Geschiedenis van Leuven. Geschreven in de jaren 1593 en 1594

De Buijtenvesten.aant.

De buijtenvesten vande stadt van Loven wordden anno 1356 begonst te maecken, blijckende bij deze rijmen, die den daet innehouden:

dIe Van LoVen VerMeerderen hVnne stadt,
op dat aLLe borgeren nerInghe Vaere te bat;
Wantse te CLeen be Vonden Is, opdat pas,
doerde groote traffIke der drapperIen dle daer Was.

Ende waeren totten voers. wercke vande buijtenvesten, bijde stadt Loven, gestelt als commissarissen: Salomon vanden Bollenborne, Nicolaes van Dormaele, Peeter van Rode ende Hendrick de Vroede, vande geslachten, ende Geert van Cortenaecken, Hendrick Minninck, Aert vanden IJnde ende Jan Corneken, van de ghemeijnte. Ende waeren de selve vesten anno 1360 volmaeckt, waervuijt merckelijck blijckt de groote macht ende populeusheijt die die van Loven hier voermaels gehadt hebben. Ende es te verwonderen dat, binnen soo cortten tijt, alzulcken groot stuck wercx gemaeckt es, van zulcke groote diepe grachten, wallen ende mueren, ende van soo grooten cirkel oft ronde, als metende int ront 2500 voeten oft duijsent roeden; ende alsoo bijnaer de grootste vanden lande als me-

[p. 186]

tende grootter dan de stadt van Gent 3 roeden; grootter dan Parijs 8 roeden, grootter dan Luijck oock 8 roeden, ende grootter dan de stadt van Coelen 18 roeden. Ende wordden aldus ghemeten, anno 1427, ter instantie vande heeren van Nassauwen, Berghen ende van Wesemaele.

Aende voers. buijtenvesten staen acht poorten te wetene:

1.	De Diestersche poorte, anno 1358; ende van nieuws gemaeckt anno 1526.
2.	De Thiensche poorte, anno 1358; die vernieuwt wordde anno 1534; ende den ierste steen vande fundamente wert geleijt 28 maij.
3.	De Perckpoorte, anno 1358; die vernieuwt wordden anno 1374, ende wederomme vernieuwt anno 1404 ende 1407.
4.	De Hooffpoorte, anno 1358; die vernieuwt wordde anno 1376, ende wederomme vernieuwt anno 1573; naer datse bijden volcke des princen van Orangien, anno 1573, was affgebrandt.
5.	De Bruesselsche poorte oft Groefpoorte, die gemaeckt wordden anno 1382, ende ultima februarij 1383 volmaeckt; ende cost de stadt 25,238 l., 11 stuijv. paijements.
6.	De Wijngaert poorte, die gemaeckt wordden anno 1385, ende anno 1404 wert de selve poorte gehoocht; ende den grooten hooghen steijnen boghe, daermen over de vesten mede gaet, wert, eodem anno, oock gemaeckt.
7.	Die Mechelsche poorte, anno 1348, die vernieuwt wordden anno 1395, ende wederomme van nieuws gefundeert anno 1446, ende
8.	De Vuijlaeckpoorten, wordden gemaeckt, in augusto anno 1516, ende daernaer wederomme die eene hermaeckt anno 1573 ende 1574, naer datse, metten grooten waetere, anno 1573, daer nedergeworpenwaeren.

Staen oock rontsomme de voers. buijtenvesten vele schoone stercke bollewercken ende schoone steijnen torrens, die begonst wordden te maecken anno 1360, ende zijn in getaele van 48 torrens; waeraff de 24 geheel staen, ende de andere 24 tot aende canteelen van de vesten affgebroken, ten tijde vanden Gouverneur dezer stadt Loven, den baron de Licques, in plaetse van reparatie bij hem aende stadt te doene, voer zekere duijsent rhinsguldens, die hij van wegen de Conincklijcke Majesteijt daertoe ontfangen hadde.

Ende anno 1362 wordden de mueren rontsomme de voers. buijten vesten verdinght te maecken, waervuijt men mercken can hoe die van Loven, hier voermaels, hen hebben versien tegens d'oorloghe, te wetene met zulcke groote, hooghe ende diepe wallen, mueren, bollewercken ende torrens.

Onder de voers. bollewercken ende torrens opde voers. buijten vesten staende, soo wordt voerden principaelsten gehouden dijen grooten hoogen ende vuijtermaeten schoonen torren, staende opde voers. vesten, tusschen de Wijngaert ende de Mechelsche poorte, genoempt Verlorencost,aant. die begonst wert te maeckene anno 1364, ende volmaeckt opde jaeren van I462-1463 ende 1469, op welcke jaeren hij de stadt noch gecost heeft 5466 gulden, 79 plecken ende 7 st. paijements. Ende was geconcipieert datter, tusschen elcke poorte, van gelijcken torren soude gemaeckt wordden. Maer wort gelaeten omden grooten onsprekelijcken cost; hoe wel nochtans datter sommige fundamenten tusschen eenighe poorten daertoe gemaeckt waeren.

Item, eenen schoonen grooten torren, tusschen de Diestersche ende Vuijlaeck poorten, genoempt het Nieuwerck, over die Leijgracht, gevallen, meten grooten waetere, anno 1573, ende de brugge oft canale, over de reviere, hermaeckt anno 1598, ende den ierste steen wert geleijt 9^a julij, ende costen de stadt......