Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Roman van Heinric en Margriete van Limborch (1951)

Informatie terzijde

Titelpagina van Roman van Heinric en Margriete van Limborch
Afbeelding van Roman van Heinric en Margriete van LimborchToon afbeelding van titelpagina van Roman van Heinric en Margriete van Limborch

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (3.64 MB)

Scans (28.63 MB)

ebook (4.60 MB)

XML (1.35 MB)

tekstbestand






Editeur

Th. Meesters



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
ridderroman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Roman van Heinric en Margriete van Limborch

(1951)–Hein van Aken–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

[Boek V]

 
DIe werelt die grone steit,
 
Die rose die us/den boümen geit,
 
Die boume die gecleit stoin
 
En duent mich nyet dit dichten ain-goin
5[regelnummer]
Tzu machen, en dede eyne,
 
Die mijn hertze hait alleyn
 
Mit hoere doegt al verwonnen.
 
Id en is man onder der sonnen,
 
Plege he yet tzu wandelen mede
10[regelnummer]
Ende sege wael hoere gerachticheide,
 
He müest hoer [sijn] natüerlich vrijent.
 
Sy haet des jhegen mich verdient,
 
Dat ich sij mynne vur al dat leeft
 
Off dat die werelt bennen heeft.
15[regelnummer]
Des mües sij Got, der gude,
 
Ewelich nemen en sijne hüede,
 
Ende sijn moder, unse Vrouwe,Ga naar margenoot+
 
Want mijn hertze is hoem getroüwe.
 
 
 
Evax, de nü henen vert
20[regelnummer]
So he meyste mach tzu Vranckerich wert,
 
Quam so lange tzijt gevaren,
 
Dat he quam tzu Orlens tzworen.
 
Doe vroegede he umb Echites sere.
 
Ende man berichde den here,
25[regelnummer]
Dat he mit den coninc were
 
Vur Cessoen offenboir,
 
Tzu orlogen de greve Robrecht,
 
Ende wale mit guden rechte.
 
‘Mer wilt yr, here, verdienen guet,
30[regelnummer]
So roede ich uch, dat yr düet.
 
So vart tzu Schamps, ridder wijs,
 
Tusschen hie ind Parijs.
 
Dar haven die lant-lude noet,
 
Want dar lijt eyn kudde groet
35[regelnummer]
Van rouveren, die hon degelich
 
Nemen wat sij haven op ertrich.
 
Vart dar ind siet hon hoüftman.
 
Dar mogt yr wael wynnen ain.
 
Sij havent den coninc decke doin wetten.
40[regelnummer]
Mer he hait die stat besetten
 
Ende haet dar tze doin so vele,
 
Dat he en erst noch en spele
 
Niet en kan gestoin in staden,
 
Want he is noch dar verladen.
45[regelnummer]
Der greve is harde wael-geboren,
 
Ende leyt up des conincs toeren
 
Sijne portzen offen stoin.
 
Noch en wolde he si nye tzu gedoen
 
Dor alle des conincs herre.
50[regelnummer]
Datz Vranckerich eyne kranke mere.
 
Her-up sijnt die roü[v]er kone.
 
Ich rijede uch here, stonde id uch tzu doin,
 
Dat ir den luden stont in staden
 
Die die roüver sere verladen.’
 
Ga naar margenoot+HEr Evax dacht en sijnen müyt:
 
‘Ich wene, mich is noch also guet
 
Dat ich bestoin die roüveren.
 
Queme ich sus in dat herre gevaren
 
Ungeproift ind ungestreden,
60[regelnummer]
Wie mocht ich mich vür manlich-h[u]eden
 
Betroüwen, ich en hedde geproift zu voeren?’
 
Orloff nam der ridder verkoren
 
Ende vuer recht tzu Parijs wert.
 
So lange vuer he sijne vart,
65[regelnummer]
Dat he quam en eynre milen by
 
Tzu Schamps, der ridder vrij.
 
Due woende he dar-yn mit vreden rijden.
 
Mit-deme quomen [die] van besijden
 
Yre vier gereden depperlich
70[regelnummer]
Ende rijeffen vromelich:
 
‘Beyt, her ridder, wer willen uch sprechen.
 
En beyt ir nyet, ir wert dor-st[h]echen.’
 
Her Evax, de dat verstonde,
 
Dacht tzu hantz en sijnen müyt:
75[regelnummer]
‘Dit sijn gesellen der rouveren,
 
Die sich hie balden mit partijen.’
 
Due quomen sij tzu hoem alle vier.
 
Due sade der eyn schiere:
 
‘Siet ir ridder, off siet ir knecht?
80[regelnummer]
Des wille ich dat ir mich bericht.
 
Mer geeft ons tzeirst zer vart
 
Ure wopen inde ure pert,
 
Ende dan sait unss, we ir sijt.’
 
Evax antwerde tzu derre tzijt:
85[regelnummer]
‘War-aff sal icht uch müysse geven?
 
Ist hie van rechte geschreven,
 
Off wilt irt mich mit gewalt nemen?
 
Id sal eir hondert-werff bedemen,
 
.E. ich uch eyne slee sal geven.
90[regelnummer]
Ir haet hie me volcks verdreven.
 
Dat sal tzu uren schaden wesen.’
 
Die rouver saden mit-desen:
 
‘Sloint wir doeut den glottoen,
 
He müys nü sijn ende doin.’Ga naar margenoot+
95[regelnummer]
Due gingen sij hoem alle ain,
 
Ende he werde sich mit sloin
 
So krechtlich, dat wonder was
 
Dat eynich sijns sloens genas.
 
Den eynen sluych he zer doet.
100[regelnummer]
Die ander deden eme pijne groet.
 
Doch sluych he den anderen dat swert
 
Boven up dat houft, dat yn-vert
 
Bijs den kenne, e id widder-stonde.
 
Dat swert was enxtligen guet.
105[regelnummer]
Den derden sluich he aff den arm
 
Ende den vierden also werm
 
Sluich he aff sijn houft.
 
Dese haven genüich gerouft.
 
Der-gen de den arm verloes,
110[regelnummer]
Dorch alle den schade den he koes,
 
So voer he noch gesellen hoelen
 
Ende bracht er en kurter talen
 
viij gewopent harde wel.
 
Nu hait Evax cleyn spel,
115[regelnummer]
Want sweirlichen gijngen sij hoem ain
 
Ende begonsten so sere tzu sloin,
 
Dat Gode mocht ontfarmen.
 
Mer he werde sich mit [den] armen
 
So vromelich inde mit kracht,
120[regelnummer]
Dat he gerade hadde die Eycht
 
Gemenret bijs tzu drijen.
 
Ich wene, nye en was gesien
 
Dat eyn ridder alleyn vocht
 
Mit so groeser over-kracht.
125[regelnummer]
Die ander gingen hoem tzu,
 
Mer die tzweyn sluych he due
 
Dat sij ligen bleven doet.
 
Der derde hadde den anxt groet
 
Ende woende hoem untflien,
130[regelnummer]
Mer en mocht hoem nyet geschien.
 
Mer he was hoem al/tze snell,
[pagina 56]
[p. 56]
 
Ga naar margenoot+Ende erhoelde den rouver fel,
 
Ende wolden ouch sloin tzer doet,
 
Mer dat he die hende boet.
135[regelnummer]
Ende sade: ‘He[r] ridder, haet mijns genoede,
 
So mogt yr schuwen uren schade,
 
Want unser gesellen is noch hondert.
 
Ich wene, ucht sere wondert.
 
Ende ich ben honre alre here.
140[regelnummer]
Laest mich mijn lijff, uch blyft üre ere
 
Ende so sal ich besseren mich
 
Ende mijne geselschap al dar-by,
 
Ende so is uch groese ere geschiet,
 
Dat yr bedwongen hait, dat nyet
145[regelnummer]
Der coninc van Vranckerich en konde
 
Bedwingen tzu geynre stonde.’
 
 
 
Evax dachte en sijnen muyt:
 
‘En-trouwen, mich is harde guet,
 
Dat ich hoere nä sijnen roet.
150[regelnummer]
Doede ich en, dat were mich quoet
 
Ende hedde ich schade hie-en-boven.’
 
Due dede he hoem sijnen seede verloven
 
Ende deden komen tzu Schamps bynnen.
 
Ende e sij dar komen woren,
155[regelnummer]
Was die nüwe-mere vor-gevaren,
 
Dat dar queme eyn ridder wal-gedoin,
 
De Thabothen brecht gevoen,
 
Den meister van den rouveren.
 
De dat folck hedde due sien geberen,
160[regelnummer]
Id sulde eme wonderen al sijn leven.
 
Der ridder was harde wael ontfoen
 
Ende Thaboth, al was he gevoen.
 
Due ontboet Thaboth sijne lude
 
Ende al-gader sijn gesinde,
165[regelnummer]
Dat sij quemen tzu Schamps bynnen.
 
Sij mochten dar wale komen mit mennen,
 
Want sij solden pays maken,
 
Up alsulge gedoinde saken
 
Dat sij numme rouven en soudenGa naar margenoot+
170[regelnummer]
Up der sträissen noch en den walden.
 
Due der bode tzu hon quam,
 
Worens sij is alle gram.
 
Doch müysten sij id doin in quomen,
 
Ende versworen honne seeden tzu/samen
175[regelnummer]
Ende hielden vort gesteden vrede.
 
Nu hoirt wat Evax dede.
 
He nam orloff ind vuer vort
 
Tzu Parijs en die portz,
 
Dar he die nacht en lach.
180[regelnummer]
Des morgens, due id was dach,
 
Stont up der ridder unverveirt
 
Ende vüer zu Sessoen wart.
 
Des nachtz lach he tzu Levenganc,
 
Dar he gude herberge vant,
185[regelnummer]
Ende dar man hoem dede verston,
 
Dat Echites were gevoen
 
Des anderen dachs dar tzu voeren,
 
Des der coninc had tzoeren
 
Ende hielt allet gewopent vür die stat.
190[regelnummer]
Nochtan en slossen sij [sij nyet] umb dat
 
Hon portzen eyn kijt nyet,
 
Wat hers man den coninc haven sijet.
 
Als Evax dat vernam,
 
Wart he unser-mäissen gram,
195[regelnummer]
Ende swoer bi der guder Sijnt Soffijen,
 
He sal Echites van Ermenien
 
Widder haven off sterven.
 
‘Sus en mach ichs nyet derven.’
 
 
 
DEs anderen dachs, due he den dach
200[regelnummer]
Schone boeren sach,
 
Stont up Evax der schone
 
Ende beval sich Gode van den trone
 
Ende reyt bijs int her
 
Dat aller hielt ind die gerre,
205[regelnummer]
Mer en dorst nyman tzer portzen rijden.
 
Evax sach zu den tzijden
 
Die portzen alle offen stoin
 
Ende mengen man wael-gedoin
 
Ga naar margenoot+Bennen en die portze hoüden,
210[regelnummer]
Die sich sere werren sulden
 
Weirt dat man sij bestonde.
 
Ende Evax der guede
 
Reyt durch dat her tzer/portzen,
 
Als eyn de harde sere begert
215[regelnummer]
Tzu strijden op die van bynnen.
 
Got de lays hoem noch dar-aff gewennen
 
Gelucke, prijs ind ere,
 
Des gonne eme Got unss Here.
 
He ginc eynen sworen strijt beginnen,
220[regelnummer]
Mer sere werde sich die van bynnen
 
Ende Evax streit vromelich,
 
So-dat der koninc van Vranckerich
 
Sade, dat Sijn Jorijs were
 
Off Sint Maueritcius offenboir,
225[regelnummer]
Want he en kant des rijdders nyet.
 
Mit-deme hoem tzu hulpen quomen
 
Die ridder van büeten die id vernomen,
 
Ende dar-tzu mennich burgers [.......].
 
Der greve van Vyrmedoes,
230[regelnummer]
De he[r] Herbrecht hiesch,
 
He tzornt sich sere dat he nyet
 
Die Franzosen en mach achterdoin.
 
He was bruder des greven van Sassoen,
 
Ende vuer up Evax sloin,
235[regelnummer]
De en untfinck harde soen
 
Usser-mäyssen blidelich,
 
Want he docht hoem orberlich ind rijke,
 
Ende dacht: mocht he desen gevoen,
 
Echites sulde wale untgoin.
240[regelnummer]
Des reyt he hoem sweirlichen tzu.
 
Die Frantzoesen dreven due
 
Bynnen müers die van bynnen
 
Dar man sij quolich mochte wynnen.
 
Der greve van Vermedoes was erre,
245[regelnummer]
Dat he der portzen worden was so verre,
 
Ende woende wael dar-yn vlien,Ga naar margenoot+
 
Mer Evax untmoede under-deme
 
Ende gegreipen en/den breidel due.
 
Die Frantzoesen quomen tzu,
250[regelnummer]
Die en hoem holpen vaste halden.
 
By Evax so ervreuweden
 
Alle die Franzosen weder.
 
Die portzen worpen sij alle dar neder,
 
Up-dat man sij nyet vast in sloet.
255[regelnummer]
Nu was büsen blijtschaff groes
 
Van bonnen wael ergoenden strijde
 
Ende bynnen drove up die ander sijde.
 
 
 
HEr Evax, der ridder kone,
 
Was int her mit sijnen/greve
260[regelnummer]
Ende mit hoem den gevangen greve.
 
He en wist, woe stoin ave,
 
Noch war sijn pert doin.
 
He en had noch loege noch pauwelioen.
 
Mer der coninc deden haelen
265[regelnummer]
Ende gruyt yn mit hoescher talen.
 
Due vüre he tze coninc recht,
 
He en der greve Herbrecht.
 
Due der vremde ridder quam
 
Ende dat eyrste dat yn der coninc vernam,
270[regelnummer]
Untfinc he yn harde blydelich
 
Ind ouch den greve rijch.
 
Due dede man die täyffellen spreiden.
 
Doe wart gedient van allen sachen
 
Genüich ind tzu punten wale.
275[regelnummer]
Over essen sade dese tzale
 
Evax, de by den coninc sat,
 
So dede des greven bruder van der stat,
 
Dat was Evax tzu eren gedoin.
 
‘Here’, sade he, ‘wolde ir ain-goin
280[regelnummer]
Mijnen raet, ich wene wale
 
Dat unss guet were al-tzu-moel.
 
Die van der stat haven gevoen
 
Eynen ridder wael-gedoen
[pagina 57]
[p. 57]
 
Ga naar margenoot+Ende is des greven son van Athenen,
285[regelnummer]
Ende van danne kome ich ouch henen.
 
Wolt yr en unss, here, wesselen layssen
 
Den greve umb hoem, mere baeten
 
Solde wir haven dar ave
 
Dan wir sulden van den greve.
290[regelnummer]
Want he is usser-mäisse vrome,
 
Ende hoem ist dat ich sueken kome.’
 
Der koninc sade: ‘By Gode, here,
 
Dat begerre ich harde sere,
 
Dat wir den ridder mochten krijgen,
295[regelnummer]
Want he kan strijden ind wygen
 
gelijch eynen ridder koene,
 
He is van also vromen doen.’
 
Due sanden sij eynen en die stat,
 
De den greve sade dat,
300[regelnummer]
Off he widder wolde geven
 
Den ridder, de gevoen is bleven,
 
Sij sulden hoem den greve widder-senden.
 
Man solde nyet eynen blider vinden
 
Dan der greve van Sessoen was,
305[regelnummer]
Ende sande en-weych, als ich las,
 
Echites in des konincs her.
 
Evax, de hadde grosen ger
 
Tzu sprechen sijnen here,
 
Lieff usser-mäissen sere
310[regelnummer]
Jhegen Echites dar he en vant.
 
En due en sach der ridder valeiant,
 
Hiesch he en wille-komen wesen.
 
Ende die nüwe-mere quam mit-diesen,
 
Dat Evax, der stoütze, hed irslagen
315[regelnummer]
Die rouver die op Schamps loegen,
 
Ende dar were paysch zu den tzijde.
 
Des was der koninc harde blijde,
 
So was der stoutze Echites mede.
 
Ende der koninc he dede
320[regelnummer]
Den greve Herbrecht mit eren
 
In die stat widder-keren,Ga naar margenoot+
 
Des sij bennen blijde woren.
 
Buyssen en was ouch moderbären,
 
Sij en prijsden den vremden here,
325[regelnummer]
Ende man dede eme groess ere.
 
Sus bleyff he ligen dar
 
Voer Sassoen, datz woir,
 
Wenich me dan tzweyn dage.
 
Evax nam[t] en overdrage
330[regelnummer]
[Ende] sade: ‘Here, wer ligen hier
 
Ledich, ind mennich ridder fier,
 
Dat wir wael besseren mochten,
 
Weirt sache dat wir [die stat] suchten.’
 
Echitess sade: ‘Wie mochte dat sijn?
335[regelnummer]
Sij en haven porte noch portzkijn,
 
Sij en steyt geslossen vast,
 
Ende wir konden hon cleynen last.’
 
‘Al wat dan lieve here?
 
Wir sullen sij sick doin untsien sere.
340[regelnummer]
Neme wir speck inde smoüt,
 
Stroe ind druge houtz,
 
Ende machen vür die portz eyn vüere,
 
Dat groes sij ind ungehüre,
 
Ende bernen wir die eyn portze aff,
345[regelnummer]
He sals sich tzu me untsien der greve.
 
Die ander portz sulle wir tzen tzijde
 
Stormen in die ander sijde
 
Ende sullen sij dar unledich maken.’
 
Echitess sade: ‘Dese sachen,
350[regelnummer]
Her Evax, dunckt mich guet.’
 
Des morgens, due der dach up-stonde,
 
So hadde Echites doin bereiden
 
Sonder eynich langer beyden
 
Ende ouch sonder des konincs wessen,
355[regelnummer]
Dat her Evax hadde geheissen.
 
Ende Evax dede id vür die portze vueren
 
Ende sat id al en aventüren,
 
Ende vuer up die ander sijde
 
Ga naar margenoot+En bestonde die portzer mit stride.
 
 
360[regelnummer]
Due die van der stat vernomen,
 
Dat die Franzoesen quomen
 
Hoen portzen stormen,
 
Mit up-untlochenen banyeren
 
Reden sy uss hon tzu gemoede.
365[regelnummer]
Dat untmoeden was unsüete.
 
Dar was gestreden harde sere.
 
Mer Echites, der here,
 
De streyt so over-vromelich,
 
Dat der koninc van Vranckerich
370[regelnummer]
Sade, dat der ridder hier
 
Me dede dan Rulant ind Olyvier
 
Ye en yren leven doeden.
 
Die van bynnen woren verladen
 
En-troüwen mit hon tzu sere.
375[regelnummer]
Ende her Evax, der here,
 
De up die ander sijde die portz ain-stack,
 
Dat was den porteneiren ongemack.
 
Ende due sij was verbrant all,
 
Hadden sij me ungeval,
380[regelnummer]
Want her Evax reyt dar dor
 
Ende bestreyt sij van achten ind van voere.
 
Die Franzoesen hadden bestoin.
 
He rijep: ‘Id is mit hon gedoin.
 
Wert uch, edel Franzosen, well.’
385[regelnummer]
Her Evax was hon zu fell,
 
Den porteneren, als id hon wael scheyn.
 
He sluych up hon al en eyn.
 
Ende due Echites wiste dat,
 
Dat her Evax was in die stat,
390[regelnummer]
Was he is usser-mäyssen blijde,
 
Ende reyt ind[e] portze mit nyde
 
Ende sluych den greve Herbrecht
 
Op dat houfft mit Minninck zu recht,
 
Dat id tzen scholderen uss woet.
395[regelnummer]
Due sprach der ridder guet:
 
‘Her greve, gevet up die stat,
 
Ende strijdens, mich dunckt dat.’Ga naar margenoot+
 
Die Frantzosen, [die id] sägen tzu,
 
Reeden bynnen alle due.
400[regelnummer]
Echites schoffierde die stat sere.
 
Mer Evax, der here,
 
Streit boven gelouve wel.
 
He was den portzeren al/tze fel,
 
Want als sij woenden tzu huyss wart vlien,
405[regelnummer]
So ontmoden sij dien,
 
De sij vromelich widder-schoet,
 
Want wat quam en sijn gemüde
 
Müysten eme eyn let tzen mensten laissen.
 
Due woende en eynre ander sträissen
410[regelnummer]
Der greve van Sessoen untflien.
 
Mer id en mocht hoem nyet geschien.
 
Her Evax was hoem by,
 
Ende sade: ‘Her greve, gelouvetz my,
 
Ir müyst mijn gevangen wesen.’
415[regelnummer]
Der greve sade mit-desen:
 
‘Here, dat wille ich gerne sijn.
 
Sijt en die helpe mijn.’
 
Evax sade: ‘Gerne.’ Due vuert hi
 
Mit hoem uss den greve vrij
420[regelnummer]
Ter porten, die Echites wan,
 
Ende Echites, der edel man,
 
Vuer mit kracht dorch die stat.
 
Die porte[ne]neir woren al mat.
 
He dede stechen up der ure
425[regelnummer]
Des konincs banier up die müre.
 
Dat eirste dat dit der koninc sach,
 
Riep he lude wat he mocht:
 
‘Die stat is gewonnen mijn.
 
gebenedijt müyssen sij sijn,
430[regelnummer]
Die sij sonder mijnen wessen wonnen.’
 
Mit-deme quam eyn knecht geronnen
 
Tzu den coninc in sade: ‘Here,
 
Uch hait Echites gedoin groes ere.
 
He hait uch gewonnen die stat.
[pagina 58]
[p. 58]
 
Ga naar margenoot+In sijn ridder, ich sain uch dat,
 
He brinckt uch [den] greve gevoen.
 
Dit orloch is wael irgoin.’
 
Due diss sijn boetschaff hadde gedoen,
 
Quam Evax gereden soen
440[regelnummer]
Tzu Echites, de komen was,
 
Ende sade: ‘Here, gelouvet mich des,
 
Hie is der greve van Sessoen.
 
Wat wilt ir mit hoem doen?’
 
Echites sade: ‘Ich wille, wy
445[regelnummer]
Lieveren den coninc vrij.’
 
Evax sade tzer guder uren:
 
‘Ich wilt ouch mede aventuren.’
 
Due rede sij tze coninc wert,
 
De sij harde sere begert,
450[regelnummer]
Ende presentierden hoem den greve,
 
Dar he harde vro was ave.
 
Due dede der coninc die stat besetten
 
Ende vuer en-weich sonder letten
 
Tzu Loüwen wart, ind vuer ave,
455[regelnummer]
Ind vuerde mit hoem den greve.
 
 
 
Lodewijch, der coninc loevesam,
 
Due he widder tzu Louwen quam,
 
Untfinck he die ridder eirlich,
 
Die hadden gesüvert sijn Vranckrijch
460[regelnummer]
Van rouvers ind van quodijen.
 
Sij suverden hoem al Normedijen,
 
Virmedoes ind Spangen mede,
 
In menche rijchliche stede.
 
Dar-umb dede hon der coninc groes ere.
465[regelnummer]
Dar-umb pijnden sij sich zu me
 
Tzu dienen armen ind rijchen,
 
Dat man nyet en konde gelichen
 
Van doegden geyn ridder hon.
 
Sij en stonden nä geyn gewen,
470[regelnummer]
Mer noe prijs ind ere tzu untfoin.
 
Des begonste hon prijs tzu goin
 
Alle die werelt doer.Ga naar margenoot+
 
Man had genüich tzu sagen tzer koere
 
Van hon ind van honnen geschien.
475[regelnummer]
Alle die werelt gerde sij tzu sijen.
 
Sus sijn die ridder en Vranckerich
 
Mit deme coninc Lodewich,
 
De honre mit eren plach.
 
Eyns up eynen kersnacht
480[regelnummer]
Quam eyn yraüt in[d] des conincs hove
 
Voer die heren al-tzu-moel,
 
Rijeff eynen torney guet,
 
Dar id mennich mynsche verstonde,
 
Tusschen Collen ind Bonne.
485[regelnummer]
Die Grixschen, die gerne ere wonnen,
 
Woerens usser-mäissen blyde,
 
Ende vroegden umb den weich tzu den tzijde.
 
Man vroegde hon, off sij dar wesen wolden,
 
Dat sij hennen rijden sulden
490[regelnummer]
Dorch van Lymborch des hertzogen lant.
 
Due dacht Echites al-tzu-hantz:
 
Dat is jonffrouwen Magrieten vader.
 
Due ertalt he Evax al-gader,
 
Wie he in den walt had vernomen,
495[regelnummer]
Ende wie he den kinde tzu hulpen komen
 
Was, dat hoers bruder was.
 
Her Evax was vro des,
 
Dat sij was van sulgen hogen luden.
 
Mit-deme sij sich bereiden,
500[regelnummer]
Dat sij wolden tzen torney varen.
 
Der coninc lieverde hon tzworen
 
Orss, perde, geltz genüich,
 
Dat wael was hon gevoech,
 
Ende sij gingen ridder onthalden
505[regelnummer]
Ende gewopenden, die mit wolden.
 
Due reden sij tzu Collen wart.
 
So lange vueren sij hon vart,
 
Dat sij en drutzien ovent zu samen
 
Alle bynnen Lymburch quomen.
510[regelnummer]
Due der hertzoge vernam dat,
 
Ga naar margenoot+Dat vremde ridder [woren] in die stat,
 
Dede he vrogen, we sij weren.
 
Due sade man hoem sonder sparen,
 
Dat sij weren van Vranckerijch.
515[regelnummer]
Due sade der hertzoge rijch:
 
‘En weyss nyet, off dar mit sijn
 
Van Athenen die ridderen fijn,
 
Die so vrome sijn geheissen.
 
Dat solde ich gerne wessen.’
520[regelnummer]
Der knecht sade: ‘Ich sain uch vür woir,
 
Sij sijn al beide doer.’
 
‘Ach arme, sullen sij nyet
 
Van mijnre doeter wessen yet,
 
Die man mich sade, dat tzu Athenen were?’
525[regelnummer]
Eynen ridder rieff he, dat he vuer
 
Den ridderen bidden fruntlich,
 
Dat sij mit den hertzoge rijch
 
Des anderen dachs essen komen.
 
Der ridder haet wael vernomen,
530[regelnummer]
Ende vuer dar he Echites vant,
 
Ende langde hoem die hant,
 
Ende bat eme altze-hantz
 
Van des hertzogen wegen, dat he queme,
 
Ende en geynen arch en neme,
535[regelnummer]
Des anderen dachs mit hoem essen.
 
Echites, de gerne hedde gewessen
 
Die maniere van den here,
 
En lies sich nyet bidden sere
 
En sade, dat he id gerne dede
540[regelnummer]
Ende sacht is eme widder grosen danck.
 
Due keirde der ridder widder bäven
 
Ende sade: ‘Here, sij beloven
 
Hon urs harde sere
 
Ende komen gerne, up mijne ere.’
545[regelnummer]
Der hertzoge was vro ind dede bereiden
 
genüich jhegen hon zu volheiden.
 
Des anderen dachs quam tzu hove
 
Der ridder van groesen love,
 
Ende der hertzoge quam hon jhegen.
550[regelnummer]
Due Echites sach den degen,Ga naar margenoot+
 
Docht hoem wael, dat he sach ain
 
Magriete die wael-gedoin.
 
Der hertzoge intfienck sij hoeschlich,
 
Due der hertzoge rijke
555[regelnummer]
Sijn gesellen mede.
 
Hon schoin geläit ind guetheide,
 
Hoen lant ind hon maniere
 
Ende so vele hoger lude,
 
Als doe tzu hove woren,
560[regelnummer]
Behagde Echites wael tzworen
 
Ende dacht en sich selven wale,
 
Dat sullich burch ind sulgen sale
 
Synen vader ungereit were,
 
Ende were sij offenboir
565[regelnummer]
Des hertogen doeter, dat sij
 
Bessers hylichs were werdich dan my.
 
 
 
Otte untfinck harde wale
 
Die ridder, die dar quomen altzumoel.
 
Due messe was gedoen,
570[regelnummer]
Quam der drossit vür-goen,
 
Ende sade: ‘Here, itz al bereit.
 
Wilt yr gom essen.’ ‘Mich is leit’,
 
Sprach der greve, ‘Dat wir yet stoin.’
 
Der hertzoge quam soen
575[regelnummer]
Ende nam Echites mit der hant.
 
Schone knecht, die man dar vant,
 
Schossen tzu, die hon wasser goven.
 
Dar-noe nomen wasser tzweyn greven.
 
Due ginge sitzen die hertzoginne,
580[regelnummer]
Ende nam mit eynen bliden senne
 
By hoere Echites van Ermenien.
 
Due gesessen woren die,
 
Ginck sitzen by hon der greve van Cleve,
 
Ende ouch sijn gude neve,
585[regelnummer]
Der stoutze greve van Gelre.
 
Der hertzoge ende Evax gingen elders
 
Sitzen, tzu eynre ander stat,
[pagina 59]
[p. 59]
 
Ga naar margenoot+Ende die ander ridder. Dar was bat
 
Gedient dan ich vertzellen mochte.
590[regelnummer]
Her Echites hoem docht,
 
Dat were also eirlich dinck,
 
Als off he were eyn coninc,
 
[Want] dar due me lude woren,
 
Dant was tzu voeren en vij joren.
595[regelnummer]
Dar-umb dacht Echites vele.
 
Die vrouwe vragde hoem en spele:
 
‘Here, umb wat sachen denckt ir nü?
 
Ich wene, id verre is van uch,
 
Dat uch nü dencken duet.
600[regelnummer]
Ay here, dat uch Got geve guet,
 
Laist uch nyet verdriessen des ich uch vroge.
 
Siet yr van Grieken ind hait ir doe moge
 
bynnen Athenen der stat yet?
 
By Gode, ich en vroigs en arge nyet.’
605[regelnummer]
Echites antwerde der vrouwen:
 
‘Jä ich, vrouwe, by mijnre trouwen.’
 
‘Ich mach uch sagen, war-by
 
Ichs uch vroge, her ridder vrij.
 
Id is leden vij joere
610[regelnummer]
[Ich] [ende] ouch me vür-woir,
 
Dat mijn here solde varen jagen,
 
Dat[t] ich ummerme muys clagen.
 
Mijn ij kinder voren daer.
 
Dat eyn en sach ich nye dar-noe,
615[regelnummer]
Dat was mijn dochter, eyn schone kint,
 
Mer eyn kouffman sade mich sint,
 
Dat sij hoem entfuert were en Athenen.
 
Nü is mijn son gevaren henen
 
Ende süycht sij, so he dat beste mach.
620[regelnummer]
Mich en kan gedenken den dach
 
En[de] vij jaeren, dat ich yet
 
Van hoire vernam. Sus is mich geschiet,
 
Ende hain mijne kinder sus verloren.
 
Wer sijn rijch ind wael-geboren,
625[regelnummer]
Geloeft sij is Got, van grosen lande,
 
Mer uns verdriet is menger-bande.
 
Hedde wir gehat onse dochter hier,Ga naar margenoot+
 
Wir bedden die maget fier
 
Wael bestaet hogelich
630[regelnummer]
Ain den coninc van Vranckerich,
 
De mijnre suster dochter heeft.
 
Mer neynt, unse gelucke sneift.
 
Inde dar-umb so bid ich uch,
 
Here, dat yr mich bericht nü,
635[regelnummer]
Off yr en Grieken yet vernoempt,
 
Off in Athenen, als ir dar koempt,
 
Van alsulger jonffrouwen.
 
Sij heyst Magriete.’ ‘Up mijne trouwe’,
 
Sprach Echites mit-deme,
640[regelnummer]
‘Ich hain sij en Grieken gesien.
 
Sij quam dar-yn mit eynen schiff gevaren
 
Ende woende mit den greve tzworen
 
Van Athenen. Nü woent sij
 
Mit van Grieken den keyser vrij.
645[regelnummer]
Vrouwe, noch wenen die Griexsche al,
 
Dat sij noch trouwen sal
 
Van Athenen der jonge greve.
 
Ich en wene nyet he en weirs nü ave,
 
Hedde he gewessen offenboir,
650[regelnummer]
Dat sij sulger lude kint were
 
Ende van edelen luden komen,
 
He hedde sij lange tzu wyve genomen.
 
Ende ain hoem is hilich groet,
 
Want nä sijns oemen, des konincs, doet
655[regelnummer]
Van Ermenien, so blijft hy
 
Con[n]inc, vrouwe, gelouvetz my.
 
Schiede ouch der greve, sijn vader, henen,
 
He bleve ouch greve van Athenen.
 
Her-by lijt ouch grot hilich ain hoem.’
660[regelnummer]
Die vrouwe sade: ‘Als icht verneme,
 
So mocht he dat wael doen tzu rechte.
 
Sij is van guden wijfs geslechte.
 
Ich hoff sij sich wael halden sal.
 
Dat uch Got geve uren wille all.
665[regelnummer]
Helpt, dat sij weder-kome zu lande.
 
Düet hoere ere mengerhande.’
 
Ga naar margenoot+Due antwerde der ridder frome:
 
‘By Gode, vrouwe, ir en dorvetz my
 
Niet bidden. Sege ich die maget vrij,
670[regelnummer]
Ich sulde hoer doen also gerne ere
 
Als yr off der hertzoge, mijn here.’
 
Mit-deme weinde die vrouwe sere.
 
Due sade Evax tzu den here,
 
Den hertzoge: ‘Wat is geschiet
675[regelnummer]
Mijnre vrouwen, dat sij schreet?’
 
Der hertzoge sade: ‘Ich en weyt wat sij,
 
Off sij yet sprechen, sij off hie,
 
Umb unse doechter, die [wir] verloren.
 
We is der ridder wael-geboren?’
680[regelnummer]
Evax sade: ‘Here, wilt irt wessen,
 
Echites is he geheissen
 
Ende is des greven son van Athenen.
 
Ure doeter is darwert henen,
 
Hoirde wir en unser herbergen gewagen.
685[regelnummer]
Id en is nyet eyn jaere, dat wir sij sogen
 
Tzu Constantinoble in/die stat.
 
Dar wart ridder, ich sain uch dat,
 
Mijn here ind ich beide samen.
 
Des keyssers doeter ind sij, dit vernomen,
690[regelnummer]
Gäven unss parüren dier.
 
Ure doechter, die mager fier,
 
Woende mit mijns heren vader
 
Ende mit sijnre muder, dar sij alle-gader
 
Dat land mende ind hadde lieff.
695[regelnummer]
Sij was so wessende, dat gerijeff
 
Wael mijns heren, des keysers, wass,
 
Ende nam sij mijnre vrouwen, gelouft mich das,
 
Ende dede sij mit sijnre doeter sijn.
 
Nü weent dar die maget fijn,
700[regelnummer]
Ende due wer ridder worden gemacht,
 
Gaff die maget wael-geracht
 
Mijnen here die wopen, die he dregt.
 
War-umb dat dede die hoesche maet,
 
Dat en kan ich nyet gesagen wael.
705[regelnummer]
Mer ich sien sij hi en den sael
 
Tzu menger stat stoin geschreven.Ga naar margenoot+
 
Sy is, dunckt mich, wael verheven.’
 
Due Otte, der hertzoge vroet,
 
Heren Evax verstonde,
710[regelnummer]
Due suchtde he usser-mäissen sere,
 
En sade: ‘Dorch Got, here,
 
Van wat gebort saet sij dat sij is?’
 
‘Ich saint uch, here, gelouft mich des,
 
Sij saet, dat eyn arm kouffman
715[regelnummer]
Was der vader de sij wan,
 
Ende dat sij en by Athenen verloes.
 
Dat haet sij gesaet altoes.’
 
Der hertzoege sade: ‘Der-selve kouffman
 
Bracht dar mich eirst ave,
720[regelnummer]
Ende sade mich, dat sij noch levende were
 
Ende bij Athenen schiede van hoer.
 
Due vuer sij soeken mijn son,
 
Den Got beschirme van den trone,
 
Ende hain sij beyde tzu-moel verloren.
725[regelnummer]
Wer en vernemen, noch wer en horen
 
Van hon nyet tzworen,
 
Warwert dat sij sijn gevaren.’
 
 
 
Evax verstonde den here,
 
De bedroeff wass sere
730[regelnummer]
Umb van sijnen kinden dat verlies.
 
Sere untfarmede hoem des.
 
He sade: ‘Ich vernam
 
An mijnen here, da[t] he quam
 
In die stat tzu Meyloen,
735[regelnummer]
Ende die grevenne wael-gedoin
 
Had van uren son eyn kynt,
 
Dat schoenste dat [he] vür of sint
 
Yrgens hadde gesien.
 
Des was hoer man, der greve, we,
740[regelnummer]
Ende wolde dat kint verbernen doin.
 
Ende mijn here sluych den glottoen
 
Doet en irloesde dat kint,
 
Dat die moder hadde gement,
[pagina 60]
[p. 60]
 
Ga naar margenoot+Umb-dat man sade offenboir,
745[regelnummer]
Dat eyns des vroemsten ridders were
 
De ertrich haet bynnen.’
 
Due wart der hertzoge in allen sijnnen
 
Verblijt umb dat schone kint,
 
Ende sade: ‘Nä-dat mijn hertze versint,
750[regelnummer]
So haet gedoin mich ure here
 
Ain mijne kinder groese ere.’
 
Mit-desen quam en-gegoin
 
Eyn knecht, de liess verstoin
 
Den hertzoge, dat der torney were
755[regelnummer]
Up-genomen offenboir,
 
Umb unvrede de is dar int/lant.
 
Her Echites wart al-tzu-hantz
 
bedroeft al tzu sere
 
Ende Evax der stoute here.
 
 
760[regelnummer]
Nu is in den sa[d]el gessen.
 
Echites, de sich hadde vermessen
 
Tzu den torney wart tzu varen,
 
Begonste sijnen luden zu offenboren,
 
Dat he tzu Vranckerich keren wolde.
765[regelnummer]
Due der hertzoge sach, dat he solde
 
Keren ind scheiden van hoem,
 
Sade he: ‘By Gode, here, ich ben
 
Ure getruwe vrunt. Hedt irs tzu doin,
 
Mijn lijff, mijn lant, ridder kone,
770[regelnummer]
Ende alle mijn guet, by Gode,
 
Here, steit al tzu uren geboede.
 
Des ir haet harde wael verdient
 
Ain mijn kinder, ain mijne frunt.
 
Ende dorch [Got], off yr noch widder-queympt
775[regelnummer]
Ende van mijnre doeter iet vernyempt,
 
Troist sij doch en helpt hoere,
 
Dat sij her widder tzu lande queme.
 
Hedde sij ouch güetz tzu doen,
 
Lenet hoere, ridder kone.
780[regelnummer]
Ich wille vür den penninc, dat is woir,
 
xx .. Benden dar.’
 
Her Echites dacht due:Ga naar margenoot+
 
‘Groes macht hoert desen luden tzu’,
 
Ende sade den hertzoge, he sulde hoer
785[regelnummer]
Dynen, so war he were.
 
Ende nam orloff mit der tzalen
 
Ain alle die woren in/den sale,
 
Ende ain die hertzogenne,
 
Die en mit guden synne
790[regelnummer]
Tzu Gode bevall, ende Evax mede.
 
Due gingen sij en-weich tzer stede
 
Ende bereiden hen vart
 
Widder tzu Vranckerich wart.
 
En der hertzoge in die hertogenne
795[regelnummer]
Bleven even verstoirt van sijnne.
 
Ende Echites up die ander sijde
 
Was usser-mäissen blide,
 
Ende vroegde Evax, wie id eme behaegde
 
Dat geslecht, dat besteit der maget.
800[regelnummer]
‘Ende were sij bleven in/den lande,
 
Sy hedde gehat in hoere hande
 
Vranckerich ind were koningenne.
 
Wat mach ich, dat ich sij menne.
 
Sij is werdiger dan mijn wijff tzu sijn.
805[regelnummer]
Got hude sij vür alle pijne.’
 
Evax sade: ‘Datz woir.
 
Hed wir dit gewessen wael doe,
 
Dat wir nü hain vernomen,
 
Ir weirdes tzu eynen ende komen.’
 
 
810[regelnummer]
[H]Er Echites ind sijn geselle,
 
Dar ich doegt uch aff tzelle,
 
Quomen widder tzu Louwen gereden,
 
Dar sij untfinc mit blijtheiden
 
Der coninc ind sijn gesende,
815[regelnummer]
Die si alle mit guden hertzen mynden.
 
Dar woren sij eynen langen tzijt,
 
Ende hadden groesen delijt
 
En torney ind en toeffel-ronden,
 
Dat die lude nyet en konden
820[regelnummer]
Volprijsen die däet die Evax dede.
 
Ga naar margenoot+Ende Echites de was allet mede
 
Vrome inde had den name sere,
 
Want he was Evax here.
 
Ende wat däde Evax dede,
825[regelnummer]
Ummer deilde Eychites mede.
 
 
 
Tzu halff Mertz, als van der sonnen
 
Die loüp was so hoge geronnen,
 
Dat sij tzu halven geclommen was,
 
Sass der coninc, als ich las,
830[regelnummer]
Van Vranckerich tzu Parijs in/den sale
 
Ende vele baroen tzu den moel,
 
Quam tzu hoem gegoin eyn bode,
 
Ende sade: ‘Here, die macht van Gode
 
Muyss uch behalden en ure ere.
835[regelnummer]
Here, uch untbüyt mijn here,
 
Der rijke koninc van Aregoen,
 
De van sorgen en weyss wat doin,
 
Want he is alt van tzijde.
 
Nü is he en ygeliche sijde
840[regelnummer]
Belegen van heidenen luden,
 
Die hoem willen dat lant verbieden,
 
Ende sain uch, here, war-by.
 
Mijn here hait eyne vrouwe vrij
 
Getruwet.ind eyn kint meir,
845[regelnummer]
Ende is dochter, dat is woir,
 
Des conincs van Cecilien,
 
Ende sij heist Sibilie.
 
Nü wilt der coninc van Arebie
 
Mijnen here nemen die,
850[regelnummer]
En haet en belegen en eyne stat.
 
Nü bidt he uch, here, umb Got, dat,
 
Dat ir hoem sindt troest ind hulpe.
 
Sal he werden irloest,
 
Dat müys, here, bij ure hulpen sijn.’
855[regelnummer]
Due antwerde der coninc fijn:
 
‘So is sijne macht harde cleyne,
 
Mach en van Arebien alleyn
 
Der coninc halden so besessen.’
 
‘Neyn here, wilt yrt wessen,
860[regelnummer]
Dar is mede der coninc van Persij
 
Ende der coninc van Damass, gelouvetz my.
 
Ende sine bruder tzweynGa naar margenoot+
 
Ind seven ameroel ind me
 
Haint sij en yre hulpen bracht,
865[regelnummer]
Ende haven mijnen here mit groser kracht
 
Verdreven en die stat van Vansecure.
 
Al[le] sijnt sij hoem quode gebure,
 
Sy en mogen hoem nyet wael derren,
 
Als lange als he hait wat tzu verterren.’
 
 
870[regelnummer]
DEr koninc van Vranckerich
 
Antwerde den bode hoeschlich:
 
‘By Gode, knecht, verstant mich wale.
 
In steyt mich en macht so nyet wale
 
Umb orloch uss den lande varen.
875[regelnummer]
We solde mijn lant bewaren,
 
Off ich vüere en Aregoen?
 
Tzworen, mich en steitz nyet zu doin.
 
Mer wilt eynich mijnre lude tzworen
 
Den coninc zu helpen varen,
880[regelnummer]
Itz mich usser-mäissen bequame.
 
Sij varen dar en Goitz namen.’
 
Der bode sade: ‘Ditz doch eyne bate,
 
Dat ir den ridder offent [die] straisse,
 
Die jhegen heiden willen striden.
885[regelnummer]
E[s] yman de dar ouch wilt rijden,
 
Mijn here gijft hon sout gereit.
 
Mich were user-mäissen leit,
 
Dat mijnen here guetz gebreke.
 
He hait zu doin so grose sake.
890[regelnummer]
Ende he gieft ouch mildelich.
 
We ain hoem kompt wirt rijch.’
 
 
 
HEr Echites, de tzu gehoirt
 
heeft des boden wort,
 
Sade tzu Evax sijnen geselle:
895[regelnummer]
‘Ich were mich liever en die helle,
 
Dan ich hie allet lage
 
Ende reste mich van dage tzu dage.
 
Were wir en Aregoen,
 
Ende laest unss dar unse kost wynnen.
900[regelnummer]
Man sal onss zu vorder kynnen.’
 
Evax sade: ‘Ir sait woir.
[pagina 61]
[p. 61]
 
Ga naar margenoot+Ich wolde wer nü weren doe.’
 
Due der boede sijne tale
 
Hadde gesacht zu punten wale,
905[regelnummer]
Due nam he tzu-hantz orloff.
 
Mit rouwen rümde he den hoff,
 
Umb-dat he so kranclich was untfoin.
 
Echites, der ridder wael-gedoin,
 
Ende her Evax al beide,
910[regelnummer]
Gingen tzen coninc ind Echites sade:
 
‘Here, Got müys uch bewaren
 
Ende vort me en doegden sparen.
 
Van hoem müyst irs den loin untfoin,
 
Unss hait ir grose ere gedoin.
915[regelnummer]
Wer willen orloff nemen nü.
 
Here, laist id lieff wesen .u.
 
Wir willen varen in anderen lande.
 
Ir haet nü vrede en uren lande,
 
Ure conincrijch, al-tzu-moel.
920[regelnummer]
Ir mogt unser untberen wale.
 
Up die ander sijde ligen hier
 
Ende resten sich die ridder fier,
 
Noch en jüstieren, noch tornyeren.
 
Sij ligen alle dage in viren.
925[regelnummer]
Sus müys wir, here, anders varen.
 
Got de müys uch bewaren.’
 
 
 
Lodewijch, der coninc van Vranckerijch,
 
Antwerde Echites guetlich:
 
‘Her Echites, sent dat ich nyet en kan
930[regelnummer]
Uch behalden, dar ich ain
 
Genüch verliese, nä mijnen wone,
 
So rade ich uch, altzift zu bestoin
 
Nä loff ind prijs ind gewen.
 
Ende uren here ummer tzu mennen,
935[regelnummer]
gelich ir mich haet gedoin.
 
War yr uch bekeirt, sonder woin,
 
Haet ir eynen frunt ain mich.
 
Van mijnen gude, wat dat yr
 
Begert, sal ich uch geven doin.’
940[regelnummer]
Her Echites, der baroen,
 
En hadde sijnre gichten nyet zu doen.Ga naar margenoot+
 
Mer her Evax, der schone,
 
Nam van [hoem] eyn schone pert
 
Ende Hantecleir dat gude swert,
945[regelnummer]
Dat he sent verloes all,
 
Van eynen ridder de id hoem stal.
 
Due nomen die ridder orloff beide.
 
Got de sij en hon geleide,
 
Ende voeren tzu Aregoen wert,
950[regelnummer]
Berge ind dall ungespart,
 
Mennich dorp ind menge stat,
 
So lange, dat sij vernomen dat,
 
Dat sij quomen en Aregoen.
 
Due vrogde Evax, de[i]r baroen,
955[regelnummer]
Den luden, war der coninc were?
 
Sy saden hoem offenboir,
 
Dat en mennich fel gebüyr
 
Hedde belegen zu Walseküer
 
En die stat. Du vrogde hy,
960[regelnummer]
Offt noch yet verre sij?
 
Sy saden: ‘Jaet, noch xx milen.’
 
Sy reden vort zu der wilen
 
So lange, dat sij en die stat quomen.
 
Dat eyrste dat sij dren woren, sij vernomen
965[regelnummer]
Die stat ligen vol soldeneir,
 
Des woren hon die herbergen dure.
 
Doch kregen sij eyn herberge guet.
 
Her Echites, der ridder vroet,
 
Ende sijn geselle van grosen love,
970[regelnummer]
Gyngen zu des konincs hove,
 
Dar man sij harde wale untfinc.
 
Echites vroegde den coninc,
 
Off he soldeneir wolde unthalden,
 
Die hoem gerne dienen solden?
 
 
975[regelnummer]
Tereus, der coninc, sade:
 
‘Ir heren, durch ure edelheide,
 
Nü en versteit en arge nyet,
 
Dat ich uch sage. Mich is geschiet
 
So, dat ich numme ridder en wille.
 
Ga naar margenoot+Die selve, die hie sijn, ligen stille
 
Ende sient die vyant vür hon oügen
 
Alle daige sich toünen
 
Ende laissen sij onbestrede keren.
 
Wat sult ir mich me dan, her heren?
985[regelnummer]
Ich ben selve eyn alt man.
 
Ain strijden ich nyet en kan,
 
Ende mijne soldeneir en düent nyet,
 
Der man vele hie ligen siet.
 
Des duet ure beste, räde ich uch,
990[regelnummer]
Ich en wille numme ridder nü.’
 
 
 
Echites sach up Evax düe,
 
Ende sade: ‘Geselle, wat raet ir tzü?
 
Mijn here, der koninc, hait uns geseget
 
Un vorder räytz gevroget.
995[regelnummer]
Wille wir tzu lande keren weder?’
 
Due quam die coningenne neder
 
Van der kameren in/de sale
 
Ende sach die ridder geschaffen wale
 
Ende dochten hoer vrome [ridder] sijn.
1000[regelnummer]
Due sade die koningenne fijn:
 
‘Dese ridder wille ich unthalden beide.’
 
Her Echites he sade:
 
‘Sij sint so schone kreaturen,
 
Ich setze ouch gerne en aventuren
1005[regelnummer]
Mijn lijff, dorch uren wille.’
 
Ende her Evax sweich al/stille,
 
De die vrouwe ain-sach.
 
‘Got Here, de al vermach,
 
Nu dunckt mich dit dat schoenste wyff,
1010[regelnummer]
Dat ye tzer werelt untfinc lijff.
 
Diese doin ich en mijnen sen.
 
Alle eygen ben ich hoere, so woe ich ben.’
 
Due geloeffde he zu blyven mede,
 
Tzu dienen der vrouwen van der stede.
1015[regelnummer]
Due keirden sij tzer herbergen nydder.
 
Schone ind cloer was dat weder.
 
Die sliepen sij die nacht mit gemake.
 
Hon en gebrach geyne sache,Ga naar margenoot+
 
Dan [dat] Evax tzu voel pensde
1020[regelnummer]
Ende sijn hertze zu hoge vertzensde
 
Am die-gene, die is nyet en weyss
 
Ende die hoem is ouch ungereit.
 
 
 
DEs morgens, du der dach ircleirde
 
Ende sich die schone sonne horde,
1025[regelnummer]
Stont up Echites ind sijn geselle,
 
Dar ich doegede vele aff tzelle,
 
Ende gingen tzer müren van der stat,
 
En sägen wie ind wat
 
Die vyant däden, inde wie sij quomen
1030[regelnummer]
Voer die porte vele zu samen
 
Ende schossen en-wart sere.
 
Sij soegen hon komen ind hon keren,
 
Ende hen groes hoverdicheide.
 
Sij mirkden die gelegenheit van der stede,
1035[regelnummer]
Hon uss-varen ind hon en-keren.
 
Due versägen die heren
 
Niet verre van danne eyn büschgijn.
 
Dat docht hon yr gevoech sijn.
 
Echites sade: ‘Wir sullen uns versien
1040[regelnummer]
Morgen bat, inde sullen tzien
 
Vroech halden en eyn buschgijn.
 
Ende als kompt hoer betalie,
 
Sullen wer sij bestoin van achten.
 
Den van bennen salt sijn laster,
1045[regelnummer]
En[de] steynt sij ons nyet en staden.’
 
Die ridder keirde sus beroeden
 
En yre herberge mit gemache.
 
Hen en gebrach geyne sache,
 
Dan dat Evax mende die vrouwe,
1050[regelnummer]
Dat was hoem der meiste rouwe.
 
 
 
DEs anderen dags vür der sonnen up-gange
 
Stonden up die ridder, die nyet lange
 
Vyren en wolden, ind vüeren uyss,
 
Wael gewopent tzu der huyt,
1055[regelnummer]
Reden dat buschgijn halden.
[pagina 62]
[p. 62]
 
Ga naar margenoot+Müys Got hons walden,
 
Sy sullen sich aventüren sere,
 
Ende behalt sij en hon ere.
 
Dat Eyrste dat die sonne op-clam
1060[regelnummer]
Ende dat mant ent/her vernam,
 
Quomen die ameroell
 
Vor die stat bereit wale
 
Mit mengen man wael zu gerecke,
 
Als sij plogen degelich,
1065[regelnummer]
Ende sch[o]ssen tzer stat wart ynne,
 
Dat was degelich yre begen.
 
Die tzwey ridder, die dat sogen,
 
Quomen uss den büsche dä sy[n] yn-lägen,
 
Ende rieffen: ‘Sleit doet die quodien.’
1070[regelnummer]
Sij reden en ij partijen
 
Ende slügen mengen tzer doet.
 
Die heiden die [en] die noet
 
Sogen up hon van achten komen,
 
Eyn deil wart hons troist benomen,
1075[regelnummer]
Want sij vordent, dat noch versament
 
Solden danne die quomen.
 
Des woren sij tzu ungemach sere.
 
Mer Evax, der here,
 
He streit mit Hantecleir so,
1080[regelnummer]
Datz die heiden worden unvro,
 
Ende untsoegens sich tzu meir.
 
He slüych menge wonde dieff ind sere
 
Up die vüle Saresijne.
 
Nüwe menne dede hoem pyne,
1085[regelnummer]
Ende dede eme verstarcken sere.
 
Ende Echites, der here,
 
Lies mit Mynninc ouch so goin.
 
Nyman en mocht vür hon gestoin,
 
Sy en slugen snelle tzer doet.
1090[regelnummer]
Die Sarasijne die [en] die noet
 
Sägen up hon van tzwen heren.
 
Begonden sich zu hon wart zu keren
 
Ende werden sich mit groser kracht.
 
Wat weynt yr, wie sere dat he vacht
1095[regelnummer]
Der ameroel van Blando,Ga naar margenoot+
 
Ende die ander ameroel also
 
Van Antiocien, der guder stat?
 
Nyman en gesecht uch dat.
 
Van Antiocien der ameroel
1100[regelnummer]
Wart so sere vale
 
Van ernisse, dat he sack
 
Dat he die kersten nyet en mach
 
Bedwingen mer tzweyn alleyn.
 
Sijne gesellen troist he gemeyne
1105[regelnummer]
Dat ygelich vromelich vocht.
 
He vuer vort ind suchte
 
Her Evax, der schone,
 
Des he haven sal tzu lone
 
Den doet, e he van hoem schiet.
1110[regelnummer]
Der ameroel sich bereide
 
Tzu Evax wart willentlich,
 
De sich werde vromelich,
 
Ende sluych eme Hantecleir boven,
 
Dat alle die kersten loven,
1115[regelnummer]
Up dat houft, dat hoem tzen gordel woet.
 
Die ameroel acht luttel guet
 
War-hen dat sijn ors geyt,
 
Mer Sathenas nam die seele gereit.
 
Die Anthiochine die dit sogen,
1120[regelnummer]
Honnen here ligen erslägen,
 
Worens drove usser-mäissen.
 
Die-gene die up die müre saissen,
 
Soldeneir ind ander lude,
 
Die sogen wonder dat dar geschiede,
1125[regelnummer]
Van ij ridderen gesien,
 
Reden sullich uss mit-deme,
 
Ende begonsten die Sarasijne
 
Sere tzu bestoin mit pynen.
 
Her Evax de tzu-sach
1130[regelnummer]
Dat die coningenne tzu-sach
 
Tzer tzijnnen ind sach den strijt.
 
Ee id ye was prime-tzijt,
 
So hadden sij die heiden versacht,
 
Dat dar wart eyne prose jaecht
 
Ga naar margenoot+Van den heiden die vlüwen.
 
Ende Evax, der baroen,
 
Sluych sij mit so grosen slegen,
 
Dat alle die-gene die en soegen
 
Saden, dat he der vroemste weir
1140[regelnummer]
Van der werelt offenboir.
 
Die coningenne, die sij ain-sach,
 
[Sade:] ‘Mich dunckt wael, dat ich mach
 
Mijne ridder prijsen sere.
 
Tzworen, dat eyn is eyn vromich here,
1145[regelnummer]
De den schilt vüert van kele roet
 
Mit eynen crüce groet,
 
Up-erhaven van goude.
 
Nochtan verdient bas dat man solde
 
Prijsen den ridder mit den lewe.
1150[regelnummer]
Man en sulde nyet vinden tusschen tzweyn
 
Nyrgen vinden hon gelich.’
 
Mit-deme so quam gemeynlich
 
Der ameroel van Blando,
 
Ende wolde Evax due,
1155[regelnummer]
Ende slügen up den schilt eynen slach.
 
Dar die coningenne tzu-sach,
 
Nam en Evax umb sijne sijde
 
Ende vüert en uss den stride,
 
Undanx hon allen die dar woren,
1160[regelnummer]
Ende quam dar-mit en die stat gevaren.
 
Echites, de dar busen was,
 
Streyt allet en eynen pas
 
Up die heiden vromelich.
 
Nye en sach man sijns gelich.
1165[regelnummer]
He jagede sij widder en dat her.
 
Die ander soldeneir hadden gerre
 
Ten gude, dat sij dar vonden,
 
Doch so en underwonden
 
Sij sich van den gude nyet,
1170[regelnummer]
Bijs dat Echites quam ind hiesch
 
Ygelich nemen dat he hedde gewonnen.
 
Nyman en soltz hon ver-onnen,
 
Ende de morgen wolde widder-komen,
 
Id sulde eme, off Got wilt, vromen.
1175[regelnummer]
Die soldeneir woren blijde,
 
En deilden dat guet tzu den tzijdeGa naar margenoot+
 
En vüerdent in die stat.
 
Sy saden mit eynen monde dat:
 
‘Wir willen alle mit uch varen,
1180[regelnummer]
Nieman en sal sick sparen,
 
Wir haven nü eyn hoüft dat uns sal leyd[en],
 
Die sere sijn van vromicheiden.’
 
Sus reden sij widder ynne
 
En die stat mit bliden synne.
 
 
1185[regelnummer]
Echites ind Evax der schone,
 
Die wale mogen dragen crone
 
Vor ygelichen man van vromicheiden,
 
Vüeren onder hon beiden
 
Ter herbergen wart in die stat.
1190[regelnummer]
Die coningenne vernam dat,
 
Ende untboet sij alle beide tzu hove.
 
Die ridder van groesen love
 
Voeren mit den boede dar.
 
Dar worden sij offenboir
1195[regelnummer]
Van den coninc wael untfoin.
 
Der coninc sade tzen heren soen:
 
‘Her heren, sier willekomen mich.
 
Dorch Got, ir heren vrij,
 
Steit mich en staden, ich hains noet.
1200[regelnummer]
Die heiden duent mich pijne groes
 
Ende ich en kans nyet al weder-stoin,
 
Dat düent die dage die mich ain-goin.
 
Des helpt mich, dor Got, irweren die stat.’
 
Die-wile der coninc sade dat,
1205[regelnummer]
Quam die coningenne tzu-gegoin.
 
Due wart Evax so untdoin,
 
Dat he is hadde int herte roüwe,
 
Dat nyman en mirkde dan die vrouwe.
 
Due dacht die koningenne vrij:
1210[regelnummer]
‘Diese ridder mynt, ich en weyss we id sij,
 
Eyne jonffrouwe, die ich gelich yet.
 
He wirt so untdoin, als he mich siet.’
 
Mit-desen groet sij die heren
 
Ende sade: ‘Mijne ridde[r] muys ich eren
1215[regelnummer]
Nae volheiden yren tzijt.
 
Och arme, wir havens krancke delijt,
[pagina 63]
[p. 63]
 
Ga naar margenoot+Umb die heiden die sus dwingen,
 
Ende en groese pijne bryngen,
 
Ende so vast belegen halden.
1220[regelnummer]
Al were dat sache dat wir wolden
 
En-weych varen, wir en konden,
 
Wir en moesten nä den stonden
 
Warden. Nü sier yr hie, her heren stout,
 
Die hier dienen compt up soüt.
1225[regelnummer]
Al clagt wirt uch, uch geitz nyet ain.
 
Mer umb prijs ind ere tzu untfoin,
 
Kompt ir her, dunckt mich wel.
 
Unse vernoy is ure spel.
 
Unser gichten, ridder kone,
1230[regelnummer]
Al geve wer sij uch, en hait yr nyet tzu doin,
 
Mer doch geve wer sij uch umb sede.
 
Gerne wille wer uch dese stede
 
Ende die soldeneir underdenich machen.’
 
Echites sade tzu deser sachen:
1235[regelnummer]
‘Siet, wael-gerachde vrouwe,
 
Sommer mijn lijff ind mijn trouwe,
 
Sulle wer uch sere tzu staden stoin,
 
Ee wir uch ummer untgoin,
 
Off wer blyven in/den wille doet.’
1240[regelnummer]
Evax hatz ouch den wille groet,
 
[Ende] sade: ‘Vrouwe, sent-meir
 
Dat uch geloeft hait mijn here,
 
So diene ich uch mit den live.’
 
Die vrouwe antwerde ryve:
1245[regelnummer]
‘Ir heren, so düet ir unss ere groet,
 
Ende Got loes unss noch sonder ure noet
 
Verdienen, eir yr unss untfart.’
 
Die coningenne dede tzer vart
 
Ontbieden van der stat die heren
1250[regelnummer]
Ende die soldeneir sonder keren,
 
Dat sij quemen in/den sael,
 
Ende sij quomen altzu-moel.
 
Due die heren vergadert woren,
 
Sade der coninc sonder sparen:
1255[regelnummer]
‘Ir heren, ir west al wel,
 
Dat hie ligen die heiden fel,Ga naar margenoot+
 
Die unss uss den lande jagen.
 
Ende ich ben tzu alt van dagen
 
Ende en kan gestriden nyet.
1260[regelnummer]
Ende yr kont ouch quolich yet
 
Gedoin, yr en hait leytsman.
 
Nü sint uns her tomen ain
 
ij ridder, Got muetz geloeft wesen,
 
Die uch sullen in allen reysen
1265[regelnummer]
Geleiden. Nü duet yren roet.
 
Id schynen lude sonder beroet.’
 
Due die porteneir van der stat
 
Ende die soldeneir verstonden dat,
 
Worens sij is alle blijde
1270[regelnummer]
Ende saden tzu den tzijde:
 
‘Sy sint unss harde wilkomen.
 
Tzworen, id sijn ridder vrome.
 
Nü raeden unss, des bidde wir hon,
 
Wat morgen sal sijn unss begen.’
1275[regelnummer]
Evax sade: ‘By mijnre eren,
 
Ist sus der wille mijns heren,
 
So sal ich morgen büsen müren
 
Mich varen aventüren,
 
Ende die ouch willen tzworen
1280[regelnummer]
Sullen ouch mede-varen.
 
Ende die heiden sullen komen,
 
Omb den schade den sij haint genomen,
 
Mechtiger dan sij huden däden.
 
Dan sullen wir mit staden
1285[regelnummer]
Van achter up hon tomen sloen.
 
Ende dan sal mijn here saen
 
Die porte up-doin ind uss-rijden,
 
Ende sullen sij sus in allen sijden
 
Bestoin van achten ind van voere,
1290[regelnummer]
Ende brechen yre schare doer,
 
Ende schoffieren sij crechtelich,
 
Up-dat irt raet gemeinlich.’
 
 
 
HEr Echites, de dat verstonde,
 
Sade: ‘Tzworen, dis roet is guet.
 
Ga naar margenoot+Läest sien, we wilt mit Evax varen?’
 
Due saden voel die dar woren,
 
Die eren ind prijs gewonnen:
 
‘Wir willen morgen vür der sonnen
 
Uns bereiden ind varen mede,
1300[regelnummer]
Wilt yr, heren van der stede.’
 
Derre was dusent wale.
 
Mijn here Echites, de diese tzale
 
Verstonde, wass user-mäissen blyde,
 
Ende due schiede der raet zu den tzijde.
1305[regelnummer]
Echites bleyff des aventz tzu hove,
 
Ende der ridder van guden love,
 
Evax, sijnre ammen kint,
 
Dey so sere mit hertzen mynt
 
Die coningenne, he en mach geduren.
1310[regelnummer]
Mynne wort by natüren
 
En hoem wonder also groes.
 
Sijne sorge, sijn anxt, sijne noet
 
Was swoer, want he wael weyss,
 
Dat sijn hertze tzu hoge geit
1315[regelnummer]
Am die hoesche ind ain die wael-gerachde,
 
Die schoenste ind die volmachste,
 
Die die werelt hait ynne.
 
Dar-tzu eyrie mechtige koningenne,
 
Ende van koningen al uss geboren.
1320[regelnummer]
He weys selve wael zu voeren,
 
Dat he is eyn arm riddere
 
Ende ungeboren, dat is cleir.
 
Dar-umb en mach he nyet ain hoere gewynnen
 
Dan lijden en leyt in allen sennen.
1325[regelnummer]
Ende he vertrost sich noch
 
Up Venus, of sij eynich sijns noch
 
Mochte untfarmen, off hoer son,
 
Cupide, die hoer bryngen schone
 
Den getruwen menre vür die ougen.
1330[regelnummer]
He sal sick so vele pijnen ind poupen
 
En volmodigeiden ind en volmachigeiden,
 
He sal sij eynich-sens verleiden.
 
Sus sal[t] he en groesen vresen,
 
Ende man ginc essen bennen desen.Ga naar margenoot+
1335[regelnummer]
Due ginge der coninc dwoen
 
Ende nam Echites soen.
 
Ende die coningenne tzer stede
 
Nam her Evax mede,
 
Ende gingen tzer täiffellen sitzen.
1340[regelnummer]
De sere begonste tzu verhitzen
 
Ende tzu vercoelen ouch dar-noe,
 
Dat was Evax offenboir.
 
He dacht vele inde en ass nyet,
 
Dat nyman en mirkede noch en siet
1345[regelnummer]
Dan die schone koningenne.
 
Den coninc ginc anders ynne
 
Ende sprach jhegen Echites umb roet,
 
Want sijne dinge quolich stoet,
 
Ende hie-mit sat der here
1350[regelnummer]
Ende Echites unledich harde sere.
 
 
 
SIbilie, die schone coningenne,
 
Die schoenre was dan eyne godenne,
 
Sach up Evax ind seede:
 
‘Tzworen, her ridder, mich dunckt, mit leide
1355[regelnummer]
Ende mit ruwen lijt yr uren tzijt.
 
Mich dunckt, dat yr verwonnen sijt
 
Mit mennen al-tzu-moel.
 
Got laysse sij uch tzu gude komen wale.
 
Des günste ichh uch usser-mäyssen wale.’
1360[regelnummer]
Evax antwerde zu derre tzale:
 
‘Vrouwe, des loin uch Got.
 
Id schijnt mich wale dat ich ben sot,
 
Ende gecklich bestäe
 
Dinck, die mich geynt zu nä.
1365[regelnummer]
Want dat düen ich uch kont, vrouwe,
 
Dat mijne mynne is harde nouwe,
 
Ende snel is komen tzu,
 
Ende ouch en weys selve wie,
 
Ende nyet en mach, des duncket mich,
1370[regelnummer]
Troest noch rast gewennen,
 
Vrouwe, eynich-sijns van mennen.
[pagina 64]
[p. 64]
 
Ga naar margenoot+Datz die dinck die mich deyt ontsynnen.
 
Want mocht ich mit arbeyde off mit pynen
 
Erkrigen mijnre vrouwen holde,
1375[regelnummer]
Siet sicher, dat ich solde
 
Noch hoffen troest tzu untfoen.
 
Des ich en ben en geynen wone.’
 
Die hoesche coningenne Sibilie,
 
Die verhoirde des ridders unwille,
1380[regelnummer]
Sade: ‘Her ridder, troest uch wale.
 
Nye en was vrouwen hertze so fel,
 
Man en verwant mit doegden wale
 
Ende mit vroemheiden altzü-moel.
 
Al weir sij coningenne van lyve,
1385[regelnummer]
Sy en haet nyet dan hertze van eynen wyve.
 
Ende en dort irs hoere sage nyet,
 
Proeft uch wale, ind als sij siet,
 
Dat yr gerne siet by hoere
 
[Ende] ure groese doegt offenboir,
1390[regelnummer]
Sy sals uch waele kont machen.
 
Ende [dan] irtzelt yr die sachen
 
Ende ure lijden dat duet hoer verstoin,
 
Sij sal uch, hoffe ich, gerne untfoin.
 
Ende yr mogt uch wale her-by
1395[regelnummer]
Wael getroesten, ridder vrij.’
 
 
 
Hie-en-bennen was gessen in den sale
 
Ende man dede up altzu-moel.
 
Evax nam orloff ain sijnre vrouwen,
 
Die hoem eyn deil sijns rouwen
1400[regelnummer]
Gemenret by desen troest heeft.
 
He dacht, up-dat ich leve,
 
He sals verdienen mit vromheiden
 
Sijnre vrouwen hulde.
 
Du gingen sij scheiden
 
Die ridder, ind gingen tzer herbergen wert.
1405[regelnummer]
Stoutlichen ind ungespart
 
Reyt en-weich Echites ind sijn geselle,
 
Dar ich doegden vele aff tzelle,
 
Ter herbergen wart ind gingen slaepen.
 
So däden ridder ind knapen,
1410[regelnummer]
Die ouch schieden van hove.Ga naar margenoot+
 
Mer der gerne quam en love,
 
Dat was Evax en sijnen senne.
 
Voel dacht he umb die Coningenne.
 
Ende lach sus alle die nacht doer.
1415[regelnummer]
Mer Echites slieff wael zer hoere.
 
Tzue eme seleen due Evax seede:
 
‘Ich ben en allendicheide
 
Comen, Got, dor eyrie jonffrouwe.
 
Toeren, gedacht ind rouwe
1420[regelnummer]
blyft mich van hoer ewelich.
 
Sy is mechtige coningenne ind rijch
 
Ende ich ben eyn arm riddere.
 
Dar-umb en mach ich nummerme
 
Van hoer troest noch doegt gewennen.
1425[regelnummer]
Want west sij yet van mijnre mijnnen,
 
So verstonde sij id en spot,
 
Ende ich worde beschertzt gelich eynen sot, Alst were wale guet recht.
 
Ich, de nyet dan eyn arm knecht
1430[regelnummer]
En was, e ich ridder wart,
 
Ham gesoffen harde hart,
 
Dat ich wille mijne menne doin
 
Ain die coningenne van Arregoeen,
 
Des ich tzu mijnen grosen unvromen,
1435[regelnummer]
Got en duet, moet aff-komen.’
 
Sus hadde der ridder mennich-foüt
 
Swoere gedacht ind ungedoüt,
 
Dat lanc was e he untslieff.
 
So groese gedacht inde diep
1440[regelnummer]
Hadde he alle die nacht doer,
 
Ende Echites slieff wael zer koer.
 
 
 
DEs morgens, du id dagen began,
 
Stont up Evax, der edel man,
 
Ende wopende sich vromelich.
1445[regelnummer]
Die soldeneir quomen depperlich,
 
Die prijs ind ere wonnen gerne,
 
Woren gewopent nyet zu schertz,
 
Mer vüeren mit Evax büyssen die müre,
 
Ga naar margenoot+De sick sere satte en aventüren
1450[regelnummer]
Dorch der coningennen menne.
 
Dar bleven [sij] bijs tzer sonnen up-gange.
 
Die heiden, die by bedwange
 
Des anderen daechs hadden verloren
 
Ende hadden verloren mengen baroen,
1455[regelnummer]
Sanden weder vür die stat
 
Lüde geharnist bat.
 
Ende noch so quam dar mede
 
Der coninc van Damas vür die stede
 
Mit iiij ander ameroel,
1460[regelnummer]
Die yren schade wolden erhoellen,
 
Ende quomen die porte stormen
 
Crechtlichen sonder viren.
 
Mer Echites reyt hon jhegen
 
Mit mengen stoüitzen degen.
1465[regelnummer]
Dar was eyn harde fel gemoet.
 
Mennich heiden wart dar tzu voet
 
Gemacht tzu goin van den van bynnen.
 
Die heide[n], die sich in allen synnen
 
Pynden tzu werren vromelich,
1470[regelnummer]
Däden mennich pongijs rijke,
 
Ende die kersten die noet.
 
Mer Echites dede die werre so groet,
 
Dat wonder tzu vertellen is.
 
Wat dat gerachde Echites,
1475[regelnummer]
Dat bleyff geraede doe.
 
Der coninc van Damass ind die sijne
 
Die deden den onsen grose pijne
 
Ende dreven sij mit kracht in die stat.
 
Als Evax versach dat,
1480[regelnummer]
Sade he: ‘Her heren, vaer wer noe,
 
Nü ist tzijt dat wir sij bestoin.’
 
Due sluych uss der baroen,
 
Ende rijeff lude: ‘Aregoen!
 
Wert uch, id is tzijt, vromige heren.’
1485[regelnummer]
De due hedde sien keren
 
Den rijchen coninc van Damas
 
Jhegen Evax, gelouft mich das,
 
He sulde sagen offenboir,
 
Dat eyn vrome ridder were,Ga naar margenoot+
1490[regelnummer]
Ende ontmoede[n] vromelich,
 
Ende slügen so krechtlich
 
Op den schilt, dat küme was
 
Evax en were gevallen int/gras.
 
Doch unthielt sich der baroen
1495[regelnummer]
Mit krachte vür [ain] sijn artsoen.
 
Ende due he becomen was
 
Hüeff he dat swert, als ich las,
 
Ende slügen boven up den helm,
 
Dat he viel in/den melm,
1500[regelnummer]
Ende bleyff en onmacht int gereide.
 
Her Evax he sade:
 
‘Her coninc, mich dunckt uch voegt.
 
Weirt ir noch eyns alsus geracht,
 
Ir liest die stat mit gemache.’
1505[regelnummer]
Der coninc erquam, de sijne sache
 
Quolich doegt goin tzer koere.
 
He woende widder-keren doer,
 
Mer Evax untfingen widder
 
Ende slügen up dat houfft, dat he dar nydder
1510[regelnummer]
Alle plat viel up die erde.
 
Evax toech widder dat swert
 
Ende woende hoem dat houfft aff-sloin,
 
Mer dat der coninc boet soen
 
Die hende inde gaff sich up,
1515[regelnummer]
Doe-mede unthielt he den crop.
 
Want Evax untfingen blidelich,
 
Ende presentierden hogelich
 
Der coningennen van der stat,
 
Die en wale untfinge, omb-dat
1520[regelnummer]
Sy dar-mit tzu pünten woende komen,
 
Ende danckdes sere den ridder vromen,
 
Die wonder worten up inde dael
 
Under die heiden ind ameroel
 
Ende onder hon volck gemeyne.
1525[regelnummer]
Wat he gerachde, groes inde cleyn,
 
Dat müiste den doet untfoen.
 
Die morgen-stonde haet he gedoin
 
So wale ind so ridderlich,
[pagina 65]
[p. 65]
 
Ga naar margenoot+Dar tzu-sach der coninc rijch,
1530[regelnummer]
Ende die coningenne mede
 
Ende menge vrouwe van der stede,
 
Dat he den meisten prijs untfinck
 
Den ye gewan jongelinc.
 
Mer Echites, der vrome here,
1535[regelnummer]
De vacht boven gelouve sere,
 
Ende sluich ij amiroel doet,
 
Ende Evax eynen en die noet,
 
Der vierde sat sich tzer vlücht.
 
Ich wene irs mir nyet gelouven en mocht,
1540[regelnummer]
Wie depperlich sij henen vlüwen.
 
Due volgden hon nä/die van Aregoen
 
Vromelich bis in dat her,
 
Dat bereit was tzer werre,
 
Want sij yren schade hadden vernomen
1545[regelnummer]
Ende solden widder tzer stat sijn komen.
 
Düe hüeff dar eyn vreyschlich strijt,
 
Id was omb-trent prime-tzijt.
 
Der coninc van Arabien
 
Inde der coninc van Persie
1550[regelnummer]
Quomen Echites tzu gemoede,
 
De sij untfinc harde unsüete,
 
Ende sluich den rijchen Persijn,
 
Dar tzu-sach mennich Arabyn,
 
Dat he tümelde in/dat gras.
1555[regelnummer]
Dat verdrach dat doe was,
 
En mocht vertzellen egeyn man.
 
Sij gingen alle Echites an
 
Ende doeden hoem groes verdriet.
 
Die sijne en dorsten hoem nyet
1560[regelnummer]
Tzu staden gestoin düe dor-brach.
 
Als dat Evax gesach,
 
Sluych he dar tzu vreischlich.
 
Die Persijn, die hoestelich
 
Widder ermontierde, quam hoem jhegen
1565[regelnummer]
Ende slüych den jongen degen
 
So dieff in/den roden schilt,
 
Widder he wilt off en wilt,Ga naar margenoot+
 
He müist sijn swert dar läyssen.
 
Evax gerachden bas tzu mäyssen,
1570[regelnummer]
Ende gaff hoem eynen slach so groes,
 
Dat dat pert mit hoem vurwert schoet,
 
Tzer stat wart, uss den herre.
 
Evax, de sijns hadde gerre,
 
Reyt hoem noe depperlich
1575[regelnummer]
Ende vinc dat ors des conincs rijch
 
Ende lachten pletlinck, he en wiste wie.
 
Eyn knecht [quam] yr gereden tzü.
 
Den beval [yn] Evax, der wijse,
 
Dat he en vuert den coninc van prijse
1580[regelnummer]
In der stat der koningennen,
 
Ende he sij hoem gruest in allen sijnnen.
 
Der knecht sade, he sult doin.
 
Due sluich widder der baroen
 
En den strijt vromelich.
1585[regelnummer]
Wat weynt ir wie crechtlich
 
Echites van Athenen vacht
 
Jhegen die heiden? Mit groser kracht
 
Sluych he eynen ameroel doet.
 
Die sele vuer en Belsebuch schoet.
1590[regelnummer]
Mengen Turck versluich hie,
 
Dar sere verbliden by
 
Die duvel, die warden dar noe,
 
Dat hon die sele uss-gä.
 
Evax wort wonder groes
1595[regelnummer]
En dat heiden conroet.
 
Ende alle die heiden sunderlige
 
Streden harde vromelich.
 
Nu lais ich sij strijden wale
 
Ende wille uch tzellen eyn ander tzale.
1600[regelnummer]
Der knape vüerde [den coninc] gevoen
 
Der coningennen wael-gedoin
 
Ende gruet sij harde sere
 
Van Evax den vromen here,
 
Tzu eynen prosante mit mir,
1605[regelnummer]
[Evax der ridder fier]
 
Ga naar margenoot+Den rijchen coninc van Persij.’
 
Die coningenne, die is was blijde,
 
Danckde hoem sere tzü den tzijde
 
Ende sade: ‘Ge-eirt müys he wesen,
1610[regelnummer]
Mich haet he verblijt mit desen.’
 
 
 
SIbilie, die hoesch coningenne,
 
Dacht wale in horen synne,
 
Dat hoere der ridder heeft gesant
 
Van coningen ij dat prosant.
1615[regelnummer]
Sy en wist nyet, en wat sachen
 
Sij sack den ridder wonder machen
 
Vor hoere oügen umb horen wille.
 
Sy sade tzu koere selven stille:
 
‘Dese ridder dede mich bekennen,
1620[regelnummer]
Dat he wer bevoen mit mynnen
 
Dar id hoem tzu hoge sij.
 
Nyet en weiss ich, off he mir
 
Meyndt off eyn ander vrouwe.
 
Myndt he mich, sommer mijne trouwe,
1625[regelnummer]
So is sijne pijne verloren,
 
Doch weys ich wale tzü voeren,
 
Dat he vrome is usser-mäissen.
 
Mer mijnde he mich, ich sulden hassen,
 
By mijnre trouwen, ind des lantz verderven,
1630[regelnummer]
Dar-mit en sult nyet blyven.’
 
Suss was die vrouwe harde ungenedich
 
Den ridder, de harde unledich
 
Was in den strijt umb hoeren wille.
 
Niet me en hielde he stille
1635[regelnummer]
Dan der wolff under die schope duet,
 
Dar he sij vindt sonder behüet,
 
Ende streyt so user-mäyssen sere,
 
Ende Echites sijn here,
 
Dat wonder tzu yrtellen were,
1640[regelnummer]
So durch-broechen sij die schare.
 
Echites de quam gereden
 
Stridende mit willichen leeden
 
Jhegen den coninc van Arabien.
 
Vromelicher en quam ridder nye.
1645[regelnummer]
Ende slügen up den helm boven.Ga naar margenoot+
 
Dat wonder was he en were gecloven
 
Helm ind houft tzü mäle,
 
Doch viel he in dat pert zu moel.
 
So-dat sägen die Arabijne
1650[regelnummer]
Iren here in die pijne,
 
Quomen sij up Echites alle.
 
Got behuden van missvalle!
 
Ende gingen up hoem striden
 
So vreyschlich en allen sijden,
1655[regelnummer]
Dat wonder tzu vertzellen is.
 
Doch werde sich her Echites,
 
Dat he die schare breyt
 
Mit groeser kracht durch-reyt
 
Ende was büsen gereden.
1660[regelnummer]
Mit-deme quam mit hoesticheiden
 
Der amiroel van Plusont,
 
Me brüllende dan eyn hont,
 
Mit mengen Sarasijnen,
 
Die sich sere gingen pijnen
1665[regelnummer]
Echites tzu bryngen onder.
 
Koenheit groes ind wonder
 
Dede der ridder van Ermenien.
 
Ich wene der coninc van Arabie
 
Quam mit kracht tzu-geslagen
1670[regelnummer]
Mit mengen Sarasijnschen degen
 
Ende vingen Echites mit kracht.
 
Dat verdrüich he harde unsachte
 
Ende sere clagde sijn ser:
 
‘Ay, Magnete, nummerme
1675[regelnummer]
In sien ich uch, maltet vrij.
 
Nummerme en siet ir my.
 
Ich ben onder die Sarasijne.
 
Wat sal sagen die muder mijne
 
Ende mijn vader, der greve.
1680[regelnummer]
Vort blyven sij mijns ave.
 
Got, Here van hemmelrich,
 
Nu troist mich geweirlich,
 
Als ich hie gestreden hain up ure vyant
 
Umb tzu wrechen ure ande.’
 
 
1685[regelnummer]
HEr Evax, de ser streit
 
up die ander sijde, ind nyet en weyt
[pagina 66]
[p. 66]
 
Ga naar margenoot+Dat Echites is gevoen,
 
Tzu hoem quam eyn soldeneir soen,
 
De sade mit grosen sere,
1690[regelnummer]
Dat man Echites, den grosen here,
 
Gevoen van den velde vuert.
 
Wat weynt yr wie dat beroert
 
Evax war van ernessen?
 
He woende sijns sens gemissen,
1695[regelnummer]
Ende reyt Echites nä mit kracht.
 
Der coninc he was van macht
 
Ende woende Evax widder-stoen.
 
Ende Evax hueff soen
 
Hantecleir, dat gude swert,
1700[regelnummer]
Ende sluych tzen coninc wart
 
Van Arabien up sijn houfft,
 
Dat bis tzen kynne yn-schoes.
 
So dede he den here van Phisont.
 
Die selen vueren in der hellen gront.
1705[regelnummer]
Due vüer he dar Echites was,
 
Sade dat Welsch dar ich id en las,
 
Ende ersluich die Sarasijne,
 
Die Echites däden pijne.
 
Die heiden, die dat versoegen,
1710[regelnummer]
Dat hon heren woren irslagen,
 
Sägen [sij] wale dat sij bleven verloren.
 
De dat Eyrst mocht sluich mit sporen
 
Ende vlüwen wat sij vlien mochten.
 
Ich sain uch, dat sij sere vochten,
1715[regelnummer]
Echites ind Evax mede,
 
Ende die ander van der stede
 
Sij jageden sij ij milen verre.
 
Die heiden vlüwen tzu huyss wart erre.
 
Die kersten keirden wedder
1720[regelnummer]
Ende worpen die tenten nedder
 
Ende lüeden dat güet blidelich
 
En vuerdent in die stat rijch,
 
Dar sij wale worden untfoin.
 
Echites deyllet hon allen soen,
1725[regelnummer]
Des sij harde blijde woren.
 
Hon denck was tzen besten gevaren.
 
Die soldeneir schieden zu hantz.
 
Der coninc besatte sijn lantGa naar margenoot+
 
Ende machde Echites drossit dar ave,
1730[regelnummer]
Ende Evax, den he node begaff,
 
Macht-de he van sijnen huse drossitte.
 
He dede eme ere baven mays,
 
Want by hoem ist allet guet gevallen,
 
Also müyst doin unss allen.
1735[regelnummer]
Der coninc van Damas
 
Ende van Athiocie, die was
 
Gevangen, machden honnen vrede,
 
Ende worden des conincs man mede.
 
Ende dar-mit lies man sij rijden,
1740[regelnummer]
Die quijte tzü den tzijden.
 
 
 
HEr Evax, der ridder wijs,
 
Viel in alle der werelt prijs.
 
So eirlich bestalt he des conincs dinc,
 
Dat en loefde der coninc,
1745[regelnummer]
En were dat he so sere qual
 
Van mijnnen, die he [h]all
 
Al der werelt, so sere
 
Untsach he der vrouwen ere
 
Ind ouch sijns selfs vrede.
1750[regelnummer]
Wist sij id ind verwort he sij dar mede,
 
So were he levende doet.
 
Des hadde he anxt groet.
 
Sus versmalt he id alleyn
 
Decke mit clagen ind geweyne.
1755[regelnummer]
Sus lach Evax up eyne stonde
 
Ende Echites tzer stont,
 
Ende läegen en eyne kamenoede
 
Up hon bedde eyns oventz spoede,
 
Ind sproechen van mengerhande dinc.
1760[regelnummer]
Echites, de jongelinc,
 
Sade tzu Evax, sijnen geselle,
 
Dar ich doegt groes aff tzelle:
 
‘By Gode, Evax, geselle wert,
 
Mich verlangt so sere tzu huysswert,
1765[regelnummer]
Dat ich er ummer varen müys.
 
Laest uns varen, duncket uch guet.
 
Ga naar margenoot+Bereyde wir onss hoestelich,
 
Want ich wille varen entlich
 
Bynnen deser wechen en-wege.
1770[regelnummer]
Ich wene dat ich nummer en gekrege
 
Rast, off ich bleve hie.’
 
Due sade Evax, der ridder fier:
 
‘by Gode, here, yr mogt wael varen,
 
Als ir wilt, sonder sparen,
1775[regelnummer]
Want yr siet rijch man van lande.
 
Vuer ich tzu huys wert, dat were mich schande,
 
Ich de ben eyn arm man.
 
queme ich tzu hüys, ich en wist war-ain
 
Mine hende sloen off wat ain-voen.
1780[regelnummer]
Ende hie wirt mich ere gedoin,
 
Ind guet mach ich hie wennen
 
Mit groesen vreden ind mit mynnen.
 
Dar-umb is mich besser, dat ich blyve
 
Hie mit den coninc tzu mijnen lieve,
1785[regelnummer]
Dan ich vuer tzu lande wert,
 
Dat mijn were balde vertzert.’
 
Echites hoerde al tzu
 
Wat Evax sade due.
 
He sade: ‘Geselle, [wat] weynt [d]ir?
1790[regelnummer]
Ir en sult sijn mit mir.
 
Den dach den wir beide leven
 
In sulde ich uch nyet begeven.
 
Ich sulde uch gelich mich selven halden,
 
Ure pijnen en bleve uch nyet unvergolden,
1795[regelnummer]
Die ir hait dorch mich gedoin.
 
Nummer en sulde ich uch ave goin.’
 
Evax sad[e]: ‘Des gelouve ich wale,
 
Mer id steyt mich so tzu desen moel,
 
Dat ich blyven wille.’
1800[regelnummer]
Echites, de nyet en sweich stille,
 
Sade: ‘By Gode, dat is mich leyt,
 
Dat uch so int/hertze steit.
 
Mer oft uch also int/hertze sij,
 
Dat ir wilt keren, ir vindt ain my
1805[regelnummer]
De uch helt sonder begeven.’
 
Mit-diesen untslieffen sij beyde.
 
Sy woren drove van desen gescheide.Ga naar margenoot+
 
 
 
Echites wart mit släyff bevoen
 
Ende quam hoem eyn droüme soen,
1810[regelnummer]
Dat vür hoem queme eyne coningenne,
 
Dar hoem docht dat ynne
 
Egeyne schoinheit en gebrach.
 
Tzu Echites sij due sprach:
 
‘Echites, Got gruesse uch.
1815[regelnummer]
Ich [ben] her tzu uch komen nü,
 
Umb-dat ir sult tzü lande varen.
 
Ich hain eynen ridder tzworen,
 
Den sere nä ure komen verlangt.
 
Ende des he sich luttel guetz bedanckt,
1820[regelnummer]
Dat ich en sus lange by mich halde.
 
Mer dat ir ligt en groser vreuweden,
 
Hoem sals harde sere verdriessen.
 
Nü en wille ich en nyet langer müeden,
 
Ich sal en mit uch varen layssen.
1825[regelnummer]
Ir en sult yn nyet hassen,
 
Dat eirste dat ir en kint wel.
 
Nä uch inde nä nyman el
 
Hait he gebeit eyne wile.
 
Die coningenne Sibilie
1830[regelnummer]
Sal hie Evax behalden,
 
Des müys noch die aventüre walden.
 
Ende ich sain uch, off ir wilt,
 
Wie ir tzu hoem gerachen solt.
 
Dat eirste dat ir usser lande sijt,
1835[regelnummer]
So rijt so lange tzijt,
 
Dat yr koempt en eyn lant
 
Dat Kalabre is genant,
 
En eyne stat heist Tabor,
 
Die haet mengen hogen torn.
1840[regelnummer]
Dar vindt yr eyn coningenne valeiant
 
Jhegen den greve van Pyrant
 
Tzu aventüren, umb des ridders wille,
 
De by mich lijt al/stille,
 
De eynen kamp solde haven gestreden.
1845[regelnummer]
Mer der greve by bloetheiden
 
Deden versten ij jaere.
 
Nü wille ich, dat yr vart dar
 
Ende biet uch gereyt tzen kamp.
[pagina 67]
[p. 67]
 
Ga naar margenoot+Der greve ontsijet sich van rampe
1850[regelnummer]
Ende sal sprechen umb die soene.
 
Inde dar-noe vart, ridder kone,
 
Vort bijs up eyne casside
 
Dä wandelen wenich lude,
 
Ende volgt bis eynen cruce tzü,
1855[regelnummer]
Inde aventürt wat uch geschie,
 
Inde vart vort in/den waüt.
 
Dar vindt yr feyste mennich-falt,
 
Mich ind [den] ridder vol van vromicheiden,
 
Die alle nä ure komen beiden.
1860[regelnummer]
Nü müys uch Got bewaren.
 
Coempt iet balde, ich müys varen.’
 
 
 
DEr ridder untspranc mit-diesen.
 
Tzu hoem selve sade he: ‘Wat macht wesen,
 
Dat vyseyoen dat ich hie sach?’
1865[regelnummer]
Hoem wonderde wat id wesen mocht,
 
Mer he dacht zu meir
 
Dat he varen sulde tzu eir.
 
Des morgens, due der dach untspranc,
 
Stont up der ridder sonder bedwanc
1870[regelnummer]
Ende Evax, der ridder kone,
 
Ende gingen mit eynen doen
 
Tzu messen. Dar-noe gingen sij
 
Dar sij vonden den coninc vrij.
 
Echites sade: ‘Her coninc here,
1875[regelnummer]
Got de müys uch lonen des guetz inder eren,
 
Die yr mich hie haet gedoin.
 
Uren orloff ind ich müys goen
 
Ende mijnre vrouwen tzu lande varen.’
 
Der coninc sade sonder sparen:
1880[regelnummer]
‘by Gode, here, dat is mich swoer.
 
Gebricht uch yet, dat sayt mich offenboir,
 
Ich bessert uch sicherlich.’
 
‘Neynt, here, mer yntlich,
 
Id steyt mich also, ich müys varen.’
1885[regelnummer]
Die coningenne sade tzworen:
 
‘Her ridder, datz mich van hertzen leit.
 
Her Evax, saet mich, wie id mit uch steit?
 
Sult yr mit uns hie blyven yet?
 
Wir en begeven uch nyet.Ga naar margenoot+
1890[regelnummer]
Den dach dat wir leven mogen
 
blyft ir mit unss en hogen.’
 
 
 
HEr Evax sade: ‘Vrouwe,
 
Ich blyve uch dienen mit trouwen
 
Den dach den ich leven moet.’
1895[regelnummer]
‘Here, Got loin uch al[s] guet
 
Ende alle doegt ind alle ere.’
 
Echites, der hoesche here,
 
Nam orloff harde cortlich,
 
Ende hoem ontboet der coninc rijch
1900[regelnummer]
Orss, perde ind groes guet,
 
Des nyet en wolde der ridder vroet,
 
Mer schiet hoeschlich van dar.
 
Ende hoem was tzü moede swoer,
 
Dat Evax achten bleyff,
1905[regelnummer]
Doe he ouch groesen ruwe umb dreyff.
 
Dat he schiede van sijnen here,
 
Des trurde he harde sere.
 
 
 
Nu vert Echites sijnre sträissen,
 
De Evax hait gelaissen
1910[regelnummer]
Ellendich in vremden conincrijch.
 
Umb den weych vroegde he hoestlich,
 
De tzu Kalebre wart lach.
 
Also als he [en] den droüme sach,
 
quam he en den ynganck van Mey
1915[regelnummer]
Gereden up eyne schone valeg
 
Ende sach vüer hoem eyne schone stat.
 
Eynen heirdgen vroegde [he], wat [stat]
 
Stede dat were die he sijt.
 
Der heirde en sweich langer nyet,
1920[regelnummer]
Mer sade: ‘Her ridder valeyant,
 
Die stat is Tabor genant.’
 
Mit-deme dacht der jonge greve:
 
‘Ditz die stat, dar mich ave
 
Die coningenne en droüme seede.’
1925[regelnummer]
Den heirde vroegde he sonder beyde,
 
Wat meren in die stat were.
 
Der heirde sade hoem offenboir,
 
Dat der greve van Pyrant
 
Der coningenne dede groesen pant
 
Ga naar margenoot+Umb eynen kamp, den hy
 
Genomen hadde jhegen eynen ridder vry.
 
Due yrtzalt he hoem al-tzu-moel
 
Al uss ind uss zu pünten wale,
 
Wie der kamp was genomen,
1935[regelnummer]
Ende noch der ridder nyet en were komen,
 
Nochtan were morgen der dach.
 
Der ridder dacht: ‘Dit mach
 
Wael sijn, dat ich en droüme vernam.
 
Ich wille die vrouwe loefsam
1940[regelnummer]
Varen ir-losen, off ich kan.’
 
Due nam he orloff ain den man
 
Ende vüer en die stat.
 
Die bürger, [die] vernomen dat,
 
Saden: ‘Mijnre vrouwen kempe is komen.
1945[regelnummer]
Eyne herberge haet he genomen
 
Ende vüer sich untwopenen dar-ynne.’
 
Mit-deme quam vür die coningenne
 
Nüwe-mere, dat komen were
 
Hoer ridder. Du wart hoer
1950[regelnummer]
Tzu müde usser-mayssen wale.
 
Mit-deme quam Echites in/den sael
 
Dar he den coninc vant
 
Ende den greve van Pyrant.
 
He gruet den coninc fijn
1955[regelnummer]
Ende alle die mit eme sijn
 
Ende boet hon guden dach.
 
Mer so voel leitz, als vermach
 
Hoem Got geven ind eynich sant,
 
Müess haven der Breve van Pyrant,
1960[regelnummer]
Dat he ye so edel vrouwe
 
Dede haven sulchen rouwe.
 
He sade: ‘Her coninc, nü ben ich hier,
 
Als guet ridder ind fier
 
Tzu volleysten mijn geloff
1965[regelnummer]
Vur uch allen in dit hoff.
 
Nu en mach he is nyet untgoin,
 
He müys morgen den kampe bestoen.’
 
 
 
DEr greve hoirde alt zü.Ga naar margenoot+
 
Dat en Echites versprach soe,
1970[regelnummer]
Sade he: ‘Ridder, ir hait unrecht.
 
Ir en siet nyet dan eyn cleyn wicht
 
Jhegen mich, datz guet tzu sijn.
 
Ich versluge wale ure tzien
 
Tzu eynen moel en eynen crijte.
1975[regelnummer]
Mer dat ich des ridders gerne ben quijte,
 
Des wille ich leven mit gemacken.
 
Siet, ich loüne alle der sachen,
 
Die ich van der vrouwen seede.
 
By mijnre trouwen ind by mijnre woerheide,
1980[regelnummer]
Here her coninc, by mijnen woen,
 
Itz logen, dat ich uch verstoin
 
Dede van der vrouwen mijn.
 
Omb-dat ich mit hoere wolde sijn
 
Ende sij is mich nyet en wolde gehengen,
1985[regelnummer]
Ginck ich dit vort-brijngen.
 
Here, nü mogt ir sij wale quijte laissen.
 
Her ridder, nü vart ure sträissen.’
 
 
 
Echites de hoirde den greve
 
Sere loünen. Du lachde he dar ave
1990[regelnummer]
Ende sade: ‘Her coninc, is dit ere,
 
Dat sich selver deit dis here?
 
Ich hedde onrecht als ich verneme
 
Strede ich me jhegen hoem.
 
Nü saet mich, is quijte mijn vrouwe?’
1995[regelnummer]
‘Jae sij, here, sommer mijne trouwe.
 
Sij is eyn gude vrouwe ind sal blyven,
 
En den greve sal ich verdriven.’
 
Düe wolde Echites widder-keren,
 
Ende hoem danckdens alle die heren.
2000[regelnummer]
Due quam die coningenne gegoin,
 
Die en wale hait untfoin.
 
Due nam orloff de ridder vermert
 
Ende vues tzer kassiden wart
 
Dar hoem due wijsde die coningenne.
2005[regelnummer]
Büyssen der stat quam he dar-ynne
 
Ende reyt bis he tzen cruce quam.
 
Due reyt der ridder loeff-sam
[pagina 68]
[p. 68]
 
Ga naar margenoot+Den weich tzu walde wart ynne,
 
Tzwey milen off wenich myn,
2010[regelnummer]
Dat he quam en eynen praiel.
 
Schonre stat en sach he nye
 
Dan die selve stat was,
 
Sade dat Welsche dar icht ynne las.
 
 
 
Mit-deme hait der ridder vernomen
2015[regelnummer]
Uss eynre burche gereden komen
 
Eyne schare van schonen vrouwen.
 
Tzu hoem selven sade he: ‘By mijnre trouwen,
 
Ditz ummer eyn schone ain-sien.’
 
Ende die vrouwen quomen mit-deme
2020[regelnummer]
Tzu hoem gereden en sijn gemoede
 
Ende grüeten den ridder guet.
 
Due die vrouwen woren leden,
 
Quam achter hon gereden
 
Eyn ridder ind eyne coningenne,
2025[regelnummer]
Die hoem docht in alle syne sinne,
 
Dat wale die selve wesen mach,
 
Die he en sijnen droüme sach.
 
Ende due sij vür den ridder quomen,
 
Groeten sij en mit namen,
2030[regelnummer]
Ende saden: ‘Echites, wille-comen.’
 
Die coningenne sade: ‘Ridder vrome,
 
Mit mich müyst ir tzer herbergen varen,
 
Ich sal uch wael untfoen tzworen.
 
Ende dese ridder, de nä u.
2035[regelnummer]
Hait gebeit al bis nü,
 
Sal mit uch sijnre sträissen rijden.
 
Ende ir sult beide in kurten tzijden
 
En Grieken zu gader wesen.’
 
Echites sade mit-desen:
2040[regelnummer]
‘Vrouwe, ich doin uren wille.’
 
Due hielden sij unlange stille,
 
Mer voeren al in den sale,
 
Dar sij menger-hande tzale
 
Hadden des oventz sunderlinge.
2045[regelnummer]
Sy gingen alle tzu eynen rijnge
 
Sitzen, die ridder ind die vrouwen.
 
Der coningennen bäden sij mit trouwen,Ga naar margenoot+
 
Dat sij hon berichten wille,
 
War-by sij so lange stillen
2050[regelnummer]
Den ridder bie hoere haet gehalden,
 
Ende ouch, wie sij nyet en haet vergolden
 
Echites [ind haet] sijne trouwe?
 
‘Jä, en siez yr der trouwen vrouwe,
 
Wie mogt yr dan getruwen menneren
2055[regelnummer]
So lange van rasten weren?’
 
 
 
VEr Venus, die hoge koningenne,
 
Die stelt mit bliden synne
 
Tusschen tzwen ridder guet
 
Ende neven menge vrouwe güet,
2060[regelnummer]
Sade: ‘Yr vrouwen, ir wort gerne wijs
 
Ende wist gerne wale dis.
 
Dor diese heren, die [hier sijn],
 
Wille ich uch die [nu we-mere mijn]
 
Uch eyns deils laissen wessen.
2065[regelnummer]
Ir west wale, ich ben geheissen
 
Vrouwe over gerechte mynne,
 
Ende woe valscheit is ynne,
 
ben ich ouch eyne swoer wroeke,
 
Want ich nacht ind dach wacke.
2070[regelnummer]
Somer, winter ben ich groin
 
Ende alwege tzijdich.
 
Usz mich springt al doegt
 
Ende aller dat die werelt verhoegt.
 
Die mich ouch dienen, müyssen sijn
2075[regelnummer]
Geseet noe der manieren mijn.
 
Sy moesen sijn hoesch, sijmpel ind guet,
 
Wessende, kone, oitmodich, guet
 
Schemelich, gestede, milde, gemäte,
 
Wael helen ind quijte van baroete,
2080[regelnummer]
Sal he van mich loen untfoin,
 
Wessende ind getrouwe sonder woin.
 
De dit hait, mach sich verläissen
 
Vain mich tzu komen zu baeten,
 
Anders ist al umb nyet.
2085[regelnummer]
Dat ich Echites beiden liet,
 
Dat was, umb-dat he nyet en kinde
 
We die maget was die he mynde,
 
Ga naar margenoot+Ende nü kindt he sij wale
 
Ende hoer vrunt al-tzu-moel.
2090[regelnummer]
Desen ridder hain ich ouch hie gehalden,
 
Omb-dat sij beyde vergaderen solden.
 
Want honre ygelich sal by den anderen zu eren komen,
 
Want man en mocht sij nyet vervromen.
 
Mer nü wille ich, dat sij nü varen,
2095[regelnummer]
Want id havetz wael zu doin tzworen
 
Der keisser van Grieken in die sijne.
 
Want hoem deit groese pijne
 
Van Babelonien der soudoen,
 
De [hoem] hait belegen sonder woen
2100[regelnummer]
Mit xx coningen, die ich uch
 
Alle wille nomen nü.
 
Der coninc van der Roder See
 
Mit xl ameroel ind me,
 
Der coninc van Persij, der coninc van Pintrin,
2105[regelnummer]
Der coninc van Alexandrie, coninc van Cosdrijn,
 
Der coninc van Julo der vloet
 
Der coninc van den woesten sande,
 
Der coninc van Mabisen lande,
 
Der coninc van Synay,
2110[regelnummer]
De noch haet xxx stede guet,
 
Sonder [dar] nü is die vloet
 
Sodoma ind Gamorra mede,
 
Der coninc van Egipten der stede,
 
Der coninc van Mesopotonie
2115[regelnummer]
Ende der coninc van Libie,
 
Der coninc van der Doder See,
 
Der coninc van Sicie noch me
 
Coninc van Edissen, coninc van Galilee
 
Ende ander heren me.
2120[regelnummer]
Die sij haven belegen wale
 
Ende ve ameroel.
 
Des wille ich, dat ir hon vart zu staden,
 
Want he is tzu sere verladen.’
 
 
 
Due Echites dat verstonde,
2125[regelnummer]
Wart he drove en sijnen muet
 
Ende sade: ‘Edel vrouwe mijn,
 
Mocht irs yet berichten mir,
 
Wie dat he yn belegen heeft
 
Ende wat wilt he, dat he hoem geefft?’
2130[regelnummer]
Die coningenne sade: ‘Ich saint uch.Ga naar margenoot+
 
Der keisser he hait nü
 
Eyne doeter harde schone
 
Ende die wilt der soudoen sijnen soen
 
Geven tzu wyve, ind sij en wilt.
2135[regelnummer]
Her-by ist dar sere unledech.’
 
Mit-desen ginc man essen.
 
Echites was gesessen
 
by Heinrich den Lymborgere,
 
Des he had groesen gerre
2140[regelnummer]
Tzu wessen we he were.
 
Die coningenne sade offenboir:
 
‘Ir heren, ich lies uch wale hie bliven,
 
Mer dat ich lays nyet verdriven
 
En wille den keyser rijch,
2145[regelnummer]
Nü vart morgen tzijtlich.’
 
Die coningenne sade hon voel
 
Guetz dings ind bispel
 
Van mynnen ind wat mynne were,
 
Dat ich uch ertzellen sulde offenboir,
2150[regelnummer]
Mer dat mich worde tzu lanc
 
Ende yrs mich küme soüdt wessen danck.
 
Die ridder gingen slaeffen due beide
 
Bis tzen dage in verwentheide.
 
Due die sonne up-clam,
2155[regelnummer]
Quam die coningenne loef-sam
 
Ende hiesch die ridder beide up-stoin,
 
Dat sij doeden harde soen,
 
Ende bereiden hon vart
 
Ende voeren tzü Grieken wart
2160[regelnummer]
Ende nomen orloff hoeschlich.
 
Nü west wale, dat ich her over-striche
 
Menger-hande suysse tzale,
 
Ende dat palays, wie wale
 
Was gemacht ind mit wat delijt,
2165[regelnummer]
Dat läys ich al quijte,
 
Want dat Welsche in sade mers nyet me.
 
Die ridder nomen honnen kere
 
So sij dat rechste mochten tzu Grieken wart.
 
Der eyn vroegde den anderen umb die vart,
2170[regelnummer]
We he were ind wanne he queme?
[pagina 69]
[p. 69]
 
Ga naar margenoot+Due ygelich wist des anderen name
 
Ende [wat] Echites hadde gedoin
 
Dor Heinrich, wart he soen
 
Van hoem usser-mäissen blide,
2175[regelnummer]
En reden en-weich tzu den tzijde.
 
Ygelich dede den anderen groes ere.
 
Nü geleide sij Got unse Here.

margenoot+
Fol. 55b.
margenoot+
Fol. 55c.
margenoot+
Fol. 55d.
margenoot+
Fol. 56a.
margenoot+
Fol. 56b.
margenoot+
Fol. 56c.
margenoot+
Fol. 56d.
margenoot+
Fol. 57a.
margenoot+
Fol. 57b.
margenoot+
Fol. 57c.
margenoot+
Fol. 57d.
margenoot+
Fol. 58a.
margenoot+
Fol. 58b.
margenoot+
Fol. 58c.
margenoot+
Fol. 58d.
margenoot+
Fol. 59a.
margenoot+
Fol. 59b.
margenoot+
Fol. 59c.
margenoot+
Fol. 59d.
margenoot+
Fol. 60a.
margenoot+
Fol. 60b.
margenoot+
Fol. 60c.
margenoot+
Fol. 60d.
margenoot+
Fol. 61a.
margenoot+
Fol. 61b.
margenoot+
Fol. 61c.
margenoot+
Fol. 61d.
margenoot+
Fol. 62a.
margenoot+
Fol. 62b.
margenoot+
Fol. 62c.
margenoot+
Fol. 62d.
margenoot+
Fol. 63a.
margenoot+
Fol. 63b.
margenoot+
Fol. 63c.
margenoot+
Fol. 63d.
margenoot+
Fol. 64a.
margenoot+
Fol. 64b.
margenoot+
Fol. 64c.
margenoot+
Fol. 64d.
margenoot+
Fol. 65a.
margenoot+
Fol. 65b.
margenoot+
Fol. 65c.
margenoot+
Fol. 65d.
margenoot+
Fol. 66a.
margenoot+
Fol. 66b.
margenoot+
Fol. 66c.
margenoot+
Fol. 66d.
margenoot+
Fol. 67a.
margenoot+
Fol. 67b.
margenoot+
Fol. 67c.
margenoot+
Fol. 67d.
margenoot+
Fol. 68a.
margenoot+
Fol. 68b.
margenoot+
Fol. 68c.
margenoot+
Fol. 68d.
margenoot+
Fol. 69a.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken