Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Kortbondige spreuken wegens de ziektens (1979)

Informatie terzijde

Titelpagina van Kortbondige spreuken wegens de ziektens
Afbeelding van Kortbondige spreuken wegens de ziektensToon afbeelding van titelpagina van Kortbondige spreuken wegens de ziektens

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.82 MB)

Scans (55.61 MB)

XML (0.76 MB)

tekstbestand






Editeur

G.A. Lindeboom

Vertaler

Cornelis Love



Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/natuurwetenschappen/geneeskunde


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Kortbondige spreuken wegens de ziektens

(1979)–Herman Boerhaave–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 12]
[p. 12]

Toevallige ziektens uyt een zuur vogt.

60. ONze vogten, uit meelagtige planten, of ooftvrugten, rauw, of ryzend, indien se de kragten van ons overwinnen, verkrygen in ons dezelve aard, welke zy aan zyn natuur, door een vogtige warmte gestooft, schuldig zyn. Een suuragtige scherpigheid, en lymagtig vet neemen hun oorsprong hier voornaamentlyk uit. De eerste uit geresen en ongeresen; de laaste uit meelagtige, niet geresen, nog gekookt werd die geboren, tot welke ook die behooren, welke door de t'zamentrekking van 't wrange een vasthouding der vogten veroorzaaken.

61. Deze suuragtige scherpigheid (60) heeft deze voorgaande oorzaaken. 1. voedsels uit meelagtige, suursappige, versse, rauwe, nu siedende of gestende, deelen van gewasschen. 2. Gebrek van goed bloed in 't lichaam deze voedsels aannemende. 3. de zwakheid van 't zamenstel des vesels (24-29, 41) der vaaten en ingewanden. 4. 'T missen van diergelyke beweging.

62. Nu gebooren zynde, voornamentlyk de plaats van de eerste verteering krygd zyn vastigheid, waar door trager 't bloed, en ten laasten allen vogten 't ververgiftigd.

63. Brengt voor suure oprispingen, honger, ineeting der maag, darmpynen, winden, krimping, traagheid van de gal, derzelver verscheiden verandering, een suur-Chyl, drek-uytwerpsels van de ingewanden, die suuragtig zyn. De gevolgen van deze zyn in de maag en ingewanden.

64. In 't bloed bleekheid, een suur-Chylagtige wey; hier van hebben de Vrouwe een suure melk, een suur zweet, een suur speeksel, brengd die voort; hier uit werden jeukingen, verstoppingen, puisten, zweeren, bloedstremming, en onbequaamheid ontrent de omloop veroorzaakt, als ook prikkelingen van 't hersenbreyn en senuwen, waar uit stuiptrekking, een ontroerde omloop des bloeds, de dood.

[pagina 13]
[p. 13]

65. Uyt deze (60-65) herhaalde werd de tegenwoordige, toekomende, en voorledene suuragtige gematigheid gekend; hier door werden voorgekend des zelfs gevolgen; hier door werd men de geneesing kundig.

66. Welke volmaakt word: 1. door suurstrydige voedsels uit dieren en planten. 2. Door soppen, gesond bloed overeenkomende, uit wild Gevogelte. 3. Door versterkende middelen. 4. Door een kragtige beweging. 5. Door geneesmiddelen, die 't zuur verzwelgen, matigen, verstompen, veranderen.

67. Welker uitkiesing, bereiding, hoegrootheid, tydig gebruik openbaaren sich aan een Geneeskundige uit 't gekende quaad, deszelfs zitplaats, ziekte &c.

68. Hier uit blykt, waarom Kinderen, Luyen, Maagden, Armen en zekere Kunst-werkers deze ziekte gemeen is.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken