Yang. Jaargang 13

[p. 69]

Paul de Wispelaere in kort bestek een citatenportret
Gerd de Ley

Wat is het individu? Niets en alles. Niets in een reusachtige machinerie, die zonder het individuele brein niet eens zou bestaan. Alles in het concrete leven, dat zich een tijd lang vastklampt aan een glimlach en een droom, en dan weer in het niet verdwijnt. Een dag op het land

Samen met het eten lost ook de moraal in het maagzuur op.

id.

Nooit is de menselijke geschiedenis ontkomen aan de paradox dat concrete vormen van vrijheid slechts bestaan binnen een bepaald systeem, dat als systeem het principe van de vrijheid opheft.

id.

Amerika: natie van Indianen- en negerverdelgers, die zelfs als zij gaan pissen een revolver menen te trekken.

id.

Het is goed dat je mekaar eens ten prooi aan ontmoediging en angst en wanhoop ziet, en dat je mekaar als eens op de wc ziet zitten.

id.

Lezen verbindt je niet, het confronteert je, in je eigen situatie, met teksten die, vanuit vele andere situaties, uit alle hoeken op je afkomen, en via die teksten con-

[p. 70]

fronteert het je in laatste instantie met jezelf. Het scheidt, het isoleert, het laat je achter met jezelf. Het roept vragen op maar geeft geen antwoord.

id.

De mens sterft aan de hartstocht die hem doet leven.

id.

De geschiedenis blijft voortbestaan dank zij, altijd opnieuw, iedere hartstochtelijke, kwetsbare verliefdheid.

id.

De gemiddelde Vlaming vindt de gemiddelde Hollander belachelijk, om de eenvoudige reden dat die gemiddelde Hollander geen gemiddelde Vlaming is. Een Vlaming bekijkt Nederland

Hoe bespottelijker de ander, hoe deugdzamer men zelf is.

id.

De gemiddelde Vlaming heeft bijvoorbeeld geen respect voor verkeersborden. En de slordigheid waarmee de overheid van haar kant met die borden omspringt, spruit ongetwijfeld voort uit dezelfde mentaliteit, die er op haar beurt door bevorderd wordt.

id.

Iedere Vlaamse autoweg loopt dwars door een wilde optocht van overbodige, achterhaalde, onheilspellende, zinloos dreigende, roestende, elkaar tegensprekende tekens, die terecht door geen enkele autobestuurder nog een blik waardig worden geacht.

id.

De Vlaming is een zorgeloze, opgewekte en sluwe overtreder van wetten, maar voor de vleesgeworden vertegenwoordigers ervan koestert hij een heilig gezag.

id.

[p. 71]

De Vlaming relativeert omdat hij alles toelaat, omdat hij vindt dat iedereen gelijk heeft.

De Hollander relativeert omdat hij alleen zijn eigen mening toelaat en vindt dat hij altijd gelijk heeft.

id.

Wie zich niet daadwerkelijk tegen het bestaande systeem verzet is er automatisch een handlanger van; de passieve dromer dient het systeem waartoe hij feitelijk behoort.

id.

De geest van een volk spreekt onmiskenbaar uit zijn seksuele terminologie; bestaan er plompere woorden dan (het Nederlandse) lul en kut? Vergelijk ze maar met de in Vlaanderen gebruikelijke fluit en pruim: daar spreekt tenminste speelsheid en genot uit...

id.

Dat het vlees zwak is, is voor velen een gelukkig alibi.

id.

Een uier op roestvrije metalen poten: aldus verschijnt ongetwijfeld de koe van de toekomst in de stoutste dromen van de Hollandse boer.

id.

Als je op school gewoon doet, val je meteen op. Daaruit blijkt duidelijk genoeg hoe belabberd de situatie is in ons onderwijs.

Omtrent PdW, Fernand Auwera in Mimo, 17.2.1974

Men zegt: dat huis is van mij en trots wandelt men in alle vertrekken rond en wijst op de meubelen, de lopers, de schilderijen, en ademt de lucht in die van een bijzondere scheikundige samenstelling is. Maar zou men niet beter zeggen: ik ben van dit huis? Een eiland worden²

[p. 72]

Onzeker zijn is de kans koesteren om nieuw te worden.

De onzekerheid is een prisma waarin het licht breekt.

id.

Je hele leven door hou je dingen in bewaring, alle holten van de herinnering stop je ermee vol tot je sterft en dan drogen de holten uit, en dan, en dan?

id.

Ik geloof niet in de werkelijkheid omdat ik er niet mee kan leven.

id.

Een vrouw die in iemand gelooft is ontzettend

moedig en roekeloos.

id.

Niets is zo vreselijk als de aanhankelijkheid van iemand die je niet liefhebt.

id.

Ik zal voortgaan met schrijven. En waarom doe ik het, niet om geld te verdienen, niet om carriere te maken, niet om een vrouw te veroveren, niet om een God te dienen, om geen enkele reden die een verstandig man aanvaardt, en toch doe ik het uit dezelfde noodzaak waarom ik hier tig in deze bedwelmende eel, gonzend van stemmingen.

Mijn levende schaduw

Op iedere foto ben ik zoals de anderen mij wilden zien.

id.

Ik wanhoop aan de waarheid van het verhaal dat het leven herschept, zoals dat heet, want dat is slechts een van de formules waarmee de schoolboeken volstaan; het verhaal bezit een andere, eigen waarheid, de

[p. 73]

blinde en doofstomme waarheid van het geschreven woord op papier.

id.

De vreugde is een vlinder,

de droefheid een ineengedoken tijger.

id.

Een roman bestaat slechts als concreet, autonoom en ondeelbaar werkstuk, waarin een bepaalde verhaalsinhoud slechts in en door een bepaalde schrijftechniek verwezenlijkt zit en het is de taak van de kritiek die gecreeerde eenheid in haar essentie te vatten.

Facettenoog

In een zich snel ontvoogdende maatschappij als de onze blijven de grote ballonwoorden en nevelbegrippen als ‘menselijke waardigheid’ en ‘sociale orde’ de verantwoordelijken blind houden voor de zeer reële en acute seksuele noden.

id.

De deftige buurman, gevangen binnen de perken van zijn eigen ‘veiligheid’ deinst ervoor terug de eerlijke consequenties te trekken uit de veranderde wereld zoals hij die in zijn kinderen meemaakt: hen vrij laten scharrelen, jawel, maar hun voorzorgen leren nemen: neen!

id.

Is de toverformule liefde niet even chimerisch als al de rest?

id.