'Aenmerkingen over de verwaerloozing der Nederduitsche tael'

§. 3.

Is het waer, dat ten minste al de voorname luiden fransch kennen? - Dit voorgedragene is niet meer gegrond dan het voorgaende.

Veronderstel zelfs voor een oogenblik, dat het zoo mochte wezen; dit ware toch geene reden, om een zoo verderfelyk gebruik, door een klein getal ingevoerd, aen het overige en talryker gedeelte der natie op te dringen. Maer, daer deze veronderstelling bezyden de waerheid is, behoeven wy deze redenering ter onzer hulp niet in te roepen.

Ik weet het: de Fransche tael, als eene hoftael aenzien zynde, wordt hier en daer by de gezelschappen in de groote

[p. 13]

steden aengenomen; doch er bestaen weinige huisgezinnen, die de moedertael in den huisselyken kring niet gebruiken en handhaven.

Maer wat verstaet men eigenlyk door het gezegde van voorname luiden? - Zyn het de jonge heeren, die hunnen ledigen tyd in de koffyhuizen doorbrengen, en alle vermaken naloopen? Dan zal het voorgehoudene mogelyk waer wezen. Velen dezer trachten, ik herken 't, het fransch na te praten; maer zyn dezen ooit de steunsels van den staet?

De wezenlyke voorname luiden in een land zyn die, welke door den keus hunner medeburgeren aen het roer der gemeente geroepen worden: Burgemeesters, Schepenen, Raedsleden zyn voorname luiden. Ik versta verders, in een meer uitgebreiden zin, onder deze benaminge allen, die, door aenzienelykheid, vermogen, nuttige kennissen en hanteringen, den staet ten voordeele verstrekken.

Wel nu, zeer velen van deze voorname ingezetenen van Belgie kennen, noch verstaen fransch; en nogtans alles, waer in zy het grootste belang hebben, wordt hun door het bestuer in deze vreemde tael voorgedragen.

Is het inderdaed niet drukkend, dat de Burgemeesteren, ten platten lande door hunne gemeente gekozen, zelve hunne plichten byna niet kunnen vervullen; daer zy geen fransch kennende, de betrekkingen met de regering niet in staet zyu te onderhouden? Is het niet vernederend, dat zy zich Secretarissen, die het fransch machtig zyn, moeten aenschaffen, en het hun toevertrouwde ambt aen dezen overlaten, ja, om zoo te zeggen, afstaen?