Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden (1698)

Informatie terzijde

Titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden
Afbeelding van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruidenToon afbeelding van titelpagina van Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.77 MB)

ebook (8.42 MB)

XML (1.11 MB)

tekstbestand






Illustrators

Jan Luyken

Caspar Luyken



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/natuurwetenschappen/biologie


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

(1698)–Steven Blankaart–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 534]
[p. 534]

CCCCXXXV. Hoofd-stuk. Scarlea, Orvala, Wilde Horminum, Scharlei.

D'Eerste is eigentlyk Orvala, heeft dikke, vierkante struiken, twee voeten hoog en hooger, die zig in verscheide regt op staande takken verdeelt. De bladen hebben min of meer ronde kartelingen om de randen, komen uit de wortelen voort, ofte de struiken zyn daar mede begroent, staande met haar eigen steelen twee en twee regt tegens over malkanderen, en wat verre van een, seer groot, veeltyds breeder dan een palm van een hand, wat langwerpig rond, wat rouw, oneffen, dik en lyvig, witagtig ofte asch-verwig, ruig en hairig, gelyk de struik en takken. De bloemen komen langs de takjes als aaren, byna van maaksels als van de Salie, uit den bleek-blaauwen witagtig, staande in langwerpige, getande huisjes, in welke daar na twee of drie ronde bruine zaadjes gevonden werden, van groote als mostert-zaad. De wortelen zyn hard en met veselen behangen. Het geeft het tweede jaar eerst bloem en zaad, waar na het vergaat. De bladen en bloemen hebben een sagte sware reuk en smaak.

De tweede wast dikwils by de twee voeten hoog met vierkante struiken: de bladen zyn van maaksel als de voorige, maar kleender en groender: de bloemtjes zyn purperverwig ofte blaauw. Dit gewas heeft weinig ofte geen reuk.

De derde heeft mede vierkante en ruigagtige struiken. De bladen zyn rontom wat geschaart, die van d'eerste soort gelyk, maar kleender. De bloemen zyn geel. Het zaad rond en bruin. De wortel veselagtig, en des Winters altyd overblyvende.

[pagina 535]
[p. 535]

Een vierde soort is als de wilde Horminum van L. Fuchsius. Sy wast laager als de voorgaande; en de struik is ruig, hairig, en vierkant: heeft kleinder, langwerpiger, dieper gekerfde bladen als de voorige; heeft blaauwe, welriekende bloemen: het zaad is rond en swart: de wortel hart, zwart, en met veselen behangen.

Alle dese soorten vind men maar alleen in de kruid-hoven alhier, en by de Liefhebbers: en bloeijen in de Somer.

D'eerste is alleen in gebruik, bestaat uit fyne en woelige deeltjes. Sy verwekt de maand-stonden, en dryft de Suigers en Na-geboorte af. De bloemen ongedroogt op Rinschen wyn geset, geven die een aangenaamheid, maar maken ligt dronken: op soete en vette wyn geset, maken die als malvesei. Ook werd het onder Bier gebrouwen, dat hem een aangename smaak geeft, maar maakt ligt dronken.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken