 23/9 te Antwerpen met een clavecimbelconcert. - Het Vokaal Ensemble Currende o.l.v. Erik van Nevel in de Tongerse Basiliek op 19/6. - Fluitiste Gaby van Riet neemt met een concert deel aan het Symposium Kodaly in de Antwerpse Singel (4-14/8). Aan dit Symposium dient men vóór 1 juli in te schrijven. - Willem Vermandere trad op o.m. met veel succes op het feest van Radio Uylenspiegel in Wormhout (1/5). - Beiaardier Frans Vos organiseerde opnieuw de door hem opgerichte ‘Torenconcerten’ op de Molse St.-Pieterstoren en de Abdijtoren van Postel (23 mei-4 sept.). Concerten van hem zelf op 23/5, 2, 11, 16/6, 6/7 en 4/8, met werken van hem zelf, evenals van Jef Rottiers, Flor Peeters, Piet van den Broek, Renaat Veremans, Armand Preud'homme, Staf Nees e.a.

Periodieken

•

Eigen, Red. Joost van Brussel, Nonnenstr. 12, Roeselare. - 6o Jrg. nr. 1, maart '83: Een rijke keus aan gedichten van o.m. J. Soens, J. Vanbrussel, D. Lievens, J. Bovyn, J. Coghe, G. Demedts, J. Caen, Céc. Vandoorne, J. Vandromme, G. Coghe, E. Soenens. Daarnaast uittreksels uit recente bundels van A. Dierick, W. Willem, P. (m) Rigole, A. Despretz, G. Florizoone, G. Mandelinck, R. Wouters e.a. Illustraties van Daniel Castelein. Het blad is een trefpunt voor vele jongeren en ouderen, een podium tevens waar het beste uit hun werk wordt gepresenteerd. Bescheiden presentatie maar degelijke inhoud.

•

Adem, tweemaand. tds. muziekcultuur; Red. M. van Reeth, Herestraat 53, Leuven. - Nr. 3, 1983: Hoofdthema ‘interpreteren’ wordt behandeld door H. Schoonbroodt

KG 5 Periodieken

	(Interpret. bij Frescobaldi), Lode Dieltiens (Het onmisbaar koor), Jan Schrooten (Gregoriaans interpreteren), Bernard Huybers (Melodie als verklanking van tekst door de compositie), Herman van Campenhout (Zin van de vergelijkende discografie), Mia Ducatteeuw (Het ‘afwerken’ in een gevarieerde muziekles), M. van Reeth (Gelovige opgang naar God door actieve luisteroefeningen v. leerlingen: Bach, Brahms, Fauré, Britten) en Piet Swerts (Nieuwe compositietechnieken van Witold Lutosawski). Tenslotte een rijke oogst aan documentatie door het Tijdschriften Overzicht e.a. (M. van Reeth).
•	Das Münster, Red. Dr. H. Hofstätter, Freiburg, Abon. DM 79 (+ port), Pc. München 190.90-802. - Heft 2, 83: o.m. ‘Moderne schilderijen in oude kerken van het Bisdom Trier’ o.m. omdat bleek dat de naakte functionele architectuur een vergissing was (Dr. H.B. Busse): de schilderwerken moeten zich aanpassen aan de historische stijl en gedaan worden door specialisten, die tevens met de verlangens der parochianen moeten rekening houden en geschikt materiaal moeten gebruiken. - De nieuwe gewelfbeschildering van de barokke collegiale kerk van Engelszell (Oostenrijk) door F. Fröhlich, die aansloot bij de stijl van de schilder van de vroegere gewelfbeschildering. - Het aartsbisschoppelijk museum van Wenen (R. Feuchtmüller). - De zevenarmige luster der kathedraal van Würzburg. - Het Kruismotief in het werk van Manfred Riederer, een jong artiest i.v.m. ‘Die Nähe des Todes’. - Recent religieus werk uit diverse ateliers van architecten en kunstenaars. - De engel in de kunst van verleden en heden.
•	Jaarboek van de Ver. Zannekin, Red. Maurits Cailliau, Abon. 350 fr. t.n.v. M. Cailliau, Paddevijverstraat 2, 8900 Ieper. - Nr. 4: O.m. Culturele verkenningstochten in Fr.-Vlaanderen vanaf 1911 (W. Corsmit); Spotliederen tegen de verfransing (Leo Camerlynck); Actuele publicaties over Fr.-Vl. (M. Cailliau); Duitse Nederlanden (L. Camerlynck, L. Kremer, A. Weynen e.a.).
•	Internationaal Jaarboek voor Hedendaagse Kunst, Red. Florent Bex e.a. Antwerpen, Uitg. Elsevier Brussel/Amsterdam, Leuvensesteenweg 325, 1940 Woluwe-Zaventem; 200 blz., 265 × 309 mm, 404 kleur en 47 zw.-w. illustraties; 2450 fr. - Jrg. 1982-1983 Art 82: In zijn inleiding schrijft Jean-Louis Pradel: ‘Art 82 is een uitnodiging tot een tocht door de soms verbazende overvloed van de levende kunst, een wereldreis die bij benadering de dagomwenteling van de “universele tijd” volgt’. Inderdaad, dit jaarboek voert ons in een reis om de aardbol van Australië naar de USA over 24 landen, waarbij we 110 evenementen en 126 kunstenaars meemaken, aan de hand van enkele competente lokale gidsen. Voor België zijn er dat drie, die teksten ondertekenen (K. Geirlandt, Wim van Mulders en Flor Bex); maar ook Jan Hoet en J.-P. van Tieghem moeten er op een of andere wijze mee te doen hebben, want hun namen prijken op de lange medewerkers-lijst vooraan. De evenementen zijn voor België: ‘Het picturaal verlangen van de Nieuwe Schilderkunst’ (Isy Brachot Gal., Brussel), geïllustreerd door Sigefride Hautman, Fred Bervoets en Narcisse Tordoir; ‘De magie van het beeld’, eveneens over de Nieuwe Schilderkunst (P.v.S.K., Brussel), geïllustreerd door Jacques Charlier, Mark Luyten en Walter Swennen; ‘Verzamel. Mus. v. Hed. Kunst gent’ (in P.v.S.K. Brussel), geïllustreerd met werk van Jef Geys, Roger Raveel, Gilberto Zorio, Mario Merz, A. en P. Poirier, Christo, Dine, Warhol. Het blijkt dus dat geen enkele onzer inboorlingen een zelfstandige bladzijde waard is, vermits men om drie bladzijden vol te krijgen nog moet op buitenlanders beroep doen. Frankrijk krijgt zestien bladzijden waarvan er elf volledig aan één kunstenaar zijn gewijd; maar welk allegaartje: 1 W.-Duitse Prager, 1 W.-Duitse Liverpooler, 1 Bristoller, 1 Libanese New-Yorker, 1 O.-Duitse Keulenaar, 1 Atheense Parijzenaar; naast drie autentieke Fransen: de sadist Rebeyrolles, de farceur Gasiorowski, de kleurengoochelaar uit de Midi Viallat. Ach, ik vergeet de grote Dusseldorfer met de heerlijke troep die hij ‘realiseerde’ bij Durand-Dessert. - Nederland krijgt acht bladzijden en zeven experts werden bijgehaald, maar we moeten

[Kunsten en letteren]

een evaluatie: een ‘In Memoriam patrimonium - Part I’, een treurlied om het steeds verder schrijdende wanbeleid in de hoofdstad. - De Brusselse Kon. Musea verwierven werken van Lambert Lombaerts en Frans Snyders (16e E.), en ook van Jef Lambeaux (19e E.). - ‘Drie Kontinenten’, ethnografische kunst van Afrika, Amerika en Oceanië, uit het Stuttgartse von Linden Museum (250 stuks). Ook belangrijk als bronnen van inspiratie of voorwerpen ter nabootsing op grote schaal voor de eigentijdse (?) Westerse cosmopolitische kunst. Museum v. Schone Kunsten, 23/6 t. 25/9. - Daar eveneens ‘Duitse Fotografie van 1850 tot heden’ m.m.v. het Goethe Institut; van 23/6 tot 28/8. Chronologisch geordend over vijf afdelingen. - Het ‘St.-Lucasinstituut’ Paleizenstraat 70 en Groenstraat 156, exposeert werken van leerlingen op 30/6, 1, 2 en 3/7, v. 14 tot 18 u. - ‘Stedebouw en Architectuur in Vlaanderen’ Deel II: tot 31/8 in Prov. Dienst Stedebouw, Handelsstraat. - ‘Een eeuw vrijmetselarij in onze gewesten’ tot 31/7 ASLK, Kreupelenstraat.

CONNECTICUT (USA) - De Missa 5 vocibus in honorem B.M. Virginis de Lourdes van Edgard Tinel werd in Connecticut op plaat gebracht door de Pro Arte Chamber Singers of Connecticut o.l.v. Arthus Sjögren met op de keerzijde de ‘Mass in E flat’ van Jozef Rheinberger (425 fr. + 40 fr. port, br. 440-0102281-18 Ned. Volksliederen Gent).

DAMME - ‘De animisten in Brugge’ in het gerestaureerde 15e-eeuwse stadhuis (9/7-28/8).

DIEPENBEEK - De studenten van het Limb. Univ. Centrum publiceerden Studentenliteratuur: in 1982 een dichtbundel en dit jaar een bundel korte proza-stukjes: beide dus geschreven door studenten en door hen verkocht voor een sociaal doel. Dit jaar voor de psoriasislijders.

DIEST - ‘Moderne grafiek’ gal. Esschius Begijnhof augustus.

EINDHOVEN (Ned.) - Holland Art Initiative (19, 20, 21/8) wordt de grootste kunstmarkt ter wereld volgens de organisatoren. Zij gaat door in het Philips Cult. Centrum P.O.C. en omliggende terreinen (100.000 m2) en verzamelt ca. 1500 beroepskunstenaars, galerijen, verenigingen, e.a. Deelname-kosten zijn veel geringer dan gewoonlijk in de beroepskunstenaarsafdeling. Daarnaast is er ook een amateurkunstmarkt, waar deelname nog gevoelig minder kost. Gedurende de kunstmarkt treden er ook muzieken teatergroepen op om hun programma te presenteren (gratis toegang). Informatie: H.A.I., Postbus nr. 24046, 3502 MA Utrecht, tel. 02155-11340.

EKELSBEKE (Fr.) - 25e Vlaamse dag op 10/7 met tentoonstelling (9u30 St.-Jozefzaal), Hoogmis (Gregoriaans koor van Abele-Watou; homelie van Kan. M. Deswarte), Herdenking Joris Declercq, Aperitiefconcert (11u30, St.-Jozefsinstituut), Cultur. Bijeenkomst (14 u, met o.m. G. Decalf, G.M. Triquet, Renaat van der Linden, C. Moeyaert), Tuinfeest (16 u).

FLORENVILLE - Internationale Vakantiecursus Muziekinterpretatie van 31/7 tot 14/8. Directie Herman Streulens. Cursussen: Klavecimbel en basso-continuo: A. Coucke & G. Penson. Pianoforte: H. Streulens - Blokfluit: M. Ketels en P. Laureys - Luit: Ph. Malfeyt - Koor: E. Van Nevel - Kamerorkest & samenspel: D. Van de Velde, D. Van den Hauwe, M. Sonnaert, M. Van den Hauwe, F. Verpoest, M. Bergé en M. Tempels. Inlichtingen + inschrijvingen: Fonds Jonge Musici, Onderbergen 29, 9000 Gent, 091/25 05 50.

GENT - De nieuwe Stichting Architektuurmuseum v.z.w. wil een open centrum zijn, interdisciplinair gericht, als een medium voor eenieder die met vormgeving in zijn milieu begaan is. Daartoe wordt gestart met o.m. initiatieven voor wet. onderzoek (bibl., dia- en videoteek...), een permanente tentoonstelling, thematische tentoonstellingen inspelend op de actualiteit, galerijruimte verschaffen aan eigentijdse ontwerpers, enz. Voorzitter is Jos Vanderperre en secretaris Marc Dubois. De zetel is gevestigd: Drabstr. 12.

HASSELT - De 9e Interlimburgse Monumentendag had plaats begin juni over ‘historisch monument en interieur’ in Alde Biezen, Borgloon (Rijkel en Ruklingen), Kuringen en St.-Truiden: plaatsen waar goede restauraties werden doorgevoerd. - Acht × 83 is een promotietentoonstelling v. jonge Limburgse kunstenaars in het Prov. Museum Begijnhof van 4/6 tot 3/7.

HEUSDEN-ZOLDER - ‘Textiele Werkvormen. Een nieuw perspectief’ in het Cult. Centrum v. 3 tot 19/6, ingericht door de Dienst Kreatief Ambacht (Min. Middenstand). Aansluitend ‘Creativiteitsateliers’ in de Media-galerij.

KASSEL - Voor de Dokumenta 8/1987 zijn de belangrijkste kandidaten-samenstellers: E.L. de Wilde (Stedelijk A'dam), Kaspar König (samensteller v. ‘Westkunst’), Wulf Herzogenrath (Kölner Kunstverein), Germano Celant (criticus, Genua), en Armin Zweiten (conservator Lenbachhaus München). Elk moest een ontwerp aanbieden, uiterlijk 31 juni.

LATEM - De Latemse Kunstkring - voorzitter Raf Vanden Abeele - zoekt met het oog op een eeuwfeesttentoonstelling goede schilderijen van en dokumentaire (brieven, foto's, publikaties) over Georgess Chabot (1883-1969). Te bezorgen op het gemeentehuis te 9830 Sint-Martens-Latem.

LEUVEN - Hedendaagse sculpturale keramiek in België tot 18/9, Kruidtuin Kapucijnenvoer.

MARIAKERKE (W.-Vl.) - Een nieuwe plaat met Vlaamse Koormuziek werd uitgegeven door het koor De Muzeschuit o.l.v. Mia Cops, met Chr. Verhelst aan het orgel en Suz. Decre aan de piano. Inhoud: L. De Vocht: Alma redemptoris, Ave regina coelorum; J. Wuytack: Hodie Christus natus est; J. Van Nuffel: Missa Paschalis; J.C1. non papa: Van minnen ben ik nu, Mijn hartelijk lief; L. Mortelmans: Blijdschap; P. Schollaert: De Tondeldoos. Opname door Jan Welkenhuysen (MSTD5395).

OOSTENDE - ‘Exterieur 83’, int. tent. v. hedendaagse vormgeving in het Mediacentrum, vooral ten behoeve van firma's en architecten tot 19/6. De Oostendenaars Luc Maes, Luc Felix, J. Vergracht en de Limburger Frans Vandeuren ontwierpen ‘Taal en kommunikatie’ en ‘Ontmoeting: het plein’. Parallel was er een tentoonstelling van Poolse Affiches. - De Oostendse Kunstgilde organiseert opnieuw een Zomerakademie met een ‘Atelier Vrij Aquarel’ (11 tot 16/7 en vermoedelijk ook 22 tot 27/8) en een ‘Cursus Schetsen en Schilderen’ (1 tot 6/8). Inlichtingen: p.a. Jan Felix, Koninginnelaan 52 B, bus 22.

[Kunsten en letteren]

OOSTMALLE - XXIVe Intern. Jeugdkamp Jeugd & Muziek van 16/7 tot 1/8. Leraars: Frans Cuypers, Arm. v.d. Velde, Alex v. Beveren, Hub. Biebaut, Georgette Cooleman, Rol. de Munck, Jozef Stompel (Pol.), Francesco de Paula Soler Aloma (Sp.), Yves Gazelle (dir.). Folders en inschrijvingsformulieren: Jeugd en Muziek Vlaanderen, Koningstr. 10, 1000 Brussel (Deelname: 10.750 fr.; aantal deelnemers beperkt).

RIJSEL-HAZEBROEK - Twee platen (45 t) met Vlaamse liederen uit Frans-Vlaanderen werden gerealiseerd o.l.v. Michel Loosen (16 FF ccp. 146086 Lille). In Hazebroek werd een dergelijke plaat gerealiseerd door dhr. Despringere en voorgesteld tijdens ‘Hazebroek Open Stad’.

SCHILDE - De Cult. Week stond in het teken der herdenking van wijlen kunstschilder en CVKV-lid Leon Lommaert (tentoonstelling v. 16 tot 20/4, herdenkingsmis, film en spreekbeurten van Marcel Schippers en André Wouters). Er was ook een groepstentoonstelling der kunstenaars van de gemeente en een Conscience-voordracht van August Keersmaekers.

SCHOTEN - Intern. Volksdansfestival van Schoten v. 8 tot 15/7.

ST.-TRUIDEN - Muurschilderingen in Limburgse kerken en abdijen, een zeer belangwekkende documentaire en educatieve tentoonstelling in het Provinciaal Museum voor Religieuze Kunst. Met waardevolle wetenschappelijke catalogus en brochure. Tot 20 sept. (dinsdag tot vrijdag, 10-12 en 14-17 u; weekend 14-18 u).

TURNHOUT - De ‘Kathedraal’, een project uitgevoerd door de Educat. Dienst van het Brussels Museum voor Kunst en Geschiedenis ten behoeve van de blinden, werd in de Warande vertoond tot 26/6.

TUSCANIA (It.) - De beroemde ‘Schule des Sehens’, de (echte) zomeracademie van Kokoschka (van Salzburg), is nu definitief verhuisd naar deze stad in het Latium.

VICHTE - ‘Exclusief’ verzameld werk uit privébezit van Laermans tot Slabbinck, Cultureel Centrum Oude Kerke van 1/7 tot 17/7.

WAREGEM - Kunstgalerij Handicraft gaf de brochure ‘Ivoor en zijn sculpturen’ uit, waarin het ivoor in al zijn aspecten wordt belicht. Zij kan besteld worden bij Handicraft, St.-Jansstraat 106, 8749 Waregem.

bibliotheek

Werk ter bespreking insturen naar:
Redactiesecretariaat ‘Vlaanderen’
‘Ter Hoogserleie’, Hondstraat 6, 8880 Tielt

Werk van en/of over leden

RENE TURKRY, Versteende verzen, uitgave in eigen beheer (Fruithoflaan 86, bus 3, 2600 Berchem-Antwerpen), 250 fr. - De ‘Ruiker van Roussillon’ werd gegaard in het oerlandschap van Roussillon, waar de eeuwige ritmiek van leven en dood met het landschap verzonken ligt. In de bergen (vaak de Canigou!) is het voorbije gestorven. Het verleden heeft er evenwel het heden bevrucht en de toekomst zal uit haar geboren worden. De bomen zijn - hier, maar ook in de aansluitende twee cyclussen - wakers over de ongerepte natuurlijke continuïteit.

In ‘Stedelijke zwerfstenen’ ervaart de dichter hoe de harmonische osmose tussen toen en nu werd verbroken. Slechts restanten van vergane glorie getuigen van het teloorgegane perpetuum mobile. Ook al staan hier heel jonge bomen (Falconpoort), ze waken enkel over wat verbannen groen. De oude stad ligt immers uitgeteerd definitief op sterven. Was in de eerste cyclus de zuivere bloedsomloop van de natuur herkenbaar, aan de rand van de stad vindt Turkry reeds de wildgroei der wooncellen.

‘Avondlijke suite’ kunnen wij geredelijk beschouwen als de resultante van de preluderende diptiek. Uit de confrontatie tussen de paradijselijke toestand (aanvangspaneel) en die van de stedelijke verwording (tweede fase) rijst een zeker paradise lost-ervaren. In dit derde paneel krijgen we in feite een omgekeerde opstelling van de motieven uit de eerste cyclus. De bergen werden appartementsgebouwen en belichamen niet langer de erfenis van het verleden; ze werpen de schaduw van een troosteloze toekomst vooruit. De averechtse opstelling heeft ook een reversief terugverlangen naar de bron tot gevolg. Turkry's grote verlangen ligt veeleer versteend in het authentieke Zuidfranse oerbestaan.

Luc Daems

 

RENE TURKRY, Jozef Van Ruyssevelt-Etsen, Stichting Mercator-Plantijn-Antwerpen, 1983, reeks ‘Bibliotheek van onze Vlaamse Kunstenaars’, 260 fr. per aflevering of 950 fr. voor 4 afleveringen. - Dit album geeft een zeer goed beeld van de persoonlijkheid en het grafisch werk van de lyrisch-bewogen kunstenaar Jozef Van Ruyssevelt. Leerling van wijlen René De Coninck en Jos Hendrickx geeft hij nu zelf zijn verworven ervaring door als leraar grafiek aan de Kon. Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. De eerste gaf hem vooral een sterke techniek mee, terwijl de tweede hem de zin voor compositie en geestelijke synthese bijbracht. Ontvankelijk-gevoelig van gemoed weet de kunstenaar zijn eigen visie te transposeren in een persoonlijke vormgeving. Een reeks van 40 platen illustreert dit optimaal. Hoe J. van Ruyssevelt in deze zwart-wit creaties de speling van het licht hanteert, maakt van de meest alledaagse onderwerpen vaak magisch-frappante prenten.

De begeleidende tekst van René Turkry omschrijft treffend de innerlijke, maar veruitwendigde leefwereld van deze opmerkelijke artiest.

Rik Jacobs

KG 6 Periodieken

	constateren dat de Dokumenta van Kassel door Nederland worden geännexeerd (althans gedeeltelijk), maar ook Julian Schnabel, Jannis Konnellis en Jonathan Borofsky. Neerlands zonen werden inderdaad allemaal zonder meer geëlimineerd uit het Jaarboek! Nou! Dat was waarschijnlijk de enige mogelijkheid om een reuze-rel te voorkomen in het roerige kunstenaarswereldje. - Zonder het zó ver te drijven was de Duitse selectie ook zeer cosmopolitisch. Veel meer dan bvb. die der Zwitsers, die een bladzijde overhebben voor ‘Junge Kunst aus den Niederlanden’ (waar wij Vlamingen blijkbaar niet bij horen). - Deze enkele steekproeven tonen duidelijk dat het kosmopolitisme schering en inslag blijft van de hedendaagse kunst. Een fenomeen waar een nummer van ‘Vlaanderen’ zou moeten aan gewijd worden! - Dit prachtig jaarboek is ongetwijfeld én boek-technisch én inhoudelijk een grote prestatie. Wij kunnen instemmen met Florent Bex: ‘Dit boek richt zich in de eerste plaats tot... geïnteresseerden, kunstliefhebbers en verzamelaars. Maar ook voor deskundigen van het hedendaagse kunstgebeuren vormt dit overzichtelijk visueel compendium een onmisbaar referentiewerk’. Wij hopen dat het niet bij ‘Art 82’ blijft en dat ook de volgende jaren zullen aan bod komen.
•	Interprovinciaal, Tds. v.h. Prov. Gebeuren; Red. Interprovinciale Cultuurraad voor Vlaanderen, J.v.Rijswijcklaan 28, 2018 Antwerpen; Abon. 400 fr., br. 408-7025611-63 Int. Cultuurr. v. Vl., Antw. - 1982 nr. 2, april-juni: Het tds., dat een grote vertraging opliep, wil de 1e jrg. '82 eerst afwerken en nog dit jaar een goed deel van '83. In het editoriaal verheugt zich de redaktie terecht over het feit dat er in de laatste tijd een kentering is gekomen i.v.m. het belang en de functie van de provincie: vrij algemeen betreurt men immers dat sommige plannenmakers meenden haar weldra te zullen kunnen afschrijven: het tegendeel is waar, want de provincie moet meer en meer een rol gaan vervullen voor het goed functioneren van de nieuwe instellingen: maar daarvoor zal men haar bevoegdheden moeten uitbreiden of aanpassen. In een artikel over de culturele centra betoogt Hugo Casier (Dienst v. Cult., Prov. W.-Vl.) dat het C.C. ongekende mogelijkheden biedt, die o.m. door de inbreng van de provincie kunnen ontwikkeld worden. In de Kroniek wordt gehandeld over: Prov. Landbouwmuseum Bulskampveld (W.-Vl.); Prov. Jeugddienst Brabant, Prov. E. Claes-museum. Een aantal intitiatieven worden belicht uit elk der Vlaamse provincies. Wat Vlaanderen wordt in de toekomst zal voor een zeer groot deel afhangen van wat de provincies zullen mogen doen en kunnen doen.
•	't Muzet, Red. Rudy Vanschoonbeek, Paul Verrept, Luc Hanegreefs, Luk Lammens (Guldensporenstr. 29, Borgerhout, Abon. 400 fr., br. 402-8091971-34, v.z.w. Dedalus Borgerhout. - Na een zekere hervorming te hebben ondergaan, verschijnt dit blad opnieuw, veel beter verzorgd en degelijker: thans uitgegeven door de v.z.w. Dedalus (Rudy Vanschoonbeek). - 1983 nr. 2: O.m. over Heinrich Böll, waarvan een aantal gezegden uit zijn laatste optreden te Heerlen worden overgenomen, samen met een tekst i.v.m. zijn laatst verschenen novelle ‘De nalatenschap’; over de poëzie van Myriam Van Hee en Erik Verpale (P. Verrept); over de Engelse successchrijver Jeffrey Archer: ontspanningsliteratuur, knap in elkaar gestoken, zonder seks of geweld maar met veel ‘money’ en spelend in de USA zoals ‘Dallas’; over het groot verdriet van Claus, een meesterlijke persiflage. Veel boekbesprekingen, veelal kort, met uitzondering van ‘Mijn Landschap’ van Herman Leenders, dat zeer hoog wordt geschat; op tafel verschijnt ook ‘Solden’ van het kwintet BRT-dichters, waarvan er twee gewaardeerd worden (Geert van Istendael en Rennenberg) maar de anderen door de mand vallen, o.m. Daniël Buyle, die dichtte: ‘Ode aan het Vlaamse platte klotenland / dat weer heksen en boeken verbrandt / en met schapulieren en zwartrokken loopt.’ Nutteloos zich aan dergelijke nonsens te ergeren... Het tijdschrift wijdt ook aandacht aan muziek en plastische kunsten.

KG 7 Periodieken

•	Open Deur, Tds. v.h. Ministerie v. Ned. Cultuur, Red. Arm. Lams e.a., Koloniënstraat 29-31, 1000 Brussel. -1983, 1-2. O.m. ‘Van winkelen en puien’ over monumentenzorg, een onderwerp waaraan de Dienst Monumenten van Gent een tentoonstelling wijdde, samen met de R.D.M.&L.; immers tal van winkels zoeken zich in historische straten en gebouwen te nestelen, met alle gevolgen vandien (soms ook goede); goed geïllustreerd artikel van M. Hoflack. Verder wordt de Volksdanscentrale ‘De Vedelaar’ in de bloemen gezet n.a.v. zijn 50 j.-jubileum. Ook wordt aandacht gewijd aan de nieuwe lijst beschermde monumenten. Tenslotte een rijke keus berichten waarvan een aantal uit de wereld van de sport en uit Vlaamse Raad en Parlement. Het blad handhaaft zijn standing.
•	A.N.Z., Tweem. tds. Alg. Ned. Zangverbond, Red. Tony Dieltiens, R. Eykens, V. Janssens, W. Taeckens, P. Valgaeren, L. Van Esser en P. van Looy, Beheer en abonn. p.a. Rob Eykens, A.N.Z., Vrijheidsstraat 30-32 bus 14, 2000 Antwerpen. - Mei-juni '82: Een interessant nummer; het behandelt (na het ‘Even zoemen’ van editorialist Patrick van Looy) o.m.: ‘De nieuwe koorbeweging’ (nu heeft Lisbeth Wolfs het over de voorbereiding door de Duitse romantiek en de nieuwe generatiecomponisten A. Knal, H. Kaminski, C. Orff, P. Hindemith e.a.) - ‘Julius van Nuffel’ (Jos Lerinckx over de grote muziekpedagoog, o1883) - ‘Volksliederenencyclopedieën’ (A. Boone s.j., n.a.v. L. Gelbers, Vl. liederenencycl.) - ‘Terugblik op 10 j. Antwerps Bachkoor v. Michael Scheck’. Verder diverse rubrieken: A.N.Z. activiteiten, A.N.Z.-koorblad 44 (nl. ‘Inzicht’ v.J. Baert en R. Schroyens), Aankondigingen, Uitgaven, Boek en Plaat, Concertkalender).
•	Belgisch Kreatief Ambacht, Tweem. tds. v. Ec. en Soc. Inst. v. Middenstand, Red. Johan Valcke, Congresstr. 33, 1000 Brussel, Abonn. 250 fr., pc. 000-0383764-32, Kreatief Ambacht. - 1983, nr. 1: O.m. Filip Tas, Xavier Rombouts, J. Deroo, P. Andries, Johny Steegmans en Johan Swinnen over de rol van de critici t.o.v. de fotograf. kunst, hun rol en mogelijkheden, hun opvatting over fotografie als kunst, over het fotografie-onderwijs, de invloed van hun eigen fotograf. activiteit op hun oordeel. Het nummer bevat ook een belangrijke studie met illustraties en bibliografie over ‘Fotografie als kunst’, door Johan M. Swinnen. Tenslotte een uiteenzetting over auteursrechten voor plastische kunstenaars en een artikel van Frank Steyaert over ‘Duitse keramiek’ en de ‘Westerwaldprijs 82’. Een belangwekkend nummer, dat met veel bekwaamheid en hart is samengesteld.
•	Nova et Vetera, Tweem. tds. v. onderwijs; Red. N.V.K.M.O., Guimardstraat 1, Brussel (t.n.v. J. Wijnen); Abonn. 372 fr., pr. 000-0008081-30, J.B. Wolters, Leuven. - 1982-1983, nr. 5 (juni): O.m.: Dr. A.M.S. Vanneste (UFSIA), ‘Van linguistiek naar didactiek’; de auteur, die over norm en variabiliteit in de taal een uitgebreid werk schreef (3 vol.), behandelt beknopt enkele linguistische basisgegevens - met toevoeging van een klein lexicon - en past ze toe op het onderwijs van het Frans; het lijkt ons dat literatoren toch enige noties moeten bezitten over deze vrij moeilijke materie. - Drs José de Poortere schrijft ‘Over het leren lezen van prozateksten uit de letterkunde’ i.v.m. het cursorisch lezen; hij pleit voor een meer structurele aanpak van bv. een roman. - Noteren we dat dit nummer in de boekbespreking vrij uitvoerig over een aantal boeken over kunst handelt; veelal is R. van Heyste er de bespreker ervan.
•	Bocari, Literair jaarboek 1982, Uitg. Dirk Bocklandt, Groendreef 107, 9000 Gent; 96 grote en dichtbedrukte blz.; 150 fr., br. 440-0045382-58, Dirk Bocklandt. - De uitgever en samensteller van dit jaarboek is ook de initiatiefnemer van de Bocari-wedstrijd voor poëzie en proza 1982, die intussen ook in 1983 werd hernomen. Het is trouwens hoofdzakelijk uit een selectie van in 1982 ingestuurde teksten dat dit jaarboek bestaat. Eigenlijk had Bocklandt het publiek zelf willen laten beslissen over de uitslag van de dubbele prijskamp, maar om praktische redenen beperkt hij het ter keuring aangeboden leesmateri-

[Bibliotheek]

EDGAR HEIRMAN, De grote liefde van Broeder Bonifatius, De Garve - Brugge, 1982, 150 × 220 mm, 96 blz., genaaid, 210 fr., luxe-uitgave 365 fr. - Edgar Heirman, bouwer van ‘De Heirmanklok’ en kunstschilder tijdens de vrije uren, brengt ons in ‘De grote liefde van Broeder Bonifatius’ - met inleiding van Anton Van Wilderode - het aangrijpend geschreven levensverhaal van een broeder die, na de liefde met Laura te hebben doorleefd, z'n laatste levensjaren doorworstelt. Het is een roman, een autobiografische schets in feite, die de twijfels illustreert, waarmede niet enkel de kloosterlingen, maar ook tal van tijdgenoten behept zijn, al kan men zich, na het dichtslaan van dit fijnzinnig geschreven boek, van de indruk niet ontdoen dat de twijfels blijven.

Karel De Decker

 

JULIAAN HAEST, Seizoenen. Haikoes & Senryoes, Kofschip-Kring - Zellik. Getijdenreeks nr. 21, 1982, 210 × 135 mm, 32 blz., 200 BF / 15 gulden, genaaid. - Als een tussendoortje heeft de bezige bij Juliaan Haest een bundeltje met 157 haikoes en senryoes (?) geschreven. Het systeem van die Oosterse verzen is strak lettergreep-gebonden. Dit kan hinderlijk lijken maar belet niet dat uit de pen en uit het hart van Juliaan Haest ware reüssites voortkomen zoals:

De winden waaien / de winter weg. Sneeuwklokjes / priemen triomfant.

Dit is slechts één voorbeeld uit de vele.

R. Geerts

 

JOS PHILIPPEN, De Bedevaartvaantjes van Alfred Ost, Uitgeverij Atlanta, Diestsebaan 39, 3295 Schaffen, 1983, 215 × 170 mm, zwart-wit illustraties, 56 blz., genaaid, 380 fr. - Dit is een werk, weliswaar beperkt van omvang, met een historisch-folkloristisch en tevens een artistiek karakter. De inleiding bevat een hooggestemde, bijna lyrische tekst over de persoonlijkheid van kunstschilder Alfred Ost (1884-1945), die zich eindelijk bevindt op de weg van de erkenning. Kunstschilder Alfred Ost leverde de ontwerpen voor de bedevaartvaantjes van Hakendover (De Goddelijke Zaligmaker, 1911), Mechelen (O.-L.-Vrouw van Hanswijk, 1913), Zwijndrecht (H. Machutus, 1919) en Borgerhout (H. Familie, 1922). Over deze vaantjes wordt uitvoerig gehandeld door Jos Philippen, wiens naam ons doet terugdenken aan de uitgeverij Pro Arte te Diest en aan menige persoonlijke publikatie over geschiedenis en folklore.

R. Geerts

 

ANN MISSORTEN, Terwijl ik volop zomer ben, Kofschipkring-Zellik, Getijdenreeks nr. 24, 1982, illustraties van Hilde Geukens, 40 blz., genaaid, 250 fr. - Met genoegen heb ik deze debuutbundel van A.M. gelezen. Harmonie en tederheid binnen het liefdesverbond zijn er eenvoudig, maar gevoelig in uitgedrukt. Over de 3 deeltjes hangt onafgebroken een sfeer van gelukservaring en van schroomvolle benadering van dit schrijn. Vanuit het spontane geloof in de goedheid en de schoonheid van de mens, observeert Ann. M. kind en geliefde als een lied dat bestendig binnenin zingt. Daarbij leveren gedichten als Ineke (30), Zestien (35) en Langsheen de schaduw (36) de belofte van een degelijk scheppingsvermogen en expressieve talenten. Voor wie zoekt naar evocaties over menselijke tevredenheid (nu eens zonder problemen) vindt in deze gedichten een goed akkoord. Bovendien wisten wij al eerder vanuit losse publikaties dat de dichteres een verzorgde, sobere en beheerste taal hanteert, die goede assonanties brengt en een aangename begrijpelijke stijl schept. Wij geloven dat in de mate dat haar gedichten een persoonlijke betrokkenheid als uitgangspunt of motief zullen hebben, zij boeiende creaties beloven, geënt op de denkwereld van haar vertrouwde Kahlil Gibran. En wat niet klein is als debuutverdienste is haar ongedwongen en evenwichtige taalcreativiteit. Het bundeltje is ook lief geïllustreerd.

Gery Florizoone

 

LUC VANHEE, Het Huis en Avondlijk, Leuvense Schrijversaktie, Leuvense cahiers nr. 36 en 37, 1983, 210 × 140 mm, respectievelijk 72 en 60 blz., genaaid. - ‘Het huis’ en ‘Avondlijk’ zijn de nrs 36 en 37 van de Leuvense schrijversaktie. De bundels liggen kennelijk in elkaars verlengde, al verschillen zij grondig van poëtische structuur. Vooreerst vinden wij in beide een rode draad terug: die van de vragen naar de zin van het bestaan, de unheimlichkeit en de eenzaamheid (Het Huis) en die van het onvermogen tot ontmoeten (in ‘Avondlijk’). Beide dragen hun elementen van onbereikbaarheid, en onmacht tot indringend ervaren van de andere of het andere. In de eerste bundel zijn de vragen legio, in de tweede zijn ze wellicht voorlopig gedempt door de revelerende confrontatie met de geliefde. In de bundel ‘Het huis’ zijn de gedichten eerder miniem of gedachten, naar de haikoe toe, zodat zij ook als denkbeelden overkomen, die de kans tot emotie niet toelaten. In de bundel ‘Avondlijk’ is de onderlinge weerspiegeling van geliefden een beter platform voor gevoeliger en romantische verzen, die kunnen ontroeren en af en toe de thematiek der hoogliederen rond de liefde in het spoor komen. In beide bundels zijn de verzen fris, op punt, ritmisch geslaagd en getuigen meteen van een goede taalbeheersing. Helemaal geprojecteerd in de kosmische elementen, waarbij het water nogal centraal staat bieden de gedichten een degelijke diepgang, mede dank zij een accuraat aangewende beeldspraak, die prettig leest:

Ik heb je lief als schemering / wanneer de avond zwijgend / aan de vijver van je ogen grenst; / Ik zoen ze met een witte zwaan.

Gery Florizoone

 

ANDRE DEMEDTS, Wintertijd (een drieluik), Orbis & Orion-Beveren/B. Gottmer-Nijmegen, 1982, tekeningen van Hugo Heyens, 145 × 217 mm, 160 blz., gebonden in linnen band, 690 fr. - Ter gelegenheid van zijn 75ste verjaardag verscheen de roman Wintertijd die de auteur ‘een drieluik’ noemt. Het zijn in zekere zin herinneringen met autobiografische inslag. In de eerste twee hoofdstukken trekt de auteur met twee kameraden (ca. 1925) naar Frans-Vlaanderen, waar ze gedurende de winter als houthakkers werken in het Liekebos te Escotte. De eerste winter maken ze het feest mee van de ‘Compagnons de Sainte Adalhinde’, dat teruggaat op een eeuwenoud gebruik. De tweede maal zijn ze betrokken bij een spookgeschiedenis in een naburig dorp aldaar. Telkens gebeuren er vreemdsoortige dingen. Het derde deel staat enigszins los van de vorige en heeft als achtergrond Demedts' soldatentijd. Een eigenlijke epische kern met ontwikkeling en ontknoping is er niet. Wel is er in het boek, naast de belangstelling voor de wereld van sagen en legenden die Demedts steeds meer gaat boeien, een gemeenchappelijke idee: namelijk de vreugde die ontstaat in de gezamenlijk verrichte arbeid en die leidt tot een gemeenschappelijke bezieling.

Het lijkt wel of André Demedts hiermee de ring aan het sluiten is. De idee van een universele broederschap, de conditio sine qua non voor een nieuwe rechtvaardiger orde en een betere wereld, is niet nieuw. Ze was reeds in zijn vroegere poëzie en proza aanwezig en ligt over zijn gehele werk verspreid. Ook dit nieuwe boek is geschreven ‘Voor mijn kameraden’. Zo luidt de opdracht in het preluderende gedicht ‘De schuilhut’. Wintertijd moet dan ook eerder gezien worden als een aanvulling van het geheel dan als een afzonderlijke romanschepping. Het boek zal de trouwe Demedts-lezers zeker niet onberoerd laten. De werkkracht en de inspiratie van de auteur blijven inmiddels onuitputtelijk.

R. van de Perre

[Bibliotheek]

Uit alle daken. Gedichten van Rainer Maria Rilke, vertaald door PIET THOMAS, Theoria-Kortrijk, 1982, 71 blz. Wegen door het woud. Gedichten van Johannes Bobrowski, vertaald door EDMOND OTTEVAERE & PIET THOMAS, Theoria-Kortrijk, 1982, 71 blz. - Na de twee vorige uitgaven met Rilke-vertalingen heeft P. Thomas nu een derde verzameling gepubliceerd: Uit alle daken. Het aantal vertaalde gedichten is telkens groter, de vertalingen worden ‘gedurfder’, in die zin dat P. Thomas meer aan herschepping dan aan letterlijke vertaling doet. De vrijheid die hij zich als vertaler toemeet, laat hem toe, zonder de essentie van Rilkes gedichten te verraden, een eigen ritmiek en klankrijkdom te ontwikkelen. Het maakt zijn vertaalwerk alleen maar mooier en waardevoller. Vergelijk b.v. eens de vertaling van het bekende ‘Römische Fontäne’ met andere reeds bestaande omzettingen! Als voorbeeld dit kleine ‘Schluszstück’:

Piet Thomas moet ooit in staat zijn een groot deel van Rilkes oeuvre voor het Nederlandstalig publiek toegankelijk te maken. Daar staan zijn (voorlopige) uitgaven borg voor.

Samen met E. Ottevaere vertaalde hij ook een keuze uit het werk van de bij ons minder bekende Oostpruisische dichter Johannes Bobrowski (1917-1965). Dit werk is niet los te maken van de geboortegrond van de dichter, de Sarmatische vlakte van zijn jeugdjaren. Elegisch van toon, poogt deze poëzie steden, dorpen en landschappen van vroeger op te roepen en ook de mensen die ze bevolkten, omdat door de veranderde politieke en sociale omstandigheden veel van de eigen traditie en cultuur verloren ging. Bobrowski schreef een gebalde expressieve taal en hanteerde in deze gedichten het vrije vers. Dat heeft het de vertalers heel wat makkelijker gemaakt als dit met Rilkes poëzie het geval is. Een vergelijking tussen de ook hier afgedrukte oorspronkelijke tekst en de vertaling maakt dit duidelijk. Toch namen de vertalers hun verantwoordelijkheid op, waar ze dit nodig achtten, zodat deze keuze uit het werk van Bobrowski ons eveneens in een vlekkeloos Nederlands bereikt.

R. van de Perre

 

GIE LAENEN, Anderland, Lannoo's Dolfijnboeken, Lannoo, Tielt/Bussum, 1982, geïll. met tekeningen van Greet Martens, 113 × 210 mm, 110 blz., gen., 220 fr. - Bruno, een enig kind, is een gevoelig, fantasierijk jongetje dat zich, 's avonds in bed, een soort hedendaagse engel verzint, Gabriël, een vriend die de spoken verdrijft en hem meeneemt naar Anderland. In dat land, dat anders is dan het grote-mensenland, hoeft hij niet bang te zijn en beleeft hij wondere dingen.

Als hij langs de grote vergeetpoort terugkeert, weet hij 's morgens niet meer, waar hij 's nachts heen is geweest. Maar wie langs een andere weg terug naar huis wil, houdt herinneringen over die helemaal niet zo prettig zijn.

Zoals elk boek van Gie Laenen zit ook dit vlotte verhaal over ‘Bruno's verre reizen’, rond het thema van de vriendschap, vol verbeelding en symboliek, al blijft de vraag of de lezertjes voor wie het bestemd is (8-12 j.) de essentie ervan wel altijd zullen vatten. Maar het is het proberen waard.

(rvdp)

 

OMER TANGHE, Pelgrimeren naar het Heilig Land, Lannoo, Tielt-Bussum, 1982, 20 zwart-wit illustraties en 10 kaarten, 119 × 214 mm, 295 blz., 550 fr. - O. Tanghe poogt in dit boek een handleiding te bieden voor hen die willen pelgrimeren naar het Heilig Land. Het is inderdaad een boek geworden voor de bedevaarders naar Israël, en niet zozeer voor de gewone toeristen.

Hij geeft, terecht, zeer ruim aandacht aan de toestand van de vele kristelijke kerken die nu aanwezig zijn in Israël. De schrijver begint dan ook met een historische beschrijving van het ontstaan van de verschillende Oosterse kerken. Vervolgens richt hij zijn blik op de Byzantijnse en Grieks-melkitisch-katholieke kerken. Naast statistische gegevens vindt men in het boek vele waardevolle adressen, getuigenissen, gebedsteksten (o.a. de goddelijke liturgie van het Byzantijnse Oosten van de heilige Johannes Chrysostomos), foto's en kaartjes.

Wie een praktische reisgids zoekt en in een tiental dagen de heilige plaatsen in Israël wil bezoeken en contact wil hebben met de locale kerken, komt in dit boek goed aan zijn trekken. De schrijver heeft voor hen een uitgewerkt programma samengesteld dat per dag de reisroute aanduidt, een korte uitleg bij de voornaamste plaatsen biedt en de verwijzingen naar de Bijbel samenbrengt. Wellicht zal dit hoofdstuk de gebruiker van het boek het best bevallen. Ook de aangepaste eucharistievieringen (bvb. om in Nazareth, op de Taborberg, te Bethlehem, Jericho of Jeruzalem te gebruiken) zullen zowel de begeleider als de gewone bedevaarder dienstig zijn. Een kleine bemerking: kon de uitgave niet iets steviger en handiger verzorgd worden?

Jan Lerouge

 

STAF VERREPT, Benjamino's wonderlot, eigen beheer: Stationsstr. 4, 3588 Eksel, geïll. met tekeningen van Henri-Onzia, 160×220 mm, 96 blz., gebonden. - In een armoedig bergdorp in Sardinië winnen vier kinderen een lot van tweehonderd miljoen lire in de staatsloterij. Er ontstaat onenigheid binnen ‘de kliek’ over wat ze met het geld zullen doen. Als de volwassenen zich bovendien met de zaak gaan bemoeien, breken de passies en de hebzucht helemaal los. Twee van de kinderen, Benjamino en Emilia, verdwijnen met het lot en beginnen hun ‘kruistocht voor rechtvaardigheid’. Zij worden echter door een bergrover ingerekend en gegijzeld. Alles loopt tenslotte goed af, maar de ogen van de volwassenen zijn intussen opengegaan. - Als geheel komt het verhaal wat onwaarschijnlijk over, maar de opzet van de auteur is duidelijk de hebzucht en de geldhonger van de mensen aan de kaak te stellen en daarom kiest hij waarschijnlijk ook Sardinië, waar passies en tegenstellingen welig tieren, als achtergrond. De sfeer is goed weergegeven. Toch bezit dit verhaal m.i. niet de overtuigingskracht van zijn vorig werk ‘Ach broer, mijn broer’.

(rvdp)

 

JESSY MARIJN, De weg liep over de bergen, Lannoo's junior boeken, Lannoo-Tielt/Bussum, 1982, illustr. van Annelies Vossen, 123×210 mm, 158 blz., gen. 158 fr. - Dit is het verhaal van Marcus, de jonge Romein, zoon van een succesrijk advocaat (eerste eeuw v. Chr.), die zelf zijn weg wil maken. Tussen hem en zijn slaaf Kassan ontstaat er een oprechte vriendschap. Kassan wordt echter onschuldig gestraft en verkocht. Dit brengt een ommekeer teweeg in Marcus' leven. Hij komt in contact met de armoede en de mensonwaardige toestanden waarin duizenden mensen in het machtige Romeinse imperium leven. Als later, in een gevecht tegen opstandige slaven, Kassan Marcus' leven redt, ziet deze definitief af van een succesrijke carrière. Hij wil zich onvoorwaardelijk ten dienste stellen van de armsten en vechten voor sociale

KG 8 Periodieken

	aal tot een selectie. Er blijven na selectie toch nog teksten over van 34 dichters en 28 prozaïsten. Men ontmoet er enkele reeds vrij bekende namen, maar veruit de meesten zijn schier onbekend, ook de twee bekroonden Anny Cornelis en Francine Verschaeren. De eerste uit Kortrijk zond haar onuitgegeven dichtbundel in: ‘Leven met en door God’, een bundel die veel verwachtingen wekt. Francine Verschaeren haalde het met het kortverhaal ‘Lieve Claudine’ (in briefvorm). Algemene indruk: een aantal kunnen schrijven en hebben niets te zeggen, maar het omgekeerde is ook waar. Noteren we tenslotte dat er ± 5.000 ex. van het jaarboek quasi gratis verdeeld werden: een wel uitzonderlijke inspanning om de jongere auteurs ten dienste te staan.
•	Vlaamse Toeristische Bibliotheek, Red. Jan Gerits, Abonn. 400 fr. (12 nummers) VTB-boekhandels. - Nr. 292 april 1983: ‘Putte’: Prof. Marcel A. Nouwelaers verhaalt de geschiedenis van Putte-Mechelen, uitgaande van het Waverwoud in de 11e eeuw, met een eerste kapel van St.-Niklaas-Waver onder de Berthouts, hernieuwd in 1668 en vervangen in 1965; een grotere kerk in de 14e eeuw, vernieuwd in de 18e eeuw en vergroot in de 19e. Belangrijk is ook de Bremkapel (1686, afgebroken in 1968). De auteur volgt de groei van het dorp tot heden, met o.m. de befaamde onderwijzer Hendrik van Beethoven en een aantal edellieden zoals de van Broeckhovens; ook deelname van het dorp aan de Boerenkrijg, de gruwelen van W.O.I. In de 20e eeuw komt naast de landbouw ook tuinbouw en nijverheid. - Nr. 293 mei 1983: De student geneeskunde Johan van Ongeval beschreef de lotgevallen van de Kartuis van Herne, m.m.v. J.-P. Tytgat Capucijn, n.a.v. de 200e verjaardag van de opheffing ervan onder Jozef II. De heilige Waltdetrudis schonk het Hernegewoud aan het door haar gestichte klooster van Bergen, die in 1196 Herne schonk aan Gislardus (1196), met de bedevaartkapel waarvan de Kartuizen het klooster ontvingen, als eerste Kartuis der Nederlanden in 1314. Ruusbroec kwam er de monniken bezoeken, die zijn spiritualiteit overnamen (1362), o.m. door toedoen van de kartuizerkopiïst Gerard van Saintes. In 1411 wordt Jean d'Arras prior, die de Kartuizerij groter verbouwt. Een reeks grote figuren zullen hem in de loop der eeuwen opvolgen. Kronijken zijn bewaard die dit beschrijven vanaf de 15e eeuw, o.m. in de Kon. Bibl. te Brussel. De kartuizerij ontsnapte niet aan de plundering door de Geuzen en later aan brandstichting. De kerk werd hersteld in 1598, wijl de kartuizers in 1592 waren teruggekeerd. Nieuwe onheilen volgden tijdens de godsdienstoorlogen tot in 1783 de Oostenrijkers de kartuizerij plaatsten op de lijst der op te heffen kloosters. In 1802 werd dan de orde definitief onbestaande verklaard. Enkele sporen zijn nu nog aanwezig.
•	Gemeentekrediet van België, Driem. tds., Red. L. Viaene-Awouters, Pachecolaan 44, Brussel. - Nr. 144, april 1983: In dit nummer vragen we aandacht voor de voortzetting der reeks ‘Het culturele leven in onze provincies in de 18e eeuw’ met West-Vlaanderen, dat door Andries vanden Abeele wordt behandeld op kunstgebied. In een zeer goed met monumenten e.a. uit die tijd te Brugge geïllustreerd artikel bespreekt hij achtereenvolgens: ‘18e-eeuwde bouwkoorts’; ‘De bouwactiviteit te Brugge’; ‘Godshuizen en gildehuizen’; ‘Kerkelijke bouwkunst’; ‘Openbare gebouwen’; ‘Brugse bouwmeesters’; ‘Bloei van het kunstambacht’; ‘Orgelbouwers en meubelmakers’; ‘Klokkengieterij’; ‘Goud- en zilversmeden’; ‘Pieter Pepers, Brugs beeldhouwer’; ‘Hendrik Pulinx, de veelzijdige’; ‘Brugse schilderkunst in de 18e eeuw’; ‘De grootmeester Jan Garemyn’; ‘De bloeiende 18e eeuw’. Degelijke bibliografie. Jozef Smeyers behandelt het literaire leven met sterke benadrukking van de Franse invloed en de rederijkers; naast Brugge speelt ook Kortrijk een vrij voorname rol (J.B. Hofman en P.J. de Borchgrave van Wakken). De uitvoerigste studie is die van Y. van den Berghe, die de economische, politieke en ideologische ontwikkeling beschrijft met uitgesproken sympathie voor de verlichtingsideeën en het Jozefisme. Alles samen een belangrijke reeks artikels over een tijd die te weinig aandacht

KG 9 Catalogen

krijgt (pag. 117 tot 147). Het zou wenselijk zijn dat de reeks artikels over de onderscheiden provincies in een zelfstandig boek gebundeld en gepubliceerd zouden worden.

•

Amarant, Driem. tds v. Amarant, Red. Daan Rau, Eedverbondkaai 167, Abon. 100 fr., br. 001-0289768-08. -Nr. 23 april-juni 1983: ‘Keramiek’ is het behandelde thema, dat besproken wordt o.m. in een ruim kader door W. Nimmegeers. ‘De sculpturale keramiek in Vlaanderen’ is behandeld op zeer degelijke manier door Dirk Pruuost; eerst in een historische context (van de oudheid tot nu) en vervolgens in een geografische context (kort voor Ned., Dtsl., Gr.-Brit. en België de essentiële tendenzen); tenslotte de huidige toestand met benadrukking van het werk van een tiental landgenoten.

Catalogen

•

Venetiaanse tekeningen uit de 18e eeuw, Paleis v. Sch. Kunsten, Brussel, 15.4 tot 5.6.1983; 222 × 250 mm, ca. 150 illustraties. - Het was een unieke kans om op een bijzonder boeiende tentoonstelling de over de wereld verspreide tekeningen van de grote Venetiaanse schilders uit de 18e eeuw te bewonderen. Niet alleen op zijn machtige gewelf- en wandfresco's in Würzburg en elders maar ook op zijn schetsen en varianten hiervan hanteert G.B. Tiepolo met virtuositeit zijn perspectief- en lichteffekten. Men ziet er dat zijn zoon Domenico, naast taferelen uit het gewone leven, ook heroïsche en bijbelse onderwerpen heeft aangepakt. Van Piazzetha troffen ons vooral de koppen van een engelbewaarder en een jong meisje. De expositie belicht ook het historisch documentair belang van Canaletto's tekeningen. Een zicht op het Lido en het eiland S. Elena toont een uitzonderlijk spel van licht en diepte. Met recht werd een van zijn monumentale Capriccio's gekozen als omslagillustratie van de prachtige catalogus. Van F. Guardi ziet men o.m. de schetsen voor het beroemde Concert ter ere van de Conti del Nord en een paar verrukkelijke aquarellen voor het Feestmaal bij het huwelijk van de hertog de Polignac. Ook Piranesi is als Venetiaan van geboorte aanwezig. De samensteller der tentoonstelling was Ernst Goldschmidt. De overvloedig geïllustreerde catalogus bevat, naast een algemene toelichting vooraan (door hoofdconservator G. Romanelli), voor iedere figuur een grondige, verklarende inleiding. J.v.A.

•

Een eeuw vrijmetselarij in onze gewesten 1740-1840, Galerij ASLK, Brussel, 27/5 tot 31/7; 232 blz., 210 × 21 cm., zeer ruim geïllustreerd. - Deze tentoonstelling heeft een grote betekenis, zowel religieus en ideologisch, als algemeen cultureel, sociologisch en politiek. De inleiding van de cultuurverantwoordelijke der ASLK neemt duidelijk stelling voor de Loge, tegen ‘de banvloeken van sommige fanatieke opiniemakers... ofschoon de ridiculiteit er vingerdik op ligt’. De meeste medewerkers hebben een meer evenwichtige houding aangenomen. Trouwens elk ervan neemt slechts de verantwoordelijkheid voor de teksten, die hij/zij zelf tekende. Daaruit blijkt dat bij zeer vele vrijmetselaars - vooral in de 18e eeuw - de edele beweegredenen en activiteiten sterk de bovenhand hadden, die veelal met eerlijke religiositeit gepaard gingen. Onder het Franse bewind nam de Loge stelling voor de collaboratie met de vreemde bezetters en bevorderde meteen de frankofonie in Vlaanderen en de ideeën van Franse republiek en keizerrijk. Hoofdzakelijk met de bedoeling het ‘klericalisme’ te bestrijden werd onder het Belgische regime door een deel der vrijmetselaars stelling genomen enerzijds voor de Vlaamse beweging en anderzijds voor de sociale ontvoogding. Dit waren immers bewegingen die een groot gevaar dreigden te betekenen voor de machtspositie van een zekere bourgeoisie. Alle initiatieven van kerkelijke zijde worden dan ook bestempeld als voortkomend, niet uit religieuze of pastorale bekommernis, maar uitsluitend ter bevestiging of verovering van zekere machtsposi-

[Bibliotheek]

rechtvaardigheid. De auteur is er niet alleen in geslaagd op boeiende wijze het tijdskader op te roepen, maar tevens een actueel probleem (de kloof tussen rijk en arm) in het verleden te projecteren en voor het heden aanschouwelijk te maken. Het boek verscheen voor het eerst in 1976 en is al aan de 5de bijdruk (meteen het 26ste duizendtal) toe. Verdere aanbeveling is overbodig.

Rudolf Van de Perre

 

PAUL VERDEYEN, Ruusbroec en zijn mystiek, Keurreeks nr. 150, Uitg. Davidsfonds Leuven, 1981, 234 blz., geïllustreerd. - Naast de talrijke wetenschappelijke uitgaven waartoe het Ruusbroecjaar aanleiding gaf, paste het ook dat een boek verscheen om ‘op een meer bescheiden niveau het leven en de leer van Ruusbroec beter bekend te maken bij velen die hem slechts kennen als een grote naam uit het verleden of als de vader van het Nederlandse proza’. Dat het Davidsfonds een dergelijk boek in zijn keurreeks opnam verzekerde het een grote oplage en spreiding. De auteur is een specialist in de middeleeuwse mystieke theologie en literatuur en alsdusdanig reeds jaren verbonden aan het prestigieuze Ruusbroecgenootschap. Het eerste deel behandelt het leven en werk van de grote Vlaamse mysticus, met als hoogtepunt zijn ‘Die gheestelike brulocht’. Deze biografie is gemaakt door iemand die de literatuur over Ruusbroec, welke zeer uitgebreid is en vele nieuwe inzichten heeft gebracht in de laatste halve eeuw, zo grondig kent dat hij er in eenvoudige en voor iedereen begrijpelijke bewoordingen over kan spreken. Het tweede deel biedt vanzelfsprekend aan de lezer de mogelijkheid om tot de Ruusbroekiaanse tekst zelf even door te dringen. Daartoe heeft de auteur een bloemlezing gemaakt ten behoeve van mensen van deze tijd en de oude taal omgezet in woorden en zinnen van vandaag, hoewel er - gelukkig - toch nog iets blijft hangen van het oude.

Er werd een grote inspanning gedaan om visuele documenten te verzamelen om het boek te verluchten en aan de ogen hun recht te geven: wij kunnen ons voorstellen hoeveel opzoekingen het gekost heeft om dit rijke beeldmateriaal te verzamelen. Wij achten ons gelukkig dat P. Verdeyen ook zijn medewerking heeft geschonken aan het alom geprezen ‘Vlaanderen’-nummer dat in het Ruusbroec-jaar aan de grote Vlaming werd gewijd.

A.Smeets

 

FERNAND MUS, Metterdaad, gedichten van wrevel, 1982, eigen beheer: Kievitstraat 8, 8220 Jabbeke, (rek. 001-0596871-09), 275×215 mm, 24 blz., geniet 200 fr. - Fernand Mus vervult in zijn tweede gedichtenbundel ‘Metterdaad’ de rijke beloften die zijn debuutbundel ‘Vaag’ inhielden en bewijst opnieuw het belang van grafisch verzorgde poëzie, dichterlijke bezieling en vaardig taalgebruik, drie criteria waaraan iedere poëzie-uitgave zou moeten voldoen. Ieder gedicht van Fernand Mus vormt een inhoudelijke en vormtechnische eenheid, waarin het spontane rijm de verbinding legt tussen dichter en lezer, waardoor vlotte lezing en direct begrijpen veroorzaakt worden. In een gedicht zoals ‘Raamkozijn’ komt Fernand Mus wat minder tot zijn recht, doch hij herneemt zich duidelijk in ‘Herkenbaar’, ‘Het belooft’ en ‘Wenen’. Persoonlijk hou ik meer van het eerste deel ‘De kiemen van het Verzet’ dan van ‘Kiemen van een Berusting’. De typografisch fijnverzorgde bladverdeling doet mij echter begrip opbrengen voor de vrijere vorm van het tweede deel. Fernand Mus weet de lezer nog te boeien en te ontroeren met zijn oprechte poëzie en authentiek dichterlijke veruitwendiging van zijn gevoelens en gedachten.

Willy Otte

 

ANTON VAN WILDERODE, ALOÏS MESKENS en WILLY APER, Moerbeke-Waas, toen en thans, Orbis en Orion - Beveren, 1982, geïll. met zw.-w.- en kleurenfoto's, 250×185 mm, 174 blz., geb. 1.195 fr. - ‘Moerbeke-Waas, toen en thans’ is een prachtig geïllustreerd en bijzonder verzorgd uitgegeven lees- en kijkboek, waarin aan de hand van verrassende fotodocumenten van rond de eeuwwisseling een vergelijking gemaakt wordt met het heden. Met klare teksten en gedichten van Anton Van Wilderode (grootheid van een kunstenaar vindt men in de eenvoud!) hebben de fotografen Aloïs Meskens en Willy Aper een mooi geheel verwezenlijkt over deze grensgemeente, die meer bezit dan een suikerfabriek en zeker de eendagstoerist zal weten te boeien, vooral als hij aan de hand van deze praktische gids de gemeente wil verkennen

W.O.

 

FRANS MERTENS e.a., Albert Poels, Uitg. de Vroente, Kasterlee, 1978; 128 blz., 297 × 255 mm, 1.750 fr. - Het boek, dat uitgegeven werd i.v.m. de 75 j. van de bekende beeldhouwer, is ingeleid door mevr. Rika de Backer en gouverneur Kinsbergen. Het is opgevat als een hulde voor een schitterende beeldhouwersloopbaan. Het werk van Poels past weinig in een ensemble als bvb. Middelheim, omdat de kunstenaar zich helemaal niet gelegen laat om de stroom van elkaar opvolgende en bestrijdende ismen. Hij wilde immers werk maken dat het volk begreep en waar het volk zichzelf in terug vond: geen experimenten om de experimenten, geen artiestiekerig gedoe, geen opslorping door het kosmopolitisme dat beheerst wordt door de internationale maffia der marchands. Hij wilde een kunst scheppen die aansloot bij de fundamentele idealen van de Vlaamse mens: zijn optimisme, zijn sociale en religieuze zin, zijn gehechtheid aan eigen aard en zeden, zijn realiteitszin. Dat belette hem helemaal niet een tijd lang een fervent kubist te zijn en daarvan in heel zijn oeuvre nog sporen te handhaven. Het is typisch voor hem dat de eerste figuur die in zijn werk optreedt Frans van Assisië is, de volksheilige bij uitstek. Grote Vlaamse figuren zullen volgen vooral uit de kunstwereld (de Vriendt, v.d. Oever, Veremans, de Pillecijn, Timmermans, Simons, van der Mueren, Claes, van Giel e.a.). Dan zijn er ook de motieven uit de volksmythologie: epiek, fabel, volkslied: Reinaert, Uilenspiegel, de Heemskinderen, Lange Wapper, soldaat Johan, het kwezelke, het visserke, Tineke van Heule, enz. Vanzelfsprekend kwamen de diepere gevoelens van de volksmens vaak tot uiting: familiegeluk, liefde en smart, werklust, solidariteit, kunstgevoel, gebed en volksdevotie. Als beeldhouwer was hij trouwens (meer dan bvb. een kunstschilder) gedetermineerd door de aard en de rol van de beeldhouwkunst zelf en haar afhankelijkheid van bestellingen: dit weegt zwaar door op de thematiek en in mindere mate op de stijl. Maar Poels is geen kunstenaar voor estheten of voor buiten het volk staande kunstclubs; het rekening houden met de functionaliteit van het beeldhouwwerk is voor hem vanzelfsprekend. Is kunst minderwaardig omdat zij de mensen ontroert? Belet dit het kunstwerk ‘authentisch’ te zijn, wat toch de ‘supreme’ maatstaf is van het kunstwerk volgens de modernistische opvatting? Deze kunstmonografie is in de eerste plaats een kijkboek, waarin - terecht - het geschreven woord een dienende rol speelt.

A.S.

 

KAREL MECHIELS e.a., Ernest Albert, Uitg. Danthe St.-Niklaas, 1982 (in eigen beheer: Marcelle Albert); 272 blz., 295 × 225 mm, linnen band, meer dan 100 illustraties, meestal in vierkleurendruk. - Dit schitterend kunstboek werd samengesteld door Karel Mechiels, die ook de lay-out en een groot deel van de teksten verzorgde; m.m.v. de weduwe van de in 1976 overleden kunstschilder, evenals van zijn vrienden D. Anthuenis, L. Bosselaers, G. de Belie, G. van Hool, Th. van Looy, G. Vercammen. Zij laten vooral de schilder Ernest Albert aan het woord door middel van prachtige door Fotogravure Steurs ver-

[Bibliotheek]

vaardigde reprodukties. Het boek kwam tot stand dank zij de ontroerend bewonderende liefde van schilders echtgenote, die zelf schrijft wat E. Albert voor haar en zijn medemensen heeft betekend. Men beweert soms dat persoon en levensgeschiedenis weinig te maken hebben met het werk van een kunstenaar, maar de samensteller is gelukkig niet die mening toegedaan. Hij laat de werken van de meester voor de ogen van de lezer voorbijgaan, hen telkens situerend in het kader van de parallelle levensgebeurtenissen. Geboren te Berchem (22/5/1900), Academie te Antwerpen, een eerste tentoonstelling in 1927 die veel aandacht en waardering oogst, enthousiasme voor het Permekiaans expressionisme dat hij op eigen manier verwerkt in sombere tonen, aansluiting bij de groepen ‘Moderne Kunst’ en ‘Als ick kan’: dat waren de gebeurtenissen die de eerste periode van Alberts schilderkundige ontwikkeling tekenden. Omstreeks 1938 wordt zijn palet vrij plots licht en kleurrijk met de ontdekking van Zuid-Frankrijk en Cézanne; hij wordt professor aan de Antwerpse Academie, maar na een pijnlijke ziekte sterft zijn eerste echtgenote in 1948. Een jaar later huwt hij Marcelle Breugelmans; een portret van haar toont een nieuw stadium in zijn kunst; hetzelfde jaar wordt hij directeur van de Mechelse Academie die hij van decadentie tot grote bloei zal weten te brengen. Rik Wouters wordt nu zijn grote meester en zijn werklust kent geen grenzen, voornamelijk in gouaches die stralen van levensvreugde: zijn meest schitterende periode, waarvoor ook de streek van Valence inspirerend werkte. Als hij tenslotte met rust gaat begint zijn vierde periode, die wederom met een techniekwijziging gepaard gaat in een nieuw levenskader: Heide-Kalmthout. Maar dan komen acht zware jaren van strijd tegen de ziekte, die hem tenslotte zal neervellen, tien jaar na zijn laatste tentoonstelling. Maar zijn werken overleven hem, zijn blije en stemmige werken, die, ontstaan uit vreugde, ook vreugde schenken: een probleemloze kunst waar we echt in deze tijd nood aan hebben, zo besluit Karel Mechiels. Aanbevolen voor eenieder die kunst en leven aan elkaar verbindt en de kunst ziet als een kracht in het leven. De teksten zijn gedeeltelijk vertaald in het Frans, het Duits en het Engels: terecht want het gaat om een kunstenaar wiens werk ook buiten Vlaanderen bekendheid verdient.

A.S.

 

JEF MERGAERT, Op weg van gisteren naar morgen. Een hartewens en Elke dag is er een, Lannoo-Tielt/Bussum, 1983, geïllustr. met kleurenfoto's en -tekeningen, 125 × 175 mm, elk 298 fr. - Twee ideale geschenkboekjes, zowel voor jong als oud en tegen een schappelijke prijs! ‘Op weg van gisteren naar morgen. Een hartewens’ kan het best gebruikt worden als een verjaardagkalender of voor het noteren van uiterst belangrijke gebeurtenissen. Per maand is er een bladzijde voorzien met voor iedere dag een notitievakje van een paar centimeter groot. Tussen die ‘maandbladzijden’ vindt u dan telkens vier à vijf bladzijden met foto's en zinrijke gezegden die als een soort meditatie kunnen doorgaan. Over de schoonheid van de foto's niets dan lof. Naast vooral (jonge) mensen defileren op die foto's schattige dieren en verrukkelijke natuurgezichten. Daar de kalender niet voorzien is van een jaartal noch van de namen van de dagen heeft het boekje een blijvende waarde. - ‘Elke dag is er een’ is een dagboek met per dag een notitieruimte van een paar centimeter over de gehele breedte van het blad. Dus duidelijk niet bedoeld voor veelschrijverij, maar eerder voor echt ‘memorabele’ gebeurtenissen. De rechtse bladzijden zijn geïllustreerd met tekeningen van Lieve Janssens die vlinders, vogels, planten en bloemen voorstellen (met iedere keer de vermelding van de naam). Onder deze illustratie vindt u dan telkens een raak gezegde. De grafische vormgeving was in de handen van Jef Boudens. Ook in dat boekje werd noch jaartal noch namen van dagen vermeld. - Beide boekjes zijn uitgegeven als gebonden bandjes wat het geheel een feestelijk karakter geeft.

R. Declerck

 

JULIEN VAN REMOORTERE, Wandelen door en langs de Hoge Venen en Wandelen in Duitstalig België, Lannoo-Tielt, 1983, telkens met 30 kaarten en een overzichtskaart, 120 × 220 mm, resp. 168 en 150 blz., genaaid 350 fr. per deel. - In een tijd waarin joggen, aerobic en power-training aan de orde zijn, komen een paar boekjes van Julien Van Remoortere er ons op een uiterst informatieve en erg aantrekkelijke wijze even aan herinneren dat je ook gewoon kan wandelen. - Wandelen is een sport die zowaar nog ouder is dan de spreekwoordelijke straat, en de kans dat je het (misschien) al lang niet meer getrainde lichaam plots gaat forceren is beslist minder groot dan bij de modieuze en op prestatie gerichte lichaamsoefeningen die uit de States zijn komen overwaaien. - Twee handige boeken in (rug)zakformaat, met elk 30 nauwkeurig uitgestippelde wandelingen en tochten in twee van de meest ongerepte en mooiste gebieden van ons land: Duitstalig België en de Hoge Venen. - Een waaier dus van 60 wandelingen die elk gemiddeld zo'n 3 uur duren, maar de schrijver raadt zeer terecht aan ze over 'n halve of 'n hele dag uit te smeren om ten volle van de rust, het natuurschoon en de unieke sfeer van deze streken te genieten. - Elke wandeling is voorzien van een plannetje en telkens wordt vermeld waar je je wagen kan parkeren en of er al dan niet wegmakeringen zijn. - Nadien volgt een heldere omschrijving van het te volgen traject en de merkwaardigheden die je zeker niet mag missen. Alle tochten lopen langs bestaande wandelwegen, zodat speciale ‘woudloperskennis’ of ‘trapperskwaliteiten’ niet vereist zijn. - In de inleiding geeft de auteur de wandelaar advies over uitrusting, voorzorgen, reglementeringen enzoverder. Misschien ontbreekt hier de tip zeker niets van waarde in de geparkeerde wagen achter te laten, want dat kan, zoals we zelf mochten ondervinden, tot nare gevolgen leiden. Beide boekjes, en vanzelfsprekend ook de wandelingen, kunnen wij warm aanbevelen.

Rik Jacobs

 

MARCEL DUCHATEAU, Constant Lambrecht, Lannoo-Tielt, 1983, illustr. Frank Uyttenhove en uit het archief van de kunstenaar, 115 blz., geb. 1.350 fr. - Bij Lannoo verscheen in het voorjaar een uitermate verzorgde kunstmonografie ‘Constant Lambrecht’ van Marcel Duchateau met een biografische schets van Johan de Roey. Geïllustreerd met o.m. niet minder dan 42 meestal gekleurde reprodukties van de meest markante werken van de kunstenaar. Voor de algemene conceptie van het geheel zorgde Myriam Lambrecht, de dochter van de artiest. Voor de grafische vormgeving: Philippe Boxy. - Om de aard van het werk van Lambrecht te verduidelijken citeert Duchateau zeer raak Paul Klee waar hij in zijn Schöpferische Konfession (1920) schrijft: ‘Kunst gibt nicht das Sichtbare wieder; sondern macht sichtbar’. - Het oeuvre van C.L., vervolgt hij, overstijgt in ruime mate streekgebondenheid. In de hedendaagse schilderkunst neemt het een volkomen aparte plaats in. Het getuigt van een rijke verbeelding waarin figuratieve elementen zich aleens verrassend losmaken uit een kleurrijke abstract-spirituele inhoudelijkheid. - In zijn biografische schets schrijft de Roey dat Constant Lambrecht de traditie van het expressionisme voortzet volgens een eigengereide methode. En dat het merkwaardige levensavontuur, waarvan zijn werk getuigenis aflegt, schreeuwt om veel meer aandacht en oneindig meer respect dan het tot nu toe gegund werd. - Bij deze woorden van Johan de Roey zullen kenners van het werk van Constant Lambrecht zich samen met ons, voor het volle gewicht ervan, aansluiten.

Hector Deylgat

KG 10 Catalogen

	ties. Het grote misverstand, dat aan de grondslag ligt van zo veel onrecht, haat en (wederzijdse) vervolgingen! De teksten van R. Desmed e.a. zijn in dit verband revelerend. De vervlechting met de politiek is kenmerkend voor de Franse en Belgische loges in het verleden en stelde hen in scherpe tegenstelling tot die van de Angelsaksische wereld, waar de loges niet erg verschillen met onze service-clubs. Gelukkig is ook bij ons een kentering in de vrijmetselarij waar te nemen. De tentoonstelling - open en bloot - is van die kentering het bewijs. - Grote kunstwerken moet men hier niet zoeken, hoewel hier en daar ook vakbekwaamheid en echte inspiratie tot uiting komen. De catalogus van de tentoonstelling zal een dokument blijven van grote waarde, hoewel het maar steunt op een selectie en niet op het gehele archief van de Belgische Loge: een echt geschiedkundig werk is het dus slechts gedeeltelijk.
•	Kunstcentrum Hof de Bist, Ekeren. - Herhaaldelijk werd in ons blad de aandacht gevestigd op de inspanningen die een aantal Vlaamse gemeenten betonen, om steun te verlenen aan de kunstenaars, de beste ambassadeurs van de Vlaamse Gemeenschap. Ekeren heeft tussen die gemeenten een voorname plaats veroverd sedert vele jaren, niet het minst door de verzorgde tentoonstellingen die elkaar snel opvolgen in het gemeentelijke kunstcentrum Hof de Bist (Velwijcklaan 252), met kunstrecensent Lic. Roger Geerts als bekwame kunstadviseur. Dat deze inspanningen onverminderd worden doorgezet blijkt o.m. uit de nieuwe nummers die in de laatste maanden gevoegd werden bij de reeds zeer lijvige reeks tentoontellingscatalogen. Inderdaad aan elk der exposanten wordt een brochure gewijd, met de nodige personalia, enkele beoordelingen van bevoegde critici en een aantal verzorgde reprodukties op vrij groot formaat (soms zelfs in kleur). Vanaf 19 november tot heden werd een cataloog gewijd aan: Paul van de Straeten (Ekeren), teksten van R. Turkry en R. Geerts. - Anita Claassens (Antw.), t.v. R. de Cnodder, J.-L. M. Monod, M. van Jole, M. Bourgeois, G. De Landtsheer, R. Lefèvre, Acc. G. Ara. R. Turkry, H. Brutin. - Marcel Veldeman (Putte), t.v. R. Turkry. - Stan Baele (Putte), t.v. R. Geerts, R. Turkry. - Luc de Backer (Kalmthout), met o.m. een getekend zelfportret en t.v. R. de Cnodder, L. van Muylder e.a. - Lea D'Huyvetter (Antw.), t.v. Roger Geerts, Rita Hostie en R. Turkry. - Albert Hulstaert (Zwijndrecht), t.v. R. Turkry. Adolf de Rudder St.-Gillis-Waas), t.v. Prof. dr. A. van den Branden en de passages uit de Genesis bij de verschillende tekeningen die hij over de Genesis maakte. - Maurice Pelgrims (Willebroek) met een uitvoerige tekst van hem zelf, besluitend met de woorden: ‘Ik ben een gelukkig man’; ook een foto van hemzelf aan het beeldhouwen. Sommige m.i. chagrijnerige lieden staan op het standpunt dat een document dat een tentoonstelling moet begeleiden volstaat met een lijstje binnen- en buitenlandse tentoonstellingen e.d. Persoonlijk hou ik het bij het standpunt van de volksmens, die graag een portret heeft van de kunstenaar en ook een aantal concrete gegevens over hem (adres inbegrepen), omdat hij wil weten welke vent of welke vrouw dát werk heeft gemaakt. Is het niet zijn goed recht?
•	Gemengd koor Cantabile, Knokke-Heist, 1982; quarto, 16 blz. - Dit is geen kunstcataloog, maar een brochure die gepubliceerd werd n.a.v. het 25-jarig jubileum van het vermaarde koor van Knokke, waarvan Jacques Maertens de stichter-dirigent is. De verschillende groei-etappes worden beschreven van het gemengd koor, dat reeds in 1961 vijfennegentig zingende leden telde. Het verwierf internationale faam enerzijds door concerten en onderscheidingen in binnen- en buitenland, anderzijds door de ‘Europese Beker voor Gemengde Koren’, een wedstrijd die de beste koren uit vele landen te Knokke bracht. Het koor heeft ook een eigen tijdschrift sedert 1961, dat op 750 ex. verschijnt, publiceerde verschillende LP's en heeft een zeer rijk repertorium. Het werkte ook samen met grote orkesten en instrumentale of vocale solisten. Mozarts Requiem was een der hoogtepunten van de jubileum-viering.
•	Tentoonstellingen 1982, Stad Nieuwpoort, 32 blz. - Deze offset-publicatie kwam tot stand o.l.v. Etienne Desae-

KG 11 Vrije tribune

ver, Hoofd Dienst v. Toerisme en Cultuur van Nieuwpoort. De gemeentelijke dienst doet inderdaad merkwaardige inspanningen om het cultureel toerisme (of cultuur en kunst zonder meer) te bevorderen. Het gaat hier om een zeer ongewoon initiatief dat de kunstenaars grote diensten bewijst wat hun promotie betreft en de efficientie hunner tentoonstellingen. Nieuwpoort beschikt over vijf expositieruimten die door de stedelijke cultuurdienst worden beheerd. In 1982 werden er in totaal ca. dertig tentoonstellingen gehouden. Aan de meesten wordt een volle bladzijde gewijd. De teksten zijn zakelijk gehouden, zonder gewichtigdoenerij of voor de doorsnee burger onbegrijpelijke bla-bla. Er wordt vooral naar gestreefd belangstelling te wekken door gegevens te verschaffen over de persoon van de exposant, zijn vorming en kunstopvatting. Oordelen worden schier niet uitgesproken, maar wel wordt verwezen naar bepaalde kenmerken en technieken. Zo wordt het publiek opgeleid om te leren ‘zien’. Een efficiënte methode, waar ook de leek in kunstzaken iets aan heeft.

Vrije tribune

• Theaterkrabbel 20. - In onze cursus ‘Geschiedenis van het theater’ hebben wij destijds geleerd dat in onze gewesten de eerste vorm van toneelgebeuren getoond werd in de kerken.

Daarna is een tijd gekomen dat, omwille van ongeregeldheden en wansmaak, het toneel uit de gewijde ruimten verwijderd werd. De christelijke levensbeschouwing zocht en vond haar uitdrukking in die stukken van christelijke inspiratie die geregeld in de toneelzalen, over heel Europa werden gespeeld. Tussen de jaren 1920 en 1965 mocht men zelfs spreken van een grote bloei van het christelijkhumaan theater.

Thans is het eerder uitzonderlijk dat bij de grote en kleine officiële gezelschappen en zelfs bij de groepen van lekenspelers nog bekommernis bestaat om het vertolken van de tot toneel getransposeerde christelijke inhoud. Ook de auteurs blijven hierbij in gebreke.

Wat kan het antwoord zijn van een gemeenschap die naar het woord van de Heer moet werken als de zuurdesem in het brood. In afwachting dat de theatermakers weer frequent christelijk geïnspireerde stukken gaan schrijven en spelen moet men m.i. in overleg met de leiders van de christelijke belijdenis terug naar de ruimten waar het toneel hier ontstond, dit zijn de kerken, kapellen, abdijen, godshuizen, enz.

Weliswaar zal het spelen in deze sacrale plaatsen ook consequenties vergen wat betreft: gedraging, vormgeving en speelstijl.

Daar ligt naar mijn mening de toekomst voor het heruitstralen van een theater met blijde boodschap. Vanzelfsprekend moet dit gebeuren met talent, geloof, enthoesiasme en al de moderne verworvenheden van de technische realiteit!

R.J.

 

Erratum: In de vorige Theaterkrabbel (nr. 193, blz. 128) speelde de zetduivel lelijk mee! Op de vierde regel moet ‘niet’ weggelaten worden en dient er gelezen te worden: ‘...heb ik geantwoord dat het nodig en zinvol is...’.

[Bibliotheek]

RAOUL MARIA DE PUYDT, ANDRE POLFLIET, TON LUITING, Jij bent de enige, Liefdeslyriek, Uitgave Kofschip-Kring, Brussel/Hilversum, 1982, Getijdenreeks nr. 25, 41 blz., 200 BF (15 gulden). -De drie dichters van deze bundel behoren tot de kernredacteuren van het tijdschrift ‘'t Kofschip’ dat met de uitgave van hun liefdeslyriek zijn tienjarig bestaan viert. Zij huldigen blijkbaar eerder de realistische dan de hermetische trend. Wij twijfelen geenszins aan hun, ook dichterlijke, potentie. ‘Dichters zijn naaktlopers’ schreef ooit iemand die dit overdrachtelijk bedoelde. Iemand anders noteerde ‘Lees maar, er staat niet wat er staat’. De eerste bepaling slaat o.i. vaak letterlijk, de tweede helemaal niet op de verzen van deze bundel. Terwijl de eerste dichter soms het begrip ‘handleiding voor de lezer’ oproept, lijkt mij de tweede het meest poëtisch en de derde het negatief van zijn twee voorgangers, althans wat de verzameltitel betreft. De omschrijving ‘liefdesLYRIEK’ komt alternerend passend of duidelijk ironisch over. Overbodig is de mededeling dat de tekeningen van E. Hoorne op de gedichten werden geïnspireerd. De uitgave is keurig van vorm. (Ik schreef haast ‘kuis’.) De kleur van het kaft (paars) zal wel niet symbolisch zijn. Of toch? - De 29 gedichten werden zwart op wit gezet, in de letter Times, Kursief 10 punt. Formaat 13 × 21.

Rik Jacobs

 

Gerbrand Adriaensz. Bredero: Vertaalde gedichten. Ingeleid en toegelicht door Prof. Dr. A. KEERSMAEKERS, Martinus Nijhoff/'s-Gravenhage, 1981, 369 blz., 1.360 fr. - Omstreeks 1613 heeft G.A. Bredero (1585-1618) met een aantal gedichten meegewerkt aan de Tragische Historien, een reeks novellen van de Italiaan Bandello die via Franse vertalingen ook in het Nederlands werden overgebracht. De classicus Reinier Telle vertaalde de delen IV, VI en VII. Voor deze delen bewerkte Bredero een reeks gedichten op basis van Telles prozavertaling. Nu is het zo dat sommige van die gedichten in het verleden gerekend werden tot de schoonste liederen, sonnetten en ‘gebeden’ van Bredero, dat ze bovendien vanuit hun ‘biografische’ context werden verklaard en aldus mede hebben bijgedragen tot de mythevorming rond de persoon en het werk van de grote Amsterdammer.

Prof. Dr. A. Keersmaekers heeft als Vlaming de eer en het voorrecht gehad deze Vertaalde gedichten te mogen inleiden en toelichten in de monumentale wetenschappelijke uitgave van De werken van Gerbrand Adriaensz. Bredero, waarmee 350 jaar na het overlijden van de dichter en toneelschrijver werd gestart. A. Keersmaekers onderwerpt de Franse bron en de Nederlandse vertaling van de Tragische Historien aan een nauwkeurig onderzoek, hij licht het aandeel toe van de vertalers Everaerts, de Bert en Telle en gaat ook in op de relatie tussen Telle en Bredero, die op zijn minst geestesverwanten waren, wellicht ook elkaar hebben beïnvloed. In een boeiend hoofdstuk ‘Bredero als herscheppend dichter’ toont A. Keersmaekers aan hoe Bredero middelmatige voorbeelden tot prachtige en vaak aangrijpende gedichten heeft herschapen, dank zij zijn sterk inlevingsvermogen en zijn taalkracht, zodat deze gedichten meermaals de indruk verwekken op authentieke ervaringen te berusten.

De gedichten zelf - waaronder enkele ons zeer bekend en vertrouwd zijn uit bloemlezingen! - worden afgedrukt naast de Franse originelen en telkens nog afzonderlijk van een inleiding en begeleidende commentaar en voetnoten voorzien.

August Keersmaekers heeft met deze uitgave andermaal getuigenis afgelegd van zijn grote eruditie, zijn zin voor verantwoordelijkheid en zijn grondige kennis van ons literair verleden. Op basis van een langdurig en kritisch bronnenonderzoek heeft hij niet alleen een werk bezorgd van hoog wetenschappelijk niveau, maar ook een onvervangbare en belangrijke bijdrage geleverd tot een juister historisch beeld van de fascinerende figuur van G.A. Bredero, over wie het laatste woord zeker nog niet gezegd is.

R. VandePerre

HENRI VAN DAELE, Boerenjongens. Gedichten bij een boom, Davidsfonds-Leuven, 1983, illustr. van GREGIE DE MAEYER, 160 × 255 mm, 119 blz., geb. 595 fr. - De ondertitel van dit boek is enigszins misleidend en wordt reeds iets meer verduidelijkt door de ‘verantwoording’. Een jaar lang hebben auteur en tekenaar ‘naar een boom en alles wat er in de wijde omtrek van die boom gebeurt met dieren, planten en mensen’ gekeken en daar op hun wijze verslag over uitgebracht.

In feite gaat het hier om een soort van beschrijvend dagboek, een ‘jaarkrans in woord en beeld’ van hoe het op het (Oostvlaamse) platteland - waar de auteur is gaan wonen - reilt en zeilt doorheen de seizoenen. Henri van Daele toont zich een aandachtig en scherp observator, met een opmerkelijk oog voor het wisselende natuurgebeuren, dat hij fraai en levendig beschrijft. Toch heeft het boek iets tweeslachtigs. Je vraagt je wel eens af tot welk lezerspubliek het zich eigenlijk richt. Diepzinnige gedachten of poëtische mijmeringen moet je er niet in zoeken. Misschien was het juist de bedoeling een oase van rust te scheppen midden het jachtige leven van deze tijd en de lezer even probleemloos mee te nemen naar de wereld waar deze ‘boerenjongens’ het leven ongestoord zijn gang laten gaan. De gehele lay-out en de verfijnde, kleurrijke tekeningen en aquarellen van Gregie de Maeyer dienen te teksten uitstekend en maken van het royaal uitgegeven boek een lust voor het oog.

(rvdp)

 

ANTON VAN WILDERODE & JAN DECRETON, Daar is maar een land dat mijn land kan zijn, Lannoo-Tielt/Bussum en Davidsfonds-Leuven, 1983, geïllustr. met kleurenfoto's, 255 × 300 mm, 252 blz., geb. 1.980 fr. - We hebben reeds zo vaak horen zeggen dat we in het lelijkste land ter wereld wonen, dat we het stilaan als een dogma aannamen. Maar nadat we onderhavig kijk- en leesboek doorgemaakt hebben, moeten we toch deze stelling even herzien. Wellicht gaan we al te vaak achteloos doorheen ons Vlaamse land en hebben we al te vaak te weinig tijd om te kijken, zodat we niet meer zien hoeveel inmooie hoekjes er nog zijn. Te dikwijls kijken we ons dood op de inderdaad vaak afzichtelijke (moderne?) gebouwen en woonhuizen met achtertuintjes die een verzameling lijken van hokjes met hokjes. Daarom alleen al is het goed dat we in dit boek met de neus op die andere werkelijkheid van ons Vlaamse landschap geduwd worden. - In een honderdtal schitterende kleurenfoto's heeft Jan Decreton de natuur van ons Vlaamse land vastgelegd, in al haar verscheidenheid, op praktisch elk uur van de dag. Daarbij heeft hij geregeld de mens en het dier in die natuur en af en toe ook de (door mensen gebouwde) monumenten op zijn foto's integrerend geconcretiseerd. Naast dit visuele beeld heeft dé dichter van Vlaanderen, Anton van Wilderode, zijn liefde voor dat land en de mens in evenveel (nieuwe) gedichten - die nu eens meditatief dan weer beschrijvend zijn - uitgezongen, zodat woord en beeld een harmonisch geheel vormen. - Beide kunstenaars laten het Vlaamse land in zes taferelen voor de lezer defileren, voorafgegaan door stemmings-beelden en -gedichten op de zeven scheppingsmomenten van Genesis I. - Persoonlijk raden we de lezer aan dit boek vaak ter hand te nemen, maar telkens slechts een paar gedichten te lezen en de bijhorende foto's te bekijken. Zo zal én het woord én het beeld uit dit boek beter in ons hart doordringen en beklijven. Van het goede ineens te veel, vermindert vaak het genot.

R. Declerck

[Bibliotheek]

GEORGES DE KEERSMAEKER, Gelegenheidsgedichten. Laatste Verzen, Uitg. Ver. v. Kath. Oostvl. Schrijvers n^o 49, Gent 1983, 64 blz. - De bedaagde auteur, die eerst in 1978 er toe kwam een eerste dichtbundel te publiceren, heeft thans zijn vijfde laten verschijnen. Hij bevat enerzijds gedichten van vroeger, soms speels en vrij; anderzijds een aantal verzen uit de laatste tijd. Hij publiceert ze voor zich zelf, voor zijn vrienden, voor zijn bisschop aan wie hij ze opdraagt. Hij blijft trouw aan de traditionele dichtvormen, wat zijn goed recht is. Hij bewijst dat zij geen dwangbuis zijn, maar integendeel een discipline die aan de poëtische creatie een zekere adel en distinctie geeft, die in de vrije versvorm vaak afwezig zijn. Er zijn nog heel wat mensen in Vlaanderen, die dit nog kunnen waarderen.

A. Smeets

 

PAUL DE HAES, Volstaat het een goed mens te zijn, Zoektochten naar een christelijke identiteit, Horizonreeks Davidsfonds n^o 54 - 1983-2; 109 blz., 135 fr. - De titel die de auteur aan zijn verzameling religieuze overwegingen gaf, dekt slechts gedeeltelijk de rijke inhoud ervan. In feite gaat hij na op welke manier de christen in zijn christendom met een geheel van te beleven waarheden en werkelijkheden geconfronteerd wordt, die de totaliteit van het mens-zijn betreffen. Thans reduceert men het christendom te gemakkelijk hetzij tot een moraal, hetzij tot een engagement voor de medemens: m.a.w. tot zelfbepaling, autonomie, vrijheid door prestatie en arbeid. Het christendom behoort noch tot de orde van moraal, noch tot die van de arbeid: maar tot de orde van het genieten, waarbij alle domeinen in een groter geheel worden opgenomen. Achtereenvolgens behandelt de auteur: Volstaat het een goed mens te zijn? - Heeft de mens genoeg aan zichzelf? - De mens verlangt naar geluk. - Goed en kwaad. - De goede God. - Rechtvaardigheid vanuit Gods liefdemacht. - De veelzijdige verzoening. - Lijden en dood. - Het geweld. -Mystiek. - Gebruiken en genieten. Dit boekje past in het kader van de DF-actie voor een dieper geloofsbeleven. Het beantwoordt aan wat Manu Ruys vandaag 21.6 schrijft in DS n.a.v. het bezoek van de Paus aan Polen: ‘De massale opkomst van de Poolse jeugd bewijst dat de jongeren nog wel open staan voor een Kerk die zelfverzekerd strijdt. Jeugd vraagt geestdrift, gedurfde taal, mensen zonder masker. Het is het drama van ons volk dat het te snel veroudert en vergrijst, zich opsluit in de zorg om de veilige dag... Te veel jongeren verdorren in onvruchtbaarheid, cynisme, de dodende leegte van hart en geest.’

A.S.

 

R.M. DE PUYDT, TON LUITING e.a., Denken(d) aan Vlaanderen. Thematische Verzenbundel, Uitg. Kofschip-Kring, Zellik-Hilversum, 1982, 164 blz., 200 fr. - Zoals voorzitter R.M. de Puydt in zijn inleiding zegt, is dit een speciale lustrumuitgave n.a.v. het 10-jarig bestaan van Kring en tds ‘Kofschip’ en tevens de 5e 't Kofschip-poëziedag en -wedstrijd. Aan de historiek worden trouwens achteraan in de bundel een dertigtal bladzijden gewijd door Jacques Samoy met talrijke illustraties. De bloemlezing is een selectie uit de gedichten ingestuurd voor de thematische poëziewedstrijd van 1982. Ton Luiting en André Polfliet hadden er de eindredaktie van. Het thema was gevaarlijk, want het kon makkelijk aanleiding geven tot valse, holle lyriek. Bij de selectie heeft men zich ingespannen om zulks te vermijden, zonder er altijd in te slagen: er komen trouwens niet minder dan 114 dichters aan het woord uit Vlaanderen en Nederland, mannen en vrouwen, ouderen en jongeren. Het moet zijn dat het thema nog steeds actueel is en bespeelbaar in alle toonaarden, van sarkasme tot exstase. Men kan zelfs aan de wedstrijd de betekenis geven van een opiniepeiling of van een sociologische inkwest, want van beide standpunten uit kan men tot interessante bevindingen komen, die misschien betrouwbaarder zijn dan vele wetenschappelijke (?) peilingen. In elk geval een grandioos idee vanwege de Kring van op die wijze zijn lustra te vieren!

A.S.

Boeken over kunst

GIOVANNI PEIRS & PAUL VAN AERSCHOT, Uit klei gebouwd II. Baksteenarchitectuur na 1945, Lannoo-Tielt/Bussum, 1983, met een voorwoord van Jozef Ampe, grafische vormgeving van Philippe Boxy, geïllustreerd, 280 × 240 mm, 200 blz., 1.600 fr. - Eigenlijk is dit werk de vrucht van de samenwerking van een driemanschap want naast de beide geciteerde auteurs - Giovanni Peirs schreef het ‘verhaal’ en Paul Van Aerschot tekende voor de architecteur-iconografie en leidt het boek uit - heeft Peter Labarque gezorgd door de foto's, waarvan de kwaliteit en de professionaliteit zeker geweldig bijdragen tot de aantrekkelijkheid van dit boek.

Het eerste deel van de tweeling ‘Uit klei gebouwd’ (bij dezelfde uitgever in 1979 verschenen) behandelde de periode van ca. 1200 tot 1945. Dit tweede deel beschrijft de evolutie van de baksteenarchitectuur en -industrie sinds 1945 tot op heden. Een weliswaar korte periode, maar een periode die een ongelooflijke evolutie op het gebied van de baksteen-vervaardiging en de baksteen-verwerking heeft gekend, met een grote ‘boom’ in de jaren vijftig en zestig en een ongekende depressie op onze dagen. Zo is niet alleen het aantal soorten bakstenen gestegen, maar is de produktie, spijts een sterke vermindering van het aantal steenbakkerijen, tot voor kort praktisch constant gebleven en zijn de technische mogelijkheden om baksteen in het gebouw te gebruiken (o.m. door en in combinatie met andere materialen) fel toegenomen. Nu echter constateren we de ‘instorting van de woningbouw’ wat de auteur definieert met de woorden ‘het feest was plots voorbij’.

De tekst van Giovanni Peirs vertelt (in de echte zin van dit woord) bijna gemoedelijk over alles wat bij baksteenarchitectuur komt kijken: de gevelsteen, de spoumuren, de dakpannen, snelbouw, welfsels, formaten, dragend metselwerk, de bouwfysica, enz. Daarnaast heeft hij het uitvoerig over de architectuur en betrekt daarbij zowel de monumentale, als de dagdagelijkse bouwkunst, zowel de basiliek van Koekelberg, als het gewone huis in de rij. Dit alles prachtig geïllustreerd met meer dan honderd foto's in kleuren en zwart-wit. Een waardevol boek, waaraan zowel de vakspecialist, de bouwvakker en iedereen die betrokken is geweest of nog is bij het oprichten van een gebouw - de steengeworden droom, zoals G. Peirs het in zijn voorwoord zegt - heel wat vreugde zal beleven.

R. Declerck

 

Dr. EMIEL WILLEKENS, Hij leerde zijn volk lezen. Profiel van Hendrik Conscience 1812-1883, Uitg. Stichting Hendrik Conscience, Antwerpen, 1982, geïllustr., 250 × 330 mm, 128 blz., te verkrijgen in de boekh. en bij de Stichting H. Conscience, Venusstr. 23, 2000 Antw., rek. 000-0681976-66, geb. 1.125 fr. -Naar aanleiding van het herdenkingsjaar van Hendrik Conscience die in 1883 overleed werd dit schitterend herdenkingsboek uitgegeven. Het werk is zeer royaal geïllustreerd en wordt ingeleid door gouverneur A. Kinsbergen. Het is een grondige studie geworden van het leven en de literair-historische waarde

KG 12 Laatste berichten

Laatste berichten

A. Literatuur: ‘In het teken van de leeuw’, debuutbundel van Rudi Cleemput, in eigen beheer (Denstraat 28, 9150 Dendermonde). - Van Raoul M. de Puydt, Toon Luiting en André Polfliet verscheen ‘Jij bent de enige’, een bundel liefdeslyriek bij de Kofschip-Kring (200 fr., bankrekening 210-0896140-097. - Van Marcel Duchateau verscheen de Kunstmonografie Jef van Grieken die in Faculty Club Leuven exposeert tot 28-7. - ‘Mijn weg naar vrede’ poëzieklankbeeld van Lou Heynens stond centraal in een kunsttotaalgebeuren op 11-6 te Kerkrade. Een viertal van zijn Duitse gedichten verschenen in de anthologie. ‘Die frühen 80er’ (Kutsch Verlag Köln). Ook verscheen zijn tweetalige dichtbundel: ‘Il pathos dell'esistere’ te Perugia (It.). - Literair debuut van Lucien Ranson, met een boek herinneringen over W.O. I: ‘De gedeporteerden’ o.m. over het bombardement van Hamburg (in eigen beheer: 1.300 fr., br. 462-4265186-66, L. Ranson, Beeklaan 10, Kortrijk). B. Beeldende Kunsten: Beeldhouwer Jan Keustermans tot 17-4, Atelier Vaartstraat, Oelegem. - Kunstschilder en graficus Ghislain Kuyle, Gemeentekrediet Knokke tot 13-8. - Kunstschilder Bert Stein, Gemeentehuis Den Haan tot 10-6. - Photopainting van Armand Vandeghinste, Benedenhall Stadhuis Blankenberge, 2 tot 18-9. -Beeldhouwer José Vermeersch, Cult. Centrum Gildhof Tielt, 1 tot 17-7. - Beeldhouwer Rik Vermeersch, Gemeentekrediet Knokke tot 13-8. - Graficus-Kunstschilder Luc Verstraete, Ex libriscentrum St.-Niklaas tot 4-9. - Pastels van Marcel Vervaet, gal. 't Kruiske Moerbeke-Waas 18 en 19-6. - Kunstschilder Godfried Vervisch, Cult. Centrum Gildhof Tielt, 1 tot 17-7.

C. Toneel - Muziek: De eenmans-produktie van Arca Gent, ‘De raadsheren van Nevele’, door Jo Decaluwe opgevoerd en samengesteld, kan voor reisvoorstellingen besteld tot in 1984 op adres: St.-Widostraat 3, Gent, tel. (091) 25 18 60. - De Capella Caecilia o.l.v. Frans Dubois anonieme Italiaanse muziek (15e eeuw), 1-7 kathedraal Antwerpen. - Musicus Jacques Maertens organiseert van 16-7 tot 22-8 het 28ste Koncertenfestival van Knokke. -Pianist Marc Matthys concerteerde o.m. in het Torengebouw van Heist-op-den-Berg, 27-6. - Van Herman Roelstraete kwam een nieuw ‘Lied van Heer Halewijn’ tot stand, dat weldra wordt gecreëerd. - Regisseur Jaak van der Helst verzorgde de regie van het 46e Vl. Nat. Zangfeest op 24-4. Eveneens het Massaspel ‘Het stenen wonder van Lietbeka’, n.a.v. het 875-jarig bestaan van Lebbeke (16.000 toeschouwers). - Dirigent Marcel Van Quickelberghe luisterde met zijn koor ‘Zanglust’ de 11-juliviering op in C.C. Gildhof Tielt (6-7). - Een strijkkwartet van Christian-A. Wauters werd in Mönchen-Gladbach gecreëerd in Schloss Rheydt door het Westdeutsches Streichquartett (26-6).

D. Prijskampen en onderscheidingen: Brussel. In een wedstrijd n.a.v. het lustrum van het Huis voor spontane en naïeve kunst, werden laureaten: Nora van Weezenbeek (St.-Genesius-Rode), Marnix Schaar (Brussel), Geneviève Bael (St.-Niklaas), Pierre Lefevre (Brussel) en Miray Bastin (Oudergem). Tentoonstelling tot 31-8 in de Bredfordgalerij. - Gent. In het Don Bosco Technisch Instituut in St.-Denijs-Westrem tentoonstelling van Renaat Saey. Lofwaardig initiatief om ter gelegenheid van open deurdagen van de school een kunstenaar expo-gelegenheid te bieden! - Kortrijk. Aan de wedstrijd Stimulans 83, uitgeschreven m.m.v. het stadsbestuur, namen 113 jonge kunstenaars deel van 18 tot 35 j. De laureaten waren voor schilderkunst: J.-L. Deprez (Slijp-Kapelle), Piet Moerman (Kortrijk), Hans Vandekerckhove (Zellik). Voor grafiek was er geen laureaat maar 16 geselecteerden. Voor beeldhouwen waren de laureaten: Bart Decq (Wenduine), Koen Vercaemer (Lauwe) en Joost Wyseur (Kortrijk). Voor textiele vormgeving was er een eervolle vermelding: Luc Vermeulen (Wevelgem). Er werd een zeer mooie catalogus-map gepubliceerd, waarin elk der geselecteer-

KG 13 Laatste berichten

den een losse kaart krijgt met foto en personalia; zeer netjes. Een uitstekende promotie voor deze jonge mensen! -Oostende. Huldetentoonstelling Remi Lens (1902-1982) in het Museum voor religieuze kunst (2.2- 1.10). Feestzitting op 2 juli te 11 uur. met toespraak door Mgr. Paul Van den Berghe, Bisschop van Antwerpen. - Poperinge. De vijfjaarlijkse nationale Prijs ‘Hoppeland’ voor schilderkunst wordt opnieuw uitgeschreven. In totaal 125.000 fr. te verdelen over vier laureaten en tentoonstelling van geselekteerde werken. Alle geïnteresseerden kunnen twee werken binnenbrengen. Reglement: Kunstkring Hoppeland, Krombeekseweg 22, 8970 Poperinge. - St.-Niklaas. De choreografe Alicia Borghten, kunstschilder Edgar Heirman en de klein-kunstenaar Jef Burm werden opgenomen in de Groot-Orde van de Vos Reynaert. - Praag. De Internationale Organisatie van Scenografen en teatertechnici (OISTT), organisator van de Quadriënnale van die disciplines (Praag) heeft een anonieme wedstrijd uitgeschreven over het thema ‘Gebouw voor het receptief teater’. Uit de 836 ingeleverde ideeën werden 216 inzendingen weerhouden waarvan werden weerhouden 47 werken voor de finale in Praag, waaruit de internationale jury vijf eerste prijzen koos. Eén daarvan was voor de Brusselse architekten Roos Werckx en Luc Dhooghe met als ontwerp een garagetheater voor de Brusselse KVS. De overige eerste prijzen gingen naar drie Russische en één Deense inzending.

Bibliotheek (vervolg)
Werk van/over leden

ANTON VAN WILDERODE & PAUL DE BRUYNE, De weg die Hij ging. Vijftien Kruiswegmeditaties, in eigen beheer uitgegeven (P. De Bruyne, J. Heremansstraat 56, 9000 Gent), 1983, geïllustreerd met foto's in kleuren en zwartwit van C. Van de Bouchaute en Rik Daze, 140 × 190 mm, 40 blz., 150 fr. - Tegen de wanden van de St.-Martinuskerk in St.-Martens-Latem werd op 27 maart jl. de kruisweg ontworpen in keramiek door Paul De Bruyne opgehangen en ingewijd. Een ‘aangrijpende uitvoering’ deze kruisweg getuigt H. Stubbe, pastoor van St.-Martinus, en te oordelen naar de foto's in het boekje volledig te onderschrijven. Op iedere linker bladzijde prijkt in zwart-wit of kleuren een foto van een statie met op de rechter bladzijde een erg inspirerende bezinningstekst van Anton van Wilderode in een poëtisch soepele taal, gedichten waardig (Tussen gewoel en geweld / van kijkers en knechten / staat Hij op, staat Hij recht). Dit boekje brengt voor christenen als het ware de kruisweg-oefening binnen handbereik en zal wellicht in die zin voor heel wat mensen voor wie het kerkgebouw (letterlijk of figuurlijk) niet zó bereikbaar is, een welgekomen hulp en handleiding zijn, wat we van harte wensen.

R. Declerck

 

U HEBT TOCH REEDS UW ABONNEMENT BETAALD! SPAAR U EN ONS LAST EN KOSTEN EN BETAAL AANSTONDS 550 FR. OP P.C. 712-0103664-54, C.V.K.V.-ROESELARE.

[Bibliotheek]

van de auteur, waarmee we wellicht allen in onze jeugdjaren kennis hebben gemaakt. - In een opmerkelijk artikel-vooraf ‘Bezinning bij een noodzakelijke herdenking’ handelt Prof. Dr. August Keersmaekers - dé Conscience-specialist, die heel wat voordrachten over Conscience heeft gehouden en nog houdt - over de romanliteratuur van Conscience en betrekt daarbij de taal en de stijl van de schrijver. Hij reageert terecht tegen wie met een dooddoener stelt dat Conscience's werk vooral gekenmerkt (gebrandmerkt?) dient te worden door gebrek aan zuiver taal- en stijlgebruik, zonder oog te hebben voor de tijdsomstandigheden waarin Conscience diende te werken. - Daarna volgt het boeiende relaas van de biografie van Conscience, een man die als literator wel velen heeft aangesproken, maar die als mens bij de meesten wellicht onbekend bleef. In het laatste deel van deze biografie zoekt Dr. E. Willekens een antwoord op de vraag hoe het komt dat Conscience zo een populaire auteur is geworden (wiens boeken nu nog - zij het in een aangepaste taal - herdrukt en vertaald worden) en analyseert daarbij de stellingen van voor- en tegenstaanders van het werk van Conscience. - Tot slot vinden we nog enkele bladzijden verklarende ‘Noten’ bij de tekst, een ‘Beknopte Bibliografie’ en de leden van de Stichting Hendrik Conscience. - Dit boek zal vast een mijlpaal worden in de studie omtrent ‘de baanbreker: Conscience’.

R. Declerck

 

Kunstbeeld in Vlaanderen vandaag, Lannoo-BRD-Tielt, 1982, geïll. met zw.-w.- en kleurenfoto's, 300 × 260 mm, 270 blz., geb. 2.400 fr. - Dit boek is ontstaan naar een idee en door het initiatief van Rik Decan die in het voorwoord het ‘Waarom’ van dit boek uitlegt. Het boek opent dan met een interessante studie van Wim Van Mulders over de ‘Kunstsituatie in Vlaanderen in de 20e eeuw’ waarin hij de schilderkunst en beeldhouwkunst vóór en ná de Tweede Wereldoorlog situeert. Daarna volgt een galerij - in woord én beeld - van ‘Honderd Hedendaagse kunstenaars’. - Het vraagt onmiskenbaar heel wat (creatieve) durf om zo een kostelijk boek over zo een discutabel onderwerp op de markt te brengen. Wie zal dit boek helemaal bevredigen? Zal het niet het voorwerp worden van hoogoplopende discussies van voor- en tegenstanders? En toch meen ik dat de uitgevers er goed aan gedaan hebben dit boek te publiceren en de vorm waarin ze dat hebben gepresteerd, verdient niets anders dan lof. De grafische vormgeving van Geert Verstaen mag gezien worden. Over de inhoud, nl. de voorgestelde kunstenaars, kan/zal men het moeilijk volledig eens zijn. Waarom werd die kunstenaar geselecteerd en die niet? Dergelijke ontevredenheid zit essentieel aan een dergelijke selectie vast. Subjectieve keuze? Kan het anders in die materie? Vergeten we daarbij ook niet dat ‘100’ nu eenmaal een beperking is. Onmiddellijk moet er echter aan toegevoegd worden dat er heel wat interessante kunstenaars defileren in de galerij. De lange lijst van ‘selecteurs’ staat er ook borg voor dat zo wat alle genres uit de schilder- en beeldhouwkunst aan bod komen en de initiatiefnemer belooft daarbij dat over vijf jaar een tweede boek verschijnt (waarin dan uiteraard ‘vergeten’ grote namen kunnen opgenomen worden). - De selectie zelf werd uitgevoerd door 26 personen met Karel Geirlandt en Willy Juwet als ‘adviseurs’. Die 26 hebben 583 namen naar voor geschoven, waaruit er tenslotte 100 (die het meest vermeld werden) overgehouden werden. Van iedere kunstenaar vinden we behalve een curriculum vitae, een foto, een (kleuren)illustratie van een werk en een bespreking door een auteur die door de kunstenaar zelf werd uitgekozen. Mij komt het voor dat voor de meeste lezerskunstminnaars een degelijke informatie wordt geboden. De redactie van dit werk werd waargenomen door Luc Demeester, Marleen Timmermans en Wim Van Mulders. Vermelden we tenslotte nog dat achterin het boek een bijlage werd opgenomen, waarin de biografieën over de kunstenaars in het Frans, Engels en Duits werden afgedrukt.

R. Declerck

Vlaamse discotheek

HERMAN BOGAERT, Staatsprijzen voor poëzie na 1945, Eufoda nr. 1075, Davidsfonds Leuven, 1982, 425 fr. - Poëzie op plaat bereikt een ruimer publiek dan de poëziebundel. Al is het grootste deel van onze moderne poëzie vooral leespoëzie, toch kan de stem, de sfeer en het timbre van een boeiende voordracht, weer de verdoezelde aspecten zoals muzikaliteit en directe menselijke betrokkenheid van poëzie op de voorgrond brengen. - Herman Bogaert brengt op deze plaat, uitgebracht door Eufoda, met medewerking van de Kredietbank, een gevarieerd overzicht van de naoorlogse staatsprijswinnaars van poëzie. Het keuzebereik mag dan al beperkt zijn, het biedt toch heel wat mogelijkheden zoals R. Van De Perre in zijn inleiding opmerkt. Tenslotte vertegenwoordigen deze dichters een verscheidenheid aan generaties en stromingen, van klassiek tot experiment, van traditie tot vernieuwing. - Klassieke dichtkunst komt aan bod met M. Roelants, R. Verbeeck, K. Jonckheere, A. Van Wilderode, H. Van Herreweghen en J. De Haes terwijl de gevestigde ‘avantgarde’ aan de beurt komt met H.C. Pernath, G. Burssens, P. Snoek en H. Claus. - Herman Bogaert heeft uit het werk van deze dichters een keuze gemaakt die zeer goed de verschillende dimensies van hun stem weergeeft. Bovendien heeft hij op een niet al te strakke maar zinvolle manier de gedichten op zijn plaat gerangschikt: de romantische strevingen, de opwaartse drang naar geluk, naar verandering en een betere maatschappij komen op de A-kant, terwijl de B-kant de meer neergaande lijn van berusting, herfstgevoelens en dood, en moederlijke geborgenheid volgt. - Herman Bogaert heeft een rustige, aangename stem die niet met uitbarstingen of oppervlakkig bravourtheater maar zeer ingekeerd, met een proevend wikken van woorden, de gedichten interpreteert. Hij is een voordrachtskunstenaar die niet zichzelf opdringt tussen gedicht en toehoorder maar als medium, tot bij de luisteraar brengt wat het gedicht aan emotie en kracht inhoudt. Zijn beheerste stemvariaties en zijn trefzekere interpretatie betekenen een verrijking voor de ‘geluidswereld’ van onze poëzie. Een plaat om stil bij te worden.

Armand Van Assche

 

TINE RUYSSCHAERT, Gedichten voor kinderen en andere mensen. Distributie: Parsifal/Brugge, Produktie: Charles Dumoulin v.z.w., culturele produkties. - Dit is een zeer verscheiden bloemlezing van gezegde gedichten van Herman De Coninck, Guido Gezelle, Martinus Nijhoff, Paul van Ostayen e.a. tot Toon Hermans toe. M.i. zullen eerder de andere mensen dan de kinderen ervan genieten. Tine Ruysschaert vertolkt ze in haar, nu wel bekende, eigen stijl: een compositie van reciet, mededeling en beleving van de eigen-aardigheid van elk gedicht. Vooral bij de ‘klassiekers’ van Guido Gezelle en Paul van Ostayen valt dit op, al hadden wij de interpretatie van het ‘Alpenjagerslied’ van P.v.O. wel iets minder cerebraal gewenst. - Velen appreciëren blijkbaar deze manier van poëzie vertolken want T. Ruysschaert is nu al aan de uitgave van haar 15e L.P. toe. Een unicum dat een welgemeend compliment verdient!

Rik Jacobs