Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden (1698)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden
Afbeelding van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruidenToon afbeelding van titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.77 MB)

ebook (8.42 MB)

XML (1.11 MB)

tekstbestand






Illustrators

Jan Luyken

Caspar Luyken



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/natuurwetenschappen/biologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

(1698)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 197]
[p. 197]

CXLI. Hoofd-stuk. Cochlearia ofte Lepel-bladen.

DE Lepel-bladen komen met veele vry lange stelen uit haar wortel voort, hebbende yder een Lepels-gewyse blad, van boven wat holagtig, dik en lyvig, glad, gras-groen, ligt brekend, sappig, scherp van smaak, rond, dog een weinig spits toeloopende, somwylen rontom wat hoekig, van groote als de stinkende Gouwe, somtyds grooter en somtyds kleinder. Voorts komen nog tusschen dese uit de selfde wortel twee, dry ofte meer Stammetjes, die sig veeltyds in verscheide takjes deelen; dese zyn een spanne, en somtyds wel een voet hoog, langs dese komen veele kleine vier-bladige witte bloemtjes voort, waar na kleine zaad-huisjes volgen, in welke klein bruin zaad is. De wortelen zyn dun, wit en veselig.

De Engelsche Lepel-bladen zyn de vorige ganschelyk gelyk, dog soo seer niet uitgeholt, maar langagtig, en aan de zyden dieper ingesneden; ik heb een soort gesien by Muider-berg en ook by Harlingen, hebbende de gedaante van Porcelein, dat de selfde smaak hadde als de Lepel-bladen.

De Lepel-bladen groeijen alderbest by de Zee-plaatsen, en aan de Dyken, die somtyds het zoute water proeven. Het wast wel in de Hoven, maar soo weelderig nog soo scherp van smaak niet: en dan dient het wel in een schaduwagtige plaats te staan, alsoo de hitte der Sonne 't selvige te schraal soude maken. Het geeft bloemtjes in Gras-maand en Bloei-maand, en daar na zaad: en dit alleen het tweede jaar, na dat het van zaad gesaaid is geweest;

[pagina 198]
[p. 198]

anders kan dese plant lang overblyven, en alle jaren bloem en zaad geven.

Dit gewas werd tegens de Scheurbuik gebruikt, de bladen werden gekookt en gedronken, of op Wyn geset. Sommige maken daar Conserven en Syropen van: andere een Geest uit het gegiste sap; en ofte sy werden met Brandewyn tot een Geest gedistilleert, waar van men dagelyks eenige droppelen in Wyn of Bier gebruikt. Met de slappe Geest spoelt men het verrotte, bloedige en stinkende tand-vleis dagelyks. Hier werd mede olie uit gedistilleert, die soo heet is als een vuur; zynde de kragtigste van alle de fyne olien die ik oit ontmoet heb: want sy brand als een enkel vuur: eenige droppelen hier van by den alderfynste Geest van Brandewyn gedaan, bekomt men aanstonds een goede en kragtige Geest van Lepel-bladen. Dit kruid is alderbest des ogtens rauw gebruikt op een boterham, ofte onder Salade gesneden. Dit kruid en zyn bereidsels, dryven mede de pisse af.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken