Die cronycke van Hollandt, Zeelandt ende Vrieslant, met die cronike der biscoppen van Uutrecht (Divisiekroniek)

Hoe dat hertoge Jorijs van Zassen in Vrieslant gehult was ende van den oerloge opten Ghelressen, ende wat scermutsingen dair vielen.
Dat XXVII capitel.

Omtrent dese tijt quam hertoghe Joriaen van Zassen, des hertogen Aelbrechts van Zassen outste soen mit vele knechten in Oest-Vrieslant, ende hi wert in allen steden ende plecken gehult ende ontfanghen voer enen heer als outste ende naeste erfghenaem des voornoemden hertoechs. Ende omtrent Pijnxsteren quam zijn maerscalc mit CC paerden ende wagenen mit instrumenten van oerloghe ende passeerde doer Hollant na Vrieslant toe.

In die maent van meye is onse princesse vrouwe Johanne uut Spangen over zee in dese landen gecomen, ende wert mit groter eerwaerdicheit tot Brugghe inghehaelt, daer die prince haer man doe was.

In dese zomer was al te veel ghereetscaps gemaect ten oerloge dyenende ende vele instrumenten ende andere dingen, dair men sere of verwondert was, want nyemant in der waerheit vernemen en conde waer tvallen soude: also bedect was dit onder tsecreet van den heren ende edelen. Ende die prince was op dese tijt in Hollant gecomen, mer en toefde daer niet lang, ende reysde weder na Brabant tot Brusel, daer op dye tijt vele edelen ende

[p. 425v]

heren uut Henegouwen, uut Brabant, uut Vlaenderen vergadert waren, al bereet ende properlic toeghestelt, te paerde ende veel volcs te voet, ende waren den prince op enen benoemde tijt verwachtende. Ende also die prince sinen vader beloeft hadde, bi hem wesende⁴⁷⁵ in Hoech-Duytslant, dat lant van Ghelre te conquesteren, als ic voir geseit hebbe, so is die prince mit alle desen geselscappe ende volc van wapenen getogen tsHertogenbussche, dair si een wijl tijts lagen om horen anslach te ordineren omme int lant van Ghelre te trecken. Ende alsoe twinter began te worden en wouden si die prince selver int velt niet hebben; ende hi ordineerde sekere capiteynen omme mit desen vergaderinge daer te reysen. Ende die prince sant enen heraut uut an den hertoge van Ghelre, ende dede hem ende alle sine landen sommeren ende ontseggen, ende dede openbaer condigen in alle sine landen open oerloge tusscen hem ende tlant van Ghelre. Oec mede werter publiceert dat men in den landen van Overysel noch in den lande van Ghelder geen vytaelge, harnas, noch gene wapenen of oerlochs instrumenten darwerts senden en soude; ende daer werden vele scepen geordineert op die Zuderzee te leggen, van Amsterdamme, Edam, Monickendam, Enchusen ende Hoorne mit enen capitein omme te beletten datter geen scepen mit vytaelge of wapenen derwerts varen en souden. Cortelick hierna sijn die capiteinen die die prince geordineert hadde, als dye here van Vergy, uut Bourgondien, here Cornelis van Bergen, here van Sevenbergen ende here Floris van Yselstein opgheseten mit veel volcxs, te voet ende te paerde, mit hem nemende bussen, engienen, tenten ende pauweljoenen ende alle instrumenten ten oerloge dienende, ende hilden hem voer thuys te Hamerden, dwelc si wonnen; doen togen si voer thuys te Middele, daer dye bastert van Ghelre op lach; ende nae vele stormingen ende assaulten gaf hi thuys op ende wert gevangen in Brabant gesonnen; oec wonnen si thuys te Tersele, ende liepen dagelicx doir tlant, rovende ende brandende, doende veel scaden. Mer overmits den couden tijt ende lange nachten sijn si opgebroken ende togen weder na tsHertogenbusch, makende daer hoer winter leger. Nochtans wast op dit pas die scoenste herfst die ye beleeft was, wanttet luttel regende, ende die koyen ende andere beesten ghingen tot Kersmisse ende daerna in vele plaetsen int velt, dwelc den lantluden groot profijt inbrochte, omdattet hoy qualicken gewassen ende gewonnen ende seer costlic was. Die Gheldersen en rusten oec niet ende deden groot scade mit roven ende branden in desen ende anderen landen.

Omtrent Sinte Bertelmees dach heeft die stede van Leyden een costlike lotinge toegestelt, daer tmeeste lot of was XL marc silvers, wegende Troys gewicht, ende waren VI silvere kannen, die te lote vielen een poorter van Montfoerde, die nochtans niet meer dan III loten inghebrocht en hadde, elcx van ses stuvers.

475 wsende AB.