Yang. Jaargang 10
(1974)– [tijdschrift] Yang– Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 88]
| |
DE KEYSER, ELIAS, LUCASSEN, RAVEEL. ZELFPORTRETTEN IN DE KELDERGANGEN VAN HET KASTEEL TE BEERVELDE
| |
[pagina 89]
| |
IBEERVELDE: zijn kasteel, zijn aardbeien,
zijn pastoor, zijn dorpsschool, zijn voetbalplein,
zijn graaf, zijn herbergen vooral
waarin de pilsjes klinken
helder als een zeeberg,
zijn oude jonge dochters in de zomeravond-
val,
of het verkalkte wit van muren langs de weg
waarop de kleur van woorden: VISA SET
ANKERS KOFFIE RIZZLA GOODRICH ZWARTE KAT
PERSIL LAMOT
Beervelde, Machelen, Astene, Oostende,
Amsterdam,
en wat er hier verandert
tussen Beervelde en Machelen
tussen Machelen en Beervelde:
dezelfde dagen, het reizen van een wereld
een levensgrote wereld
die beleefd kan worden
binnen de perken van een tuin
met oa.
een betonmuur
waarvan de horizontale strepen
t.o.v. de vertikale palen
de natuur zo prikkelbaar
maken,
dat men erin verheldert
als in de schilderijen
te Beervelde bij Gent.
| |
[pagina 90]
| |
2‘I am very happy to
see, that grass is
green’ zei willem de
kooning, een nederlander
die in amerika
zeer grote doeken
schildert,
want groen is groen
en wat het oog noteert
is geen inwendige verblinding,
geen gezichtsbedrog,
geen poëzie met franse wijntjes,
maar een koele, verhelderende vaststelling
bvb.: het groen van de tuinen
rondom het kasteel te Beervelde
(geconcentreerde tuinen
waarin een klaar machientje
graast als langs een
autostrade)
dit groen wordt gesneden, ververst,
dit groen wordt in geledingen gelegd,
dit groen duwt men in perken of men laat het
los tot waar de blik het draagt,
zoals raveel het in de keldergangen
lokt,
via zijn hand
via zijn oog
via zijn spiegels
via zijn valstrikken van gras
waarin men onbedaarlijk trapt
als in een trompe-l'oeil
zo denkt raveel:
de werkelijkheid heeft vele scherpe kanten,
van wat ons realistisch netvlies treft
is hier aanwezigheid
de slagschaduw ervan
of de ontdubbeling
zie: deuren zijn nooduitgangen
voor wie met zijn kop tegen de muur wenst te lopen
of deuren worden in de schilderingen
net ook echt
zodat deuren op deuren lijken
en op niets anders
| |
[pagina 91]
| |
en wat onmogelijk is:
de werkelijkheid verlengt de muren
in haar natuurgetrouw gebeuren
wijl ruimte zichtbaar wordt betrapt
binnen haar zichtbaarheid
leven beweegt
en wat men meestal als reëel ervaart
is een fotogeniek portret
in de bloempjes gezet
maar geen leven, waarin verandering
doorheen de dingen trilt in kleur en licht
zoals raveel het fel aanwezig
stelt, verblindend in zijn
wit,
zoals een man in een landschap
geen tafereel ingaat dat eindigt
in zijn perspectief,
maar ruimtelijk wordt bepaald
door ergens nog een vierkant
dat de zinnen raakt
kijk hoe de keyser
als een bezige bewoner
of als een verhuizer
wat nog aan diepte
rest
met kleur verpakt;
hoe hij al schilderend
betrekt wat rondom
hem geschiedt: een
tuinslangetje als ledepop
treedt nader in het oog
als in een camera
een koele klaarte
wolkjes en landschapjes
door lucassen gerieflijk
uitgeknipt voor de trage
toerist die zich
in tafereeltjes opsluit
en verlustigt,
met eendjes uit het beeld-
verhaal
doorzichtig in een kubus-
net gevangen en met
een beetje sex: matisse
uit het uitstalraam
| |
[pagina 92]
| |
wijl vrolijk gefrustreerde en nadien gedecoreerde
Ventjes het terrein divers
bevolken
en elias met een
schilderachtig naakt
in rozig vlees gehuld
zijn badkamertje kleurt
elkeen is ergens
tastbaar en anders
en tegelijkertijd,
waar in dit landschap een betonmu ur
haar betekenis bepaalt, zijn het
gras en aarde,
klinkt in scherpe lijnen
ruimte rondom,
of gluipt een katje heimelijk in
het oog, een vervaarlijke plek
op het middaguur.
In het elektrisch licht van
het Lam: een houterig duifje (mechanisch afgewerkt
en met de hand geverfd) dat de
Geest verbeeldt.
Daaronder het compact geheel
van groen en blauw en zwart,
Van Eyck indachtig,
geen groet in de verte
maar dichtbij: een feller veld,
waarbij de mannen van raveel
binnen dit tijdperk staan
als op het voetbalplein
te machelen a/leie,
of verderop de weg inslaan
tussen het gras en de palen
tussen het vierkant en het
maartse licht.
ROLAND JOORIS | |
[pagina 93]
| |
FRAGMENT VAN DE KELDERGANGEN VAN HET KASTEEL TE BEERVELDE
| |
[pagina 94]
| |
RAOUL DE KEYSER
|
|