De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne

[p. 1]

De Kartesiaanse Academie oft Institutie der Medicynen. Eerste Deel. Verhandelende van de gesonde stand der menschen lighaams.

I. Hooft-Stuk.
Van de Medicijne, en der gesondheid.

DE Medicijne is een konst om te genesen. Dese bestaat in kennisse van de stand der gesontheid en der selver bewaring, als ook in een kenning der ongesontheid en des selfs genesing, so dat we dit werk in vier deelen sullen deelen.

In dit eerste deel sullen wy dan verhandelen 't geen de gesontheid alleenig dienstig is: welke bestaat eensdeels in een goed gestel der vaste deelen, waar toe de kennisse van d'anatomie (welke wy over weinige jaren hebben in 't ligt gegeven) vereist werd: dat is, dat de deelen des lighaams in groote, kleinte, getal, figuur, plaatsing, effenheden en behoorlijke openingen, met die van de meeste menschen over een komen, anders noemt men het siekte oft een misstel der deelen. Want het is een misstel dat men ses

[p. 2]

vingers aan een hand heeft, een groote en kleine oog, knobbelig, en te klein of groot van neus &c.

Anderdeels bestaat de gesondheid in een geswinde omloop onser sappen en vogten: van welke des lighaams gesondheid volkomentlijk van afhangt: hier door leven en bewegen wy, en te traag gaande baart verstoppingen en by gevolg siekten. Zoo dat gesondheid alleenig afhangt van een goed gestel der vaste en vogtige deelen onses lighaams. Hoe nu dese sappen gemaakt werden, hoe veelderlei 'er sijn; op wat wijse de verscheidenheid komt; en hoe de bewegingen in ons lighaam als een horologie geschieden, sullen wy in 't vervolg toonen.

Het tweede deel verhandelt op wat wijse wy onse sappen en vogten, door behoorlijke levens middelen konnen vloeibaar houden en gesond leven.

Het derde, leert dat de ziekten voort komen of uit de beledigde vaste deelen, of dat de siekten der sappen alleenig uit een verdikt bloed en vogten herkomstig sijn.

Ten laatsten toon ik, hoe imand behoorlijke kennisse van de geneesmiddelen kan hebben.

Dit dan alles wel begrepen hebbende, sal men genoegsaam sien, dat de medicijne geen raden nog blinde gissingen sijn, maar onfeilbare waarheden.