Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden (1698)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden
Afbeelding van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruidenToon afbeelding van titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.77 MB)

ebook (8.42 MB)

XML (1.11 MB)

tekstbestand






Illustrators

Jan Luyken

Caspar Luyken



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/natuurwetenschappen/biologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

(1698)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 363]
[p. 363]

CCLXXXI. Hoofd-stuk. Lilium Convallium, en Uni Folium, Mei-bloemtjes, Lelitjes van den Dale, en Een-blad.

UIt de wortelen van de Mei-bloemtjes, spruiten gemeenlyk twee ofte dry groene, effene, gladde, breedagtige bladen, loopende wat spits uit. Ter zyden dese komt een dun en teer steeltjen, van ontrent een spanne hoog. Hier aan wasschen van het midden na boven toe kleine, gapende, ronde, aan de randen tand-wys gekartelde, witte, (selden roode) en omgebogene wel-riekende bloemtjes, hangende aan kleine steeltjes als Klokjes nederwaarts. Hier na volgen ronde groene ses-kantige besien, die daar na Meni-rood werden, van groote als de Aal-besien, begrypende een hard, geelagtig en bitter, plat zaad. De wortelen zyn dun, en lang, geknoopt en beveselt, kruipende gins en derwaarts door d'aarde henen.

Een-blad heeft gemeenlyk maar een blad, selden twee: is breed en met veele ribben door-wandelt, rondagtig, maar spits uitloopende, byna een veil-blad gelyk. Het komt eerst alleen uit de wortel voort, maar daar na krygt het nog een dun en kort steeltjen, met nog twee andere diergelyke blaadjes, maar wat kleinder, staande d'eene boven d'andere. Boven dese blaadjes komen uit het steeltjen eenige witte bloemtjes de vorige gelyk, maar veel kleinder, en weinig reuk van sig gevende. De besien die daar aan volgen zyn eerst wit, maar werden daar na rood. De worteltjes zyn dun en teer, herwaarts en derwaarts voort-kruipende.

Sy wasschen beide in de bosschen, en werden veel

[pagina 364]
[p. 364]

uit Noorwegen en Moskovien hier gesouten gebragt, maar hier vind men die gemeenlyk in de bloem-hoven, als mede in het Haagse-bosch. Sy bloeijen beide in de Mei-maand.

De bloemtjes van d'eerste zyn van fyne oliagtige deelen, wel-riekende en smakende, met eenige aangename bitterheid vermengt. Men gebruiktse in alle hoofd-qualen, die uit slymigheden en verstoppingen der hersen pypjes en der zenuwen voortkomen, als in kleine en vervallene geheugenis, slaap-siekten, lammigheden, hoofd-swymel, vallende siekte; als mede in flauwten. De gedroogde bloemtjes gestooten en in de neus gesteken, doet veel slym ter neusen uitdruipen.

Uit de bloemtjes kan men water overhalen, met een fyne olie. Ook haalt men die over met Brandewyn, van welke soo men een weinig by Muskedelle Wyn doet ofte witte Hooglandse, soo werd die als Frontenacq. ook maakt men met Suiker daar een Conserf af.

Een-blad werd gerekend onder die gene welke men tegens quaad-aardige siekten gebruikt, voornamelijk de wortel, maar is hier in geen gebruik.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken