Verhandelinge van de opvoedinge en ziekten der kinderen

Derde Hooft-stuk. Op wat wyse men de Scheele Oogen der Kinderen kan verbeteren en te rechte brengen.

I.

DAt de Kinderen Scheel zien, komt nergens anders van daan, als dat sommige Oog-spieren of te lang of te kort zijn, namelijk die spie-

[p. t.o. 232]

[p. 233]

ren welke het oog eigentlyk doen bewegen, van welke men gemeenlyk drie paren in yeder oog telt; als daar zijn twee paar rechte en een paar scheunse. Als dan een of meer van dese Spieren te lang is, zeg ik, zoo werd het oog van zijn Middel-punt te verre af bewogen: En zoo een of meer Spieren te kort zijn, kan het oog op behoorlyke centrum oft Middel-punt niet geraken: En dat geeft ons een scheel oft aver-rechts gesicht: Want de Spieren moeten alle zoo lange zijn, dat het oog recht uit siende met zijn appel recht in zijn Centrum komt.

II.

Maar behalven dit schijnt het Pupilla oft Oog-appel rontom sig yets te hebben dat hem geduirig toenypt Processus Ciliares genoemt, wanneer nu hare verwyderinge en verenginge mede niet na order gaat, zoo let het ook mede yets even gelyk als of men scheel zag.

III.

De Oorsaak mein ik dat zelfs in het eitjen, daar de vrucht uit voortgekomen is, was. Ook kan de zelve geschieden door dien de Moeders ymand geduirig aansien die scheel zien, welke geduirig denkende, de Vezeltjes van het oog des Kinds zoodanig getrokken werden datze mede komen scheel te zien: Van deze stoffe heb

[p. 234]

ik myn Institutie genoeg af geschreven, waar na ik de Lief-hebbers zende.

IV.

Andere zijn van Gevoelen dat de Kinderen zelfs daar de schuld toe hebben, wanneerse in de Wieg leggen, en ter zyden uit het overgedekte kleed zien, dat de oogen dan verrekt werden: Of dat als de Voedster scheel siet, de Kinderen dat zoeken na te doen en dan scheel te werden: Maar ik heb noit konnen merken, dat als een Kind niet scheel geboren is, daar na scheel zoude werden.

V.

De Genees-middelen daar toe zijn Chirurgicaal, want of men al eenige andere middelen gebruikte, die zouden doch deze quaal niet konden vermeesteren. Laat dan maken een Mom-aansigt, zoodanig dat die effen over de neus sluit, en de mond vry houde: Dese kan men laten maken op die wyse als men in de Franse kramers Winkels verkoopt, ʼt zy gewast of ongewast. De gewaste zijn goed om het vel van het aansigt met eenen blank en sagt te houden: Op die plaats dan daar de oogen gemeenlyk staan, moet men twee dopjes van Hoorn of van eenige andere Stoffe, als Leer, &c. laten maken, in welkers midden een gaatjen is, daar zoo veel ligt door kan komen, dat elk oog genoegsaam

[p. 235]

sien kan, dit Mom-aansicht bint men dan met Lintjes aan het hooft vast, en men laat het op het aansigt nacht en dach, en dat eenige maanden lang, anders indiense geduirig licht sagen sonder dit Mom-aansicht aan te hebben, zouw het wederom het selfde zijn als te voren. Daarom seg ik moet men dat geduirig ophouden, op dat het oog gewenne sich recht ʼt midden te houden: En al is ʼt sake dat de scheelheid daar niet ganschelyk mede weg gaat, sekerlyk men zal der veel mede konnen verwinnen. Maar dit moet geschieden in zeer jonge Kinderen, anders is het mis, want ouder werdende, zyn de deelen te vast, om zoo te verwennen.

VI.

Vorders kan men dese oog-kykers maken sonder Mom-aansigt, alleen dan mense maar voor de oogen bind om door te sien: Siese beide in de dertiende en veertiende Figuur.