De regeeringe van Amsterdam, soo in 't civiel als crimineel en militaire (1653-1672)

5. Commissiën van den Raet.

(p. 423.) Alhoewel het previlegie van de hartoginne van Parma ende Playsance syt: ‘soo de swarichyt der materie dat vereyscht, deselve saeken 's daechs te voore gecommuniceert sullen werden, omme des anderen daechs andermael te vergaederen ende rijpelijk in deselve saeke alsdan resolutie te mogen nemen’¹⁾, soo is sulx echter niet in practijcq, maer de saken werden rauwelijk voortgebracht door Burgemeesteren en op geresolveert; en die eenige ondersoek vereysschen ofte van importantie sijn, werden gestelt ter examen van eenige Heeren; en soo eenige van advys sijn, dat het voorstel best waere geexamineert te werden, soo sijn, veele van advys, dat het uyt cracht van de voorstaende previlegie niet can gewygert werden. Den 7^den October 1671 gedelibereert werdende, of men ter vergaederinge van stats wege soude

1) Noordkerk's Handvesten I p. 114.

[p. 32]

inbrengen de France wijnen voor één ofte twee jaeren te verbieden, waren de Heeren Van Beuningen, Schaep en Grootenhuyse stijf van advys, dat de examen niet gewygert can werden¹⁾. - Alsoo het rapport somtijts haest vereyst en de ouste ofte voorsittende buyten de stadt of anders sijn belet, is den 3^den December 1663 geresolveert, de volgende, de meeste in getal sijnde, de besoigne te moogen aenvangen, afdoen en rapporteeren. Welke besoignes meest werden gedaen ten overstaen van een der secretaressen van den raet, die, des gelast werdende, (p. 424.) het advys op 't pampier omstandelijk stelt; welck advys communiceeren aen Burgemeesteren, die, den raet vergaedert sijnde, versoeken aldaer rapport te doen, dat in substantie door den voorsittende commissares bij monde werd gedaen, ofte in geschrift overgelevert aen den secretares om geleesen te werden; waerop omvraech sijnde gedaen, resolutie werd genomen, en de Heeren bedankt.

Daer sijn van voor veel jaeren geschillen geweest, wie in de commissie in rang behoorde de voorste te weesen, 't welck den 4^den September 1660, door overeencominge, is bijgelyt, als te sien daer van Schepenen en Out-Burgemeesteren is gehandelt²⁾. Twelck seedert alsoo is gevolcht. Den 27^sten Julij 1671 was een commissie op de Heeren Rynst, Out-Burgemeester, Bontemantel, Schepen, van de Cappelle ende Graeflant, Out-Schepenen; den 16^den (p. 425.) November desselven jaers (op) Bontemantel,

1) ‘Van Beuningen, Schaep en Grootenhuysen (sustineerden) dat in den raet altijt gepractiseert werd en is geweest, als versocht werd de examinatie, altijt daertoe is verstaen; en syde Schaep, dat oock soo van sijn oom, den Burgemeester Schaep, had hooren seggen. Bontemantel adviseerde, dat in soo een geval altijt den eeuen Raet of ander soude een goede saecke connen ophouden, onder dexel van te examineeren, om alsoo onderwijlen sijn opinie (aan te dringen?) en die van sijn gevoelen sijn te doen compareeren, ofte andere listen en laegen te leggen om sijn saeck te doen gelden.’ (Bontemantel, Resol. Raad III, 2. p. 21. - 7 October 4671.)

2) Vgl. Eerste deel, p. 247. - De nu volgende regels van p. 424 van het HS. laat ik weg, omdat daar nog eens de inhoud wordt medegedeeld van de t.a.p. vermelde resolutie van 4 September 1660.

[p. 33]

Schepen, Hasselaer, Schout, van Beuningen, Out-Burgemeester, Roch, Schepen, Cornelis Backer en Hudde, Out-Schepenen, over het 7^de point van beschrijving, van het indubitabel recht; den 10^den December daeraenvolgende (op) Bontemantel, Hasselaer, van Beuningen, Schaep en Roch, wegens het resultaet der besoigne op de ordre, te houden in de leegers te velde, en wie het hoochste gesach daer sal hebben.

Burgemeesteren sijn oock wel gewoon in swaerwichtige saeken (en) tijden, (of om) andere oorsaeken, te versoeken, dat de Raeden gelieven in de stadt te blijven, en ook te beschrijven, als: den 25^sten Augusti 1660 hebben Outshoorn en Maerseveen, Burgemeesteren, Vlooswijk ende Graef absent sijnde, den vroetschap versocht, alsoo de Princesse royale heeft eenige memoriën, soo ter Generalityt als ter vergaederinge van Hollant, ingegeven wegens de educatie, employ en tractement van haer soon den Heer Prince van Orange, van bij huys te biijven om den 27^sten derselver maend daerover te delibereeren en resolveeren; 't welck den raed aengenomen heeft, en is verder verstaen de absenten te beschrijven. - Den 15^den October 1666¹⁾ hebben de Heeren Burgemeesteren aen alle de Raeden, soo buyten als in de stadt sijnde, afgesonden de volgende missive²⁾:

‘Mijnheer,

Alsoo van huyden in acht daegen, of Vrijdach den (p. 426.) 22^sten deser maend October, des naemiddach ten dry euren precys, in de vroetschap alhier staet gedelibereert te werden op den persoon, welke men van deser steede wegen sal voordraegen en recommandeeren tot het vacante ballieuw- en drossaertschap van Muyden en Goylant etc., soo is ons vrindelijck versoeck UEd. haer ten voorschreven tijde in de raedcamer gelieve te vervoegen om, ten fyne voorschreven, te hel-

1) In den tekst staat 1667.

2) Vgl. Eerste deel, p. 157.

[p. 34]

pen adviseeren als nae behooren, waerop ons verlaetende, blijven,

Mijnheer,

Uw Ed. goede vrinden,

Burgemeesteren en Regeerders der stadt Amsterdam.

Ter ordonnantie van deselve, en was geteekent:

Nicolaes Nicolay.’

Den 15den October 1666.

De supercriptie was:

‘Mijnheer N.N., Raet en Out-Schepen der stadt Amsterdam.’

Den 2^den Augustus 1667 hebben Burgemeesteren in gelijke maniere, soo die in de stadt als buyten waeren, 't haerder huyse gesonden diergelijcken brief in substantie, om den negende der loopende maent een Hooft-Offecier ofte Opper-Schout te maeken; alleen was dit verschil, dat in den hoofde, besluyt en opschrift stond:

‘Eedele, erntfeste, wijse, voorsienige en seer discrete Heer’,

en was gestelt en geteekent door den voorschreven secretares¹⁾.

1) Dezen brief kan men vinden in het Eerste deel, p. 4 en 5.