Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De witte sjamaan (1973)

Informatie terzijde

Titelpagina van De witte sjamaan
Afbeelding van De witte sjamaanToon afbeelding van titelpagina van De witte sjamaan

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.27 MB)

XML (0.05 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De witte sjamaan

(1973)–H.C. ten Berge–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 13]
[p. 13]

De witte sjamaan

[pagina 14]
[p. 14]

de witte sjamaan een initiatie

[pagina 15]
[p. 15]
 
Aanvliegen over de sont,
 
over donkere kommen van finse meren
 
 
 
scheepgaan in de kajak
 
der gestorvenen
 
 
 
drijven op de wateren
 
tussen taiga en toendra
 
 
 
oog en oor zuiveren
 
aan leegte en verte
 
 
 
zich voeden met bessen, met hoed
 
en geur van de goddelijke paddestoel
 
 
 
dromen de droom
 
van het eeuwige heden
 
 
 
als arktiese beer
 
weer tot sneeuwblinde dronkenschap in te keren
[pagina 16]
[p. 16]
 
Op de tong zeven vlokken
 
in dovend middaglicht smelten
 
 
 
zijn tent gebukt naar binnen gaan
 
als de zon slaapziek wegzakt achter de wouden
 
 
 
liggend op zijn bladerbed
 
het smeulend vuur van berkebast aanblazen
 
 
 
door het rookgat
 
de witblauwe poolster bespieden
 
 
 
in heldere blijdschap de hemelse spijker
 
en stralende navel van zijn heelal gadeslaan
 
 
 
als viervoeter zijn tent verlaten
 
om de verre suizing van een vleugelslag
 
 
 
oog in oog staan met de witte wolven
 
van een korte dageraad
[pagina 17]
[p. 17]

initiatie

 
De grote moeder vliegt
 
tussen oeral en altaï
 
 
 
tussen haar veren verstijven, en slapen
 
de doodsslaap van de sjamaan
 
 
 
haar keel is een trommel
 
haar keel wordt zijn kwetsbare stem
 
 
 
uit de trommel: rauw kaaklen van rendier-korjakken,
 
de hoefslag, de roffelende roep van jakoeten te paard
 
 
 
sneeuw staat op zijn lippen
 
schuim bedekt de grond
 
 
 
uit haar borst groeit de berk
 
en de slaper schuilt in de bovenste takken
 
 
 
pikt een snavel aan zijn geslacht
 
trilt een arendsveer in de wind
[pagina 18]
[p. 18]
 
Zich verwonden om helder en heel-
 
huids herboren te worden
 
 
 
hardhandig het ei uit gewipt
 
door de wuivende moeder die wegvliegt
 
 
 
de eerste sneeuw is gevallen; vanuit
 
de woudrand voert een vers wildspoor naar hier
 
 
 
o kinderen van nanoek,Ga naar eindnoot+
 
hij keert terug met zijn lied
 
 
 
ijsnaalden staan in de schors van het weten,
 
de lippen zijn koud maar de tong is gezuiverd
 
 
 
wie brengt licht? wie genezing?
 
hij is zeven maal om de aarde gedragen
 
 
 
als een hoed is zijn haar
 
met een slagpen doorstoken
[pagina 19]
[p. 19]

eerste lied van de sjamaan

 
‘Slank is ze, klein als een beertje,
 
haar zwarte vlechten schudt ze als vleugels
 
 
 
haar jak van calico
 
hangt aan een tak
 
 
 
in het ademend huis van huiden en hout
 
karnt mijn kosmiese as diep in haar schoot
 
 
 
tepels strak, huid in bloei,
 
sneeuw tot een blos op haar dijen gewreven
 
 
 
o, kijk als een muis
 
door het oog van de tent!
 
 
 
hoe nanoeks dochter als sneeuwgodin nawiegt
 
neuriënd onder mijn pels.
 
 
 
lokgeur van eeuwig heden, nu
 
zeven dagen al zeven jaar is gebleken’
[pagina 20]
[p. 20]
 
Spiegeling van steden, vluchtig houvast
 
in de lege chaos der steppe
 
 
 
leven met schaarse tekens
 
waarin zijn volstrekte verlorenheid is gevat
 
 
 
poolster, pleiaden, de pijlsnelle
 
jacht van de honden
 
 
 
murw van hars, hasj en miljoenen
 
muggen glijdt hij omlaag uit de boom
 
 
 
hij stelt zich voor
 
in de andere boom te verdwijnen
 
 
 
stelt vast
 
dat beide zijn gevlogen.
 
 
 
naast de sjamaan de vermagerde jager; daarachter
 
de vrouw die een dorstige welp werpt, gehurkt in het gras
[pagina 21]
[p. 21]
 
O broeders en zusters, de bloei der verbeelding
 
laat lang op zich wachten
 
 
 
het is niet eenvoudig te spreken
 
de sneeuwtaal der samojeden
 
 
 
noch is het eenvoudig nog langer een beeld
 
van verbeten ontroering te leggen
 
 
 
op heimelijk of huiselijk geweld,
 
op de raspende grootspraak van een beschaving.
 
 
 
de witte sjamaan wordt een manke leproos
 
die kolonies doorkruist met zijn snerpende ratel
 
 
 
het wildspoor verstoord
 
het vruchtvlees vergiftigd
 
 
 
wie heeft welk vermogen
 
ontmanteld -
eindnoot+
Nanoek, ‘beer’ of ‘pleiaden’ (Esk.)

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken