De dichtwerken van Bilderdijk. Deel 14

Liberalen in byzonderen zin.^*

Virtutis olim vertimus jam nomina.

Buchanan.

Zegt eens, wat zijn liberalen,

Daar men thands gestaâg van hoort?

'k Hou zoo vast aan 't wel bepalen

Van de meening van een woord.

Eertijds was het: mild in 't geven,

Open zijn van hart en hand,

Niet aan geld of goed verkleven,

Trouw aan God en vaderland.

Maar het is of alle namen

Thands veranderd zijn van zin:

Wijsheid, godsdienst, deugd, betamen,

Sluiten nu niets goeds meer in.

'k Hoor nu 't onbeschaamdste razen

Van de domheid, hoogst geroemd;

En de dwaassten uit de dwazen

Lichten van verstand genoemd.

* Nieuwe Oprakeling, 83.

[p. 162]

 

't Vaderland in vlam te zetten

 

Is nu Vrijheid, naar ik hoor;

 

Eigenzucht en windtrompetten

 

Gaat voor hooge wijsheid door.

 

Redenloos in 't wild te kwaken

 

Wordt welsprekendheid geacht;

 

Rook te snuiven, wind te braken,

 

Strekt voor overredingskracht.

 

Beedlaars-lappen om te hangen

 

Hier gestolen, daar geroofd,

 

Doet den glorienaam ontfangen

 

Van een vlug en geestvol hoofd.

 

God in 't aangezicht te honen

 

En te spotten met zijn macht,

 

Is verstand en oordeel toonen,

 

En verheven denkenskracht.

 

Kortom -! Doch, ik laat dat wezen;

 

Maar ik wou wel dat ik wist,

 

Waar ik daaglijks van moet lezen

 

En mijn hersens op verkwist. -

 

Liberalen, hoor ik praten,

 

Zijn voortreffelijke liên,

 

Die den dwang van andren haten

 

En recht gaarne zelf gebiên. -

 

Keezen dan of Patriotten? -

 

Foei, dat klinkt veel te ouderwetsch;

 

Om de menschen te bedotten,

 

Tapt men uit een nieuwe flesch. -

 

Toch een soort van Jakobijnen? -

 

Ook dat woord ging lang voorby;

 

't Mag er wel zoo wat naar schijnen;

 

Maar het is geen Staatsparty. -

 

Niet? - Wel neen, geheel iets anders:

 

Zy, zy maken 't volk alleen;

 

Zy-alleen zijn Nederlanders,

 

En hun gril is 't Algemeen. -

 

Zoo! nu zou ik 't haast bevatten.

 

Liberaal is Glibber-aal,

 

Die de fuiken weet te ontspatten;

[p. 163]

 

Gluiper in de rechte taal.

 

Oproerdrijver die de netten

 

Weet te ontsnappen, voor dat soort

 

Uitgespannen door de wetten,

 

Dat de rust eens Volks verstoort.

 

 

 

1826.