Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden (1698)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden
Afbeelding van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruidenToon afbeelding van titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.77 MB)

ebook (8.42 MB)

XML (1.11 MB)

tekstbestand






Illustrators

Jan Luyken

Caspar Luyken



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/natuurwetenschappen/biologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

(1698)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

CCCCXVIII. Hoofd-stuk. Rubus, Braam-besie.

DE groote Bramen hebben veel houte, lange, dunne, taaije en buigsame rysen, die ter neder leggen, om in hooge hagen opgerigt te werden: sy hebben scherpe en stekende doornen, en een bruine bast. De bladen zyn oneffen, rouw, hard, breed, scherp toeloopende, rontom geschaart, zynde drie aan een doornagtige steel; de middelribbe selfs is mede van onderen met doornen gewapent: van boven bruin-groen, maar van onderen witagtig. De bloemtjes staan op de toppen veele by malkander tros-gewyse, hebbende yder syn eigen steeltjen,

[pagina 510]
[p. 510]

hebben vyf witte blaadjes met eenige draadjes en nopjes in 't midden, en dese rusten op vyf groene nederhangende blaadjes. Daar na volgen de besien, van maaksel als de Moerbesien, dat is, van veele kleine besien op een vast gedrongen, eerst groen, daar na rood, en eindelyk swart, en vol van een duister-rood sap; hebbende yder besitje een klein korreltje in zig. Sy zyn wynagtig van smaak, dat is, tusschen suur en soet. De wortelen kruipen langs der aarden voort, en schieten weder nieuwe loten uit.

Daar is nog wel een kleender soort, maar is de selfde als de groote, want de veranderinge komt alleen van een goede ofte slegte grond.

Sy wassen weelderig in de duinen, en langs de slooten; ik hebbe in Walcheren daar hagen van gesien wel van tien voeten hoog en hooger, en dan wassen dese besien buiten gemeen goed. Sy bloeijen in 't voorjaar, en byna de gansche Somer door, terwyle werden de besien ryp.

De bladen en bloemtjes schynen uit wat groove en min beweeglyke deeltjes te bestaan, want sy zyn wat te samen trekkende, derhalven sullen de kooksels daar van dienstig zyn het vuile tandvleis te suiveren en de mond te suiveren: men suivert daar mede de vuile sweringen. Men maakt van het sap der onrype besien een honig tegens onsteke keelen; maar, na myn oordeel, onnut. De rype besien verfrisschen de mond, en laven den dorst, matigen het hitsige en broeijende bloed: maar de middelmaat moet hier plaats vinden. Uit het sap kan men Gelei maken, en wyn, gelyk als van de aalbesien. Ook zyn sy bequaam om wyn en klaar bier rood en tegelyk smakelyk te maken. De ranken vlegt men om jong-geplante boomen, op dat die van de beesten niet mogten beledigt werden: men vlegt daar mede heiningen van.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken