Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden (1698)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden
Afbeelding van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruidenToon afbeelding van titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.77 MB)

ebook (8.42 MB)

XML (1.11 MB)

tekstbestand






Illustrators

Jan Luyken

Caspar Luyken



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/natuurwetenschappen/biologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

(1698)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

CLXXXV. Hoofd-stuk. Eryngium, ofte Kruis-Distel.

D'Eerste ofte grootste is de Zee-kruis-distel, heeft groote, breede, rondagtige, dikke, lyvige, uit den bleik-blaauw en groene bladen, rontom gehoekt en gefronselt, en met verscheidene doornen gewapent, speceriagtig van smaak. De dikke en ronde stammetjes zyn een voet ofte anderhalf hoog, dikmaals onder aan wat purperagtig: boven word die wat getakt, op welkers toppen ronde, scherpe, rouwe en stekelige knoppen, zynde van onderen gemeenelyk in de rondte verciert met ses doornag-

[pagina 252]
[p. 252]

tige ster-wys geplaatste blaadjes; dese en de knoppen zyn helder groen-blaauw. In 't midden deser bolletjes komen blaauwe bloemtjes, hebbende veele witte stipjes en draadjes. De wortel is veeltyds een duim dik, heel lang, krom en slim wasschende, met verscheide leden, en weinig veselen; loopt gins heen en weder door d'aarde heen, soo dat men daar geen einde aan kan vinden, waarom het mede, gelyk de Winde, Duivels-naay-gaarn genoemt word: is van binnen wit, en soet van smaak.

De andere is de kleine ofte Veld-kruis-distel. Dese heeft mede breede, gekronkelde, en in veele snippelingen gesnedene specery-makende bladen, zynde met veele doornen aan alle zyden versterkt. Het stammetjen word in veele zyd-takjes verdeeld, aan welker opperste ronde, rouwe en scherpe knoppen groeijen, kleinder als de voorgaande: dese zyn van onderen met seven of agt redelyk lange, smalle, scherpe, stekende en ster-wys gestelde blaadjes beharnast. In 't midden deser knoppen komen mede blaauwe, dog selden geele bloemtjes. De wortel is een vinger dik, lang, effen: van buiten donker-bruin; aangenaam van reuk en soet van smaak.

Sy overwinteren beide. D'eerste vind men overvloedig in de duinen: maar d'andere groeit hier op Muider-berg, en op veele bebouwde, heiagtige plaatsen. In Wiede-maand en Hooi-maand bloeijen sy beide.

De wortel is alhier alleen in gebruik, zynde fyn van sagte oliagtige melk-deelen, sonder groote warmte te verwekken. Men gebruikt haar meest tegens het graveel, en om de pis af te dryven: verwekt mede daarom de stonden: opend de verstoppingen der lever, milt en klieren, en dient derhalven de geelsugtige, swart-koleurige, watersugtige, enz. Dese wortel overtreft de Salsa parilla en

[pagina 253]
[p. 253]

de China, in besmette Venus-qualen gebruikt. De wortels werden geconfyt, maar zyn onnut en van haar kragt berooft. Het beste bereidsel is, dat men haar kookt, en het kooksel drinkt.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken