Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden (1698)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden
Afbeelding van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruidenToon afbeelding van titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.77 MB)

ebook (8.42 MB)

XML (1.11 MB)

tekstbestand






Illustrators

Jan Luyken

Caspar Luyken



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/natuurwetenschappen/biologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

(1698)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 461]
[p. 461]

CCCLXXVI. Hoofd-stuk. Phaseolus major, Faba major, Boonen, Boere-Boonen, en Roomse-Boonen.

DEse hebben een regte, vier-kante, gladde, holle, lange ongeknoopte struik: hebbende geen leendsel ofte steunsel van nooden, wanneer sy digte by malkanderen groeijen, anders konnen sy door haar langte en swaarte wel om buigen: sy wassen wel anderhalf elle hoog. Van onderen tot boven komen de bladen overhands, zyn groot, lang, kaal, lyvig, uit den groenen-blauw, gelyk als met een dauw bedekt: yder blad verdeelt sig nog in verscheide andere lang-ronde bladen, tot de middel-ribbe toe. De bloemen komen by den oorsprong der bladen twee of dry by een ook wel meer, wel-riekend, aars-gewys, wit, langagtig, met seer swarte vlekken geteekent, ook wel donker-paars. Hier na volgen lange, dikke, lyvige ronde Hauwen, somtyds by na een spanne lang: nederwaars dunder werdende, voos, sagt, en als wollig, van buiten-groen, en met een wolligheid bedekt; maar droog zynde werden sy dun, hard, en swart. Binnen in deselvige vind men vier of vyf groote, langwerpige, breede, Boonen, aan beide syden in gedouwt ofte geplettert, hebbende yder byna de swaarte van een vieren deel loods: de gemeenste hebben een witte schil, sommige uit den rooden purper: sy hangen aan de Hauwe met een langwerpig groen dekseltjen, dat op de kruin van den Boon vast is, onder welke de Boon een langagtig swart streeptjen heeft. Dese witte ofte roode schille afgeligt zynde, heeft men de eigentlyke Boon, bestaande in twee halve groene deelen, die beide aan een langwerpig wit deeltjen vast zyn,

[pagina 462]
[p. 462]

zynde de wortel van de toekomende plant, aan welke de sigtbare blaadjes vast zyn, die tusschen de twee halve Boonen in een holligheedjen leggen. De wortelen zyn matig lang, hard, en met veselen bewassen.

Men vindse alhier in de moes-hoven en Akkers: sy bloeijen in 't laatste van Lente en in 't begin van de Somer, waar na de Peulen volgen.

Van de bloeysem maakt men een water, waar mede men blanket, maar is van kragten onnut, en niet meer waardig dan gemeen water dat over gehaalt is. Uit het meel van de Boonen, werden Pappen gemaakt, om de geswellen te verdryven ofte te doen rypen. De Boonen selve stoppen de buik-vloed, en doet wel pissen: uit de stoppelen werd een sout gebrand, om wel te doen wateren in graveel, opgestopte pis, water-sugt, enz.

Voorts de jonge boontjes, werden met haar groene bast gegeten, en wolle wantjes genoemt; maar wat ouder zynde, eet men de Boonen alleen, gekookt en gestooft.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken