Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat die Lukeners nu derde mael rebelleerden.
Dat IIII capitel.

In den jare M CCCC LXVII is weder een groot oerloge opgestaen tusscen hertoge Kaerle van Bourgondien ende die Lukeners. Die sake ende cause waerom was dese: Als hertoge Philips van Bourgondien noch levende was, so woonde¹¹⁵, binnen der stede van Dynant een eerbaer notabel rijc man, genoemt Jan Carpentier¹¹⁶, dye wilen eer burgemeester van der stede geweest was¹¹⁷. Desen hadde die hertoge, als dye stede Dynant destrueert ende verwoest was, gemaect ende gheordineert te wesen op een casteel (dwelke deen helft den hertoge toe behoerde, ende dander helft den Lukeners) als een hoeftman ende castelein. Als die Lukenaers desen castelein aldus sere verheven ende gheestimeert sagen in des princen gracie, hilden si hem suspect, vermoedende dat hi meer faveerde den prince dan hemluden, ende dat hi des Stichts viant was, ende dat hi die stede mit bedroch in des princen handen gelevert ende gebrocht hadde; waerom dat si enen groten nijt op hem begrepen. Aviserende hoe si hem ter doot brengen mochten, hebben heimelic getracteert mit een van den borchsaten van sijnre dienres, om een sekere somme van penningen, dat hi hem dat slot leveren ende verraden soude tot enen bequamen tijt; dwelc also gesciet is. Ende quamen tot eenre tijt op dat slot, ende namen desen eerbaren man ende castelein gevangen, ende brochten hem binnen Ludic, ende besetten dat slot mit hoer soudenyers ende knechten. Dit vernemende hertoge Phillips, sant terstont enen snellen bode, ende dede dye van Ludic seggen, dat si desen castelein anders niet en bewesen noch enige pijn oft molestacie an en deden, dan si wilden dat hoer L edelen die tot Loeven geghiselt lagen, angedaen ende tracteert worde; waerom dat si hem niet en doden, mer hilden gevangen. Als nu die hertoge gestorven was, spraken uut groter hoemoet tot malcanderen: 'Nu is onse oude en harste viant doot; nu willen wi ons tesamen steken ende wreken opten sinen alle dat ons wilen eer van hem misdaen is.' Ende siet, uut ingeboertiger rebelheit ende boesheit quamen si te samen, ende namen dese castelein Jan Carpentier, ende setten hem ter justicie ende deden

115 aldus C; so woonde ontbr AB.

116 trarpentier AB.

117 was ontbr AB.

[p. 315r]

hem sijn hooft ofslaen¹¹⁸, ende deden voert quartieren als een verrader ende int openbaer hangen tot allen poorten uut. Daerenboven alsulken somme van penningen als den hertoge van Bourgondien in der lester zoenen toegeseyt was en wouden si niet betalen, ende weygerden noch den hertoge te senden andere L eerbare mannen te ghysel in die stede van den vijftich der edelste ende machtichste van den Stichte van Ludic die tot noch toe bi hem in der ghysel gelegen hadden. Ende quamen tot sulken verwoetheit ende rebelheyt dat, so wie in den secreten raet anders consuleerde ende sprac, dan als voerscreven staet, dien hilden si als enen verrader ende moeyter, ende namen se dicwils mit gewelt van den bedde ende deden se mitten swaerde rechten. Ende van desen waren die princepale ende opperste capiteinen here Raets van Heer, Vincent van Bueren, Jan die Wilde, Herpert van Zorleth ende Staes van Stralen, ridderen. Dit siende vele goedsvruchtige, eerbare ende rijke mannen, quamen al heimelic uuter stat, nemende tot andere plecken haer woenstat. Sommige van dien quamen binnen Hoy bi den biscop; sommige bi hertoge Kaerle, ende begeerden bi hem onthouden ende bescermt te wesen. Dit verhorende dye opperste van der stat, namen alle haer goeden die si in der stat gelaten hadden, ende deelden die haer zoudenyeren ende ruterknechten; boven desen deden si uut rechter boesheit alle deser voirseyder uutgeweken mannen haer figuren malen in een bort, hangende an ghalgen mitten benen opwert, tot hare smaetheit ende confusen, doende dat bort hangen voer der stathuys; ende hadden daironder doen scriven: 'Hadden wi dese verraders, aldus souden wij se tracteren', dwelke haer vrienden ende magen scandelic ende lasterlic was te sien ende te horen. Dese ende dyerghelijcken schandelike wercken bedreven si veel binnen der stat, die te lang waren te scriven.

118 naar C; of te slaen AB.