| |
| |
| |
Alphabetische lyst der verklaerde of merkweerdige woorden en uitdrukkingen.
Het Romeinsch getal verwyst naer den Zang; het Arabisch naer het Vers. Vkl. beteekent verklaerd; Vglk. vergelyk.
A.
A. Verandering dier letter in e, I, 175. |
Aaloudheid, Vkl. I, 205. |
Aan. Gebruikt in den zin van naest, III, 374. |
Aanbevelen. Vergeleken met aenbieden, VI, 306. |
Aanbidbaar, voor aenbiddelyk. Niet goed te keuren, I, 231. |
Aanbieden. Vergeleken met aenbevelen aenbevelen, VI, 306. |
Aanblazen. Gebruikt in den zin van 't Latynsche afflare, I, 69. |
Aanblik, II, 211. |
Aandrift, I, 312. |
Aangespen, II, 83. |
Aanhef, aenvang, begin, III, 199. |
Aankweken, Vkl. II, 278. |
Aanleggen, ontwerpen, beginnen, III, 440. |
Aenleuning van het pronomen op zyn verbum, II, 125 en 355. |
Aanminnigheid, II, 461. |
Aanschouwbaar, V, 80. |
Aansteken. Vergeleken met aenstoken, VI, 395. |
Aanstoken. Vergeleken met aensteken, VI, 395. |
Aanvechten, aangevochten, IV, 226. |
Aanvoeren, bybrengen, V, 444. |
Aanvoeren, de impulsie geven, II, 396. |
Aanzetten, aangezet. Van wyn gezegd, I, 404. |
Aanzijn, bestaen, I, 95. |
Aart. Waerom met een t geschreven, II, 279. |
Aarts. Weerde van dit voorvoegsel in samenstellingen, I, 181. |
Abeel. Kunstig gebruikt, III, 93. |
Ablativus absolutus der Ouden, hoe soms in onze tael voorkomende, II, 269. |
Achteloosheid, VI, 210. |
Achteren (van) III, 61. |
Achterhoofd. Vkl. V, 211. Vglk. 260. |
Achterlijf, III, 36. |
Addrenbroed, VI, 35. |
Ademen, reuk afgeven, II, 465. - Vglk. I, 242. |
Ader. Voor oorzaek gebruikt, V, 65. |
Aderdrop. I, 126. |
Aderopening, aderlating, VI, 333. |
Aderstel, voor gestel, IV, 169. |
Aderstengel. Zie stengel. |
| |
| |
Afdeinzen, IV, 228. |
Afdringen. Vergeleken met eischen, IV, 357. |
Affolen, afgefoold, V, 377. |
Afgebroken. Van de stem gezegd, I, 79. |
Afgepijnd, VI, 247. |
Afgesloofd, VI, 380. |
Afgezegen, I, 221. Zie zijgen. |
Afgolven. Van den druipenden angst gezegd, III, 437. |
Afgrijsbaar, III, 100. |
Afgunst. Vergeleken met wangunst, IV, 60. |
Afjagen. Vkl. IV, 480. |
Afkeeren. Onzydig gebruikt, III, 120. |
Afkwijnen. Vkl. I, 297. |
Aflaten, ophouden, I, 177. - Vglk. II, 141. |
Afleiden, VI, 25. |
Afnemen, verminderen, III, 328. |
Afpersen, afdwingen, VI, 37. |
Afpijnen. Vkl. VI, 54. |
Afrennen, V, 487. |
Afslaan, weigeren, IV, 61. |
Afstaan. Bedryvend en onzydig, II, 369. - Vglk. IV, 29. |
Afstand van, III, 268. |
Afteeren, afeten, II, 339. - Vglk. VI, 525. - Zie teeren, teren. |
Aftobben, afgetobt. Vkl. I, 387. |
Aftrek, aftrekking, VI, 331. |
Afvergen, VI, 60. |
Afwegen, berekenen, bepalen, IV, 92. |
Afwijzen, weigeren, V, 238. |
Afzeveren. Zie zeveren. |
Afzonderen, afscheiden, VI, 29. |
Ai, tusschenwerpsel, IV, 29. |
Ai my, III, 11; IV, 456; VI, 394. |
Akelig. Vkl. II, 103. |
Akeligheid. Zie akelig. |
Akoniet. Vermeld, VI, 271. |
Alanswortel, wat? V, 455. |
Albyn, Albinus. Geciteerd, II, 53. |
Alecto, een der Furiën. Geciteerd, III, 247; VI, 294. |
Aleer, alvorens, V, 325. |
Alexander. Geciteerd, VI, 5. |
Alfeus. Geciteerd, VI, 69. |
Allarmkreet, I, 157. |
Allerhanden. Waerom met een n op 't einde geschreven, III, 137. |
Alliteratie. Voorbeelden daervan, II, 352. |
Aloë. Aengeprezen, V, 367. |
Alsemknop, V, 449. |
Alst, alsem, V, 383. |
Alvleeschklier. Vkl. II, 47. |
Alvleeschvocht, II, 69. |
Aluin, V, 460. |
Amber. Vermeld, VI, 142; 248. |
Ambergeur, V, 214. |
Amfyze, Pelias dochter. Geciteerd, VI, 536. |
Amper, scherp. Vkl. I, 165. |
Amperzuur, I, 165. |
Anacoluthon. Opgemerkt, IV, 485. |
Anders (niet), voor even zoo, II, 345, 358, 432. |
Angelstift. Vkl. I, 112. |
Angstvalligheid. Vkl. II, 429. - Vergeleken met schrik en schroom, IV, 343. |
Anijs. Vermeld, VI, 125. |
Ankergrond. Vkl. I, 36. |
Ankersmid, II, 159. |
Antinoë. Geciteerd, VI, 509; 531. |
Antiochus Epiphanes. Geciteerd, III, 217. |
Apollo (de) van Belvedere. Beschreven, II, 202. |
Arbela. Geciteerd, VI, 1. |
Arcadië. Geciteerd, VI, 582. |
Arendsvleugel, II, 189. |
| |
| |
Arethuze. Geciteerd, VI, 69. |
Argloos, zonder argwaen, I, 123. |
Artseny. Gebruikt voor geneeskunst, VI, 196. |
As des hemels, III, 416. |
Asa-foetida. Vermeld, VI, 341. |
Aspis, venynige adder, VI, 34. |
Astaroth. Naem der Maen, II, 282. |
Averechts. Vkl. I, 352. |
Azen, Vkl. I, 70. |
| |
B.
Baak. Vkl. VI, 502. |
Baar. Kracht van dien uitgang, I, 85. - Vglk. III, 32. |
Baat, I, 63; II, 312. |
Baat (te) nemen, III, 219. |
Baauwen, nabaauwen, III, 53. |
Bagaadje, VI, 20. |
Bajert. Vkl. IV, 88. |
Baldadig. Onderscheiden van balddadig, I, 260. - Vglk. II, 238. |
Ballast. Vkl. V, 344. |
Band, banden. Gebruikt voor 't fransche ligaments, II, 386. |
Bandloos, uitgelaten, ongebonden, II, 231. |
Banier. Vkl. V, 3. |
Barbaar. Vkl. V, 125. |
Bard. Zanger. Vkl. I, 69. |
Barensnood. Vkl. III, 429. |
Barnen, burning. Vkl. II, 164. - Vglk. III, 63. |
Barstens, (tot) IV, 289. |
Bedachtzaam, met voorzigtigheid, V, 306. |
Bedelnap. Vkl. III, 250. |
Bedwelmend, VI, 167. |
Bedwingen van. Gebruikt in den zin van beletten, IV, 86. |
Beemd. Vrouwelyk gebruikt, II, 342. |
Beergestarnte, II, 20. |
Beet, beten. Van de wroeging gezegd, V, 138. |
Begaan met, enz. VI, 505. |
Begeven, verlaten, II, 220. - Vglk. 359. |
Begrimmen. Vkl. V, 76. - Vglk. VI, 82. |
Behagen, (zich) IV, 260; 432. |
Beheer, bestier, IV, 225. |
Behoeven, noodig hebben, IV, 340. |
Behoeven, noodig zyn, IV, 457, 458. |
Behoudend, heilzaem. Vkl. I, 153. |
Bekampen, bevechten, IV, 266. |
Beklauteren, II, 30. |
Beklemmen, II, 264. |
Beklimmen. Gebruikt voor aenranden, VI, 106. |
Bekrassen. Vkl. VI, 436. |
Bekruipen. Vkl. IV, 250. |
Belachbaar, belachelyk, IV, 429. |
Beladen, bezwaerd, V, 220. |
Belanden, aen land komen, II, 8. |
Belezen, bezweren. Vkl. I, 425. |
Belemmeren. Vkl. II, 199. |
Belgen, gram worden, II, 472. |
Belgziek. Zie belgen. |
Beloeren. Vergeleken met bespieden, VI. 66. |
Benepen, benauwd, II, 436. |
Benijdbaar. Vkl. II, 1. |
Beooging. Vkl. I, 342. Vglk. IV, 390. |
Beperken. Vkl. I, 270. |
Beproeven, ondervinden, VI, 198. |
Bergen, verbergen. Vkl. V, 76; 103. |
Bergen, in veiligheid zetten, II, 343. |
| |
| |
Berggeest. Wat de Dichter daermeê verstaet, IV, 6. |
Bergpad, VI, 51. |
Bergvoet, III. 415. |
Berkspruit, IV, 318. |
Beroerte, geraektheid, VI, 400. |
Bersten (te), tot berstens toe, VI, 41. |
Bescheren, beschoren. Vkl. IV, 385. |
Beschieten. Van den slaep gezegd, II, 150; VI, 482. |
Beschoren. zie bescheren. |
Beschouwen. Zyne byzondere kracht, II, 251. - Vglk. I, 103. |
Beschouwing, theorie, II, 102. |
Beschranken. Vkl. II, 136. |
Beschutten, I, 420. |
Besef. Vkl. II, 408. - Vglk. VI, 398. |
Beseffen. Zie besef. |
Besmetten. Vkl. III, 269. |
Besneeuwd. Van de hairen op het hoofd gezegd, I, 53. |
Besnoeien. Van vlerken gezegd, II, 215. |
Bespieden. Vkl. I, 432. - Vergeleken met beloeren, VI, 66. |
Bespiegeling. Vkl. I, 1. |
Bespoelen. Vergeleken met bewateren, II, 316. |
Bespringen, aenranden, II, 477; III, 8. |
Bestaan in. Vergeleken met bestaan uit, I, 107. |
Bestek, ontwerp, plan, Vkl. VI, 22. |
Besterven, zyne levendigheid verliezen, IV, 230. |
Besterven, met de dood betalen, II, 280. |
Bestieren. Vergeleken met regeeren, III, 253. |
Bestoken. Vkl. I, 4. - Vglk. IV, 160. |
Betemmen, bedwingen, VI, 19. |
Betogen. Vkl. III, 234. - Vglk. VI, 365. |
Betoogen. Vkl. II, 66. |
Betrekken. Gebruikt in den zin van bedekken, IV, 60. |
Bevergeil, VI, 339. |
Bevorderen, II, 313. |
Bevracht, beladen, IV, 216. |
Bevriezen. Van 't bloed gezegd, III, 336. |
Bevroeden. Vkl. VI, 300. |
Beuk of buek, VI, 77. |
Beuken. Vkl. VI, 41. - Vglk. 477. |
Beuren, opbeuren, VI, 326. |
Beurtkoorts, III, 382. |
Bewateren, bevochtigen, II, 316. |
Bewerktuigd. Vkl. II, 133. |
Bewust, II, 397. |
Bewustheid, IV, 136. |
Bezadigd. Vkl. IV, 210. |
Bezinnen. Gebruikt in de beteekenis van beminnen, III, 38. |
Bezuren. Vkl. I, 54. - Vglk. II, 178. |
Bezwaard, beladen, III, 323. - Vglk. II, 319 en IV, 82. |
Bezwalken, Vkl. I, 338. |
Bezwangerd, bezwaerd, I, 196. - Vglk. VI, 346. |
Bezwangeren, IV, 25. |
Bezweeren. Wordt veelal met één e geschreven, V, 388. |
Bezweeren, afbidden, afdwingen, VI, 441. - Vglk. IV, 73. |
Bezweering (ter) van, V, 388. |
Bezwemen, II, 311. - Vglk. VI, 215. |
Bezwijmen, IV, III; VI, 446. |
Bijsterziend. Vkl. II, 18. |
Bijtel. Met ij, in stede van ei geschreven, II, 201. - Vglk. IV, 323. |
Bijvoeren, aenbrengen, I, 351. |
Binnenwal, I, 325. |
Bint of bindte. Vkl. I, 145. |
Bit, gebit, IV, 145. |
Bladertrekken, VI, 159. |
| |
| |
Blaar, blein, I, 165. |
Blaâren, bladeren. Zie blaar. |
Bladertrekking, VI, 329. |
Blaffen. Van de maeg gezegd, V, 23. |
Blaken. Onzydig gebruikt, III, 377. - Vglk. IV, 163. |
Blaken. Bedryvend gebruikt, I, 8; II, 154; VI, 282, 293. |
Blakeren, gloeijend maken, IV, 16. |
Blank. Gebruikt voor blankheid, VI, 73. |
Blankheid. Vergeleken met bleekheid, II, 266. |
Blijheid. Vergeleken met blydschap. I, 62. |
Blinddoek. Vkl. III, 244. |
Bloed(het Grieksche), VI, 202. |
Bloedprooi, II, 359. |
Bloedrivier, II, 315. |
Bloedrobijn, III, 216. |
Bloedvatspuit, II, 363. |
Bloedverbrandend, II, 308. |
Bloedverhitting, VI, 178. |
Bloedwei. Vkl. II, 373. - Zie wei. |
Bloessem. Vkl. VI, 525. |
Bloessemader, II, 121. |
Blom, meelblom. Waerom zonder e geschreven, II, 112. |
Blusschen. Van de driften gezegd, II, 231. |
Bocht, kronkel, II, 90. |
Bochtig. Vkl. II, 68. |
Bode. Vkl. II, 51. |
Bodemloos, II, 493. |
Boerhaave. Geciteerd, II, 58. |
Boeten. Vkl. II, 222. - Vglk. IV, 142. |
Boeten. Gebruikt in den zin van goed maken, IV, 173. |
Boeten, voldoen, IV, 434. |
Boetseerstok. Zie bootseerstok. |
Boetseren. Zie bootseren. |
Boezem, borst, I, 328. |
Boezemkloppen, III, 99. |
Bonzen. Vkl. VI, 432. |
Bonzen. Vergeleken met schokken, VI, 106. |
Boomgaard. Vkl. I, 399. - Vglk. VI, 260. |
Booren. Met de scherplange o geschreven, II, 85; 442. |
Booren in, II, 85. |
Boot. Vrouwelyk gebruikt, II, 163. |
Bootseerstok, V, 185. |
Bootseren. Vkl. V, 185. |
Boren. Met enkele o geschreven, IV, 386; VI, 57. |
Borgen. Vkl. IV, 63. |
Borst. Gebruikt voor hart, V, 288. |
Boschahorn, wat? V, 457. |
Boter. Mannelyk gebruikt, V, 176. |
Boterblom, voor boterbloem, II, 331. - Zie blom. |
Bot vieren. Vkl. I, 29. - Vglk. II, 124. |
Bovenschrift, opschrift, III, 110. |
Braakvenijn, braekmiddel, V, 336. |
Brand, ontsteking, VI, 33. |
Brand, barning, VI, 308. |
Brandbaarheid, IV, 216. |
Branding, III, 32. |
Brandklok, nood-stormklok, I, 149. - Vglk. II, 92. |
Brand slaan, van den pols gezegd, VI, 42. |
Brandwacht. Vkl. IV, 171. |
Brassen. Vkl. V, 290. |
Braveeren, I, 302. |
Breedgetopt, VI, 77. |
Brei. Imperatief van breijen, breiden, IV, 484. |
Breidelen. Vkl. I, 51. |
Brein. Vkl. I, 4. - Vglk. 169; II, 66, 267, 401. |
Breinbetooverend. Van den koffy gezegd, 231. |
| |
| |
Breinverkrachting, VI, 426. |
Breken (zijne trouw), VI, 207. |
Brijzelen. Neutrael gebruikt, II, 22. |
Broeden, uitbroeijen, IV, 332. |
Broedsel, gebroedsel. Vkl. II, 358. |
Broeien, verbum neutrum. Zyn beteekenis, I, 275. - Vglk. 407. |
Broeinest, III, 243. - IV, 126. - VI, 35. |
Brommen, III, 133. - Vglk. VI, 94. |
Bronnajaden, VI, 65. |
Bronnat, bronwater, II, 115. |
Broos. Met dubbele o geschreven, IV, 3. |
Broos, een zeker schoeisel. Vkl. III, 223. - Vglk. IV, 50. |
Bros. Diens spelling gewettigd, I, 11. |
Brown. Geciteerd, II, 34. |
Bruischen, III, 446; IV, 302. |
Bruisen. Vkl. I, 143. |
Bruizen. Vkl. I, 294. - Vglk. IV, 210. |
Brullen. Van den afgrond gezegd, IV, 236. |
Buigzaamheid, III, 327. |
Buik. Vrouwelyk gebruikt, III, 222; VI, 158. - Mannelyk, V, 326, 370. |
Buil, Vkl. I, 317. - Vglk. VI, 287. |
Buiten raad, radeloos, I, 296. |
Buitenwerk. Van burgten of sterkten gezegd, I, 421. |
Burcht, II, 393. |
Burg. Vkl. I, 149. - Vglk. V, 7. |
Burgwacht. Vkl. I. 149. |
Burgzaat. Vkl. I, 150. |
| |
C.
Cerast. Wat dit is, III, 144. |
Ceres. Geciteerd, VI, 63. |
Ch, by Bilderdijk veel gebruikt in de plaets van g, II, 331. |
Chaos. Vkl. III, 80. |
Chooraltaar, II, 44. |
Chyl, het fynste der spyzen, I, 171. |
Chijlproces. Vkl. II, 67. |
Chijlvernieuwing, VI, 362. |
Cichorei, suikery, II, 327. |
Cijns. Vkl. IV, 481. |
Cindel. Vkl. IV, 424. |
Cirkel, II, 60. |
Cocytus, een hellestroom. Geciteerd, III, 242. |
Colchis. Geciteerd, VI, 491. |
Cymbel. Vkl. II, 213. |
Cyrene. Geciteerd, III, 163. |
Cyrus. Geciteerd, VI, 3. |
Cyther, cytherdraad. Beter met i geschreven, II, 348. |
| |
D.
Daar. In relatieven zin, voor waar gebruikt, III, 165. |
Daauwen, uitdaauwen, IV, 327. |
Dadelijkheid, stellige werking, V, 87. |
Dagen. Gebruikt in den zin van verschynen, IV, 413. |
Dagkales (de) voor den zonnewagen, I, 211. |
Dam, dyk, II, 481. |
Dampkolk. Vkl. III, 146. |
Dampontlasting, VI, 140. |
Dampzout. Vkl. IV, 287. |
| |
| |
Danaïden (de). Geciteerd, II, 493. |
Dan. Gebruikt voor maer, II, 471; IV, 9; V, 393. |
Dank behalen, verdienen, VI, 356. |
Dank (tegens). Vkl. VI, 550. |
Dank wijten of weten, V, 232. |
Dante. Geciteerd, II, 487. |
Darmbuis, V, 332. |
Darmgehevelte, II, 70. |
Darmkanaal, IV, 164. |
Darmscheil. Vkl. V, 194. |
Dartel. Vkl. I, 92. |
Dartelen. Vkl. I, 254. - Vglk. I, 202; VI, 473. |
Dat. Gebruikt in den zin van opdat, V, 292; VI, 48. |
Daveren. Vkl. IV, 238. - Vglk. III, 68, VI, 91, 477. |
Decius (Trajanus). Geciteerd, III, 217. |
Deê, voor deed. Gewettigd, VI, 431. |
Deelen, voor deel nemen, I, 28. |
Deelen, verdeelen, II, 28. |
Deelen, uitdeelen, III, 250. |
Deelen. Gebruikt voor afscheiden, VI, 123. |
Deel hebben in, V, 237. |
Deeren of deren. Gewettigd, I, 132. - Vglk. II, 401. |
Dees, in stede van dezen, III, 4. |
Deinen. Zie deining. |
Deining. Vkl. III, 20. |
Deinzen. II, 497. |
Delfspade, Vkl. IV, 5. |
Delfstof, I, 354. |
Delfzuur, VI, 259. |
Delven. Vkl. III, 238. |
Dempen. Vkl. V, 19. Vgkl. VI, 31, 347. |
Denkvermogen. Kracht van dit woord, II, 126. - Vglk. 198, en VI, 417. |
Derven, niet hebben, IV, 382. |
Des, deshalve, V, 102, 262. |
Deugd doen, V, 435; - VI, 252. |
Deun, deuntje. Vkl. VI, 64. |
Diadeem, VI, 3. |
Diana. Geciteerd, IV, 52; VI, 71. |
Dicht vallen, toegaen, I, 160. |
Dichtveder, V, 103. |
Dienen, toedienen, VI, 243. |
Dienst. Mannelyk gebruikt, II, 49. |
Dier, duer, I, 291. |
Dierlijke geest, II, 76. |
Dierlijkheid, I, 182. |
Dikwerv'. Waerom aldus geschreven, V, 395. - Vglk. VI, 37. |
Dischgesnor, V, 112. |
Dochterentrits. Zie trits. |
Doedelfluit, V, 188. |
Doemeling, VI, 87. |
Doemen, veroordeelen, V, 255. |
Dof, doof. Vkl. I, 134. - Vglk. III, 361. |
Dolfijn. Met den klemtoon op de eerste sylbe, III, 34. - Met den klemtoon op de tweede sylbe, III, 38. |
Dom. Beteekenis van dit achtervoegsel, 67. |
Dompelen. Vkl. VI, 268. |
Dompig, dof, III, 10. - Vglk. VI, 86. |
Donker. Vergeleken met duister, II, 99. |
Dood. Wanneer vrouwelyk, wanneer mannelyk, I, 95. - Vglk. II, 118, 250; IV, 80; VI, 179. |
Doodkoude, I, 327. |
Doodlucht, bedorven lucht, III, 7. |
Doodsch, II, 275. - Vglk. VI, 105. |
Doodstuip. Vkl. II, 207. |
Doodzweet, VI, 219. |
Doolhof. Van het bloed gezegd, II, 66. |
Door. Gebruikt in de beteekenis van het fransche à travers, V, 196. |
Door. Kracht van dat adverbium in samenstelling met adjectiva: doornat, doorbedorven, enz. V, 302. |
| |
| |
Dooraderen, VI, 102. |
Door-kleinzen, I, 170. - Zie kleinzen. |
Doornespits, I, 117. |
Doorrijden. Vkl. V, 211. |
Doorrijgen, doorregen, II, 453. |
Door-zijgen, II, 94. - Vglk. IV, 330. Zie zijgen. |
Doorschouwen, doorzien, III, 372. |
Doorslaan, doorzygen. Vkl. II, 371. |
Doorslag, verlek, II, 371. |
Doorstoven. Van de zon gezegd, IV, 312. |
Doorwateren, V, 447. |
Doorwoelen, II, 315. |
Doorwrocht, II, 82. - Zie wrochten. |
Doorwroeten, II, 491. |
Door-wroeten, VI, 74. |
Doorzien, doordringen, III, 349. |
Dooven, uitdooven, I, 287. |
Dor. Gebruikt in den zin van droog, II, 260. - Vglk. V, 111. |
Dorst, durfde, VI, 370. |
Dosch, dos, dosschen, Vkl. V, 189. |
Draad. Vrouwelyk gebruikt, V, 20. - Mannelyk, 243. |
Drabbe. Vkl. II, 115. |
Draaikolk, III, 46. |
Drakenangel, III, 193. |
Draven, loopen, II, 60. |
Drempel, III, 124; 436. |
Drenken. Vkl. II, 255. - Vglk. II, 320; IV, 204; V, 447. |
Drift. Vrouwelyk gebruikt, I, 54; IV, 249. |
Drift. Gebruikt voor genegenheid, I, 299. |
Driftkrioelen, VI, 118. |
Drijven, aenporren, III, 246. - Vglk. 435. |
Drijven. Vergeleken met stouwen, IV, 220. |
Drinken. Van het oog en het oor gezegd, II, 185. |
Droomen. Bedryvend gebruikt, V, 72. |
Druipen, druipend, III, 437. |
Dubbeld. Bywoord, II, 381. |
Duchtbaar, geducht, V, 277. |
Duiken, duikelen, III, 37. - Vglk. VI, 67. |
Duister. Vergeleken met donker, II, 99. |
Duizelen. Vkl. II, 267. |
Duizeling, draeijenis, V, 45. |
Duizendduizenden, IV, 494. |
Duizenden van. Vkl. I, 298. - Vglk. III, 94, 195. |
Dus, voor aldus, III, 177. |
Duurgeschat. Van 't leven gezegd, IV, 501. |
Dwaallicht. Vkl. VI, 203. - Vglk. II, 15. |
Dwangloos, ongedwongen, V, 50. |
Dwarlen. Vkl. IV, 416. |
Dwarling, III, 69; 201. |
Dwarlwind, III, 41. |
Dwars door, II, 155. |
Dwars in, II, 207. |
Dwerg. Vergeleken met Pygmée, III, 139. |
| |
E.
E, slot-e. Onderdrukt om de maet, II, 95. - Bygevoegd om de welluidendheid, IV, 421; V, 70. |
E (de ingeschoven), hoe daermêe te handelen, IV, 475. |
Eb, ebbe, ebben. Vkl. III, 16. |
| |
| |
Echel, bloedzuiger, II, 358. |
Edikzuur. Vkl. VI, 324. |
Eelt. Vkl. II, 470. |
Eens. Gebruikt als expletief, V, 417. |
Eerste wegen. Vkl. V, 17. |
Eeuwigheid. Gebruikt voor langdurig, III, 386. |
Eeuw uit, eeuw in. In 't Latyn perpetuo, per secula, I, 70. |
Egypte. In genitivo Egyptens geschreven, III, 166. |
Eigen (de), voor dezelfde, III, 414. |
Eigen (zijn' eigen-), VI, 423. |
Eigenzin. Vkl. IV, 380. |
Eijerschaal, III, 147. |
Eindbaar, III, 111. |
Eindeloos. Gebruikt in den zin van onophoudelyk, VI, 383, 384. |
Eindeloosheid. In plurali gebruikt, IV, 487. |
Eindig, beperkt, I, 370. |
Elefant. Grond dier spelling, IV, 479. |
Eleusis. Geciteerd, III, 369. |
Elk. In plurali gebruikt, IV, 92. |
Elpenbeenen, adjectief, VI, 73. |
Emmer, eemer, V, 172. |
Encliticon. Vkl. II, 125 en 355; III, 401. |
Enna. Geciteerd, VI, 63. |
Epidaurus. Geciteerd, III, 236. |
Epiphanes (Antiochus). Geciteerd, III, 217. |
Erfgoed, I, 412. |
Ergernis, aenstoot, IV, 400. |
Erkennen. Vergeleken met herkennen, I, 59. Vglk. IV, 359; VI, 422. |
Erts. Vkl. II, 319. Vglk. VI, 90. |
Ertsgroef, Vkl. IV, 7. |
Esculapen. Gebruikt voor geneeskundigen, III, 366. |
Etna. Geciteerd, VI, 85, 97. |
Etteren, III, 284. |
Etterteelt. Vkl. I, 318. |
Evertand, III, 192. |
Euboea. Geciteerd, VI, 201. |
Euvel. Vkl. V, 56. |
Euvel (vallend), vallende ziekte, ib. |
Ezon. Geciteerd, VI, 511. |
| |
F.
Falaris. Geciteerd, III, 217. |
Falen, ontbreken, II, 403; III, 197; VI, 276. |
Falen. Bedryvend gebruikt, I, 49. |
Febuszoon, dichter, III, 414. |
Fel, scherp, I, 264. - Vglk. 321; II, 136. |
Fel, wreedelyk, II, 439. |
Fel, sterk, luidruchtig, VI, 9. |
Festoen, VI, 276. |
Fier, II, 203. |
Filomeel, nachtegael, III, 51; VI, 79. |
Flaauwen, flauw worden, V, 412. |
Flarden. Vkl. I, 42. |
Flegeton. Geciteerd, III, 242. |
Flikkeren. Vkl. VI, 201. |
Floers, III, 50. |
Flonkeren, V, 218. |
Fluisteren. Vkl. I, 81. - Vglk. VI, 548. |
Fluit, doedelfluit, V, 188. |
Fluit, scherpe fluit, V, 188. |
Fnuiken. Vkl. V, 10, 418; VI, 342. |
Folen, foolen. Vkl. V, 377. |
Folter. Vkl. I, 7. |
Folteren. Vkl. IV, 67. |
| |
| |
Folterpijn, VI, 45. |
Foltertuig, I, 265. |
Fornuis, IV, 16. |
Fors. Bywoordelyk gebruikt, I, 25. |
Forsch, adjectief, VI, 285. |
Fulpen, adjectief, VI, 78. |
| |
G.
Gaaf, ongekrenkt, III, 303; V, 85, 394. |
Gaandery. Vergeleken met gallery, III, 128. |
Gaas, dundoek. Vkl. II, 112. |
Gadeslaan. Vkl. I, 156. - Vglk. V, 170 en VI, 23. |
Gal. Gebruikt voor vergif, I, 128. |
Gal. Mannelyk gebruikt, V, 367. |
Galei, III, 250. |
Galenisten. Hun systeem aengebaeld, II, 53. |
Gallery. Vergeleken met gaandery, III, 128. |
Galsteen. Vkl. V, 400. |
Gants. Het bywoord aldus geschreven, V, 307. |
Gareel, IV, 483. |
Gebit, I, 110. - Zie bit. |
Geblaârd. Vkl. I, 165. |
Geblakerd, gebrand, I, 405. |
Geborgd. Zie borgen. |
Gebroedsel. Vkl. II, 358. - Vglk. III, 208. |
Gedogen. Door Bild. onderscheiden van gedoogen, VI, 262. |
Gedoscht, V, 189. |
Geducht, vreesselyk, I, 323. |
Gedwee. Vkl. I, 263. |
Geessel. Met dubbele s geschreven, I, 3. |
Geesselroede. Vkl. III, 122. - Vglk. 170, 182. |
Geest. Gebruikt in den zin van het fransche ether of essence, I, 162. |
Geest (dierlijke), II, 76. |
Geesten, levensvochten, VI, 321. |
Geestenwekkend, I, 404. |
Geev. Gebruikt voor geve, V, 105. |
Gegord. Zie hooggegord. |
Geheimenis, II, 131. |
Gehemelte. Vkl. I, 165. - Vglk. III, 196; V, 224. |
Gehevelte, II, 70. |
Gejoel, III, 74. |
Geil, vet. Vkl. I, 355. |
Geklag, gekerm, III, 95. |
Geklap, gesnap, V, 123. |
Geknal, VI, 317. |
Geknikt, II, 152. - Zie knikken. |
Gekorven, II, 328. |
Gelaat, aenzigt, IV, 69. |
Gelaat, beeld, beeldtenis, V, 186. |
Gelach, I, 237. - Vglk. V, 374. |
Gelden. Gebruikt in den zin van kracht hebben, te pas komen, VI, 328. |
Gelid, rang, ry, III, 375. |
Gelijk. Adjectief, met den dativus gebruikt, III, 201. |
Gelommer. Vkl. I, 219 |
Gelusten. Vkl. IV, 422. - Vglk. V, 161. |
Gember, vermeld, VI, 133. |
Genaken, III, 297; VI, 11. |
Genieten. Met voordeel gebruiken, I, 23. |
Genoeg. Gebruikt als adjectief, voor genoegzaem, III, 314; IV, 460. |
Genoot, genoten. Met de zachtlange o geschreven, VI, 305. |
| |
| |
Gentiaan, aengeprezen, V, 385, 450. |
Gepeesd, II, 159. |
Geraamte, II, 107. |
Gereedst, VI, 546. |
Gerel. Vkl. V, 122. - Zie rellen. |
Gerept, III, 180. |
Geschokt. Van het hart gezegd, III, 450. |
Gesnap. Van kinderen gezegd, V, 161. |
Gesnor, geraes, V, 112. |
Gespitst, I, 110; III, 71. |
Gespuis. Vkl. III, 227. |
Gest, gist. Vkl. V, 222. |
Gestel, samenstel, II, 383. - Vglk. VI, 284. |
Gestoei. Vkl. VI, 76. |
Gestrengel. Vkl. II, 81. |
Getergd. Zie tergen. |
Getogen, getrokken, III, 325. |
Geval, de Fortuin, III, 249. |
Gevalle (ten). Met den dativus gebruikt, II, 294. |
Geveugelt, nachtgeveugelt, VI, 570. |
Geurig, II, 306. |
Gewaardigen. Bedryvend gebruikt met een' accusativus rei en een' dativus personae, VI, 53. |
Geweest zijn, verloren zyn, II, 244. |
Gewelf, III, 145. |
Gewoel. Van matheid, vermoeidheid gezegd, II, 421. |
Gewrocht, II, 404. |
Gezind tot, I, 259. |
Gezuis, III, 229. |
Gezwind. Vkl. II, 366. |
Gids, leidsman, I, 49. |
Gif, gift of vergif. Alle dry goed, I, 164. - Vglk. 191, 261; II, 207, 302, 447. |
Gift. Gebruikt in den zin van dosis, V, 481. |
Giftig, vergiftig, I, 336. - Vglk. II, 117. |
Gillen, schreeuwen, II, 458. - Vglk. II, 97. |
Gillend, III, 97. |
Gisten, gistend, II, 78, 310. |
Glibberig, IV, 255. |
Glijden, slibberen, III, 30; VI, 470. |
Gloed, II, 70, 275, 309. |
Gloeien. Bedryvend gebruikt, III, 223; VI, 281. |
Gloënde, gloeijende, VI, 194. |
God=goed, V, 147. |
Godvrucht. Gebruikt voor kinderliefde, VI, 508. |
Golfgebrom, VI, 476. |
Golving, II, 262. |
Goochelen. Vkl. III, 397. |
Gordel. Vkl. II, 283. |
Gorgel, III, 173; IV, 71; VI, 315. - Vergeleken met keel, V, 348. |
Gorgelbuis, strot, I, 164; III, 282. |
Gorgelstem. Van de Filomeel gezegd, VI, 81. |
Goudener, IV, 28. |
Graag, gretig, II, 259. |
Graf. Vergeleken met zerk, VI, 450. |
Grafkuil, V, 250. |
Griekens, in stede van Griekenlands, VI, 12. |
Grieven. Vkl I, 14. |
Griffoen. Vermeld, III, 194. |
Grijnzen, III, 26. |
Grijpen (om zich), I, 397. |
Grillig. Vkl. IV, 286. |
Grimmelen, krielen, III, 145. |
Groef, III, 339. |
Groen. Gezegd van de golven der zee, V, 71. |
Groenland. Geciteerd, III, 190. |
Groepen, gegroept, VI, 411. |
Grof van buik, IV, 254. |
Grommig, VI, 476. |
Grond, oorzaek, II, 418. |
| |
| |
Grondkiem. Vkl. IV, 11. |
Grondpylaar, IV, 238. |
Grondslag. Vkl. IV, 32. |
Grondstof, element, V, 322. |
Grondvest, VI, 478. |
Gruwbaar. Vkl. I, 85. - Vglk. III, 104. |
Gruwbrer, II, 491; V, 81. |
Gruwen. Vkl. I, 266. |
Gul. Vkl. I, 62. - Vglk. V, 285. |
Gulzigheid. Vkl. I, 89. |
| |
H.
Haard, haardsteê. Vkl. V, 78. |
Hachlijk. Vkl. V, 361. - Vglk. VI, 44, 544. |
Hair. Waerom zoo geschreven, I, 53. - Vglk. II, 290. |
Haken. Neutrael gebruikt, voor blyven steken, I, 386. |
Halm, II, 480; III, 446; VI, 582. |
Halsklier. Vkl. V, 202. |
Hande. Zyne beteekenis als uitgang, II, 93. |
Handgebaar, werking der handen, II, 184. - Vglk. V, 177. |
Handpalm, VI, 536. |
Handpers, van den boekbinder, V, 184. |
Hangen. Met aan gebruikt, IV, 135; VI, 494. |
Harmonie, samen- of overeenstemming, V, 318. |
Harnas. Vkl. V, 2. |
Harpoen, III, 193. |
Harpyen. Haer getal, II, 490. |
Harstig. Vkl. I, 213. |
Hart. Vergeleken met hert, V, 215. |
Hartebloed, II, 55. |
Hartshoorn, V, 215. |
Hartkuil, hartputje, IV, 283. |
Hartstocht. Mannelyk gebruikt, IV, 334. |
Have. Zyne beteekenis, II, 224. |
Haven. Mannelyk gebruikt, V, 72. |
Havik, III, 71. |
Hechten. Neutrael gebruikt, voor kleven, III, 300. |
Hechtheid, IV, 184. |
Heelal. Gebruikt voor allen, III, 274. |
Heelal (het klein), de mensch, V, 480. |
Heelarts, V, 353. |
Heelen. Voor genezen gebruikt, I, 91; V, 96; VI, 30. |
Heelingloos, ongeneeslyk, V, 148. |
Heelingpap. Vkl. V, 301. |
Heelingskracht, I, 340. |
Heelkunst. Gebruikt voor geneeskunst, VI, 50. |
Heergewed. Vkl. II, 389. |
Heerschappy, domein, IV, 43. |
Heester. Vkl. II, 330. |
Heet. Van tochten, driften gezegd, II, 231. |
Heet, vurig. Van poging gezegd, IV, 356. |
Heffen. Vergeleken met verheffen, III, 254. - Daervoor gebruikt, II, 407 en III, 417. |
Heide, II, 155. |
Heiland. Vkl. VI, 168. |
Heilloos. Vkl. III, 246. |
Heilrijk. Vergeleken met heilzaem, VI, 172. |
Heilzaam. Vergeleken met heilrijk, VI, 172. |
Heir, I, 324. |
Heirspits. Vkl. VI, 11. |
Hekaté. Geciteerd, VI, 547. |
| |
| |
Hekla. Volkaen, geciteerd, III, 190. |
Hel, helder, I, 219. |
Heldenlied, I, 68. |
Heldentoon, II, 214. |
Helder, glansryk, III, 85. |
Heldhaft, voor heldhaftig, IV, 349. |
Helena (de) van Zeuxis gewaerderd, II, 209, vlgg. |
Helharpyen. Zie Harpyen. |
Hellen, hellend, VI, 470. |
Helm, helmstok. Vkl. II, 433. |
Hemelas, I, 214. |
Hemelbode. Zie Iris. |
Hemeldraak, VI, 269. |
Hemelhoog, II, 217. |
Hemelrein, I, 8. |
Hemelrond. Vkl. III, 27. |
Hemelschennis. Zie schennis. |
Hemelstar. Gebruikt voor star des hemels, III, 421. |
Hemelstreek. Mannelyk gebruikt, VI, 132. |
Hen, in stede van haar, van vrouwen gezegd, III, 131. |
Her, by preposities of adverbia. Zyne kracht, VI, 186. |
Herbaren, VI, 496. |
Herdersdeuntje. Vkl. VI, 64. |
Hergeven, wedergeven, I, 428; V, 439. |
Herkennen. Vergeleken met erkennen, I, 59; IV, 359. - Vglk. VI, 422. |
Herrijzen, I, 338. |
Hersendroom, VI, 506. |
Hersenklier, IV, 133. |
Hersenmerg, II, 80, 404. |
Hersennat, II, 196. |
Hersenschaal, I, 355. |
Hersensloven, II, 197. |
Hersenspook, II, 437. |
Hersenvezel, I, 280. |
Hersenwoeden. Afgekeurd, VI, 299. |
Herstellen van, IV, 218. |
Hert, hertdier. Onzydig, II, 158. |
Herteelen, II, 221. |
Hertshoorn, V, 215. |
Hervoortbrengen, III, 414. |
Hervoortslepen, VI, 186. |
Her- en derwaart, II, 478; VI, 205. |
Hesperieden. Geciteerd, VI, 137. |
Hetgeen. Voor hetwelk gebruikt, I, 21; IV, 401; V, 233. |
Hevel, zuigpyp. Vkl. I, 171. |
Hevelen, uithevelen, leeg zuigen, uitslorpen, II, 260. |
Heuchelyk. Vkl. IV, 66. - Vglk. V, 205. |
Heugen. Het heugt my, of my heugt, II, 281. |
Heul, baet, hulp. Vkl. IV, 287; VI, 483. |
Heuveltop, I, 125. |
Hier, daar. Gebruikt in den zin van nu en dan, III, 442. |
Hijgen. Vergeleken met zuchten, IV, 341. - Vglk. II, 151, 265, 443. |
Hippocraten, artsen, IV, 114. |
Hippocrates. Zyn lof, I, 337, vlgg. |
Hobbelig. Vkl. V, 67, 384. |
Hoefslag. Vkl. III, 374. |
Hoenderkot, II, 458. |
Hoezeer. Gebruikt voor alhoewel, V, 43. |
Hof, hoven. Vergeleken met tuin, VI, 62. |
Hol, adjectief, VI, 85. |
Hol, holen van het oog, V, 204. |
Hol des lichaems, VI, 108. |
Hollen. Vkl. IV, 161. |
Holligheid, I, 317. |
Honderdguldentop. Vkl. V, 450. |
Hongerig, II, 358. |
Honig, V, 125; VI, 32. |
Honigbij, I, 71. |
Honing. Met n geschreven, II, 122. - Vrouwelyk gebruikt, aldaer. |
| |
| |
Hoofdgebeente, VI, 143. |
Hoofdpoort eener vesting, V, 5. |
Hoog. Van schat gezegd, en waerom, IV, 1. |
Hooge (uit den). Vkl. VI, 229. |
Hooggegord. Van Diana gezegd, VI, 71. |
Hoorbaar, I, 267; VI, 548. |
Horenslak, III, 142. |
Horizont, III, 67. |
Horsel, horzel. Vkl. I, 399. |
Hort, stoot, I, 330. |
Horten, stooten, IV, 89. |
Houweel. Vkl. IV, 5. |
Houwen. Vkl. III, 110. |
Huid. Vrouwelyk gebruikt, I, 127. - Mannelyk, II, 51, 307; IV, 215; V, 195. |
Huilen, kryten, II, 473. |
Huisbelangen, V, 150. |
Huissieraad, V, 155. |
Hul, hullen. Vkl. III, 1. |
Huldigen. Vkl. IV, 405. |
Hulk. Vkl. II, 19. - Vglk. I, 42. |
Hulkjen, II, 191. |
Humoristen, Hun systeem aengehaeld, II, 57. |
Hun. Gebruikt in stede van haar, III, 21 en 207. |
Huwen. Voor vereenigen gebruikt, V, 16. |
Huwelijkspand, VI, 498. |
Huzaar. Vkl. V, 10. |
Hypallage. Schoon gebruik daervan, I, 85. |
Hyphen. Waer en waerom gebruikt door Bilderdijk, VI, 423. - Vglk. 509. |
Hypochondria. Hare beschryving, II, 428, vlgg. |
| |
I, IJ en J.
Iäcchus, Bacchus. Geciteerd, V, 286. |
Jagen. Bedryvend gebruikt, IV, 431. |
Jagen, Onzydig gebruikt, II, 276. |
Jagen, aenzetten, IV, 156. |
Jagen, pressen, op de hielen zitten, V, 144. |
Jammerbed, VI, 165. |
Jammeren. II, 439. |
Jammerpoel, II, 487. |
Jammerstoet. Vkl. I, 90. |
Janken. Vkl. III, 97. |
Japanners. Geciteerd, II, 289. |
Japetus. Geciteerd, I, 211. |
Jazon. Geciteerd, VI, 503. |
Iberisch, Spaensch, VI, 159. |
Ig. Als uitgang onderdrukt, IV, 349. |
Ii. Gebruikt voor ij, II, 132, 401. |
IJdelheid, ylheid, ledigheid, 404. |
IJf, yfel, III, 93. |
IJlings, eensklaps, III, 87. |
IJsbaar, Vkl. I, 7. |
IJsschots, IV, 255. |
Yverig. Waerom met y geschreven, II, 222. |
IJzerschorie. Vkl. VI, 84. |
IJzerstaaf. Zie staaf. |
Ilias. Gebruikt voor menigte. I, 58. |
Immerwerkend, II, 195. |
Inboren, indringen, IV, 386; V, 121. |
Indruppelen, IV, 13. |
Infinitivus, lydelyk gebruikt, II, 116. - Adverbialiter gebruikt, door aenvoeging van s, tot zweetens, tot slapens toe. Vkl. II, 301. |
| |
| |
Ingetrapt. Van de lenden gezegd, III, 121. |
Ingewand, II, 42, 68, 273, 302, 385; III, 354; IV, 36. |
Ingewijd. Vkl. III, 369. |
Ingezonken, II, 305. |
Inhulden, ingehuld, VI, 399. |
Inkorten. Neutrael gebruikt, I, 329. |
Inspraak, I, 257. |
Instooten, I, 382. |
Joelen. Vkl. VI, 88. - Vglk. III, 74. |
Jongsken. Vkl. II, 257. |
Jongste. Gebruikt voor laetste, I, 388. |
Iris. De bode van Juno, II, 282. |
Iris, regenboog, III, 405. |
Is, verkort tot 's, IV, 492. |
Issus. Geciteerd, VI, 1. |
Juichen. Vkl. II, 254. |
Juno. Geciteerd, II, 282. |
Ixion. Geciteerd, IV, 433. |
| |
K.
Kaak. Waerom dit woord zoo dikwerf gebruikt is door Bilderdijk, IV, 59. |
Kaalgeschoren, I, 344. |
Kaarswalm, IV, 272. |
Kabel. Vkl. V, 100. |
Kabeltouw, V, 100. |
Kaf. Gebruikt in den zin van stroo, IV, 148. |
Kalkzuur, wynsteen, V, 322. |
Kamfer, kamferzout, VI, 249. |
Kampen, II, 164. |
Kanaal, II, 68. |
Karavaan. Vkl. III, 164. |
Karwei. Vermeld, VI, 127. |
Keer (te) gaan, I, 342. |
Keel. Vergeleken met gorgel, V, 348. |
Kelen, VI, 561. |
Kemmen. Van den wind op 't water gezegd, IV, 235. |
Kennisboom, IV, 451. |
Keren, voor keeren. Kwalyk, I, 301. |
Kerker. Vkl. III, 92. |
Kerkerhol, I, 368. |
Kern, kernvol. Vkl. VI, 288. |
Kerven. Vergeleken met snyden, VI, 297. |
Keten. Mannelyk gebruikt, IV, 334. |
Keurlijk. Met zorg, met bescheidenheid, I, 108. |
Kiel. Vkl. I, 22. |
Kiem, Vkl. II, 4. - Vglk. III, 256 en IV, 11. |
Kieschheid. Vkl. V, 114. |
Kil, koud, II, 445. |
Kil, koude, VI, 245. |
Killen. Vkl. V, 260. |
Kim. Vkl. I, 274. |
Kinderspeeltuig, VI, 424. |
Kindsch, kinderlyk, VI, 424. |
Kindsheid en kindschheid. Onderscheiden, IV, 445. - Vglk. VI 233. |
Kinkhoest. Vkl. VI, 32. |
Klam, I, 229. |
Klapperen. Vkl. IV, 298. |
Klateren. Vkl. III, 21. - Vglk. 230; IV, 500; VI, 472. |
Klawier, Vkl. V, 105. |
Kleen, klein. II, 257; IV, 408; V 231. |
Klei. Vkl. V, 185. |
Kleinood. Vkl. IV, 76. |
| |
| |
Kleinzen, doorkleinzen. Vkl. I, 170. - Vglk. II, 62, 67. |
Klemmen, in 't nauw zetten, VI, 6. |
Klemmen (zich). Van de borst gezegd, I, 74. |
Kleppen, II, 92. |
Klierbuis. Vkl. I, 128. - Vglk. 173; II, 89, 95. |
Klierstel, voor gestel, IV, 169. |
Klomp, I, 134. |
Kloven, klieven, V, 190. |
kluft, kuil VI, 82. |
Klutsen, vergeleken met mengen, IV, 345. |
Knagen, II, 194. |
Knakken. Vkl. VI, 286. |
Knal. Zie knallen. |
Knallen. Vkl. I, 161. |
Knappen (het) der lucht, I, 225. - Vglk. VI, 480. |
Kneden. Vkl. IV, 266. |
Kneden. Vergeleken met knellen, VI, 312. |
Knellen. Vkl. I, 157. - Vglk. 392, en III, 426. |
Knellen. Vergeleken met kneden, VI, 312. |
Knersen. Vkl. III, 92. |
Kneuzen (zich). Vkl. VI, 43. |
Kneuzing, VI, 287. |
Knikken, geknikt, II, 152. - Vglk. VI, 226. |
Knikken, voorover gaen, III, 342. - Vglk. IV, 468. |
Knobbelig. Van hout gezegd, V, 190. |
Knop. Gebruikt voor oorzaek, oorsprong, I, 431. |
Knots, II, 28. |
Koelen, koud worden, V, 171; 428. |
Koelen van, IV, 263. |
Koeldrank. Van den thee gezegd, V, 224-25. |
Koesteren. Vkl. III, 155. - Vglk. V, 83. |
Koestering, IV, 241. |
Koken, koking der maeg, II, 310; III, 355; VI, 360. |
Komen. Hy koomt. Met dubbele o, II, 87. - Vglk. I, 137. |
Kommer. Zyne beteekenis, III, 118. |
Koningsstaf, VI, 3. |
Konstnaar. De spelling van dit woord beoordeeld, IV, 475. |
Koord. Onzydig gebruikt, IV, 131. |
Koortsig, II, 274; IV, 284. |
Kop, drinkschael, VI, 355. |
Korengeest, V, 414. |
Korenhalm, I, 397. |
Korenrijk, III, 158. |
Korf. Vrouwelyk gebruikt, V, 125. |
Korianderzaad. Vermeld, VI, 127. |
Korl, korrel, korrelig, I, 166. |
Kost. Imperfectum van konnen, IV, 87; VI, 447. |
Kostbrer, voor kostbaerder, IV, 8. |
Kot, hok, II, 458. |
Kout. Vkl. V, 109. |
Kraakbeen, III, 334. |
Kraauwel, VI, 454. |
Krachtverwrikking. Zie wrikken. |
Kramp. Vkl. V, 241. - Mannelyk gebruikt, IV, 151; VI, 158. |
Krampontlatingkracht. Afgekeurd, VI, 339. |
Kramppijn, II, 422. |
Kreeftenschaal, VI, 348. |
Kreek. Vkl. I, 36. |
Kreits, kring, I, 179; III, 330. |
Kreuken, kroken, VI, 78. |
Kreunen. Vkl. III, 9. |
Krijgsleus. Vkl. VI, 232. |
Krimpen, terug trekken, VI, 437. |
Kring. Vrouwelyk gebruikt, II, 354-55. |
| |
| |
Krioelen, IV, 299. |
Kroezemunt, V, 452. |
Krommen (zich), I, 384; II, 205; IV, 469. |
Kronkelen, kronkelend, II, 316; III, 36; VI, 474. |
Kroon, kronen. Met de zachtlange o geschreven, III, 214. |
Kroonengoud. Vkl. VI, 2. |
Kroost. Zyne beteekenis, I, 255. - Vglk. VI, 497. |
Kruidery. Vkl. I, 91. |
Kruiderwijn, VI, 116. |
Kruidwarande, I, 353. |
Kruik. Gebruikt voor den oorsprong eens strooms, VI, 101. |
Kruin. Vergeleken met kroon, I, 147. |
Kruissen, III, 203. |
Krullen. Van de golven gezegd, IV, 235. |
Kunstgewrocht, I, 107; IV, 34. |
Kust. Vkl. III, 43. |
Kwassië, wat? V, 451. |
Kweken, kweeken. Vkl. II, 278. - Vglk. IV, 509; VI, 30 en 113. |
Kwelen. Vkl. IV, 64. |
Kwelgeest. Vkl. V, 115. |
Kwellaadje, VI, 391. |
Kwellen, II, 220. |
Kwijnen. Vkl. V, 141. - Vglk. I, 277; II, 58, 265. |
Kwijt gaan, III, 331. |
Kwijt maken, berooven, VI, 372. |
Kwik, kwikzilver. Vkl. III, 186. |
Kwikbad, IV, 27. |
Kwisten. Vkl. II, 176. |
| |
L.
Laag, lage, III, 302. |
Laat ik, laat hy, enz. Vkl. V, 285. |
Labberen. Vkl. II, 191. |
Lachen. Gebruikt voor toelachen, VI, 52. |
Lafenis, V, 236. - Vglk. II, 255. |
Lammen, verlammen, II, 135, 199. |
Lampwalm, IV, 272. |
Lancet. Vkl. VI, 231. |
Landstroom. Vkl. V, 323. |
Laocoön (de Groep van) beschreven, II, 205. |
Last lijden, V, 346. |
Laten, laat. Opwekkend gebruikt, V, 285. |
Laudanum. Door eene al te stoute vernoeming aengeduid, VI, 116. |
Laven. Vkl. II, 255. - Vglk. I, 126. |
Laveren. Vkl. II, 192. |
Ledaas kruiderwijn. Vkl. VI, 116. |
Ledikant, VI, 551. |
Leen. Vkl. II, 389. |
Leenen, verleenen, II, 361. |
Leergestoelte, II, 65. |
Leest, vorm, III, 140. |
Leeuwerik. Vrouwelyk gebruikt, II, 295. |
Leger, legerveld, VI, 10. |
Leger, Voor menigte gebruikt, I, 91. - Vglk. II, 405. |
Legering, zetel der ziekte, VI, 24. |
Legerkoets, VI, 381. |
Legerstede, VI, 211. |
Leiband, II, 34. |
Leken, lekken, II, 241; III, 186. |
Lemmet, pit, IV, 292. |
Lenig. Vkl. V, 365. |
Lenigen, VI, 254. |
| |
| |
Lenzen. Vkl. II, 191. |
Leringloos. Diens spelling verklaerd, IV, 384. |
Letsel, I, 309, 336; II, 402. |
Letterkweken, IV, 509. |
Lettermin, IV, 472. |
Letterwijs. Vkl. IV, 349. |
Letterzwoeger. Afgekeurd, I, 2. |
Levensbaat, I, 121. |
Levensgloed, IV, 12; VI, 220. |
Levenskruiden, VI, 565. |
Levensnat. Gebruikt voor bloed, V, 465. - Vglk. 27. |
Levenssap, II, 238. |
Levenstroost, IV, 270. |
Levenswet, V, 484. |
Levenwarm. Vkl. VI, 151. |
Leverader. Vkl. II, 43. |
Leus, krygsleus. Vkl. VI, 232. |
Libye. Geciteerd, III, 163. |
Lichaamloos, VI, 27. |
Lichaamssmart. Vkl. VI, 290. |
Licht, ligt. Waerom met ch geschreven, II, 331. |
Licht. Voor ligtgewapend, V, 10. |
Lichtdaauw. Wat? IV, 21. |
Lichtenis. Vkl. I, 61. - Vglk. V, 250; VI, 587. |
Liefkozen. Vkl. II, 474. |
Lieflijklachend, VI, 99. |
Lieverleê, lieverlede. Vkl. V, 402. |
Lijdelijk, II, 184. |
Lijdend, niet werkend, II, 369. |
Lijfsbehoeften. Vkl. IV, 408. |
Lijftocht, leeftogt. Vkl. II, 391. |
Lijk, dood lichaem, II, 107. |
Lijkvuurtoorts. Vkl. III, 381. |
Lijmig, slymerig, VI, 253. |
Lillen. Vkl. III, 450. |
Lindenknop. Gebruikt voor lindenbloem, VI, 345. |
Loeven. Vkl. II, 191. |
Log, VI, 326. |
Logenstraffen, I, 188. |
Logheid, IV, 316. |
Lok. Vergeleken met vlok, IV, 69-70. |
Lokken. Zie verlokken. |
Lonk, I, 242. |
Lood, loden. Met enkele o geschreven, VI, 273. |
Loodverf. Vkl. IV, 59. |
Loog. Vkl. II, 75. - Vglk. IV, 282; V, 30. |
Loogzout, III, 58. |
Loom, traeg. Vkl. IV, 83. - Vglk. VI, 273. |
Loopen. Vergeleken met rennen, IV, 297. |
Loor (te) stellen. Vkl. II, 435. - Vglk. VI, 206. |
Loot, lot, loten, scheut. Vkl. I, 182. - Vglk. III, 306. |
Loshoofd, zwierbol, II, 231. |
Louteren. Vkl. I, 9. |
Luchtdrop, III, 148. |
Luchtig, doorschynend, I, 209. |
Luchtkar, VI, 567. |
Luchtkop. Vkl. VI, 158. |
Luchtruim (het), IV, 233. |
Luiden, klinken, II, 324. - Vglk. I, 212. |
Luiken, toeluiken, VI, 379. |
Lust. Mannelyk gebruikt, I, 5. - Vglk. III, 257. |
Lust en onlust, I, 280. |
Lusten. Onzydig gebruikt met naar, VI, 152. |
Lustloosheid, II, 409. |
Lustvallei, VI, 62. |
Luttel (het). Vkl. II, 272. - Vglk. IV, 69. |
Lyéüs, Bacchus. Geciteerd, III, 431. |
| |
| |
| |
M.
Maag, bloedverwant, II, 210. |
Maagdenwasch. Vkl. VI, 479. |
Maagspier, V, 330. |
Maal of malen, in samenstelling, III, 102. |
Maalstok, schilderstok, IV, 323. |
Maalstroom. Vkl. II, 440. - Vglk. III, 46. |
Maandaauw. Vkl. VI, 572. |
Maankop. Vkl. VI, 390. |
Made, maei, III, 147. |
Mahomet. Geciteerd, V, 256. |
Malen, schilderen, I, 274; II, 291. |
Malen. Gebruikelyk in den zin van vormen, V, 186. |
Mallen. Vkl. VI, 424. |
Mandoline. Vkl. V, 105. |
Mandragoren. Vermeld, VI, 455. |
Marjolein. Vermeld, VI, 130. |
Mastboom. Vkl. V, 77. |
Mat, vermoeid, I, 295; III, 448. |
Matheid. vkl II, 421. |
Materialisten. Hun systeem aengehaeld, II, 56. |
Medea. Geciteerd, VI, 511. |
Mededogen, medelyden, V, 494. |
Medesleepen. Met dubbele e geschreven, VI, 550. |
Meêbrengen, II, 379. |
Meêdeelen (zich), II, 98. |
Meelblom, II, 112. - Zie blom. |
Meer (het), meerder, substantivè gebruikt, II, 351. |
Meermaagd, zeenimf, III, 35. |
Meermin, sireen, III, 37. |
Meester spelen, II, 346. |
Megera. Geciteerd, V, 144. |
Meir. Vkl. I, 21. - Vglk. II, 161. |
Melisse, wat? V, 451. |
Melkbron, II, 277. |
Melking. Vkl. II, 70. |
Melkriem, melkweg, II, 30. |
Melkvochtbuis. Vkl. II, 71. |
Mengen. Vergeleken met klutsen, IV, 345. |
Menschenvatbaarheden. De vorm verklaerd, IV, 378. |
Merg, I, 355; II, 274; IV, 141. |
Met dezen. Gebruikt in den zin van het Latynsche ad haec, III, 23. |
Met een', tevens, V, 123. |
Middagschittering, II, 26. |
Middelrif. Vkl. II, 410; V, 199. |
Midnacht, voor middernacht. Gewettigd, VI, 533. |
Mijmeren, mijmering. Vkl. III, 79. - Vglk. IV, 485. |
Mijnkloof I, 115. |
Milddadig, II, 256. |
Milt, II, 43, 47. |
Min, minne, voedster. Vkl. II, 350. |
Minnewoeden. Werkwoord. III, 438. - Afgekeurd, VI, 299. |
Minnewee, I, 239. |
Misgreep. Mannelyk gebruikt, VI, 192. |
Mishandeld, II, 375. |
Miskleuren, miskleurd, VI, 236. |
Misleidend, bedriegelyk, VI, 201. |
Missen, ontberen, verliezen, II, 143. |
Mist, misthoop, II, 226. |
Mistasten. Met den klemtoon op de eerste lettergreep, II, 427. - Met den klemtoon op de tweede, V, 44. |
Misthoop. Zie mist. |
Mistroosting, troosteloosheid, IV, 439. |
Modderen. Vkl. I, 36. |
Moddersloot, III, 133. |
Mode. Vkl. II, 281. |
| |
| |
Moede, eeuwig moede slaaf, II, 161. |
Moederkwaal, V, 49. |
Moedermoorder, V, 144. |
Moederslachtig. Vkl. III, 432. |
Moederstroom. Vkl. V, 29. |
Moederwee, VI, 342. |
Moederzucht, V, 55. |
Moegewerkt, II, 186. |
Moêr, moeder van den wyn, V, 321. |
Moergrond, II, 115. |
Mogendheid, vermogen, IV, 243. |
Moker, beukhamer, II, 160. - Vglk. III, 175. |
Mokerslag, V, 205. |
Mokka 's gift. Voor den koffy, V, 227. |
Moloch. Genoemd voor de ydele eer, IV, 245. |
Molukken. Geciteerd, V, 281. |
Mom. Vkl. V, 64. - Vglk. VI, 399. |
Mommelen. Vkl. VI, 548. |
Monsteren (zich), zich vertoonen, III, 375. |
Montezuma. Geciteerd, II, 292. |
Moordvenyn, IV, 103; VI, 167. |
Morgen, dageraed, III, 402. |
Morgenlanden, III, 157. |
Morgenlander, VI, 6. |
Morgenlandsch, VI, 134. |
Mortel (te), IV, 94. |
Mortier, zeker foltertuig. Vkl. III, 221. |
Mosch, mos, V, 475. |
Mout. Vkl. V, 221. |
Moutnat. Vernoeming van bier, V, 221. |
Murmelen, I, 81. |
Muskaat. Vermeld, VI, 135. |
Muskadel. Vkl. IV, 135. |
Muskel, spier. Vkl. II, 416. |
Mutsaart, III, 183. |
Myrrhe. Vkl. V, 383. - Vglk. VI, 246. |
Myrth. Beter myrt, IV, 51. |
| |
N.
N-paragogicon aengewend, III, 137; IV, 178. |
Naaf, nave, naven, harren van eene deur, III, 92. - Vglk. VI, 478. |
Naald, kompasnaeld, III, 428. |
Naar, akelig. Vkl. II, 429. - Vglk. III, 439. |
Nabaauwen, III, 53. |
Nachtgeveugelte, VI, 570. |
Nachtvorstin. Voor de Maen gebruikt, VI, 446. |
Nadruk. Van den toon gezegd, III, 448. |
Nadruk (met). Kwalyk gebruikt voor krachtdadiglyk, V, 82. |
Nagaan, waernemen. Vkl, II, 4. |
Nagelbloem, VI, 272. |
Naia of najade, I, 232. |
Nalatig. Vkl. IV, 165. |
Nap, beker, III, 250. |
Naspeuren, ontdekken, II, 46. |
Nasporen, IV, 381. |
Navolgen. Vergeleken met volgen, V, 237. |
Neder- en opgaan. Van de sterren gezegd, II, 20. |
Nederbukken, nederbukkend, I, 288. |
Nederploffen, III, 423. |
Nederrijten. Vkl. VI, 96. |
Nederslaan, I, 344. - Vglk. VI, 147. |
Nedervallend, bezwykend. Van 't hart gezegd, VI, 244. |
Nederwaart of nederwaarts, III, 94. |
Nederzijgen, II, 152. |
| |
| |
Neep. Zyn geslacht, V, 127. - Vglk. VI, 358. |
Neêr (ter). Vkl. VI, 147. |
Neêrplompen, IV, 18. |
Neêrslaan. Onzydig gebruikt, IV, 360. |
Neigen, hellen, III, 320. |
Nektartoog. Zie toog. |
Nepente, Nepenthe. Vkl. IV, 104. |
Nero. Geciteerd, III, 217. |
Netelblad, II, 329. |
Netheid. Vergeleken met sierlykheid, V, 155. |
Netvlies. Vkl. IV, 283. |
Nevendood, III, 345. |
Niet (het). Als substantivum gebruikt, III, 403. |
Niet anders, voor even zoo, II, 345, 358, 432. |
Niets met al, V, 92. |
Nieuweling. Vkl. III, 369. |
Nieuwsgerel. Zie rellen. |
Niger, rivier. Geciteerd, III, 307. |
Noembaar, II, 179. |
Nood, in samenstelling. Vkl. VI, 306. - Zyne kracht, 242. |
Nooddruft. Vkl. II, 258. - Vglk. III, 352, en IV, 251. |
Nooddwang, II, 500; III, 261; VI, 242. |
Nooden, noodigen, pramen, IV, 387. |
Noodgeluid, III, 103. |
Noodgetijde, III, 29; VI, 308. |
Noodhulp, VI, 306. |
Noodlot. Gebruikt in den zin van onvermydelyk lot, II, 384. - In dien van het fransche destin, II, 393. |
Noodpest, III, 281. |
Noodstorm, II, 420. |
Nopen. Vkl. IV, 304. - Vglk. I, 321; V, 442. |
Norsch. Vkl. IV, 478. |
Nu (het), het tegenwoordige, III, 412. |
Nut, nuttig, II, 334. - Vglk. IV, 276. - Zie ig, uitgang. |
Nyl, rivier. Geciteerd, III, 307. |
Nymfenchoor, IV, 52. |
| |
O.
Och arm, II, 271. |
Ochtend, uchtend. Vkl. II, 26. |
Ochtenstond. Vkl. VI, 527. |
Oefengraag. Vkl. I, 3. |
Offer, offerande, II, 288. |
Offer, slagtoffer, II, 279; V, 80. |
Offeren, opofferen, I, 401; IV, 247. |
Oker. Vkl. V, 468. |
Omfloersen. Vkl. III, 50. |
Omgekroesd. Van het Muntkruid gezegd, VI, 344. - Vglk. V, 452. |
Omgewikkeld. Gebruikt voor omwikkeld, III, 299. |
Omgorden (zich). Vkl. II, 500. |
Omheinen, omtuinen, III, 93. |
Omhuld. Vkl. III, 1. - Vglk. I, 194; IV, 7. |
Omkleeden, II, 128. |
Omkronkelen, omkronkeld, VI, 68. |
Omlaag, VI, 140. |
Omloopkreits, III, 330. |
Omschorsen, omschorst, VI, 216. |
Omtuimelen, VI, 76. |
Omvademen. Vkl. II, 466. |
Omvademing, VI, 428. |
Omvangen, I, 246. |
Omveer, omver, II, 352. |
Omwikkelen. Vergeleken met ómwikkelen, I, 320. - Vglk. II, 77, 140, en III, 299. |
| |
| |
Omwoelen. Van de slang gezegd, III, 236. |
On, in samenstellingen. Zyne kracht, VI, 184. |
Onaanzienbaar. Van de dood gezegd, III, 119. |
Onafzienbaar. Vkl. I, 85. Vglk. III, 134. |
Onbandig. Vkl. I, 253. |
Onbandigheid, VI, 259. |
Onbedwingbaar, II, 281. |
Onbescheid, onbescheidenheid, V, 460. |
Onbesmet, zuiver, schuldloos, III, 246. |
Onbeteugeld, niet ingehouden, II, 156. |
Onbewust, I, 132. |
Onbluschbaar, I, 398. |
Onbuigbaar, II, 58. |
Ondanks (haars), II, 250. |
Onderen (van), III, 61; VI, 82. |
Onderscheppen. Vkl. I, 287. |
Onderschragen. Vergeleken met steunen, VI, 47. |
Onderstellende vorm. Kunstig gebruik daervan, I, 159, vlgg. |
Ondervangen, VI, 204. |
Onderzoeken naar, II, 79. |
Ondier. Vkl. VI, 184. |
Ondraagbaar, onverdragelyk, VI, 40. |
Onecht, ontaerd, II, 379. |
Oneven, ongelyk, IV, 150. |
Ongebondenheid. Van de driften gezegd, IV, 366. |
Ongeboren (het), het niet bestaende, III, 409. |
Ongel, vet, smeer. Vkl. III, 5. |
Ongelijk van deelen, III, 324. - Vglk. IV, 81. |
Ongelijkbaar, I, 72. |
Ongeltoorts. Vkl. III, 5. |
Ongerept, III, 180; V, 394. |
Ongevoel. Vkl. I, 279. - Vglk. VI, 120. |
Ongewis. Vkl. III, 428. |
Ongezien, onzigtbaer, VI, 482. |
Onheilig, ongewyd, II, 86. |
Onherkenbaar, III, 138. |
Onkleinsbaar, onverteerbaer, IV, 280. - Zie kleinzen. |
Onklevend, V, 344. |
Onlijdbaar, onverduerbaer, VI, 45, 279. |
Onlust, II, 144, 423. |
Onmijdbaar, III, 343. |
Onnagaanbaar, II, 90. |
Onnoozel, schuldeloos, II, 267. |
Onnut, nutteloos, IV, 172, 276. |
Onomzetbaar, onwrikbaer, III, 253. |
Onontdooibaar, III, 189. |
Onoplosbaar, II, 81. |
Onopnoembaar, IV, 494. |
Onoptelbaar, II, 405. |
Onoverzienbaar, III, 43. |
Onraad. Vkl. IV, 330. |
Onrustig, II, 92. |
Ons aller. Vkl. IV, 512. |
Onstoffelijke (het), de ziel, III, 279. |
Ontaarten, ontaarden. Vkl. II, 279. - Vglk. 371. |
Ontberen, derven, missen. Waerom met enkele e geschreven, IV, 1. |
Ontbinden (het). In passieven zin gebruikt, I, 109. |
Ontbinden, oplossen, smelten, mengen, V, 465. |
Ontbinden (het). Gebruikt voor ontbinding, I, 109. |
Ontbladerd, I, 391. |
Ontblaken, III, 403. |
Ontbloolen. Met dubbele o geschreven, VI, 55. |
Ontbloten. Met enkele o geschreven, IV, 446; VI, 309. |
| |
| |
Ontfangen. Waerom met f geschreven, IV, 136. |
Ontglimmen. Vkl. I, 9. |
Ontglippen, IV, 374; V, 54; VI, 44. |
Onthouden. Vergeleken met ontzeggen, VI, 124. |
Ontjagen. Vkl. I, 418. |
Ontladen, ontlasten, zuiveren, V, 321. |
Ontlasten (zich), I, 334. - Vglk. II, 71. |
Ontlaten, ontspannen, V, 441. |
Ontmenschen, II, 468. |
Ontmomd, III, 132. |
Ontoegangbaar. Vkl. III, 90. |
Ontredderen. Vkl. II, 435. |
Ontroeien, ontwortelen, V, 91. |
Ontroerd, III, 431; VI, 523. |
Ontschieten, ontsnappen, IV, 384. |
Ontschieten. Vergeleken met ontvlieden, VI, 69. |
Ontslaan. Vergeleken met verlossen, I, 307. |
Ontspannen, losgemaekt, verlost, V, 170. |
Ontspanning. Van pees en touw gezegd, V, 100. |
Ontspringen, I, 334. |
Ontsteken, deelwoord. Gebruikt voor ontstoken, IV, 281. |
Ontsteken. Voor ontstoken worden, I, 244. |
Ontsteking. Vkl. I, 321. |
Ontstelen (zich), onttrekken, I, 249. |
Ontvallen aan zich zelven, IV, 258. - Vglk. VI, 423. |
Onttrekking, afzondering, II, 373. |
Ontvellen. Onzydig gebruikt, I, 166. |
Ontvederd, ontveêrd, IV, 178. |
Ontverwen, de kleur benemen, I, 331. |
Ontvlambaar, IV, 225. |
Ontvlieden. Vergeleken met ontschieten, VI, 69. |
Ontvolken, I, 197. |
Ontvolker, III, 123. |
Ontuig. Vkl. III, 351. - Vglk. V, 23. |
Ontwarren. Onzydig gebruikt, III, 374. |
Ontwassen, te boven komen, VI, 233. - Vglk. II, 354. |
Ontwijden, ontheiligen, VI, 184. |
Ontwikkelen. Onzydig gebruikt, III, 149. |
Ontwricht. Vkl. I, 130. - Vglk. I, 367; II, 200, en IV, 308. |
Ontzachbaar, V, 49. |
Ontzachelijk. Vkl. III, 133. |
Ontzagbaar, II, 80. |
Ontzeggen. Vergeleken met onthouden, VI, 124. |
Ontzeit, in stede van ontzegd, IV. 244. |
Ontzet, beroofd, I, 295; IV, 271. |
Ontzetbaar, verbazend, II, 437. |
Ontzettelyk, verbazend, II, 125. |
Ontzetten. Onzydig gebruikt, II, 239. |
Ontzettend, VI, 173. |
Ontzien, eerbiedigen, II, 128. |
Ontzien, vreezen, V, 459; VI, 359. |
Onverduurbaar, V, 207. |
Onvergoedbaar, IV, 191. |
Onverlaat, moedwillige mensch. Vkl. II, 242. |
Onvernuftig, verstandeloos, VI, 432. |
Onverpoosd. Vergeleken met rustloos, IV, 188. |
Onverstand, I, 341. |
Onvervallen, ongekrenkt, III, 294. |
Onverzaad, voor onverzadelyk, II, 338, 492. |
Onwijs, VI, 131. |
| |
| |
Onwrikbaar, II, 484. |
Onzalig. Vkl. IV, 451. |
Onzinnig, dwaesselyk, VI, 488. - Vglk. II, 298. |
Ooft. Vkl. I, 124, 399; VI, 137, 271. |
Oogbol, I, 159. |
Oogstzon, de zon van oogstmaend, II, 154. |
Ooi. Vkl. VI, 511. |
Ooit. Kunstig aengewend, III, 255. |
Oordeelen. Vergeleken met besluiten, II, 187. |
Oosterlanden, V, 280. |
Op- en nedergaan. Van de sterren gezegd, II, 20. |
Opbarsten, open of naer omhoog spatten, III, 388. |
Opbeuren, regt helpen, kracht of moed byzetten, VI, 326. |
Opbranden. Vkl. V, 297. |
Opbreken, open breken, I, 194. |
Opbruizen. Vkl. I, 294. |
Opdagen. Vkl. III, 181. |
Opdelven. IV, 370. |
Opdoen (zich), zich vertoonen, III, 91, 233. |
Opdringen. Onzydig gebruikt, IV, 455. |
Opdringen (zich), stygen, VI, 312. |
Open gaan, III, 13. |
Openslaan, II, 88. |
Opgaan. Van eenen kreet gezegd, VI, 9. |
Opgepakt. Van 't bloed gezegd, I, 333. |
Opgeschoten vuur, I, 114. |
Opgetogen, opgetrokken, VI, 142. |
Opgeven, verlaten, V, 135, 397. |
Opgeven (het) aan, II, 370. |
Opgezet, onstuimig, II, 164. - Woedend, III, 163, 229. - Besloten, VI, 92. |
Opheffen. Gezegd van eenen kreet, I, 137. |
Opheffen (zich), opryzen, VI, 38. - Vglk. V, 74. |
Opiaat. Vkl. IV, 113. |
Opjagen. Van het wild gezegd, VI, 36. |
Opofferen, II, 243. |
Opoponax. Wat dit is, V, 383. |
Oprukken, open rukken, II, 368. |
Opslaan, oprigten, vestigen, Vkl. I, 417. |
Opsnijden, open snyden, II, 107. |
Opspannen. Onzydig gebruikt, IV, 426. |
Opsteken, ontsteken, III, 23. |
Opstijgen, opgestegen, II, 418. |
Opstuwen. Vkl. I, 320. |
Optrekken, open trekken, VI, 365. - Vglk. II, 361. |
Opvlammen, I, 262. |
Opvolgen, onderhouden, nakomen, V, 275. |
Opwaart en opwaarts, V, 77. |
Opzetten. Onzydig gebruikt in den zin van zwellen. IV, 158; V, 199. |
Orden. In stede van orde, I, 94. |
Orion. Zyn beeld in den hemel beschreven, II, 27, vlgg. |
Over. Kracht van dit bywoord in samenstelling met adjectiva, IV, 167. |
Overbuigen, VI, 226. |
Overdaauwen, VI, 219. |
Overheer, oppervorst, II, 392. |
Overheeren. Vkl. I, 352, 364. |
Overijlen. Overhaesten, I, 34. |
Overkostbaar, IV, 167. |
Overmaat, I, 360. |
Overmacht, IV, 176. - Vglk. V, 12. |
Overmannen. Vkl. V, 7. |
Overmatig, IV, 122. |
Overtopt worden. Vkl. I, 40. |
| |
| |
| |
P.
Paal en perk, II, 352. |
Paardinsekt, VI, 159. |
Pactool. Geciteerd, VI, 241. |
Palei, zeker foltertuig. Vkl. III, 221. |
Palmwijn. Vkl. IV, 206. |
Panacée. Vkl. IV, 101. |
Pandora. Geciteerd, III, 346. |
Pantser. Vkl. VI, 7. |
Paracelsus. Geciteerd, IV, 33. |
Paragogicon (de n) aengewend, III, 137; IV, 178. - Vglk. II, 249. |
Paren. Onzydig gebruikt, V, 307. |
Parnas. Geciteerd, III, 415. |
Pas, nauwelyks. Vkl. V, 162. |
Peil. Vkl. VI, 340. |
Peilen. Vkl. I, 21. |
Peinzen. Vkl. I, 169. - Vglk. IV, 447. |
Pekel (het), voor de zee, I, 287. |
Pekstok, pekstaek, VI, 480. |
Pelias. Geciteerd, VI, 497. |
Penceel. Met c geschreven, IV, 322; V, 184. - Met s, I, 274. |
Pentheus. Geciteerd, III, 431. |
Pepermunt, V, 452. |
Perk. Vergeleken met pael, II, 352. - Vglk. I, 289. |
Pers, Persiër, VI, 6. |
Persoon (tweede) van 't imperfectum zonder t gebruikt, I, 69. |
Perzik. Vkl. V, 178. |
Pestgif, III, 176. |
Peuluw, VI, 531. |
Piepen, III, 52. |
Pijn. Haer lof, I, 181, vlgg. |
Pijnbosch, I, 213. |
Plank. Mannelyk gebruikt, V, 190. |
Planten. Vkl. V, 8. |
Plegen, bedryven, maekt ik pleegde, V, 289. - Gewoon zyn, ik plag, ib. |
Plengen. Vkl. VI, 240. |
Pletten. Vkl. III, 254. |
Pletter (te,) te pletteren, VI, 43. |
Plichtig, verschuldigd, I, 406. |
Ploffen, I, 113. |
Plompen. Vergeleken met ploffen, IV, 18. |
Plonderen, plonderaar. Vkl. V, 9. |
Plooien, VI, 208. |
Pluralis. Onverbogen, III, 430. |
Pogen, poging. Met zachtlange o geschreven, IV, 389. |
Pokvenijn, III, 284. |
Polsader, slagader, II, 276. |
Pomone. Geciteerd, VI, 63. |
Poor, poren, zweetgaten, III, 285; IV, 273. |
Potozi. Zyne mynen vermeld, II, 161. |
Prangen, drukken, II, 169, 394; III, 358; V, 126. |
Pressen. Vkl. VI, 583. - Vglk. III, 435; IV, 151. |
Priemen, steken, IV, 423. |
Prijs geven, VI, 181. |
Prijsgeven. Waerom aeneen geschreven, III, 393. |
Prikkel. Vkl. I, 156. |
Prikkeling, II, 137, 141; IV, 31. |
Pril. Vkl. I, 24. |
Proef hebben, ondervinden, II, 153. |
Prometheus. Geciteerd, VI, 296. |
Pronomen, aen zyn verbum vastgehecht. II, 125 en 355. |
Prooi (ten). Vergeleken met ten roof, IV, 499. |
| |
| |
Pruilen. Vkl. II, 474. |
Puilen, uitpuilen. Vkl. V, 203. |
Puin. Zyne afkomst, VI, 230. |
Puinhoop, II, 482. |
Purperader, VI, 2. |
Purperplassen. Gebruikt voor bloedplassen, VI, 234. |
Pygmeën. Vkl. III, 139. |
| |
R.
Raad (buiten), radeloos, I, 296. |
Raâroof. Vkl. VI, 451. |
Raauw. Vkl. V, 18. |
Rad der Fortuin, III, 249. |
Radeloos. Vkl. VI, 420. |
Rag, weefsel, III, 258. |
Rammen, stooten, beuken. Vkl. I, 141. |
Rammeijen. Zie rammen. |
Rammelen. Van luidruchtig en verward geraes gezegd, V, 112. - Vglk. II, 248. |
Rampzalig. Vkl. V, 138. |
Rang. Vergeleken met ry, IV, 199. |
Rap. Gebruikt in den zin van bedreven, II, 201. |
Rapen. Vkl. VI, 382. |
Ratelen, ratelend. Vkl. II, 112. |
Razerny, III, 396. |
Razernyen. Haer getal, II, 489. |
Recht. Adverbium, voor wel, behoorlyk, I, 432; II 304. |
Reddingloos, II, 230. |
Rede, reden. Onderscheid tusschen die twee, II, 49. - Vglk. IV, 266. |
Redenlicht, VI, 183. |
Redenstoel, IV, 226. |
Ree, reede. Vkl. I, 45. |
Reef, reven, woord der scheepstael. Vkl. I, 33. |
Regeeren. Vergeleken met bestieren, III, 253. - Met toomen, IV, 366. |
Regel. Vrouwelyk gebruikt, IV, 194. |
Regelloos. Gebruikt in den zin van onregelmatiglyk, VI, 322. |
Reiken, toereiken, V, 238. |
Reis aan reis, keer op keer, V, 336. |
Rellen, rallen. Vkl. V, 122. |
Renkar, snelwagen. Vkl. II, 189. |
Rennen. Vergeleken met loopen, IV, 297. |
Rep en roer, IV, 306. |
Reppen. Vkl. I, 150. - Vglk. III, 180, en IV, 297. |
Resten. Vkl. I, 420. - Vglk. II, 272, en IV, 186. |
Reven. Van het zeil gezegd, I, 33. |
Reukbuisweg, III, 298. |
Reuzig, II, 159. |
Rheüm, rhubarber, V, 366. |
Riem, middelriem. Van de aerde gezegd, III, 152. |
Riemen, binden, VI, 456. |
Riet, II, 149. |
Rietbosch, VI, 472. |
Riethalm. Gebruikt voor rietmat, stroomat, V, 179. |
Rietscheut, II, 471; III, 446. |
Rif. Vkl. II, 248. |
Rij. Vergeleken met rang, IV, 199. |
Rijden, doorrijden, V, 211. |
Rijkelijk, overvloedig, V, 30. |
Rijlen. Vkl. V, 211. |
Rijpgestoofd, I, 400. |
Rijten. Vergeleken met scheuren, III, 273. - Vglk. VI, 297. |
| |
| |
Rimpelen. Bedryvend gebruikt, VI, 153. |
Rimpelvol, II, 307. |
Rinkelbel, klater, V, 164. |
Rinkelen. Vkl. II, 107. |
Rinkinken. Vkl. I, 257. |
Robijn. Vkl. V, 218. |
Roeien. Vkl. V, 91. |
Roeien. Van vogelen in de lucht gezegd, III, 84. |
Roekeloos. Vkl. I, 97. - Vglk. 266, 303, 344; II, 16, 249. |
Roekeloosheid, II, 279; III, 275; VI, 576. |
Roekeloozen (van dezen). Of de n daer mag geschreven worden, II, 249. |
Roer (in), in beweging, IV, 160; V, 5. |
Roerdomp. Vkl. VI, 570. |
Roet. Vkl. IV, 272. |
Rommelen, rommelend, VI, 83, 93. |
Romp (de) van het schip, I, 41. |
Ronde. Van den omloop des bloeds gezegd, IV, 170. |
Rondslaan, in 't ronde slaan, II, 109. |
Rood gloeien, III, 223. |
Roof (ten) brengen, II, 232. |
Roof (zich ten) geven, VI, 198. |
Roof (ten). Vergeleken met ten prooi, IV, 499. |
Rook. Vrouwelyk gebruikt, I, 224. |
Rooken. Met een' dativus gebruikt, VI, 228. |
Rookwerk, II, 306. |
Room, melk, II, 114. |
Roos, rozen. Met enkele o geschreven, IV, 49. |
Roosten. Vkl. III, 176. |
Ros. Vkl. II, 156. - Vglk. 190 en 327. |
Rot, bende, III, 178. |
Rottinggeest, III, 287. |
Rouw verkondend, II, 104. |
Rozenkoek. Vkl. VI, 324. |
Rug des aardrijks, II, 146. |
Rugmerg, II, 418. |
Ruim, rykelyk, II, 262. |
Ruischen, IV, 107. |
Ruispijp, VI, 64. |
Rukken (omver), II, 352. |
Rustdag vieren. Van pynen gezegd, II, 422. |
Rusten. Bedryvend gebruikt, V, 270. |
Rustig, gerust, met zekerheid, II, 35. |
Rustloos. Vergeleken met onverpoosd, IV, 188. |
| |
S.
s. Gebruikt als teeken van den genitivus by vrouwelyke naemwoorden, II, 25; V, 319; VI, 303. |
s (de) aen den infinitivus verbonden, tot zweetens, tot slapens toe. Vkl. II, 301. |
Saamgevlochten, II, 89. |
Saffraangeur, VI, 465. |
Salebslijm, V, 461. |
Samenhang, vastheid, V, 316. |
Samenklemmen, I, 314. |
Samenkleven. Bedryvend gebruikt, V, 312. |
Samenschroeven. Vkl. IV, 232. |
Samenstel. Gebruikt voor systeem, VI, 163. |
Samenstemming. Gebruikt in den zin van het fransche sympathie, V, 43. |
| |
| |
Samentrekken (zich) naar. Afgekeurd, I, 325. |
Santorie. Zie honderdguldentop. |
Sapbereiden, sapbereiding, II, 98. |
Scalpel, ontleedmes, II, 41. |
Scamander (de). Geciteerd, I, 67. |
Scepter. Vkl. II, 385. |
Scepterstaf. Zie scepter. |
Schaal, drinkschael. Vkl. V, 238. |
Schaamrood. Adjectief, IV, 360. |
Schaars, zelden, V, 359. |
Schaâuw, schaduwe. Mannelyk gebruikt, VI, 77. |
Schaden, schadelyk zyn, IV, 186. |
Schakelnet. Vkl. IV, 320. |
Schal, bel. Van de tong gezegd, V, 116. |
Schalm, schakel, I, 366. |
Schalmei. Vkl. VI, 64. |
Schamen (zich iets). Vkl. II, 102. |
Schammoniezout. Vkl. V, 366. |
schap. Beteekenis van dien uitgang, I, 24. |
Schatbaar. Vkl. IV, 1. |
Schatbus van Pandora, III, 346. |
Schaven, V, 424. |
Schaving, wryving, III, 273, 322. |
Schavot. Vkl. IV, 256. |
Schedel. Vkl. III, 151. - Vglk. VI, 43. |
Scheiden. Neutrael gebruikt, III, 328. |
Scheidingbuis, II, 322. |
Schel, helderklinkend, III, 51; VI, 79. |
Schelpstof, VI, 348. |
Schemer. Vkl. III, 3. |
Schemeren. Gebruikt voor scheelzien, III, 434. |
Schennis, schending, II, 496; IV, 195. |
Scherp. Van geessel gezegd, I, 3. |
Scherpte. Vkl. I, 316. - Vglk. VI, 348. |
Scherpten, III, 296. |
Scherptens. Meervoud. De s is te veel, I, 316. |
Scheva (aenwending der), IV, 475. |
Scheuren. Vergeleken met rijten, III, 273. - Vglk. VI, 297. |
Schichtig. Vkl. VI, 216. |
Schieten. Van eene wel, eene bron gezegd, II, 262. |
Schieten, hervoortspringen, III, 39. |
Schiftig. Vkl. IV, 81. |
Schikgodes. Vkl. VI, 490. |
Schikken. Gebruikt voor beschikken, V, 479. |
Schim. Vkl. VI, 282. - Vglk. I, 273; II, 437. |
Schimgewemel, III, 134. |
Schimp. Vergeleken met spot, VI, 425. |
Schokken. Vergeleken met. bonzen, VI, 106. - Vglk. III, 450. |
Schokken. Onzydig gebruikt, I, 327; 11, 400, 431; VI, 11. |
Schor. Vkl. I, 68. - Vglk. III, 447; IV, 124; VI, 87. |
Schorie. Vkl. VI, 84. |
Schorpioen, I, 112. |
Schors. Van den bodem gezegd, VI, 95. |
Schorsen, onderbreken, wederhouden, III, 355. |
Schots, ysschots, III, 189; IV, 255. |
Schragen. Zie steunen. |
Schrik. In 't meervoud gebruikt, III, 106. |
Schrik. Vergeleken met schroom, V, 343. |
Schrikbaar, III, 32. |
Schrikgodinnendom, III, 436. |
Schrikpaleis, II, 105. |
Schrikpijn, VI, 303. |
Schroef. Vkl. I, 172. |
| |
| |
Schroef kracht. Vkl. I, 172. - Vglk. III, 335. |
Schroef tang, III, 174. |
Schroeien. Vkl. II, 154. - Vglk. 300; III, 68. |
Schroeien. Van de koude gezegd, II, 154. |
Schroom. Vergeleken met schrik, IV, 343. |
Schroomen iets te doen, I, 328. |
Schuchter. Vkl. I, 252. |
Schudden. Neutrael gebruikt, VI, 384. |
Schuifelen, I, 111. |
Schuilen. Vkl. III, 265. |
Schuimtopazen, V, 219. |
Schuldig. Gebruikt met den dativus, VI, 192. |
Schuldvermaning, I, 285. |
Schuldverschooning, VI, 190. |
Schuren, wryven, I, 166. - Vglk. II, 142. |
Schutten. Vkl. I, 151. |
Schuwen, vlugten, IV, 66, 269; V, 15, 127, 205. |
Schyten. Geciteerd, VI, 8. |
sel. Zyne beteekenis als uitgang, II, 94. |
Sfinx. Vermeld, III, 194. |
Sichéus. Geciteerd, III, 442. |
Sidderen van, vergeleken met sidderen om, II, 446. - Vglk. I, 385. |
Sierlijkheid. Vergeleken met netheid, V, 155. |
Sijpelen. Vkl. VI, 90. |
Singularis (de) voor den pluralis gebruikt, per apocopen. III, 430. |
Sireen. Zie Meermin. |
Sissen. Vkl. III, 24. |
Sizyfus. Geciteerd, IV, 375. |
Slaan aan. Gebruikt in den zin van beginnen, I, 149; II, 341. |
Slaan (in den wind), I, 260. |
Slaap, slapen des hoofds, III, 365. |
Slagaâr, slagader, I, 328; II, 43. |
Slaken, ontdoen, los maken, III, 378. |
Slangeuzweep, III, 435. |
Slapen. Vergeleken met rusten, 399. |
Slechthoofd. Mannelyk gebruikt, V, 115. |
Steepen, meêsleepen. Met dubbele e geschreven, III, 290; VI, 550. |
Sleepkoorts, V, 37. |
Sleepziekte, III, 385. |
Slijm. Vkl. II, 77. - Vglk. 301. |
Slijmklier, speekselklier, II, 323. |
Slinger (de) des levens, I, 329. |
Slingering, geslinger, II, 90. |
Sloof. Vkl. II, 197. - Vglk. V, 189. |
Sloot. Vkl. III, 153. |
Sloopen. Met dubbele o gebruikt, II, 194; III, 279; IV, 491. |
Slopen. Vkl. I, 248. |
Slorpen. Vkl. II, 359. Vglk. VI, 350. |
Sloven, slooven. Vkl. II. 197. - Vglk. IV, 288. |
Sluier. Vkl. IV, 120. |
Sluipen, insluipen. Vkl. VI. 537. |
Sluis, I, 322. |
Shuitveêrkracht, IV, 274. |
Smachten. Vkl. II, 226. - Vglk. V, 236. |
Smart. Kracht van dit woord, I, 292. |
Smeken. Met zachtlange e geschreven, VI, 50. |
Smet. Vkl. III, 269. |
Smetgift, besmettend gift, III, 294. |
Smeulen. Vkl. I, 407. - Vglk. III, 5; IV, 291. |
Smijdig. Vkl. IV, 25. |
Smit, ankersmit. Met een t misschreven, II, 159. |
Smooren. Vkl. I, 262. |
| |
| |
Smooren. Onzydig gebruikt, II, 246. - Vglk. III, 32 en 441. |
Snarentuig, speeltuig, IV, 150. |
Snavelbeen, VI, 569. |
Snavellip, III, 72. |
Sneeuwbloem, VI, 78. |
Snerpen. Vkl. I, 265. - Vglk. II, 470; III, 391; VI, 266. |
Sneven. Vergeleken met sterven, II, 226. |
Snik, VI, 222. |
Snikken. Vkl. II, 473. - Vglk. III, 98. |
Snijden. Vergeleken met kerven, VI, 297. |
Snoepen. Vkl. V, 97. |
Snoeplust, V, 97. |
Snoer, koord, III, 21. - Vglk. 258. |
Snoeren, binden, III, 35. |
Snorren. Vkl. I, 32. - Vglk. III, 120. |
Soldaat. Vkl. I, 150. |
Solidisten. Hun systeem aengehaeld, II, 58. |
Somber, I, 273. |
Somwijl, VI, 39. |
Spanceeren. Vkl. VI, 100. |
Spanen, spenen. Vkl. V, 102. |
Spannen. Onzydig gebruikt, II, 208, 412; VI, 91. |
Spanzaag. Vkl. IV, 324. |
Sparren. Beter sperren, II, 414. |
Spartelen, I, 365; IV, 505; VI, 474. |
Spatten. Vkl. III, 64. Vglk. VI, 148. |
Specery, V, 280; VI, 353. |
Speeksel, II, 69; III, 272, 288. |
Speelpop, VI, 421. |
Speeltuig, speelbal, VI, 28. |
Speelzucht. Vkl. I, 92. - Vglk. II, 167. |
Speen, spenen. Van wonden gezegd, II, 361. |
Speerkruidwortel. Vermeld, VI, 128. |
Spelen, voor zingen. Van den dichter gezegd, VI, 577. |
Spellen, voorspellen, I, 272. |
Spenen, spanen. Vkl. V, 102. |
Spichtig. Vkl. II, 327. |
Spiegelen, spiegelend, I, 23; VI, 72. |
Spier. Vkl. I, 295. - Vglk. II, 307. |
Spiergeknel, VI, 164. |
Spiergestel, VI, 336. |
Spierlaag, III, 302. |
Spiesglas. Vkl. IV, 27. |
Spijsgenot, IV, 217. |
Spijskanaal, IV, 164. |
Spijsloog, II, 297. - Zie loog. |
Spijt. Zyn wankend geslacht, IV, 354. - Vglk. VI, 26. |
Spillen. Vkl. V, 24. - Vglk. VI, 320. |
Spilling, V, 27. |
Spilzucht, II, 224. |
Spinrag. Vkl. III, 258. |
Spinragsnoer. Zie spinrag. |
Spiritualisten. Hun systeem aengehaeld, II, 55. |
Splijten, op- openscheuren, VI, 95. |
Splijten. Bedryvend gebruikt, VI, 286. |
Spoeden. Bedryvend gebruikt, IV, 232. |
Sponde, bedstede, VI, 391. |
Spook, spoken. Met de enkele o, II, 437. |
Spooken. Vkl. V, 210. |
Spoorloos. In superlativo gebruikt, IV, 294. |
Sporen, aenzetten, IV, 132. |
Spot. Vergeleken met schimp, VI, 425. |
Sprank. Vkl. V, 251. - Vglk. VI, 229. |
Sprank, watersprank, VI, 245. |
Spreiden. Van het bed gezegd, VI, 442. |
| |
| |
Sprinkhaanzwerm, II, 339. |
st. Woorden daerop uitgaende, of die vrouwelyk zyn, I, 61. - Vglk. VI, 176. |
Staaft. II, 160. - Vglk. VI, 214. |
Staal. Als geneesmiddel geroemd, V, 477. |
Staan. Gebruikt in den zin van beginnen, I, 149; II, 341; V, 198. |
Staand, stilstaend, II, 353. |
Staart. Vrouwelyk gebruikt, III, 151. |
Staatbelangen. Vergeleken met staatsbelangen, V, 150. |
Staatzucht, ambitie, IV, 255. |
Staf. Vkl. II, 385. - Vglk. 147. |
Stahl. Geciteerd, II, 54. |
Stal, gestalte, III, 140. |
Stallen. Als verbum activum gebruikt, IV, 344. |
Stallen, stil staen. Vkl. III, 336. - Vglk. IV, 313. |
Stamelen, I, 212; II, 33. |
Stand, toestand, staet, VI, 255. |
Stand grijpen, zich vastzetten, III, 289. - Plaets grypen, VI, 155. |
Stang. Vkl. II, 386. - Zie stengel. |
Staren. Vkl. III, 416. Vglk. IV, 250. |
Staren, voor starren gebruikt, VI, 42. |
Storm. Vkl. III, 416. |
Statig. Vkl. III, 272. - Vglk. III, 234. |
Stedehoudster, I, 350. |
Steenrotsbraken, VI, 98. |
Steigeren. Vkl. IV, 338. - Vglk. II, 29. |
Steil. Vkl. III, 416. |
Steilte, II, 36. |
Stel, gestel, II, 396. |
Stellen voor. Gebruikt in den zin van verkiezen, I, 256. |
Stellen. Gebruikt in den zin van onderstellen, V, 393. |
Stenen, steunen, nasteunen, III, 10. - Vglk. VI, 538. |
Stengel. Vkl. II, 82. |
Sterkte, slot, I, 324. |
Sterven. Vergeleken met vergaen, IV, 41. - Met sneven, II, 226. |
Stervensuur, IV, 211. |
Steven, voorsteven, IV, 482. |
Stevig, II, 122. |
Steun, IV, 276. |
Steunen. Zie stenen. |
Steunen. Vergeleken met onderschragen, VI, 47. - Vglk. I, 351. |
Steunsel, VI, 362. |
Stierengal. Mannelyk, V, 367. |
Stift. Zie angelstift. |
Stiften, stichten, IV, 444. |
Stijgen, II, 216. |
Stijven, versterken, II, 320. |
Stijven in het kwaed, III, 260. |
Stikdamp, IV, 31. |
Stikken, stikkend, VI, 58, 92. |
Stikken, aenladen. Vkl. II, 301. |
Stikken. Bedryvend gebruikt, VI, 314. - Vglk. I, 115. |
Stikken. Gebruikt in den zin van blyven staen, VI, 218. |
Stikkens (tot) toe, II, 301. |
Stoeijen. Zie gestoei. |
Stoel, zetel der ziekte, V, 66. |
Stoelgang, V, 314. |
Stoet. Vkl. I, 90. - Vglk. III, 70, en VI, 71. |
Stoffelijkheid, III, 378. |
Stok, beenboei, II, 452. |
Stoken (te niet), VI, 486. |
Stokken, stokkend. Vkl. I, 80. - Vglk. IV, 140, 425; VI, 562. |
Stom staan, III, 220. |
Stomp voor, IV, 348. |
Stompen, stomp maken, I, 316. |
Stookhuis, IV, 29. |
| |
| |
Stooren. Vkl I, 5. - Vglk. 94. |
Stoornis, II, 183. |
Stormen, stormend, V, 282. |
Stormgeblaas, VI, 114. |
Stormloopen. Waerom aeneen geschreven, III, 377. |
Storten, uitstorten, afgeven, II, 94. |
Stoten. Met de zachtlange o gebruikt, II, 394; VI, 552. - Met de scherplange, I, 382. |
Stoving. Vkl. VI, 155. |
Stouwen, stuwen. Vkl. IV, 220. |
Stouwen. Vergeleken met drijven, IV, 220. |
Stellig, positief. Van de ziekte gezegd, V, 299. |
Straal. Zyne eigene beteekenis, III, 155. |
Straal. Mannelyk gebruikt, III, 155. |
Strafschavot. IV, 256. |
Straks, met verloop van tyd, III, 329. |
Strandgrot, III, 39. |
Strandslottoren, VI, 201. |
Strandspelonk, I, 240. |
Strandvloed. Vkl. I, 202. |
Streelingkracht. Voor streelende kracht gebruikt, VI, 175. |
Streek, hemelstreek. Mannelyk gebruikt, VI, 132. |
Streek van 't kompas, I, 35. |
Strekken, uitstrekken, II, 466. |
Strekken. Gebruikt in den zin van geven, bieden, V, 236. |
Stremmen, beletten, sluiten, verhinderen. Vkl. II, 347. - Vglk. I, 131; V, 59; VI, 20, 406. |
Streven. Vkl. II, 335. - Vglk. I, 335. |
Striem. Vkl. III, 170. |
Strijdbaar, VI, 5. |
Strijkstok, by de vedel gebruikelyk, V, 104. |
Stroef. Vkl. V, 386. - Vglk. 462. |
Stroken. Vkl. VI, 377. |
Stroking, streeling, I, 186. - Vglk. VI, 151. |
Struikgewas, III, 55. |
Stuip. Vergeleken met kramp, V, 241. |
Stuipontspanning kracht. Afgekeurd, VI, 171. |
Stuiten. Vkl. II, 236. - Vglk. I, 433; III, 278. |
Stuiven, opschieten, IV, 145. |
Stut, steun, IV, 275. |
Stutten, steunen, III, 451; V, 276. |
Suffen. Vkl. II, 460. |
Suizen. Vergeleken met zuizen, II, 411. |
Sulfergas, I, 115. |
Sussen. Vkl. I, 261. - Vglk. II, 400. |
Sympathie. Vertolkt door samenstemming, V, 43. |
| |
T.
t (de) verzuimd als teeken van den tweeden persoon, I, 69. |
Taai. Gebruikt in den zin van lymig, IV, 81. |
Tabak. Vermeld, II, 288. |
Tafereel. Vkl. I, 205. |
Takel, takels van een schip. Vergeleken met want, V, 75. |
Tamboerine. Vkl. V, 106. |
Tandschroeftang, III, 174. |
Tanen, taning, van de zon. Vkl. I, 286. |
| |
| |
Tantalus. Geciteerd, IV, 373. |
Tappelings. Vkl. VI, 364. |
Tartaren. Geciteerd, II, 289. |
Tarten, VI, 357. |
Tautologische uitdrukkingen, II, 385. |
Tederhartigheid, VI, 499. |
Teelen, telen, teelbaar, II, 221, 285, 426; IV, 33. |
Teelt, geslacht, III, 311. |
Teen, tenen. Met zachtlange e geschreven, VI, 537. |
Teêrbeschreid, II, 210. |
Teeren, verteeren, uitteeren. Met dubbele e geschreven, II, 308. |
Tegendruischen. Vkl. II, 160. - Vglk. IV, 474. |
Tegenroeien, II, 165. |
Tegens dank. Vkl. VI, 550. |
Tegenstaan, bevechten, VI, 250. |
Teisteren. Vkl. III, 184. - Vglk. VI, 299. |
Telg. Vkl. III, 395. |
Temmen. Vkl. I, 313. |
Ten. Dit voorzetsel kwalyk gepaerd met af, uit, enz. I, 221; V, 28; VI, 102. |
Ten eenenmaal. Vkl. VI, 398. |
Tergen. Vkl. VI, 59. - Vglk. I, 319, 364; II, 258. |
Ter neêr. Vkl. VI, 147. - Vglk. V, 36. |
Tevreden. Vergeleken met te vrede, IV, 377-78. |
Teugel, II, 190. |
Thee. Vrouwelyk gebruikt, II, 290; V, 226. |
Thee, voor drank gebruikt, ook mannelyk, V, 226. |
Theokriet. Geciteerd, VI, 75. |
Throon. Waerom met h geschreven, III, 213. |
Tierelieren, I, 220. |
Tieren. Vkl. I, 396. - Vglk. II, 334. IV, 326; VI, 125. |
Tij. Verkort van getij, III, 382. |
Tjilpen. Vkl. IV, 412. |
Tikken. Zie uurwerktikken. |
Tint, kleurtje, VI, 346. |
Tintelen. Vkl. I, 225. |
Tityon. Geciteerd, II, 491. |
Tocht, drift, I, 189; II, 232, 477. |
Tocht, hartstocht. Mannelyk gebruikt, IV, 334. |
Tocht, pit van een lamp, VI, 541. |
Toegerust, voorzien, III, 141. |
Toereeden, VI, 112. |
Toeverzicht. Vkl. V, 91. |
Toevloed. Vkl. II, 241. - Vglk. VI, 314. |
Tokkelen, tokkeling. Vkl. I, 155. - Vglk. 188, 403. |
Tol, draeitol, V, 164. |
Tolk. Vkl. II, 25. |
Togen, trekken. Vkl. III, 234. - Vglk. VI, 142. |
Tonder, tondel. Vkl. V, 232. |
Tonen. Met de zachtlange o, I, 20. |
Toog, teug. Vkl. IV, 204. - Vglk. 422; II, 293. |
Toog. Imperfectum, gebruikt in den zin van trok, III, 372. |
Toomen, bedwingen, van de zeegolven gezegd, V, 71. |
Toomen, intoomen. Vergeleken met regeeren, IV, 366. - Vglk. I, 189. |
Toonval, III, 408. |
Toornen, gram worden of zyn, IV, 335. |
Toorts. Vkl. I, 8. - Vglk. II, 38; III, 381; VI, 294. |
Tooverkol. Vkl. VI, 445. |
Tooverkracht, II, 211. |
| |
| |
Tooverschijn, VI, 503. |
Tooverschrift, II, 448. |
Toovertreek, VI, 517. |
Toonerwaan, IV, 117. |
Top der wallen, VI, 226. - Vglk. II, 162. |
Topaas, V, 219. |
Torentrans, I, 147; III, 433. |
Torschen. Vkl. IV, 392. |
Tot, tot dat, VI, 95. |
Touw. Vkl. V, 100. |
Trajanus Decius. Geciteerd, III, 217. |
Traliekot, VI, 436. |
Tranenplas, VI, 409. |
Trans. Vkl. I, 147. |
Trechter, trefter, III, 186. |
Trek, genegenbeid, IV, 247. - Vglk. aldaer, 249 en 258; alsmede V, 234. |
Trekkas, broeikas, V, 180. |
Trekken. Neutrael gebruikt, II, 411. |
Treek, trek. Vkl. VI, 517. |
Treil. Vkl. II, 192. |
Trillen, I, 327; III, 449; IV, 229; VI, 384. - Vergeleken met rillen, I, 327. |
Triton, zeegod. III, 38. |
Trits, drytal. Vkl. VI, 561. |
Troje. Geciteerd, III, 442. |
Trom, oorlogstrom, VI, 93. |
Troost. Vrouwelyk gebruikt, I, 61; VI, 176. |
Trots, hoogmoed, III, 181; IV, 458. |
Trotsen. Vkl. V, 470. - Vglk. VI, 214 en 285. |
Trouw (zijne) breken, VI, 207. |
Tuchtigen, kastyden, straffen, III, 111. |
Tuchtknaap, VI, 427. |
Tuighuis, II, 490. |
Tuin. Vergeleken met hof, VI, 62. |
Tuk. Vkl. IV, 361. |
Tusschenstand, I, 279. |
Tweën (wie van). Vkl. VI, 401. |
Tyrus. Geciteerd, III, 438. |
| |
V.
Vaag des levens. Vkl. IV, 116. |
Vaal, bleek, III, 3. - Vglk. VI, 206 en 225. |
Vaan, VI, 225. |
Vacht, VI, 153. |
Vadem. Vkl. II, 466. |
Vadermoorden. Substantivè gebruikt, III, 246. |
Vadsig, vadzigheid. Vkl. I, 278. - Vglk. 402; III, 182; IV, 308; V, 15. |
Vaers, vers, V, 386. |
Vagen, vegen. Vkl. I, 399. - Vglk. 322; III, 159. |
Vallend euvel. Vkl. V, 56. |
Van daar. Gebruikt in den zin van het latynsche inde, ex eo, II, 371, 405. |
Van hier! Vkl. V, 281. - Vglk. I, 341; IV, 105. |
Vastheid, II, 143. |
Vatbaar. Gebruikt in een lydelyken zin, I, 109; IV, 395. |
Vatbaar zijn, in slaet zyn, VI, 422. |
Vederkracht. Vkl. II, 415; V, 422. |
Vederkuif. Vkl. IV, 319. |
Veeg, veig. Vkl. I, 414. |
Veêl, vedel, V, 104. |
Veellicht, welligt, III, 291. |
| |
| |
Veelvormig, II, 282. |
Veenstof, II, 116. |
Veêrkracht. Zie vederkracht. |
Veil, te koop, IV, 192. |
Veldgod of Pan. Geciteerd, I, 233. |
Veldgodinnendom, I, 217. |
Veldstroo, II, 152. |
Veldtapijt, VI, 78. |
Velen, dulden, V, 422. |
Vellen. Vkl. V, 440. - Vglk. I, 391. |
Venkel, vermeld, VI, 126. |
Venster. Vrouwelyk gebruikt, I, 160. |
Venten, te koop dragen. Vkl. III, 276. |
Ver ('t zij). Gebruikt in den zin van het latynsche absit, IV, 335. |
Verademen, adem, rust scheppen, V, 488. |
Verarmen, V, 28; VI, 237. |
Verband, tegen bloedstortingen, IV, 110. |
Verbandloos, VI, 238. |
Verbergen. Zie bergen. |
Verbeuren. Vkl. I, 291. - Vglk. V, 133. |
Verbijsteren. Vkl. I, 342. |
Verbijsterend, VI, 313. |
Verbysterd, I, 342; III, 393. |
Verbloeden. Vergeleken met bloeden, II, 360. |
Verborgen, heimelyk, II, 428. |
Verbrijzelen, I, 367. |
Verbruiken. Vkl. IV, 223. |
Verdeelen (zich), ontbonden worden, II, 98. |
Verdek. Vkl. VI, 94. |
Verdervingzucht, I, 340. |
Verdiepen (zich) in, V, 151. |
Verdierlijken, III, 317. |
Verdonkerd, VI, 206. |
Verdooven, I, 258. |
Verdrinken. Gebruikt in den zin van afdrinken, I, 258. |
Verdrinken, overstroomen, III, 17. |
Verduren, uitstaen, II, 208; V, 207; VI, 48. |
Verdwaasd, onbezonnen, II, 237; IV, 109. |
Vereeld. Beter vereelt, II, 470. |
Vereenen, vereenigen, V, 433. |
Verflest, verfletst. Vkl II, 271. |
Vergaan. Vergeleken met sterven, IV, 41. |
Vergasten. Vkl. II, 337. |
Vergeefsch. Vergeleken met vergeefs, I, 408; V, 3; VI, 31. |
Vergen, I, 180. |
Vergift, I, 111. - Zie gif. |
Vergiftigen, III, 281. |
Vergoedbaar, IV, 4. |
Vergoeden, VI, 241. |
Vergoeding, II, 219. |
Vergood. Gebruikt in den zin van goddelyk, III, 395. |
Vergrijp. Vkl. II, 236. - Vglk. III, 305, 349; IV, 189. |
Vergruizen, vermorzelen, III, 255. |
Vergulden. Gebruikt in den zin van tot goud maken, IV, 8. |
Verheergewaden. Vkl. II, 389. |
Verheffen. Vergeleken met heffen, III, 254. |
Verheffend. Neutrael gebruikt, II, 204. |
Verhit, aengezet, III, 192. |
Verhitten, heet worden, V, 428. |
Verhitter, meer verhittend, V, 365. |
Verhongeren. Bedryvend gebruikt, II, 394. |
Verkeeren, veranderen, I, 198; III, 443. - Vglk. III, 260. |
Verkeeren, stooren, IV, 496. |
Verklaren, opklaren, II, 10. |
Verkneuzen, III, 273. - Zie kneuzen. |
| |
| |
Verknochten, IV, 197. |
Verkonden, verkondigen, III, 400; IV, 68. |
Verkrachten. Vkl. III, 260. |
Verkrachting, V, 87. |
Verkrimpen. Bedryvend gebruikt, III, 310. |
Verkwijnen. Vkl. V, 141. |
Verkwikbaar, voor verkwikkelyk. Niet goed te keuren, I, 231. |
Verkwikkelijk, I, 124. |
Verkwikken. Vkl. I, 124. - Vglk. II, 120. |
Verkwikking, I, 124, 284, 351, 426. |
Verkwisten. Vergeleken met verspillen, V, 9. - Vglk. II, 298. |
Verlaauwen, VI, 220. |
Verlammen, I, 360. |
Verlangeren, verlengen, IV, 26. |
Verliezen (zich), III, 335, 420. |
Verlij ftochten. Vkl. II, 391. |
Verlijmd, III, 329. |
Verlokken. Vkl. III, 257. |
Vermanen. Substantivè voor vermaning gebruikt, V, 101. |
Vermast. Vkl. I, 123. |
Vermeiden, vermeijen. Vkl. II, 167. |
Vermengen. Gebruikt in den zin van verwarren, I, 345. |
Vermeten (zich). Vkl. II, 127. - Vglk. IV, 333. |
Vermijdbaar, VI, 209. |
Vermoeien, vermoeiing. Grond dier spelling, II, 132. |
Vermommen, V, 469. |
Vernachten, zich ophouden, verblyven, III, 279. |
Vernielen, I, 39. |
Veroudend, I, 154. |
Verpanden (zich) aan. Vkl. IV, 379. |
Verpijnen (zich), afmatten, V, 117. |
Verplasschen, verplassen. Vkl. II, 304. |
Verpozen, aflossen. Met de zachtlange o geschreven, II, 175. |
Verrassen, overvallen, VI, 439. |
Verrassen, voor zyn, VI, 450. |
Verrassen. Vergeleken met verschalken, VI, 67. |
Verrekken. Onzydig gebruikt, II, 143. |
Verrijken, II, 229. |
Verrukt, ontsteld, III, 86. |
Verschalken. Vergeleken met verrassen, VI, 67. |
Verschansen, I, 289. |
Verscheiden, verschillig, II, 97. |
Verscheidenerhande, II, 93. |
Verschgemaaid, II, 149. |
Verschieten, verbleeken. Vkl. VI, 567. |
Verschroeid, I, 236. |
Verschrokken, gulziglyk opeten, II, 476. |
Verschuilen (zich), vergeleken met verbergen, VI, 70. |
Verslagen, VI, 165. |
Verslinden. Schoon gebruik van dit woord, IV, 249. |
Versmachten, VI, 221. |
Versmelten, klein worden, III, 105. |
Versmooren. Met scherplange o geschreven, VI, 58. |
Verspillen. Vkl. II, 196. - Vglk. I, 373. |
Verspillen. Vergeleken met verkwisten, V, 9. |
Verspringen. Van de toonen gezegd, IV, 99. |
Verstemmen, zynen toon verliezen, IV, 150. - Vglk. V, 20. |
Verstendigen. Vkl. I, 175. |
Versterven. Keurig gebruikt, V, 445. |
Verstikken. Vkl. IV, 273. - Vglk. I, 397. |
Verstikkingdamp, III, 270. |
| |
| |
Verstoken, beroofd, II, 309; III, 96, 317, 428. |
Verstompen. Vkl. I, 154. |
Verstompt, IV, 398. |
Verstrammen, III, 335. |
Verstrekken, verschaffen, V, 431. |
Vertasten (zich), V, 94. |
Vertederd, zwakker geworden, VI, 291. |
Verteren. Vkl. II, 350. - Vglk. I, 248. |
Vertreden (zich). Vkl. IV, 317. |
Vertroosten van iets, II, 212. |
Vertuit. Vkl. IV, 267. |
Vertwijfelen, vertwijfeling, I, 424; III, 392. |
Verveêren. Nieuwe veêrkracht aennemen, V, 433. |
Verveling, II, 174. |
Vervlugd, vlugger gemaekt, V, 247. |
Vervoeren. Absolute gebruikt, voor in vervoering brengen, VI, 461. |
Vervuilen, I, 318. |
Verwaarloozen. Vkl. V, 3 en 407. |
Verwaassemd, uitgedroogd, VI, 515. |
Verwarren, in den war brengen, II, 18. |
Verwaten. Vkl. IV, 499. |
Verwennen. Vkl. IV, 403. |
Verwerpelijk, te verwerpen, IV, 388. |
Verwijden, wyder worden, II, 370. |
Verwilderen, III, 390. |
Verwinnen, vergeleken met overwinnen, VI, 17. |
Verwoesten. Vkl. I, 5. - Vglk. II, 372. |
Verwrikken, verwrikking. Zie wrikken. |
Verwringen. Vkl. II, 372. |
Verzaân, verzadigen, IV, 396. |
Verzadigd. Van de zuren of scherpten gezegd, VI, 350. |
Verzaken. Vkl. I, 36. - Vglk. III, 298; IV, 164; VI, 398. |
Verzeeren. Vkl. I, 247. - Vglk. II, 402. |
Verzeilen (zich). Afgekeurd, I, 22. |
Verzellen, I, 158, 412. |
Verzieren. Vergeleken met versieren, III, 362. |
Verzondigen (zich). Vkl. IV, 241. |
Verzwinden. Zie zwinden. |
Vesten (zich), voor vestigen, III, 436. - Vglk. III, 289, 351. |
Vesting. Vkl. V, 5. |
Vethuid. Vkl. III, 307. |
Vezel, vezelen. Vkl. I, 108. - Vglk. II, 61, 140; IV, 215. |
Vezeldraad, III, 347. - Zie draad. |
Vezelkracht. Vkl. I, 295. - Vglk. 312. |
Vier, voor vuur gebruikt, om het rym, II, 295; V, 4. |
Vieren. Vkl. I, 52. - Vglk. 416; II, 232, 422. |
Vieren (bot). Vkl. I, 29. |
Vierschaar. Vkl. V, 140. |
Vijandig, I, 417. |
Vijandin, VI, 169. |
Vinnig. Vkl. V, 329. |
Viool, violet, II, 331; VI, 78. |
Vlaag. Vkl. IV, 361. |
Vlaag by vlaag. Met vlagen, II, 479. |
Vlak (het), de vlakte, II, 344. |
Vlammen, II, 136. |
Vlammenbraken, VI, 98. |
Vledermuis. Vkl. III, 136. |
Vleêrmuisvlerk. Tautologische uitdrukking, III, 136. |
Vlegelstaf. Vkl. II, 147. |
Vlieden, wyken, III, 443; VI, 227. |
Vliesbranstichting, VI, 334. |
Vliesgestel, V, 331. |
Vliet. Rivier. Vkl. I, 67. |
Vlieten, vloeijen, I, 175; II, 261. |
Vlietgoden, VI, 72. |
Vlijen. Bedryvend werkwoord, V, 386. |
| |
| |
Vlijen (zich). Vkl. IV, 458; V, 486. |
Vlijm, III, 171. |
Vlijmen, vlijmend. Vkl. I, 386. - Vglk. VI, 231. |
Vlinder, II, 331. |
Vloed. Eb en vloed, II, 16. |
Vloeibaar, II, 114. |
Vlok. Vergeleken met lok, IV, 69. |
Vlot. Adjectief, VI, 202, 412. |
Vlucht. Gebruikt in den zin van het fransche essor, III, 416. - Vglk. I, 1. |
Vlucht, kooi van vogelen, III, 83. |
Vluchtig, vergankelyk, I, 245; IV, 3. - Vglk. V, 52. |
Vluchtig, vervliegend, I, 226; II, 295. |
Vluchtig. Van het wild gezegd, II, 156. |
Vlug. Vkl. II, 51. - Vglk. 404; IV, 14. |
Vocht, vochtig, II, 419; III, 167. |
Vochtbuis, II, 84. |
Vochtgestel, II, 351; VI, 322. |
Vochtstroom, IV, 209. |
Voedingsap, II, 138, 139. |
Voedingschuur, II, 309. |
Voedsteren. Vkl. II, 33. - Vglk. VI, 378. |
Voetgebaar, werking der voeten, II, 184. |
Vokaelverandering in drinken en drenken, zitten en zetten, springen en sprengen, enz. V, 447. |
Volenden, VI, 186. |
Volgen. Vergeleken met navolgen, V, 237. |
Volkomenheid. In den zin van volmaektheid, gebruikt IV, 77. |
Volop (het), II, 171. |
Volslorpen (zich). Zie slorpen. |
Volwrocht, VI, 516. |
Vond, verzinsel, IV, 105; VI, 509. |
Vonk der rede, II, 245. |
Vonkelen. Vkl. II, 254. - Vglk. II, 254; V, 78, en VI, 66. |
Vonkenregenen, VI, 104. |
Voorbehoedsel, behoedmiddel, III, 276. |
Voorbygaan, I, 11. |
Voorbygaande, kortstondig, I, 286. |
Voorby zien, IV, 487. |
Voorboeg. Vkl. I, 40. |
Vooren (te). Met dubbele o geschreven, V, 267. |
Voorgrond, III, 380. |
Voorhang, gordyn, VI, 61. |
Voorjaarsvorst, V, 179. |
Voorlichten, III, 363. |
Voortweiden. Vergeleken met uitweiden, VI, 101. |
Vooruit vreezen, I, 409. |
Vorderen, begunstigen, IV, 209. |
Vordering, eisch, VI, 133. |
Voren (van), III, 61. |
Vorst. Vrouwelyk gebruikt, V, 179. |
Vos. Vrouwelyk gebruikt, IV, 480. |
Vraatzucht. Vkl. II, 336. |
Vrede (te). Vergeleken met tevreden, IV, 377-78. |
Vredig, VI, 462. |
Vreemd van, afkeerig van, I, 269. |
Vremd. Gebruikt in stede van vreemd, II, 263. |
Vrijden. Voor vry maken, I, 17. |
Vrijster, vrijsterschaar, VI, 76. |
Vroed, wys, VI, 300. |
Vruchtbaar van. Vkl. II, 381. |
Vuur, gangrena, VI, 179. |
Vuurbraak. Vkl. V, 283. |
Vuurbroos. Zie broos. |
Vuurgloed. Van de oogen gezegd, IV, 229. |
| |
| |
| |
U.
Uchtend. Vkl. II, 26. - Zie ochtend. |
Uchtendpoort, voor het Oosten gebruikt, II, 26. |
Uchtendstond van 't jaar. Voor de Lente, II, 464. |
Uiërwel, melk, IV, 206. |
Uilgekras, VI, 480. |
Uit. Het voorzetsel achter zyn regimen geplaetst, V, 313. |
Uitbijten, I, 366. |
Uitbotten, I, 431. |
Uitdaauwen. Vkl. IV, 327. |
Uitdelven. Zie delven. |
Uitdorren, verdorren, III, 341. |
Uitdrijven. Gebruikt in den zin van uitdraeijen, V, 187. |
Uiteind. Vkl. VI, 402. |
Uiterlijk (het), het uitwendige, de huid, VI, 219. - Vglk. II, 1. |
Uitflonkeren, uitgeflonkerd, VI, 205. |
Uitgang. Verlengd om de goede lezing van het vers, IV, 421. - Vglk. VI, 380. |
Uitgedord. Vkl. III, 341. |
Uitgeteerd, afgeteerd, mager, V, 397. |
Uitgetogen, uitgetrokken, III, 124. |
Uitgevlamd, V, 416. |
Uitharden. Vkl. I, 41. |
Uit hebben, uit, geëindigd zyn, II, 124. - Vglk. VI, 227. |
Uitheemsch. Vkl. VI, 132. |
Uithevelen. Vkl. II, 260. |
Uitkomst, redding, genezing, V, 141. - Vglk. II, 443. |
Uitluchten van, zuiveren van, V, 324. |
Uitmergelen, uitgemergeld. Vkl. II, 248. |
Uitplonderen, II, 298. |
Uitplukken, uitgeplukt, VI, 569. |
Uitpuilen. Vkl. V, 203. - Vglk. 222. |
Uitschieten (zich). Afgekeurd, I, 56. |
Uitspatten, IV, 492. |
Uitsporigheid, II, 459; IV, 195. |
Uitweiden. Vergeleken met voortweiden, VI, 101. |
Uitwijken, ontwyken, III, 343. |
Uitzetten (zich). Van de borst gezegd, I, 74. |
Uitzwellen, IV, 147. |
Umlaut (de) der Duitschers aen onze tael niet vreemd, I, 175. |
Uurwerktikken, VI, 313. |
| |
W.
Waan. Vkl. II, 13. - Vglk. IV, 359 en VI, 200. |
Waardeeren. Waerom met dubbele e geschreven, IV, 2. |
Waart en waarts in adverbiale samenstellingen, III, 94. |
Waas. Vkl. V, 195. |
Waassem, III, 271. - Vglk. VI, 353. |
Waden. Vkl. III, 31. - Vglk. 126. |
Wagen. Vkl. IV, 75. |
Wagendrijver. Naem van een gesternte, VI, 269. |
Waggelen. Vkl. V, 209. |
Wal, I, 421. |
| |
| |
Walen. Vkl. II, 431. - Vglk. III, 427. |
Walgang. Vkl. III, 440. |
Walgen, walging. Vkl. II, 247. |
Walglijk, II, 324. |
Wallen. Vkl. IV, 264. |
Walling in 't bloed. Vkl. V, 46. |
Walm. Vkl. II, 45. - Vglk. I, 398; III, 270 en 296. |
Walmen. Vkl. I, 229. - Vglk. III, 231. |
Wan. Zyne beteekenis in samenstellingen, III, 348. |
Wanbegrip, V, 53. |
Wanbestaan, III, 348. |
Wand, wanden. Vkl. I, 174. - Vglk. 145; II, 364. |
Wandaad, III, 262. |
Wandelaar, reiziger, II, 7. |
Wandslijm, V, 330. |
Wangunst. Vergeleken met afgunst, IV, 60. |
Wanken. Vkl. V, 493. - Vglk. VI, 22. |
Want van een schip. Vkl. V, 75. - Vergeleken met takel, ib. |
Wanverteeren, IV, 285. |
Wareldstelsel, VI, 430. |
Waren, warend. Vkl. VI, 450. |
Warlen. Zie dwarlen. |
Warm. Gezegd van drift of genegenheid, I, 299. |
Warmte. In plurali gebruikt, IV, 219. |
Wars. Vkl. I, 282. - Vglk. V, 97. |
Wartaal, V, 122. |
Wasch. Waerom met ch geschreven, II, 122. |
Waschlicht, II, 286. |
Wat. Gebruikt in den relatief-demonstratieven zin, V, 237. |
Wat. Waerom, II, 101. - Hoezeer, II, 265. - Welk een, III, 2. |
Waterbad, VI, 331. |
Waterglas, VI, 72. |
Waterig, II, 271. |
Watersprank, VI, 245. |
Watersprong, springbron, III, 410. |
Waterval, VI, 103. |
Watervat. Vkl. II, 96, |
We. Voor wy gebruikt, II, 126. |
Web. Vkl. IV, 439. |
Wederspreken, tegenspreken, V, 256. |
Wedervaren, beproeven, ondervinden, VI, 337. |
Wee, weën. Waerom zoo geschreven, III, 161. - Vglk. VI, 401. |
Weede, heidekruid, III, 57. |
Weedom. Vkl. IV, 54. |
Weefsel, II, 93, 296; III, 327. |
Week, teder, gevoelig, I, 306; III, 232. - Verwyfd, III, 311. |
Weekelyk, III, 311. |
Weeken, weeking, V, 240. |
Weekgespannen. Vkl. I, 127. |
Weekhartig, II, 472. |
Weelderig, V, 90. |
Weeren. Met dubbele e geschreven, III, 303; IV, 497. |
Weeren (zich iets), I, 414. |
Weêrparty, tegenparty, VI, 110. |
Weêrschijn. Vkl. V, 4. |
Weêrstaan. Gebruikt in den zin van verdragen, IV, 144. |
Weêrstandkracht, II, 367. |
Weestaat, staet van wee, IV, 388. |
Weyen (eerste). Vkl. V, 17. |
Weggetrokken, meêgesleept, III, 399. |
Wegsleepen, II, 440. |
Wei. Vkl. II, 96. |
Weivat. Zie wei. |
Wekken, aenzetten, opwekken, IV, 119. |
Wel, waterwel. Vkl. III, 32. - Vglk. 164, en II, 258. |
| |
| |
Welbevinden, welzyn, V, 425. |
Welgekleinsd, II, 62. - Zie kleinzen. |
Welgevallig, V, 154. |
Wel hem! V, 62. |
Wellen. Vkl. I, 115. |
Wellicht, veellicht, III, 291. |
Wemelen. Vkl. III, 14. |
Wemelen, heen en weêr loopen, IV, 299. - Vglk. VI, 203. |
Wenden. Gebruikt voor afwenden, V, 405. |
Wenken. VI. 52. |
Wentelen. Vkl. IV, 375. |
Werken, ik wrocht. Vergeleken met werken, ik werkte, I, 88, 134. |
Werking. Byzonder gebruik van het woord, I, 41. |
Werkingskracht. Vkl. II, 134. - Vglk. II, 402. |
Werkingskreits. Vkl. I, 179. - Vglk. II, 387. |
Werkingslust, II, 144. |
Werksel. Gebruikt voor uitwerksel, VI, 468. |
Werktuigelijk, VI, 421. |
Werktuigkunst. Vkl. II, 87. |
Werktuigspel, V, 317. |
Werkzaam. In den zin van krachtig gebruikt, VI, 178. |
Werven, VI, 508. |
Wichelaar, wichelares. Vkl. II, 44. |
Wichelen. Vkl. III, 400. |
Wichelstoel, III, 400. |
Wicht. Vkl. II, 255. - Vglk. 268. |
Wie. Gebruikt in den relatief-demonstratieven zin, V, 237. |
Wieling, draeijing, III, 45; V, 473. |
Wiens. Gebruikt voor welks, V, 222. |
Wierook. Vkl. II, 292. |
Wijden, toewyden, VI, 196. |
Wijd en zijd, III, 67. |
Wijngaard. Vergeleken met wynstok, I, 399. - Vglk. V, 177. |
Wijngeest, VI, 356. |
Wijnman, in 't Fransch vigneron, V, 320. |
Wijnstok, VI, 272. - Vergeleken met wijngaard, I, 399. |
Wijsgeerig. Van het brein gezegd, I, 169. |
Wildbraad. Gebruikt voor wild, IV, 381. |
Wilgenwoud, VI, 473. |
Wind (de) van nieuwigheden. Vkl. VI, 197. |
Wind (in den) slaan, I, 260. |
Windbedarend, VI, 112. |
Windbeklemmen, VI, 157. |
Winde, windas, III, 219. |
Windgebruis, V, 47. |
Windgestreel, II, 420. |
Wintersbast, wat? V, 455. |
Wis, zeker, I, 122, 307; V, 76. |
Wisselkoorts, III, 382. |
Wisselziek. Vkl. II, 284. Vglk. III, 249. |
Wit, voor doelwit, I, 56, 104. |
Woeden, hersenwoeden, VI, 299. |
Woelen. Vkl. III, 236. - Vglk. I, 361. |
Woest, wild, III, 245. |
Woesteny, VI, 99. |
Wolken, wolkend. Vkl. II, 216. III, 48. |
Wondenvlijmend, IV, 106. |
Wonderstuk, II, 202. |
Worden. Dit hulpwoord weggelaten by moeten en dienen, VI, 327. - Vglk. V, 1. |
Wording, II, 4; III, 344. |
Wormgespuis. Zie gespuis. |
Wortelbol der hairen, III, 338. |
Wortelen, wortel schieten, V, 89. |
Wortelvast, I, 396. |
Wraken, wraakbaar. Vkl. II, 61. |
Wrang. Vkl. VI, 426. |
Wreedaartig, VI, 115. |
Wrevel. Vkl. II, 423. - Vglk. VI, 380. |
Wrevelmoed, II, 479. |
| |
| |
Wrevelziek, II, 423. |
Wrevelzin. Vkl. I, 283. |
Wriemelen. Vkl. IV, 300. |
Wrikken. Vkl. II, 174. - Vglk. VI, 153. |
Wringen. Zyne kracht aengeduid, I, 146. - Vglk. 316; II, 114. |
Wrocht. Zie werken. |
Wrochten, vol wrochten, VI, 516. |
Wroegen, wroeging. Vkl. V, 139. - Vglk. 270. |
Wroeten. Vkl. II, 42. - Vglk. IV, 11. |
Wrong, II, 205. |
Wrongel, gestremde melk, II, 114. |
Wuft, ongestadig, II, 472. - Vglk. V, 254. |
Wulpsch, I, 256; VI, 76. |
Wurgkoord, III, 182. |
| |
Z.
Zaat. Zyne beteekenis in samenstellingen, I, 150. |
Zaligen, I, 18. |
Zalven, II, 78. |
Zalvend, II, 119. |
Zangdrift, II, 124; IV, 119. |
Zangerig, zangminnend, II, 486; IV, 100. |
Zanggodinnendom. Vkl. I, 67. |
Zangspeltuig. Gebruikt voor speeltuig, II, 349. |
Zat, verzadigd, I, 234. |
Zedoar. Soort van zaed, vermeld, VI, 134. |
Zee, zeën. Waerom zoo geschreven, III, 162. - Vglk. VI, 401. |
Zeef. Vkl. II, 74. - Vglk. 366, en V, 311. |
Zeefsel, II, 94. |
Zeepblaaspijp, VI, 436. |
Zeerst (om 't). Superlativus van zeer, I, 150. |
Zegen, zeger, een soort van net. Vkl. IV, 320. |
Zegeteeken, II, 106. |
Zeil en treil. Vkl. II, 192. |
Zeis, zeissen, II, 147. |
Zelf. Onveranderlyk achter naem of voornaemwoorden, VI, 282. |
Zelfbegoocheling, zelfbedrog, III, 397. |
Zelfbesef, IV, 136; VI, 406. |
Zelfbestuur, V, 391. |
Zelfbetrouwen. Vkl. II, 13. |
Zelfbeweegbaarheid. Vkl. IV, 138. |
Zelfverwareloozen, I, 389. |
Zelfvoldoening, IV, 504. |
Zengen, I, 203; II, 234. |
Zenuwkoord, IV, 131. |
Zenuwlaag, III, 302. |
Zenuwnet, I, 335. |
Zenuwprikkelen, II, 403. |
Zenuwstang, II, 386. |
Zenuwstel, II, 396; IV, 128. |
Zenuwstengel, II, 82. |
Zenuwtokkeling, V, 382. |
Zenuwvlies, II, 386. |
Zenuwweefsel, I, 292. |
Zetel, II, 57, 394. |
Zetelen (zich), I, 308. |
Zerk. Vkl. I, 194. - Vergeleken met. graf, VI, 450. |
Zeveren. Vkl. II, 377. |
Zich. Misbruikt, I, 22, 56; II, 188; III, 335. |
Ziedend bloed, I, 168. |
Ziedend hart, II, 169. |
| |
| |
Ziel- of zielsrust. Beoordeeld, IV, 428. |
Zielkunde, psychologie, V, 121. |
Zielsgekwel, IV, 352. |
Zieltogen. Vkl. I, 384. |
Zien (voor zich), in stede van voorzigtig zyn, I, 33. |
Zijgen, II, 94; IV, 330. |
Zijlings, zydelings, IV, 256. |
Zijpelen. Zie sijpelen. |
Zilveren. Van Galathea gezegd, I, 240. |
Zilt. Vkl. VI, 409. |
Zingestreel, II, 184. |
Zinken. Bedryvend gebruikt, III, 272. |
Zinken, vallen, III, 452. |
Zinkingpijn, II, 422. |
Zode, sode. Vkl. II, 119. - Vglk. II, 413. |
Zodezout. Zie zode. |
Zoeken (iets aan iets). Vkl. II, 15. |
Zoel. Vkl. III, 59. |
Zog, spoor van een schip. Vkl. V, 268. |
Zogen. Vergeleken met zuigen, II, 253. |
Zonnegoud. Vkl. IV, 101. |
Zonnetaning, I, 286. |
Zorglijk, zorgvuldig, V, 91. |
Zorglijk, zorg vragend, V, 319. |
Zucht, drift, IV, 340. Vglk. V, 55. |
Zuchten. Vergeleken met hygen, IV. 341. |
Ziekte, zucht, V, 55. |
Zuiseling, II, 411; VI, 317. |
Zuivelrijk. Van de koe gezegd, V, 171. |
Zuivelwel, II, 258. |
Zuizebollen. Vkl. IV, 162. |
Zuizen. Vergeleken met suizen, II, 411. - Zie mede IV, 162; V, 413; VI, 389. |
Zwaaien. Van een toorts gezegd, II, 38. - Vglk. 147; III, 427. |
Zwaar, moeijelyk, V, 369. |
Zwaar van. In stede van bezwaerd of beladen, II, 319. - Vglk. III, 323; IV, 82. |
Zwanenveder, V, 458. |
Zwarten, zwartend, III, 308. |
Zwavel, V, 324. |
Zwavelbrand, VI, 84. |
Zwavelpot, III, 172. |
Zweem, schyn. Vkl. V, 410. - Vglk. VI, 300. |
Zwelgen. Vkl. I, 257. |
Zwelgzucht. Vergeleken met gulzigheid, IV, 254. |
Zwellen. Van de zeilen gezegd, I, 34. |
Zwerk. Vkl. III, 60. |
Zwerm, I, 399. |
Zwichten. Vkl. II, 23. - Vglk. 406, en III, 367. |
Zwichten. Met aan gebruikt, VI, 270. |
Zwier, bevalligheid, III, 448. |
Zwieren. Onzydig gebruikt, II, 431. - Vglk. V, 10. |
Zwijmelgift, VI, 178. |
Zwijmelwijn. Vkl. IV, 104. |
Zwijmen, bezwymen, II, 171. |
Zwinden. Vkl. II, 366. |
Zwoegen. Vkl. II, 436. - Vglk. I, 2, 281, 346; II, 436; III, 425. |
|
|