De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 1

[p. 138]

Nationaal tooneel.

Sedert eenigen tijd heeft, het antwerpsch tooneelgezelschap, dat bij den aanvang van het huidige tooneeljaar schier niets dan uitheemsche stukken opvoerde, zich nu toch wat meer zijnen titel van ‘Nationaal Tooneel’ waardig gemaakt.

Trouwens, de vier of vijf laatste vertooningen bestonden om zoo te zeggen uitsluitelijk uit oorspronkelijke stukken, waaronder een tiental blijspelen en operetten van Van Peene, Van de Sande, Geiregat, Roeland, Destanberg, Schepens, Van den Brande, Sleeckx en De Cort.

In het dramatiek vak speelde men onder andere ‘de Hand Gods’ van Ducaju, ‘het Wonderjaar’ naar Conscience, ‘de Krankzinnige van Leyden.’ en een voortreffelijk tooneelspel, dat vooral onze aandacht verdient, getiteld ‘'t Was maar een loods!’ door den noordnederlandschen schrijver Ruysch.

Dit stuk, dat ons eenige treffende tafereelen uit het zeemansleven voorstelt, is tot tweemaal toe, voor eene schier proppensvolle zaal met den meesten bijval gespeeld geworden. En geen wonder: Niet alleen was de opvoering ditmaal op ons antwerpsch tooneel goed verzorgd (iets wat niet immer voor de oorspronkelijke stukken het geval is) maar deze lieve comedie bevat stellig, zoowel onder tooneelkundig als onder litterarisch opzicht, meer verdienste dan al den franschen kost, dien men ons al sedert jaren, tot overzadiging toe, op ons vlaamsch tooneel voordischt. Trouwens, er komen in het stuk van M. Ruysch, dat zich vooral door oorspronkelijkheid van opvatting onderscheidt, toestanden voor, die als het ware geheel nieuw zijn. De verschillige karakters zijn met veel waarheid, naar de natuur afgeschetst. De gevoelens die zekere personen bezielen zijn edel en verheven, en maken een treffend contrast met de verachtelijke laagheid der anderen. Eene der schoonste en belangwekkendste rollen is die van don schoolbengel Herman, welke door Mevrouw Rans-Overheide recht meesterlijk werd gespeeld.

Wij wenschen den schrijver van ‘'t Was maar een loods’ hartelijk geluk voor zijn schoon tooneelgewrocht, en hopen later gelegenheid

[p. 139]

te hebben ook met de andere voortbrengselen zijner begaafde pen kennis te maken.

De voorstelling onlangs ten voordeele van Mr. Hendrickx gegeven had als voornaamste aantrekkelijkheid de medewerking van Mevrouw Heilbron-Coryn, tegenwoordig eene der verdienstelijkste artisten uit Noordnederland. In twee verschillige blijspelen vervulde zij de hoofdrol, en wij mogen zonder overdrijving zeggen, dat wij nog nooit eene vrouwenrol in het luimige vak met zooveel kunde, met zulk een buitengewoon talent hebben vervuld gezien. Ook heeft het publiek haar geene eerbewijzen gespaard: Bloemtuilen en lauwerkroonen ontbraken haar niet, evenmin als aan M. Hendrickx, die zich de symphatie der antwerpsche tooneelbezoekers in hooge mate heeft welen te verwerven. Thans speelde hij echt meesterlijk de hoofdrol in het drama ‘Arme Jaak!’ een meesterstukje van den beroemden duitschen dichter Kotsebue.

De talentvolle Mejuffer Beersmans, die door ongesteldheid een vijftal weken van ons tooneel was verwijderd gebleven, heeft hare heroptreding gedaan in De kinderroofster, een van die soort van fransche dramas, welke wij liefst voorgoed van den Vlaamschen Schouwburg zouden gebannen zien.

Veel liever zagen wij die gevierde tooneeliste verleden week (voor hare beneficie voorstelling) optreden in het Gebed der Schipbreukelingen, ‘en vooral in het lieve stukje ‘het omgevallen zoutvat’

Deze beide stukken werden gespeeld in vervanging van het aangekondigde drama: de Bloemenverkoopster, waarvoor de befaamde tooneelist Morrien, van Amsterdam, zijne medewerking zou hebben verleend, indien eene schielijke ongesteldheid hem zulks niet hadde belet.

Doch ‘uitgesteld is niet verloren’ zegt het spreekwoord; wij hopen dat M. Morrien ons een andermaal gelegenheid geven zal zijn talent te leeren kennen, dat in Holland zeer hoog wordt geschat.

Herman.