Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne (1683)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne
Afbeelding van De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyneToon afbeelding van titelpagina van De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.97 MB)

ebook (4.38 MB)

XML (0.84 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/natuurwetenschappen/geneeskunde


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne

(1683)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

II. Hooft-Stuk.
Van de Spijse en Drank.

TOt de gesondheid behooren ook de goede spysen uitgekosen te werden: want die konnen naast de logt en andere dingen niet weinig tot de vloeybaarheid onser sappen doen, waar van onse gesondheid afhangt.

't Is al van ouds bekend, dat de gulsigheid, en d'onmanierlyke leven-wys, duisenden van siekten heeft ingevoert. In d'eerste Werelt des menschen leven tot honderden van jaren opgesteigert, om datse

[pagina 150]
[p. 150]

een seer eenvoudige kost en drank gebruikten, welke de lighaamen niet ontstelde: sulx siet met ook by de boeren, die verre van de Stad gelegen sijn, datse hoogen ouderdom krygen, sterk blyven, en van weinig siektens geplaagt werden; in tegendeel in de steden, daar men de tong op alle delicatessen slypt, heeft men zeer veele siektens, en door den bank lagen ouderdom. Dese quaal heeft sijn oorspronk nergens anders van, als dat men meer op de smaak leeft dan na de gesondheid. Het eten van suur, sout, suiker, en ooft, is oorsaak dat so veele sneuvelen en met langduirige siektens gaan kwynen. Men weet somtijds den Doctor in sijn aansigt te seggen, dat hy die en die siekte niet genesen kon, maar hoe komt dit by? Niet door den Doctor, maar door de sieke en des selfs dienaars: die de wyse voorschriften in de wind slaan, en spysen nuttigen na haar eigen goed-dunken. Om dit nu te verhoeden, en de burgers lang in gesondheid te houden, heb ik het mijn pligt gedagt van yder spyse, kortelijk in 't besonder te verhandelen, op dat een iegelijk huys-vader en huis-moeder sien mag, wat in haar huis-houden goed of quaad kan sijn: met voorwaarde dat yder Leser eerst sijn voor-oordeel uitschudde, en niet en denke, dit smaakt wel, en dat heeft my niet qualijk bekomen: maar het gaat hier mede even als met die genen, welke dikwyls dief-stal gepleegt hebben, en noit van de Schout betrapt sijn, die ten lesten in dit hand-werk volherdende, eens met hun rug, of hals betalen moeten.

Nog is 'er een soort van menschen die seggen dat alles gesond is dat'er wel smaakt; maar doe ik nog een apothekers jongen was, gebeurde het dat myn Meester ymand een pots schuldig was, en liet hem door my quansuis een glas vol hipocras geven, in welk te voren het Antimonie glas geweikt was ge-

[pagina 151]
[p. 151]

weest, dit smaakte die borst wel, maar moest het terstond weer uit sijn lijf uit braken, tot een schande en uitlachging van al de gasten.

Hoe menig eten cinaas-appelen, citroenen &c. in menigte uit de hand, dat'er wel smaakt, en hoe menigmaals moeten sy het naderhand beklagen? Hoe suur bekomen sommige de rinse wyntjes, en hoe swaar moeten sy het sig daar na beklagen? Hoe lekker en aangenaam is een koele drank voor een verhit en dorstig mensch, maar hoe qualijk het hem bekoomt, sullen wy hier na hooren, want het heeft menig na 't graf geholpen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken