Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek) (2011)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (7.77 MB)

XML (3.56 MB)

tekstbestand






Editeur

Aarnoud de Hamer



Genre

non-fictie

Subgenre

kroniek
non-fictie/geschiedenis-archeologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

(2011)–Cornelius Aurelius–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Van enen uutnemenden costliken maeltijt die den hertoge bereyt hadde der Keiserlicke Maiesteit, ende hoe si vaneen sceyden.
Dat LIII capitel.

Des donredages na Sinte Michielsdach heeft die hertoge van Bourgondien gebeden den Keiserlicke Majesteit mit hem te willen comen eten mit alle sine grote heren ende vorsten. So sijn dan die kercke des cloesters van Sinte Maximijns mitter grooter salen daer si eten souden mit also groter costlicheit van lakenen, van tapesserien bereit ende ghechyert geweest, dattet niet scrivelick en is. Soe is dan die keyser mit alle sine heren ende vorsten in groter pomposicheit ende costlicheyt ghecomen tot Sinte Maximijns. Voer hem reden cloecke, vrome mannen, wel ghetuycht ende gewapent, na ridderliker manieren ende oeffeningen. Die keyser was ghecleet mit een costlic gulden stuck van goude, mit een scoen ende precioes costlic cruys op sijn borst. Die hertoge is hem te moete gegaen an der poorten van den convente, gehabitueert ende ghecleet wesende mit een uutermaten ende costliken tabbert van goude ende silver, mit alsoe vele uutermaten precieuse gesteenten dye als sterren stonden ende blincten geestimeert ende waerdich wesende C M ducaten. Desen tabbert was an beyden siden open, dat men daerdoer sien mocht die costlicheit ende chyerheit sijnre hosen, opten welcken hi dragende was die Ordene des conincs Eduwaert van Engelant; ende een luttel tijts mit malcanderen gesproken hebbende, begonnen die heren ende edelen van desen II vorsten mit scarpen galeyen op malcanderen te rennen, dwelke waren die grave van Wertenburch, Vitus van Rechleg, here Jan Spech, ridder, ende Willem van Wernave; dairna quamen II edelen uut Oestenrijc mit bloten armen ende reden mit scarpen glavien op malcanderen. Dit gedaen sijnde, ghingen dye heren in der kercken om misse te horen. Daer stonden alle die heren des princen, elc in sine ordene ende officie gehabituert wesende mit nyewen costliken habijten. Die ridderen waren gecleet mit habiten van root, swart ende sangwijn fluweel, mer die princepael heren van der Cameren waren gecleet mit blaeuwen gulden stucken. Die heren van der Oerden des Gulden Vlies waren gecleet mit costlike sangwijn gulden lakenen. Daer waren des princen VIII heraulden ende VI conincs heraulden, ghecleet mit laken van damasch totten voeten toe. Die hertoge mit allen desen heren leyden den keyser mit wonderlicken triumphen ende pomposicheden in der kercken. An dene side van der kercken waren gehangen costlijcke lakenen van tapesserien van goude ende silver gewrocht mitter passien ons Heren Cristi Jhesu, ende an dander side dye historie hoe Jason dat Gulden Vlies vercreech int eylant van Colchos. Opten Hogen Altaer waren geordineert IIII bancken, ende op elke bancke VI beelden van silver. Op die V bancke die XII apostelen van silver, verghult; op die VI bancke stonden X beelden van goude ende IIII van silver vergult.

Item X crucen van goude mit costlike gesteenten ende IIII van silver, vergult. Item, candelaren: II van gouden ende IIII van silver, vergult. Item, engelen van goude, elc een arm lang. Item, een gouden lelye, ghechyert mit costlike ghesteenten ende parlen, waerin dat besloten was een stucke van den nagel ende een groot stuck van den heiligen cruce ons Heren. Ende boven opten lelye stont een dyamant van II vingeren lang; ende dese lelye was geestimeert voir II C M gulden. Dese misse wert ghedaen mit groter solempniteyten ende feestlicheit van orgelen ende muysyke. In den choer voer dat Hoge Altaer waren geordineert twee thronen ofte capellen van costliken gulden lakenen: een daer die keyser in knyelde

[pagina 339v]
[p. 339v]

ende dander voir den hertoge; mer hi was daer niet in, want hi altijt officierende was in des keysers dienste. Die misse geeynt wesende, leyde die hertoge den Keiserlicke Majesteit by der hant in der zalen daer men eten soude, die so utermaten ende onsprekeliken costlic bereit ende verchyert was, dattet sceen coninc Assverus vierlike feeste te wesen; dese zale was behanghen mit costlike tapesserien van ghulden lakenen, metter historyen van Gedeon, rechter van Israhel, daer vele precieuse ende duerbare gesteenten in gewrocht waren, die als sterren stonden ende blincten. Opt een eynde van der zalen stont een trysoer van X staetgen hoech, waerop dat stonden eerst XXXIII gouden ende silveren vaten van menigherley sorteringhe. Item, LXX kannen, groot ende clein. Item, C scalen ende cruesen, verchyert mit paerlen ende costlike gesteenten. Item, VI grote silveren scepen ende XII gouden ende silveren beckenen om die handen te wasschen. Item, VI eenhoernen, daer die II elcx III armen lang waren. Item, VI silveren kannen, elcx van XII quaerten. Item, een grote silveren mande, daermen dye reliquien van des princen tafel in dede. Item, daer waren geordineert III tafelen, ende alle dat daer op stont, als kannen, cruesen ende scalen ende anders daertoe dienende, was van goude ende silver. Item, an dye eerste tafel sat int middel dye Keiserlicke Majesteit. An die rechterside die aertsbiscop van Ments; die aertsbiscop van Tryer; die biscop van Ludic; die biscop van Uutrecht. An die luchtersyde sat dye hoechgeboren vorst hertoge Kaerle van Bourgondyen; Maximiliaen, aertshertoghe van Oestenrijc, des keysers soen; hertoge Steven van Beyeren; hertoge Aelbrecht in Beyeren van Monichem, ende hertoge Lodewijc in Beyeren. An die twede tafel saten an die rechterside dye bisscop van Mets; die bisscop van Eysteten; Kaerl, marcgrave van Baden, ende Cristoffel, sijn soen; die ambassiaten ende raden des marcgraven Aelbrecht van Brandenburch; des groten Turcks soen; Huge ende Ulrick, graven van Momfort; Adolf ende Phillips, graven van Nassouwen; die here van Ylen, Maximiliaens hofmeester. An die derde tafel saten grave Evert van Sconenberch; Aelbrecht van Baden; Jacob Craft, ridder; die legaet ende raet hertoge Segemonts van Oestenrijc; grave Ulric van Sulcet; grave Otte van Hennenberch; grave Frederic van Lust; die proest van Tryer, geboren van Sirck; grave Jorijs van Linigen. In den eersten worden dair gepresenteert ende angedient XIII gerechten, daer sestien trompers voer ghingen; daeran XII princen, mit gulden lakenen ghecleet, als joncheer Jan, des hertogen outsten soen van Cleve; Phillips, des heren soen van Ravenstein; grave Jan van Marle, des graven soen van Simpol; grave Engelbrecht van Nassouwen; die marcgrave van Rutelen; die grave van Salmen; grave Gwye van Megen, here van Hombercourt; Johan, des outsten heren soen van Egmont; die here van Cartensi; here Jacob van Hameyen; die here van Robeys ende here Anthonis, des hertogen Phillips bastertsoen van Brabant. Boven dese voorscreven princen waren noch wel VI C princen, heren, ridderen ende edelen, alle gecleet mit gouden ende silveren lakenen, elc na sinen staet. Ten anderden ghange worden gebrocht XII gerechten. Ten derden male X. Die maeltijt ghedaen wesende, worden daer ghebrocht XXX grote tergy scuttelen, cruesen ende scalen van goude ende silver, mit costlike parlen ende gesteenten verchyert, mit menigerley confecten ende specerien, van denwelken die ene staende voer den keyser estimeert was voer LX M gulden; die gracie gheseyt wesende, ghingen alle dese heren weder ter kercken ende hoerden die vesper; ende nae der vesperen brochte die prince mit al den heren den keiser weder in sijn pallaes, mit veel toortsen ende triumphen, in groter feestlicheit. Daernae heeft die keyser den hertoge beleent dat hertoechdom van Ghelre ende tgraefschap van Zutphen, mit groter eren ende feesten. Die Ghelresse heren waren den keyser ende den Roemschen Rijck meer dan in XXX jaren lang nye ghehoersaem gheweest, ende hadden vele moetwillens ende onbehoerlickheit voer genomen binnen dyer tijt. Men woude oec seggen dat die keyser daer ge-

[pagina 340r]
[p. 340r]

comen was om hertoge Kaerle coninc te maken van Bourgondien, daer alle dese Nederlanden in begrepen souden geweest hebben. Mer die keyser wert anders van sinne ende rade, ende track heimelic uut Tryer te scepe, ende quam tot Coelen om den twist ende discoorde tusschen den aertsbiscop ende den gestichte te verenighen, om dwelke heimelicke vertreckinge die prince sere turbeert ende verstoert was, ende reysde weder na sinen landen. Dese vierlike ende triumphelicke feestlicheyt hier nu ghenarreert, dye dye hoge gheboren vorst ende prince hertoghe Kaerle van Bourgondien thoonde ende bewees der Keiserlike Maiesteit ende andere sine heren, wert hier int lange gheset ende bescreven om te doen verstaen in wat groter eeren, rijckdomme, cracht, glorie ende mogentheit dat hof van Bourgondien bloyende is, ende en wert nochtans op thonderste deel nyet bescreven die grote costlicheit, pomposicheden, chyerheden ende waerdicheden, die die edele prince ende mogende vorst dair thoonde; wanttet onsprekeliken ende niet scrivelic en is, datgheen datter gheschiede ende gedaen wert. Ende wert oec mede eens deels hier int langhe gheset, omdatter ghene cronijcken of en scriven, daer men in soe vele landen, nacien ende provincien of wist te seggen ende te spreken.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken