Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Foar de lins (1968)

Informatie terzijde

Titelpagina van Foar de lins
Afbeelding van Foar de linsToon afbeelding van titelpagina van Foar de lins

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.33 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

verhalen


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Foar de lins

(1968)–Paulus Akkerman–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige

De ruilforkaveling

Wiberen hie oars gjin praet mear as oer de ruilforkaveling. Hy wie der tsjin. Heden, heden hwat wie dy Wiberen der fûl op tsjin. Yn dat stik wie der net iens reedlik mei him to praten. ‘In útfining fan'e hegerein dy't slompen jild ferget, de lytse man kin it gelach bitelje, wy moatte fan'e kaert en de greate boeren

[pagina 140]
[p. 140]

spylje der moai waer fan.’ Dêr kaem it op del, yn it ûneindige waerd it fan him herhelle, al wie it dan altyd yn oare wurden, hwant hy wie o sa redenryk, dy seldichste Wiberen Pothús. Dêrom wie it sa'n wûnder net dat er de lieder waerd fan it aksjekomité dat tsjin'e ruilforkaveling wie. Hja baleinen in gearkomste op'e boppeseal oan 'e Efterwei, de koumelkers kamen der op ôf as blaumiggen op in rûchskerne, hja stiene ta doarren út. Sûnder dat ien it him frege hie, naem Wiberen de lieding, dy kaem him ek ta, net ien dy't der fûlder op tsjin wie. Hy brûkte wurden as ‘himeltergjende tastannen’, ‘in jok dat ús fan boppen ôf oplein wurde sil’ en mear fan sokke slachsinnen dy't ynsloegen.

‘Wy moatte aksje fiere om dit ûnheil to kearen. Wy moatte by de twivelriedigen lâns en har op it hert bine dat se har net libben forkeapje. Wy moatte de stimhawwers dy't fier ôf wenje ophelje mei bussen. Hwant, ivich bliuwende skande, dy't net komt to stimmen wurdt achte der foar to wêzen, wy moatte witte hwat ús to dwaen stiet nou't it noch tiid is.’

Hy spriek nei it hert fan fierwei de measten. Hja stieken it net ûnder stuollen en banken, der wiene guon dy't noch mear opsprieken as Wiberen en dat sei hwat. Dêr kaem it ek fan dat Jelle Stuolwynder op it lêst mar hwat skruten oerein gyng. Foarsichtich bigoun er: ‘Ik smyt dy ruilforkaveling net hielendal wei....’

Dêr briek in stoarm los, Wiberen sloech forheftich mei de hammer. ‘Jelle kin sizze hwat er to sizzen hat.’

‘Sa't jimme witte melk ik simmerdeis in healûre fytsen fan hûs, dat ferget tiid. Nou haw ik my fortelle litten, mei sa'n ruilforkaveling soe dat stik lân oan in oar tafalle en ik soe der in stik, tichte by hûs, foar werom krije.’

Fierder kaem er net. ‘Moaije praetsjes,’ sei Wiberen. ‘Lokmiddels, oars neat. Jo soene josels libben forkeapje troch foar to stimmen.’

Fan'e oaren waerd dat krêftich Ûnderstreke, doe sei Jelle mei oertsjûging: ‘Dan bin ik der op tsjin.’

It wie in goede forgadering, hja holden ek noch in kollekte om de ûnkosten to biteljen, it smiet net iens sa min op. Wopke Koster krige dy sinten mei nei hûs. It wie in slachter, mar hy forhierde in stikje lân dêr't syn folk yndertiid hwat oersparre sinten ûnder set hiene.

‘Myn lân kinne se mei de poaten ôfbliuwe’, sei er; dêrom wie er op forkaveljen tsjin.

 

Alle komitéleden rounen har it fjûr út 'e klompen, mar net ien dy't him sa warde as Wiberen Pothús. Gjin ein wie him to fier, gjin reis to biswierlik. As er mar grútsjen hearde fan ien dy't net wist hoe't er soe, gie er der hinne.

Doe't him oanbrocht waerd, dat Kei en Baeije oan de Muontseleane mar saneare woene, makke 'r yn it bûthús mar amper dien.

[pagina 141]
[p. 141]

‘Hwat hear ik nou?’ frege 'r doe't er mar krekt troch de doar wie.

Kei lei him de kaert út. Hja waerden âlder, fé en lân soene mar fuort, hja krigen útkearing en koene yn it hûs bliuwe.

‘Dat moatte jimme net miene,’ sei Wiberen mei klam. Baeije sloech de skrik om it hert. ‘Hoe woene jo sizze, Pothús?’

‘Oars neat as moaije praetsjes. Jimme kinne der yn bliuwe by de graesje fan it greatkaptael. As it de hearen betten útkomt wurdt jimme hiele hûs ôfbrutsen en bliuwt der gjin stien fan oerein stean.’

Dy beide minsken waerden bot kjel. ‘Dat soe 'k net ha meije!’

‘Jimme moatte my goed forstean, ik siz net dat it platsmiten wurdt, mar as jimme de hege hearen ien kear in finger jowe, kinne jimme de hân net wegerje.’

Dy driging allinne wie foar Kei en Baeije skrik genôch.

Wiberen krige ek noch in kampslach mei Hindrik Kûk, de winkelman, dy't dêr al jierren oan'e tafel tasroun. Hindrik liet ham ûnforsichtich út oer de forkaveling. Dat koe by Wiberen lang net lije, dêrom stelde 'r dy winkelman planút de fraech: ‘As jo stimme mochten hwat diene jo dan?’

Sûnder der by nei to tinken sei Hindrik: ‘Dan stimde ik foar.’ Dêrmei spriek er syn oardiel út.

‘Der is't gat fan 'e doar, jo sette hjir noait wer in poat op it hiem!’

 

Mei al dy drokten kaem de dei fan it stimmen hurd tichterby. Der waerd in almeugend greate tinte by Bosma op'e kamp set, banken der yn. It great lokael waerd foar it stimmen ornearre. De jouns foar de greate dei in advertinsje yn'e krante fan it aksjekomité. Foar alle tsjinstimmers soe der in bus ride, tiid en ûre stie der by dat elk der rekken mei hâlde koe. Gjin mins mocht thúsbliuwe om't er dan in foarstimmer wurde soe.

Dy moarn hie Wiberen de môlke in healûre earder oan it fabryk as oars, der moast noch safolle dien wurde. Iten en drinken die er him mar amper oan tiid. Acht ûre hie er 'm al forstrûpt, nochris de streek op. Stadichoan sakke'r ôf nei de tinte yn it formidden fan 'e maten. Doe't de foarsitter mei de hammer sloech, wie de tinte in stikhinne fol. De man sette mei inkelde wurden útien hwer't it om gyng en spriek de winsk út dat it in weardige stimmerij wurde mocht. ‘Is der noch ien dy't hwat freegje wol of hwat to sizzen hat?’

Doe gyng Wiberen oerein, ‘Ik kin koart wêze, foarsitter. Myn pake en beppe hawwe wrotten en krom lein om hwat foar harsels to bigjinnen. Hja hawwe de bern fûl oanset om dat lyts bisit to hâlden en út to wreidzjen, Heit hat it oerkrige, arbeidzjen wie 't foarlân. Simmerdei stie er moarns trije ûre oan'e seine. It hat faek heukerjen west, mar hja hiene de segen mei en doe 't it safier wie hat heit it spul oan my oerdroegen. Nou freegje ik jo, soe ik dat seldichste lân hjoed yn'e

[pagina 142]
[p. 142]

forkaveling smite? Yn der ivichheit net. Hwa't it mei my mient foar de eigen groun, seit né. Danke foarsitter.’

Treflike wurden dy't guon fan de bywêzigen yn it moed taestten.

Neitiid koene hja doe mar stimme. Hwat in dei. Wiberen hie gjin rêst. It komité stiek de koppen noch byinoar.

‘Is der noch ien dêr't wy hinne moatte?’ Sokken wiene der noch. De mannen diene noch hwat se koene.

 

Healwei fjouweren wiene se wer yn 'e tinte. Rêstich en stil mar yn greate spanning. De foarsitter spriek it oardiel út, de forkaveling wie mei greate mearderheit oannommen.

Har forlies droegen se weardich, hja kamen net yn forhef. Mar mei de moed yn'e skuon fytste Wiberen nei hûs. Slim yn'e lytse loege kaem er thús, wurch foel er yn 'e reiden stoel del. Mei in swiere sucht sei er: ‘It kaptael hat it woun’.

Doe wist Brechtsje hoe't it útpakt wie.


Vorige

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken