Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne (1683)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne
Afbeelding van De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyneToon afbeelding van titelpagina van De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.97 MB)

ebook (4.38 MB)

XML (0.84 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/natuurwetenschappen/geneeskunde


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Kartesiaanse academie ofte, institutie der medicyne

(1683)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

XII. Hooft-Stuk.
Van de Maag-middelen, Stomachica genoemt.

ALle de Temperantia die men in de maag-qualen gebruikt, zyn of om de slym te door-hakken en te kerven, en met eenen, om door haare prikkelinge de maag-kliertjes soodanig aan te porren en tot kleine oft ligte convulsien te brengen, dat alle de slym uit de zelve genepen werden.

De tweede zyn om een suur vogt dat daar geduirig in sypert en huisvest te verbeteren.

Om nu alle slym te verdunnen en vloeybaar te maken, is'er niet beter te gebruiken, als die gene welke een Sal Volatile Oleosum in sig begrypen. Dese bestaande uit deeltjes die seer ligt bewegende zyn, en by gevolg verwarmende genoemt werden, in de maag komende, bewegen ook alle die deeltjes welke zy ontmoeten, en maken die los, beweeglyk en ligt, zoo datse allenkens uit de maag geraken: maar behalven dit, soo dringen zy in tot de maag kliertjes, welke door dese stoffe beset is, en niet toelaat, dat'er een behoorlyke gest in de maag uitsypert; dese fijne deeltjes dan hebbende veel vlug sout, makende door haar prikkelende en doordringende deeltjes, dat de pypjes van de maag eenige trekkinge krygen, waar door een goede maag-gest uitsypert: want daar-

[pagina 390]
[p. 390]

om eet men mostert tot de spys, eensdeels om dat hy bequaam is door zyn werkelyke deeltjes de spys te doen gesten en de slym te verdunnen, maar ook voornamelyk om dat'er in de maag een beter en meerder gest soude uitsyperen: behalven dat dese medicamenten op de maag sappen werken, zoo breiden zy hare kragten voornamelyk uit tot in het bloed, zynde de zee uit welke dese slymige maag-vogten quamen: dese middelen zyn dan ook bequaam om in het bloed de slym te verdunnen en beweeglyk te maken, zoo dat de zelve door een insensibele transpiratie als anders buiten ons lighaam geraakt. Van deze soort zyn de volgende meest gebruikelyk,

Rad. Colami Aromatici,
       Galang.
       Gentianae,
       Zedoariae,
       Helenii,
       Zingiber.
       Angelicae,
       Ostrutii,
       Raphan.
Cort. Arantiorum,
       Citri,
       Macis,
       Cinamomi,
Herb. Absinthii,
       Menthae,
       Cardui Benedicti
Crocus,
Sinapi,
Cardamomum,
Cubebe,
Baccae Lauri,
Piper,
Caryophylli,
[pagina 391]
[p. 391]
Nux Moschata,
Aloes,
Mastix,
Caphora,
Oleum Macis,
       Caryophyllorum,
       Menthae,
Spiritus Aromatici,
       Vini.
Elixir Proprietatis,
Tinctura Croci,
Tincturae Aromaticae &c.
Potus Thee.

Dese alle zyn ligt-door-dringende middelen. De andere nu die het suur in de maag bemiddelen zyn niet anders dan temperantia terrea meest uit een alcali fixum bestaande. Dese werken ook op het bloed, uit welke alle dese scherpe vogten syperen: waar van de volgende wel de meest gebruykelykste zyn.

Ligna Santalina,
Caphora,
Corallium,
Oculi Cancri,
Martialia,
Potus Thee,
       Coffee,
       Chocolate,
Crocus,
Mastix,
Sal Alcali Fixum,
       Volatile Sine,
       & cum aromatibus,
Opium & omnia ex eo confecta,
Tincturae, olea & spiritus aromatici &
       Volatiles &c.
[pagina 392]
[p. 392]

Alle dese zyn bequaam om de suirigheden ten onder te brengen, en uit het lighaam te brengen, dat gene 't welk hem schade dede.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken