Vooys. Jaargang 35

[p. 4]

[Nummer 4]

Redactioneel

Hoe zou het zijn als Vooys een theaterproductie was? Terwijl de PR-redacteurs alle posters ophangen en de deuren openzetten, regelen abonneeservice en penningmeester achter de kassa de kaartverkoop. Het publiek stroomt de zaal in. Achter de schermen zwermen de eindredacteurs nog snel om de grime en het licht perfect te krijgen, terwijl de hoofdredacteur vanuit het regiehok alle redactieleden aanstuurt en het podium overziet. Voor deze editie, getiteld ‘Op de planken’, staat een variété aan auteurs in de coulissen te wachten om hun stukken aan u te presenteren.

De eerste bijdrage die op het programma staat, komt van historisch letterkundigen Sarah Adams en Kornee van der Haven. Aan de hand van een diepgravende analyse laten zij zien hoe het achttiende-eeuwse toneelstuk Kraspoekol sterke conflicterende ideologieën ten opzichte van kolonialisme herbergt, terwijl het destijds zodanig als anti-slavernij werd geïnterpreteerd dat er een rel ontstond. Door ook parallellen te trekken met een hedendaagse wervingscampagne van het Nederlandse ministerie van Defensie, tonen zij de tijdloosheid van zulke tweeledige representaties. In het eropvolgende artikel zet toneelhistorica Anna de Haas de publieksreceptie van achttiende-eeuws theater af tegen de latere erkenning die literatuurwetenschappers aan toneelstukken verlenen. Door te kijken naar de canonieke status van toneelstukken, zoals De doodelyke minnenyd van Willem van der Hoeven, weet zij een pleidooi te leveren voor een prominentere plek voor het oordeel van het publiek in letterkundig onderzoek naar theater.

Hiernaast is op het Vooys-podium het thema ‘eenheid’ (of in elk geval pogingen om dat na te streven) opvallend aanwezig: literatuurwetenschapper Astrid Van Weyenberg besteedt in haar artikel aandacht aan het Huis van de Europese geschiedenis, een museum waar een verhaal van eenheid en gedeelde historie centraal staat. Zij ontdekt echter dat dit verhaal tegelijkertijd erg weinig ruimte biedt voor het individu en diens ervaringen, waardoor het samenbrengende museum een weinig inclusief karakter krijgt, waarbij alternatieve verhalen het onderspit delven. Ook neerlandica Carmen Verhoeven onderzocht een bijzondere poging om zeer verschillende groepen bijeen te brengen. In haar bijdrage laat ze zien hoe rederijkerskamer De Peoene met een feestelijke wedstrijd probeerde om tijdens het Twaalfjarig Bestand de Zuidelijke en de Noordelijke rederijkerskamers verenigen, ondanks problematische ideologische verschillen. Een uitvoerige analyse van de bundel die uit deze wedstrijd voortvloeide laat zien hoe de deelnemers zich op een zeer beweeglijk spanningsveld van tweedracht en verzoening begaven.

[p. 5]

Voor het interview sprak de redactie met iemand die gewoon is zich in het theater te begeven. Theatermaker en auteur Rebekka de Wit vertelt onder andere over haar werk, zowel in het literaire veld als de toneelwereld, en over haar activisme, waar ze ook op De Correspondent over schrijft. Ze zoekt herkenning bij haar publiek door op andere manieren naar taal en betekenis te kijken. Zo'n zoektocht naar de connectie met het publiek wordt ook ondernomen in de ‘Nieuwe Buitelingen’, waar redacteur Niels Mulder tijdens het festival Nieuwe Types de Post-Truth fiction conference en een afwisselende afstudeervoorstelling bezocht.

De vaste rubrieken ‘Verstand van Zaken’ en ‘Stijlbreuk’ distantiëren zich van de theatrale titel en wel met een goede reden: ook de Vooys-redactie is het honderdjarig bestaan van De Stijl niet ontgaan. Literatuurwetenschapper Bram Ieven betoogt aan de hand van de poëzie van Theo Van Doesburg hoe de internationaal zeer invloedrijke beweging juist binnen de literatuurwetenschap (nog) te weinig aandacht gekregen heeft. Daarnaast componeerde dichter en hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde Geert Buelens een poëtisch tweeluik waarin hij met alle macht breekt met de regels van De Stijl. De ‘Stijlbreuk’ is hiervoor speciaal eenmalig omgedoopt tot ‘De Stijl-breuk’.

Verder passeren nog verschillende bijdragen de revue: zo breekt Xavier Roelens een lans voor het oeuvre van Johan Joos, zoekt schrijfster Marleen van Wesel naar poëzie op bestelbusjes en Finse menukaarten, en laten in vier recensies Ton Naaijkens, Brecht Deseure, Riet Schenkeveld-van der Dussen en Bram Lambrecht hun lezing van recent verschenen publicaties zien.

Al met al wordt het een uitbundige voorstelling die u zal meeslepen, boeien en vasthouden tot de laatste letter. Vergeet ook niet tijdens een zelfgekozen pauze een drankje te halen in de ‘voyer’. Zit u er al klaar voor? Het zaallicht wordt gedimd, de gordijnen schuiven open, het publiek wordt langzaam stil, en met het omslaan van deze pagina is de Vooys-voorstelling begonnen.