Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De volmaakte Hollandsche keuken-meid (1752)

Informatie terzijde

Titelpagina van De volmaakte Hollandsche keuken-meid
Afbeelding van De volmaakte Hollandsche keuken-meidToon afbeelding van titelpagina van De volmaakte Hollandsche keuken-meid

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.96 MB)

XML (0.56 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/lifestyle


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De volmaakte Hollandsche keuken-meid

(1752)–Anoniem Volmaakte Hollandsche keuken-meid, De–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 32]
[p. 32]

III. Hoofdstuk.
Aanhangzel. Van het I. Stuk, van Pag. 49 tot 63.
Braaden aan 't spit, in de pot, in den Oven en op de Rooster van allerhande vleesch, gevogelten, vis &c. met de byzondere sausen die daar toe gebruikt konnen worden.

1. Braassem, hoe men die braaden zal, Zie 1. Stuk, Pag. 50. No. 4.

Neemt Braassem die men wel schoon maakt, uithaald en kerft; legt dan eerst wat dun stroo op de Rooster, want anders blyft de vis daar ligt aan zitten en word aldus geschonden. Legt uw Braassem dan op het stroo om te braaden op koolen; maar draagt zorg dat 'er geen vlam onder komt, anders zou het stroo in de vlam vliegen: bedruipt ze wel, met gesmolte booter, en keert de Braassem geduurig om. Neemt dan versche Booter, en laat ze in een pot smelten, doet daar fyn gekapte petercelie, wat wyn, een weinigje zout, gestoote saffraan, limoensop en wat meel om te binden by, zet het op 't vuur en laat dit kooken, dat het een gebonden saus word, die men hier over heen giet in de schootel, is smakelyk.

2. Endvogels, hoe men die braaden zal.

Neemt Endvogels, maakt ze wel schoon en doet 'er het ingewand uit, wascht ze schoon, en steekt

[pagina 33]
[p. 33]

eenige Geneverbessen in de Romp, en zet ze in een pot met wat booter te braaden; men moet dezelve geduurig bedruipen, en doet onder in de pot ook nog eenige Genever-bessen. Men kan ze ook vullen met brood of kastanjes, appelen en korenten; en ongevuld kan men ze ook aan 't spit braaden; dog men moet ze nooit te gaar maaken, nog larderen, is zeer goed.

3. Faisant, hoe men die braaden zal. Zie 1. Stuk Pag. 52. No. 10.

Neemt een Faisant, pluimt hem droog en lardeert hem met dun spek, en braad hem aan 't spit, dog moet met een sterk vuur gebraden en niet uitgedroogt worden. Terwyl de Faisant braad, zo legt men in een Casserol eenige sneedjes Kalfs-vleesch en Ham, met eenige schyfjes uijen en wat petercelie: Neemt dan een welgeschrabde Karper, daar al het ingewand uit is, en legt die in mootjes gesneden al mede in de Casserol, en zet alles te gelyk op het vuur tot dat het bruin begint te worden. Giet 'er dan Kalfs-nat en twee glazen wyn op, en doet 'er wat gesneede Chalotten, gehakte Truffels, gesnedene Champignons en gekruimd witte-brood by, en maakt die te saamen tot een gebondene saus. Neemt dan de gebrade Faisant van het spit, en legt die in de Casserol met saus, en laat die daar in een weinigje opkooken en doet dan alles op in een schootel, is een deftig eeten.

4. Frikkadellen, hoe men die aan het spit zal braden.

Neemt redelyk vet gehakt Kalfs-vleesch; kneed 'er wat fyn gestoote beschuit, wat wit van een Ey,

[pagina 34]
[p. 34]

en eenige ansjovis door heen met wat kruid; maakt 'er dan Eyronde bollen van en steek die aan het spit; druipt ze wel met booter, en eet ze met wat Limoensap onder de booter gedaan, is goed.

5. Gehakte Kalfs-schyf, hoe men die op de Rooster zal braaden.

Als men een Schyf op schotel heeft, die te droog word om koud te eeten, zo kan men die kappen, en 'er wat vet by doen en wat peper, notemuscaat en zout 'er door kneeden, met twee Eijeren om het vleesch te doen kleven; dan maakt men 'er kleine koekjes van die op de Rooster bruin gebraden worden; en men eet het met een saus van bruin gesnerkte boter in de koeke-pan, en Limoen-sap, is heel goed.

6. Gevogelten, hoe men dat op de Rooster zal braaden.

Neemt Duiven, of wat gevogelte het u behaagd, snyd ze geheel langs de maag op, en bestrooidt ze van binnen met een mengsel van fyn gewreven witte-brood, of liever fyn gestampte beschuit, zout en peper; legt ze zo op de Rooster gaar te braaden, en eet ze met azyn, booter en peper, of met een Chalotten-saus, is puik.

7. Griffioen, hoe men die in een schootel braaden zal.

Neemt het vleesch van een Kalfs-Rib, maar zo veel vet als mager; doet hier onder wat zoetemelks-pap, 1 a 2 dooiren van Eijeren, en kapt het wel door een met wat kervel en droog kruid; maakt 'er balonnen van en legt ze in een schotel: Neemt dan wat vleesch-nat, een stukje booter met wat gestoote kruid, maakt daar een saus van die wat gebonden is;

[pagina 35]
[p. 35]

giet 'er een gedeelte over heen: zet het dan te braaden, met vuur onder en boven; en als het gaar is doet men het restant der saus daarover heen, is zeer goed.

8. Ham, hoe men die in sneden, op de Rooster zal braaden.

Als men een Westphaalse Ham opdischt, en dezelve niet geheel geconsumeerd word, zo neemt men eenige sneeden van het dikste vleesch, daar het zwoord afgedaan word, en men bestrooid het met een weinigje zout, na dat de Ham zout of laf is: legt dan een geboterd papier op de Rooster, en de Ham daar boven op, tot dat ze door en door heet is, altemets eens omkeerende; dit moet heet gegeeten worden, is goed voor de Gasten om een glaasje op te drinken.

9. Ham die versch is, hoe men die aan 't spit braaden zal. Zie 1 Stuk Pag. 54. No. 16.

Legt dezelve 10 a 12 uuren in 't zout, langer niet, en steekt die dan aan 't spit; maar men moet ze wel door en door gaar braaden, en dan gegeeten met een saus Robert, is excellent.

10. Ham, hoe men die als een wilde Zwyne-Kop zal braaden.

Neemt een welgevoede jonge Ham, laat 'er maar een halve vinger dik spek op blyven: neemt Kalfsvet, wenteld het in zout, peper en gestooten Genever-bessen; legt hem dan in den azyn, daar men zeer veele gestooten Genever-bessen in gestrooidt heeft; keert hem dagelyks om, om den azyn wel te doen doortrekken, en laat hem 5 a 6 dagen in den azyn leggen. Braadt hem aan 't spit, en bedruipt het met den azyn daar hy in gelegen heeft: neemt Genever-bes-

[pagina 36]
[p. 36]

sen, kookt die met azyn in de pan, en als de Ham door heet is, zo druipt hem met dat sap, dog de bessen doet men weg, als de Ham gaar is doet men die van 't spit af, is een Vorstelyk eeten.

11. Hoenders, hoe men die braaden zal. Zie 1 stuk Pag. 56. No. 26.

Steekt uw Hoen aan het spit; giet 'er wat brandewyn over, en steekt die in de brand; en laat die uitbranden; verder braad men het gaar en bedruipt het wel; en men handelt 'er mede gelyk in het 1. St. van de Kiekens gezegt is.

12. Kalfs-Dye, hoe men die excellent braaden zal.

Legt ze een halve dag in den azyn, met wat zout en peper; lardeert ze, en steekt die aan 't spit en bedruipt ze onder het braaden met de saus daar ze in gelegen heeft, zo lang tot dat die saus in de pan zwart is geworden, dan is het vleesch gaar, is excellent.

13. Karper, hoe men die aan 't spit braaden zal. Zie 1 stuk pag. 56. No. 25.

Neemt een zeer schoone goede Karper, die wel schoon gemaakt is, vuld dezelve met zyn Hom, en Paaling daar de graad uit gedaan is, Champignons, ansjovis, gekurve petercelie, gestoote peper, nagelen, en een stukje versche booter, en naaid de opening wederom toe: bekleed ze met geboterd papier, steekt ze aan 't spit, en bedruipt ze met booter daar wat azyn of verjuis in is: als ze gaar en opgedaan is, legt men die in een Ragout van Champignons, Morielles &c, is puik.

[pagina 37]
[p. 37]

14. Leeuwerikken, hoe men die braden zal. Zie 1 stuk Pag. 57. No. 29.

Lardeerd uw Leeuwerikken, dog laat 'er het ingewant in blyven; legt gebraden brood 'er onder, terwyl ze aan 't spit braden; ook bestrooit men ze wel, als ze omtrent gaar zyn, met wat gestoote beschuit, daar een weinig zout onder is.

15. Lysters, hoe men die braaden zal.

Maakt uwe Lysters schoon, maar laat 'er het ingewand in blyven, braad ze, en bestrooid ze met wat fyn gestoote beschuit en zout, daar 2 a 3 gestoote Geneverbessen onder zyn; als ze gaar zyn en men die op doet, zo wryft men de schotels ter degen met een Chalot; dan eet men die met een saus van verjuis, of azyn en peper, daar men een Oranje-appel in uitgedrukt heeft, is puik.

16. Omgekeerde Arminiaan, hoe men die braaden zal.

Snyd de baars by de buik op, en strooid op de velzyde wat beschuit, zout en Notemuscaat, en wat klontjes booter, en eenige schyfjes Citroenen: bind de baars dan toe, en wenteld ze in gesmolte booter en beschuit, dan zet men die in een schotel op de rooster, met wat vuur op het dekzel, maar moet dikmaals omgekeert en bedropen worden, is zeer goed.

Men kan 'er ook een saus over maken van ansjovis, wat water, foely, peper, notemuscaat en booter, wel geroert tot een gebonde saus, daar men dan wat limoen-sap in doet, en over de Vis giet; is zeer smakelyk.

[pagina 38]
[p. 38]

17. Osse-Karbondade, hoe men die braaden zal.

Neemt eenige mooten Osse-vleesch van de binnen Veer, en klopt ze wel ter deegen, om ze kort te maaken. Legt ze dan by lagen, met niervet en Lauwrierbladeren tusschen beiden, in een diepe pan te braaden; doet 'er ook gefruite daalders van uijen by, alles bestrooijende met gestoote nagelen, peper en zout, giet 'er een half glaasje Breemer bier over, doet 'er niet veel vuur onder, maar wel boven op de dekzel, is puik.

18. Pluvieren, hoe men die braaden zal.

Maakt uwe Pluvieren schoon, en doet 'er het ingewand uit, lardeerd ze, zo gy wild, met spek en braad ze aan 't spit; ook kan men die ongelardeerd in een pot braaden, of men kan 'er mede als met de Snippen handelen; als ze gaar zyn eet men die met een saus van Oranje-sap, zout, witte peper en geschilde kleine uijen, is goed.

19. Quakkels, hoe men die braaden zal.

Neemt Quakkels, pluimt die schoon, en doet 'er al het ingewand schoon uit, lardeerd ze of bekleed ze met dunne strookjes spek, en steekt ze dan aan het spit; als ze gaar zyn eet men die met een saus van Limoen-sap, met zout en witte peper, is goed.

20. Ragout van Vleesch, op de Rooster gebraaden, hoe men die maaken zal.

Neemt Kalfs of Lamsvleesch, daar geen been in is, dun gehakt als Karbonade, klopt ze lustig om ze kort te maaken, bestrooid ze met wat Kruidnagelen, en bedekt ze met Lauwrier-bladeren, en legt ze

[pagina 39]
[p. 39]

dan op de Rooster op de bladeren, en als ze gaar zyn, zo keert ze om, laat ze zo lang aan die kant braden, tot ze ook daar half gaar zyn, dan wederom omgekeert en zo vervolgens, dog men moet ze niet laaten uitdroogen; eet ze dan met een zoete of Haaze saus is goed.

21. Saus om by een Venezoen te eeten, hoe men die maaken zal.

Laat uw booter heel bruin in de pan braaden, doet 'er dan tarwe-meel by die zeer effen met water beslagen is, met wat gestoote Kaneel, Nagelen en Peper; laat dit te zaamen kooken, en doet 'er dan wat wynazyn, en bruine syroop in, en laat het nog eens doorkooken tot het dik genoeg is.

Op een andere wyze, die men de Koninklyke Venezoen-saus noemt.

Neemt roode wyn en azyn, van yder even veel; doet daar stukjes heele Kaneel, heele Nagelen en bruine poeijer-suiker by, tot dat het zoet genoeg is, en laat dit tot omtrent op de helft verkooken, tot dat ze dik genoeg is.

22. Saus om tot een Venezoen van wildbraad te eeten, hoe men die maaken zal.

Neemt fyn geraspt brood, Vleesch-nat dat kragtig is, fyn gestoote kaneel en kruidnagelen: dog alles moet fyn en wel gemengt zyn, dat 'er geen klonters in komen; zet het dan op het vuur te kooken; doet 'er genoeg bruine zuiker in, met een douzyn heele kruidnagelen, en een goede scheut van de beste fransche wynazyn, en laat het nog eens doorkooken.

[pagina 40]
[p. 40]

23. Saus met Gember, hoe men die maaken zal.

Neemt sneedjes witte-brood die in de azyn geweekt zyn, zet die op het vuur; doet 'er rykelyk Gember, gestoote Kruidnagelen, en wat foely en kaneel by, en laat het kooken tot een gebonden saus, dog op het laast doet men 'er nog een weinigje azyn in.

24. Saus Robert, hoe men die maaken zal.

Neemt fyn gekapte uijen, laat die in de booter fruiten; neemt dan nog verjuis of goede wyn-azyn, mostert, gestoote kruidnagelen, Notemuscaat, Kaneel, witte peper en wat zout, doet dit 'er by en zet het te zaamen op het vuur te kooken, tot dat ze dik genoeg is, smaakt heerlyk by veelerhande zoorten van spyzen.

25. Sausen om by allerley koud gebraad te eeten, hoe men die maaken zal.

Neemt boom-oly, goede azyn, of verjuis, wat zout, peper en een goede lepel vol mostert; dit alles zeer wel vermengt zynde, zo roert 'er fyn gekurvene Chalotten door heen, zet alles op het vuur, en laat het eens braaf doorkooken.

26. Schapen-schouwder, hoe men die op een ongemeene wyze zeer lekker zal branden.

Neemt een Schapen-schouwder, steekt ze aan 't spit en legt ze voor een goed vuur te braaden, en bedruipt ze met wat azyn en booter: braad ze zo lang tot dat 'er het vet begint uit te komen: bekleed de bout dan met petercelie, daar eenige wat gekurve Chalotte onder doen; als de bout gaar is zo doet

[pagina 41]
[p. 41]

men 'er dit af. Zet dan varsche booter op 't vuur en doet 'er wat azyn by, en roert het zo lang dat het tot een gebonde saus word, en daar mede gegeeten, is lekker.

27. Speen-Varken, hoe men dat braaden zal. Zie 1ste Stuk Pag. 61. No. 43.

Doet gelyk men in het 1 stuk gezegt heeft; dog zo dra als men ziet dat 'er schuim op het vel komt, terwyl het varken voor 't vuur te braaden legt, zo moet men het aanstonds met een schoone doek afveegen. om het vel hart en knappende te maaken; en doet men dit niet zo word het taay: wryft het eer gy het Speen-Varken aan 't spit steekt, van binnen niet alleen met wat zout en peper, maar ook met wat gestoote saly; doet 'er dan van binnen een heele uijen met een groote klont booter in, sluit de buik wel toe, en braad hem dan gelyk gezegt is, dog druipt hem ter degen met die boter en de sjeu die 'er uitloopt.

Men kan het Speen-Varken ook vullen: neemt de Lever van 't Varken en wat spek, kapt dit ondermalkanderen; doet 'er dan Champignons, Kappers, wat fyn gesneede Chalotten of kleine uijen met saly of andere kruiden by, nevens wat zout, peper en kruidnagelen, zet dit te zamen wat in een pot, te fruiten, en doet dit in het Speenvarken; braad het dan gelyk gezegt is, en bedruipt het wel met goede booter; dog een Speen-Varken moet altoos heet gegeeten worden.

28.Varkens Karbonade, hoe men die braaden zal.

Neemt Varkens Karbonade, maar die niet te dun gehakt is, anders droogt ze te ligt uit; bestrooid ze

[pagina 42]
[p. 42]

met wat zout en peper; strooit dan wat zout op de plaat, en legt daar rykelyk geglomme vuur op, want de Varkens Karbonade moeten schielyk gebraden worden: braad ze daar over op de Rooster, dog men moet ze geduurig keeren, en niet te veel braaden: als ze gaar zyn drukt men 'er een Citroen over uit, dog men eet 'er geen saus toe, dewyl 'er genoeg sjeu uit zal loopen; ook moet men ze heet eeten, want door het verslaan worden ze droog, is puik.

29. Varkens-pootjes, hoe men die braaden zal.

Neemt gekookte Varkens-pootjes, splyt ze van een, en bestrooid ze van binnen met wat zout en peper, legt ze dan op de Rooster te braaden, en eet ze met een saus Robert, is puik.

30. Wilde Endvogels, hoe men die braaden zal.

Maakt uw Wilde Endvogels wel schoon, en doet 'er al het ingewand uit, gelyk men aan alle Rivier-Vogels moet doen, en steekt ze aan 't spit, want men lardeert ze nooit; als ze half gaar gebraden zyn, bekleed men ze met wat dun spek, en braad ze verder gaar; dog men moet ze eer wat te weinig dan te veel braaden; men eet dezelve met Citroen-appelen, of wat azyn, zout, en witte peper, is goed.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken