Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het secreet-boek vol heerlijke konsten (1694)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het secreet-boek vol heerlijke konsten
Afbeelding van Het secreet-boek vol heerlijke konstenToon afbeelding van titelpagina van Het secreet-boek vol heerlijke konsten

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.06 MB)

ebook (3.23 MB)

XML (0.94 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/natuurwetenschappen/geneeskunde


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het secreet-boek vol heerlijke konsten

(1694)–Carel Baten–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Hoe dat men Lutum Sapientie sal maken daer mede dat men alle Glasen tegens den gloed des viers bekleden mag.

NEemt kleyn gestooten ouden Ovenleem, doet het in een pot, giet daer op water, gemenght met Paerde-dreck, slatet ende menget soo lange te samen, dattet wordt als een dick Moes, hier mede bekleedt ende luteert alle Glasen tegen den brandt des viers, latet in de Sonne droogen. Gy en meught tot die Lutum Sapiente anders geen Leem nemen, als Oven-leem, want den gemeynen leem, ofte Pot-aerde en is daer toe niet goedt: Menget ook altijdts Zout daer onder, tegens het bersten.

Een Lutum om alle gescheurde Glasen dicht te maken.

Neemt Menie, ende half so veel ongeblu-

[pagina 323]
[p. 323]

sten Kalck, ende Stof-meel, menght dit wel onder een met Eyer-wit, bestrijkt hier mede de scheuren, ofte net een doexken daer in, ende leght dat daer op.

Een ander Lutum Sapientie.

Neemt welgesuyverde Leem twee deel, ende een deel Paerde-dreck, ende een weynigh gestooten Tichelsteen, Yser-vijlsel, Kalck, Zout water, ende Eyer-wit, menget wel onder een.

Een ander Lutum Sapientie, dat seer goed is.

Neemt drooge Leem, stootet kleyn, ende sift hem, smijt daer in Terwen-bloeme, menget onder een met Eyer-wit, ende met goeden Azijn. Bekleedt hier mede de Glasen, laetse in de schaduwe droogen, soo zijn sy bequaem om in ’t vier te verduyren.

Hoemen Patroonpapier sal bereiden.

Neemt Lijn-olye, maecktse warm, ende bestrijckt daer mede het Papier; hanget op, en latet wel doordroogen. Neem daer naer Bolus, wrijft hem wel te degen met Lijn-olye: doet onder de heete Lijn-olye Assa foetida: het Papier moet altijdt te voren opgepapt weesen, aleer men dat met de Olie bestrijckt, strijck daer na met een Pinceel de Lijn-olie, met den voorschreven Bolo armeno. Hanget daer naer te droogen.

Een besondere gemeyne Temperatur, tot alle verwen seer dienstelijck.

Neemt een loot Gom van Arabien kleyn ge-

[pagina 324]
[p. 324]

sneden, een dragme Gom van Kerseboom, een dragme Suycker-candijs, doetet al te samen in een verloyt potken, giet daer op klaer water, latet staen tot dat de Gommen gesmolten zijn, sijget door een doeck, settet op ’t vier, soo hebdy een goedt gemeyn Temperatuyr-water.

De Proeven van alle Cinnober.

Neem een loot geheelen Cinnober, legget daer naer op een yser een stuck Blicks, op een Rooster, ende daer onder gloeyende koolen, blaestse met een Blaes balck: Ende als gy siet datter een schoone geluwe damp van uytgaet, soo is den Cinnober goedt ende oprecht Wrijft hem daer naer op een Wrijf-steen met goeden oprechten rooden Wijn, doet daer onder een weynigh fijne Saffraen, kleyn gestooten, Tempereret als dan met Eyer-wit, ende met Gom-water.

Bastart-Cinnober.

Soo verre als gy een middelmatig schoon Verwken hebben wilt, dat men schier niet mercken en kan, of Cinnober, of Menie is: Soo neem onder een pont Cinnobers een vierendeel Menie, Wrijft dit al te samen wel onder een, Tempereret met lichte Parcament-lijm-water. Als nu den Cinnober taey geworden is, so doet daer onder drie of vier droppels Azijn, ofte smijt een weynig Zouts daer in, dat suyvert hem. Soo verre als hy al te bruyn of te doncker is, soo wrijft Salarmeniac wel kleyn, ende doetet daer in, soo sal hy hem suyveren.

[pagina 325]
[p. 325]

Hoe dat men den Lasuyr sal wassen ende bereyden.

Neem soo veel Lasuyrs alst u belieft, giet daer op stercke witte Azijn, dattet een papken wordt. Latet alsoo staen drie dagen langh, giet dan het opperste daer af, giet daer op klaer water, driemael achter een, daer mede geroert ende gewasschen: Latet elcke reys sincken. De leste af wasschinge moet in goede heete Looge geschieden, latet daer naer droogen, ende bewaret wel

voor alle stof: Tempereret daer naer met het Temperatuyr-water, van de seste beschrijvinge, hier vooren beschreven.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken