Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden (1698)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden
Afbeelding van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruidenToon afbeelding van titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.77 MB)

ebook (8.42 MB)

XML (1.11 MB)

tekstbestand






Illustrators

Jan Luyken

Caspar Luyken



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/natuurwetenschappen/biologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

(1698)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

CCCCVIII. Hoofd-stuk. Rapa, Rapen, Knollen.

HAar bladen zyn groot, rouw, breed, langwerpig en groen, aan beide zyden diep gesneden: tusschen dese schiet een lange veel-getakte struik, verciert met veele, matig-kleine, vier-bladige geele bloemtjes, waar na langwerpige zaad-kokertjes volgen, welke met rond en bruin zaad geladen zyn, van groote als koolzaad. De raap ofte wortel is niet altyd langwerpig, maar ook plat-rond en breed, hebbende van onderen een veselig staartjen. Dese rapen hebben in Zeeland gemeenlyk een purper-rood randje, gelyk de radys.

[pagina 496]
[p. 496]

Sy werden op verscheyden akkers van Nederland gevonden: maar sy verschelen na den land-aard veel in groote. Hier te lande siet men die selden van een pond swaarte, maar men heeftse uit Duitsland gebragt van ses-en-dertig ponden. Sy werden in Lente gesaaid, en ook in de Somer, maar krygen voor het tweede jaar geen bloemen ofte zaad. Sy bloeijen dan in de Lente.

De Raap selve is bestaande uit sagte en doordringelyke deelen, voornamelijk als sy wat scherp zyn en radysagtig smaken. Sy werden veel raauw gegeten, en verslaan dan den dorst. Maar anders werden sy gekookt, gestooft ofte gebraden gegeten, gevende een sagt voedsel, maar blasen de slym geweldig op door de menigte van de warme logt die in de gekookte rapen is: sy dienen best in heete en broeijende lighamen, alsoo sy die als een verkoelinge by-brengen: daarom geeft mense mede veel aan de zieken te eeten, alsoo sy sagt en ligt te verduwen zyn. De gekookte en gebraden rapen legt men op keel en andere geswellen als een pap, om te verdwynen en te vermorwen. Heet gebonden op de kak-hielen ofte winterhanden, doet die verdwynen. Het warme zap gedronken is dienstig in de borst-qualen, verkoudheid, heesheid, hoest, enz. is ook dienstig daar mede gegorgelt. Uit het saad werd een olie geperst tegens de zyde-ween, en innerlyke quetsingen ingenomen: uiterlyk werd het tegens de gebrandheden gebruikt. Voorts dient het om in de lamp te branden: hier van werden mede koeken gebakken, in plaats van boter. Men segt dat het yser door het raap-sap gehard werd.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken