Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 10 (1880)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 10
Afbeelding van De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 10Toon afbeelding van titelpagina van De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 10

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.59 MB)

ebook (3.38 MB)

XML (1.22 MB)

tekstbestand






Genre

sec - letterkunde
sec - taalkunde

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Vlaamsche Kunstbode. Jaargang 10

(1880)– [tijdschrift] Vlaamsche Kunstbode, De–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 108]
[p. 108]

Poëzie.

I.
Twee kerelsvrouwen.

 
Du schaamle kerelsvrouw, waarom
 
Hebs du dijn oogen rood gekreten?
 
Heeft dan de bittre zielesmart
 
Zoo wreed dijn hart van één gereten?
 
 
 
- Wij zijn beroofd van have en goed
 
De kloeke Kerels zijn gevallen,
 
Die 't Land beschermden in den nood
 
Al strijdend tegen snoode Gallen.
 
 
 
En wij, wij zwerven rond bij nacht,
 
Gelegerd in de dichte wouden,
 
Voor 't arm gezin geen beete brood:
 
Hoe kunnen 't wij zóó houden?
 
 
 
- Het Keerlenleger viel niet, neen!
 
Maar kneusde 's vijands benden,
 
't Ontziet geen overmacht: zijn moed
 
Is groot als zijn ellenden.
 
 
 
Laat dijne kindren hier in 't woud;
 
Een hut van leem en blâren
 
Beschut ze tegen weêr en wind,
 
De goede God zal hen bewaren!
 
 
 
Dan, oude vrouwen, goed en braaf,
 
Die zullen ons vervangen
 
Bij 't kroost. En wij, wij scharen ons
 
In 't strijdperk in der Keerlen rangen?
 
 
 
Wij ook, wij hebben vuisten nog,
 
En spierkracht in de forsche leden;
 
Kom! dochter van 't oud Keerlenras
 
Den strijd der Vrijheid meêgestreden!
 
 
 
En beide jonge vrouwen vliên
 
Naar 't slagveld heen ten strijde,
 
Voor 't heilig recht, en onversaagd
 
Staan zij de Kerels stout ter zijde.
 
 
 
Vrouw Van Ackere
 
geb. Maria Doolaeghe.

Diksmude, 1880.

[pagina 109]
[p. 109]

II.
De vondelinge.
(Naar het fransch van A. Soumet).

 
De bange sluimring deed mij dwalen
 
Die geen geluksdroom in zich voedt;
 
'k Snelde op 't gebergte de eerste stralen
 
Der uchtendzonne te gemoet.
 
 
 
Met al 't geschapene opgestaan,
 
Zong 't vogeltje in 't gebloemt' der witte hagedoornen;
 
Daar bracht zijn moeder spijs aan hare uitverkoornen,
 
En in mijne oogen blonk een traan.
 
 
 
Waarom moet ik een moeder derven?
 
Waarom gelijk ik niet aan 't vogeltje, wiens nest
 
Zacht aan den olmtak zwiert gelijk een veilge vest?
 
Ach! mij blijft niets op aarde te erven;
 
'k Heb nooit zelfs in een wieg gezucht,
 
En 'k lag, als vondelinge, op killen steen te sterven
 
Nabij de bidplaats van 't gehucht.
 
 
 
Ver van mijne ouders afgescheiden,
 
Ken ik de omhelzing niet, wier zoetheid men zoo roemt;
 
En geen der kindren van de weide
 
Dat ooit mij zijne zuster noemt!
 
Mij mag hun avondspel geen teedre vreugd bereiden;
 
Nooit wil men mij in 't hutje leiden
 
Des blijden akkermans, tot smaken van wat rust,
 
En, rond het flikkrend rijs gezeten,
 
Zie ik zijn kroost de zorg vergeten,
 
En zoeken op zijn schoot een zoen die 't lijden sust.
 
Ten heilgen Huize der gebeden,
 
Richt ik, al weenende, mijn schreên:
 
Wis de eenge woning hier beneên,
 
Die 'k niet als vreemdling mag betreden,
 
Ja, de eenge die voor mij niet toegesloten scheen!
 
 
 
Vaak zie 'k den steen mij toebeschoren
 
Waar eerst de smart mij zuchten deed;
 
'k Poog er de tranen op te sporen
 
Mijn moeder licht ontvloeid, toen ik haar arm ontgleed.
[pagina 110]
[p. 110]
 
Ook dwaal ik vaak als radeloos,
 
Door 't somber rustverblijf der graven, waar 'k op staarde;
 
Maar graven zijn voor mij zoo koud en sprakeloos!
 
Het arme meisje is ouderloos
 
In 't bijzijn van den dood gelijk op de eenzame aarde.
 
'k Treur veertien lenten in verdriet,
 
Ver van de hand die mij laat kwijnen;
 
Keer, moeder, 'k wacht naar uw verschijnen
 
Op d'eigen steen waar gij mij liet.
 
 
 
Gustaaf Rens.

December 1879.

III.
De faam en de kunst.

 
Faam vond weêr Kunst aan 't dubben en aan 't treuren.
 
- ‘Maar Nicht,’ vroeg zij, ‘wat gaat erom?
 
't Is altijd 't zelfde als ik hier kom.’
 
 
 
- ‘Och 'k weet niet wat me moet gebeuren!
 
Zie, nichte Faam, 'k word moedloos van verdriet
 
Wanneer ik denk aan vroeger dagen;
 
Ja, toen vond elk in mij behagen,
 
Terwijl men nu mij schier niet meer beziet.
 
Voorheen werd ik in dorpen, steden,
 
Door 't volk vereerd, en door de kunstenaars aanbeden,
 
'k Zag mijnen naam gevierd, 't zij die in tonen klonk,
 
Of op paneel en marmer blonk; -
 
Maar thans...’
 
 
 
- ‘Och kom! waarom u zoo ontstellen?
 
't Zijn slechts gedachten die u kwellen;
 
Zie toch, waarheen men gaat of keert,
 
Gij wordt vereerd.’
 
 
 
- ‘Ik twijfel sterk...’
 
 
 
- ‘Welnu, wil mij eens vergezellen,’
 
Zei Faam, ‘ge zult wel zien
 
Hoe allen u nog hulde biên.’
[pagina 111]
[p. 111]
 
Zij trokken op, en kwamen
 
Eerst voor een pronkgebouw met groote vensterramen.
 
Daarop, van boven tot beneên,
 
Op vensters, deuren, muren,
 
Was 't alles volgepropt met allerlei figuren,
 
Een drollig mengelmoes bijeen.
 
 
 
- ‘Ziedaar eens hoeveel kijkers!
 
Dat zijn wel kunstbeminnaars toch?’ vroeg Faam,
 
‘Hoor eens, men roemt des snijders naam.’
 
 
 
- ‘Voorbij!’ riep Kunst, ‘een hoopje mauwestrijkers!
 
Kom aan, waarheen ge ook de oogen wendt
 
Niet één van al die mannen die mij kent.’
 
 
 
De Faam zei niets. En beiden gingen
 
Tot in een groot lokaal, waar vele teekeningen
 
En allerhande tafereelen hingen.
 
 
 
- ‘Zie eens wat volk! en hoor hoe zeer men roemt
 
En ieder stuk een kunstwerk noemt!’
 
Sprak Faam. ‘Dàt moet u overtuigen,
 
Hoe u gewis
 
Nog menigeen genegen is
 
En nog voor u de knie wil buigen.’
 
 
 
- ‘Voorbij! Voorbij!’ riep Kunst, ‘voorbij!
 
Wie van die lieden denkt aan mij?
 
Partijgeest, ijdle waan, gevlei of 'tgeen kan baten,
 
Ziedaar wat velen onder hen doet praten!’
 
 
 
Nog hier en ginder werd gegaan;
 
Maar nergens wou de Kunst er blijven staan.
 
- ‘'t Is vruchtloos nog vooruit te trekken,’
 
Hervatte Faam, niet wèl te vreên;
 
Toen eensklaps iets kwam de aandacht wekken
 
Van Kunst, die zei: - ‘Wat verder heên!
 
Ginds toch moet een oprechte minnaar wonen.’
 
 
 
- ‘Waar dat?’
 
 
 
- ‘Op 't einde van die donkre straat.’
 
 
 
- ‘Ginds? Waar dat aaklig wijf met bittren grijnslach staat?
 
Zij schijnt te dreigen, ons te hoonen!’
 
 
 
- ‘Dat juist is een bewijs: daar mint men mij.’
 
 
 
- ‘Wie is dat wijf dan toch?’
 
 
 
- ‘De Jaloezij.’
 
 
 
P. Van der Meiren.

Rousselare, 8 Februari 1880.

[pagina 112]
[p. 112]

IV.
Spokerij.

 
‘Jeeses! buurvrouw, weet ge niet,
 
Wat op 't pachthof is geschied
 
Van boer Neel, dat vrekkig ventje,
 
Dat maar scharrelt cent bij centje,
 
En geen duit aan de armen geeft,
 
Schoon hij geld bij hoopen heeft?’
 
 
 
Zoo sprak Trientje Rappetong,
 
Wijl zij 't fleemend mondje wrong.
 
‘Ja, menschlief, 't is wreed om hooren,
 
't Zou een steenen hart doorboren,
 
Wat men daarvan al vertelt...
 
'k Ben er zelf nog van ontsteld!
 
 
 
Alle nachten om eén uur,
 
Hoort men dorschen in de schuur!
 
Paarden, koeien in de stallen
 
Liggen 's morgens neêrgevallen;
 
En men krijgt geen boter meer.
 
Ieder zegt: daar is verkeer!’Ga naar voetnoot(1)
 
 
 
Trientje bij heur spookverhaal
 
Zuchtte diep; doch menigmaal
 
Viel zij uit in grove woorden,
 
Dat het al de buren hoorden:
 
‘Ja,’ riep zij, ‘die rijke vrek
 
Breekt zich vroeg of laat den nek?’
 
 
 
***
 
 
 
't Vertelsel liep van mond tot mond
 
Al gauw het heele dorpje rond.
 
Daar werd nog schroomlijk bij gelogen;
 
Men stelde zich het feit voor oogen
 
Zóo gruwlijk dat zelfs knaap, noch vrouw
 
Nog laat op straat verblijven woû.
 
 
[pagina 113]
[p. 113]
 
Twee vrienden, flink en onbedeesd,
 
En voor geen spokerij bevreesd,
 
Verklaarden 't pachthof te bezoeken
 
En 't gruwzaam voorval te onderzoeken;
 
Des nachts, juist op 't gevaarlijk uur,
 
Bevonden zij zich in de schuur.
 
 
 
Ook daadlijk was een heele hoop
 
Nieuwsgierge kijkers op den loop:
 
Nu werd gedrongen en gestooten,
 
De hofsteê werd schier gansch omsloten...
 
Het maantje scheen aan 's hemelsbaan,
 
En keek die dwaze menigte aan.
 
 
 
De klok slaat één uur middernacht...
 
Ha! nu wordt 't tooverspel verwacht...
 
De harten kloppen, boezems jagen,
 
Schier niemand durft een zuchtje wagen...
 
Rom! Romdom-dom-dom! 't verkeer begint!
 
De molen ronkt die 't koren windt.
 
 
 
't Gerucht vergroot van stond tot stond,
 
De vlegels ploffen op den grond
 
Of bonzen neder op de schoven...
 
Het boerenvolk uitéen gestoven,
 
Verschrikt door 't aaklig nachtgedruisch,
 
Vlucht overhoop 't betooverd huis.
 
 
 
‘Gij domplaars!’ klinkt het overluid,
 
‘Waarom loopt gij het pachthof uit?
 
Toe! wilt maar spoedig wederkeeren
 
Haast kunt gij ook het toovren leeren!
 
Ho! wat een domheid toch, dat gij
 
Nu nog gelooft aan spokerij?’
 
 
 
Die vriendenstem, die weer den moed
 
In ieders harte leven doet,
 
Doet weer het volk ter plaatse komen;
 
Maar velen aarzlen nog en schromen,
 
De grootste hoop blijft achteraan
 
En durft zelfs niet op 't voorhof gaan.
 
 
 
***
 
 
 
De spokerij, zoozeer gevreesd,
 
Bestond alleen in Trientje's geest:
 
Dat listig wijf had door een logen
[pagina 114]
[p. 114]
 
Haar evennaasten fel bedrogen.
 
Maar nu, die rare spottersklucht
 
Herstelt de rust in heel 't gehucht,
 
 
 
En als in 't winteravonduur
 
De boeren bij het knappend vuur,
 
Elkaar nog meenge sprook verhalen
 
Van spoken, toovnaars en vandalen,
 
Dan zegt een spotter: ‘Ja, zoo'n spook
 
Vond men bij boerken Nelis ook.’
 
 
 
R. Pieters.

Antwerpen, 22 Februari 1880.

V.
Aan een matigheidsprofeet.

 
‘Werkman, steek naarstig de vuist uit de mouw,
 
Het werken verheft en verrijkt u,
 
Wees vlijtig en sober, opregt en getrouw,
 
En nimmer aan drinken vergrijpt u;
 
De drank brengt eerst luiheid, dàn armoê, dàn rouw,
 
Jenever smoort denkkracht, beknijpt u
 
Het brein,
 
En maakt van het redelijk wezen
 
Een zwijn...
 
Dus weg de Jenever! Dus weg met den drank!
 
Wees werkzaam en matig en vroolijk en vrank.’
 
 
 
't Is waar, sprak baas Janus, maar 'k heb eens gelezen:
 
Dat wijn,
 
Die zeker voor alles geprezen
 
Mag zijn,
 
Met alle verlof van de rijken gesproken,
 
Heeft menigen rentman met 't pootje bestoken.
 
 
 
A. Syrier.

Luik. 10 December 1879.

voetnoot(1)
Spokerij.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs

  • Maria Doolaeghe

  • Pieter van der Meiren

  • R. Pieters

  • A. SijriĆ«r

  • A. Soumet


vertalers

  • Gustaaf Rens


datums

  • 1879

  • 8 februari 1880

  • 22 februari 1880

  • 10 december 1879