Verspreide verhalen

[p. 382]

IX.

Der gute Menschen zum Guten leitet.

göthe.

Des anderen daags had de Markiezin een lang en geheim gesprek met de Barones d'autaine, en den voornamen Heer, dien zephirine beheerschte. Iets later kwamen ook de Baron de breteuil en de geneesheer der Markiezin. Andere bezoeken werden niet ontvangen. Tegen den middag werd het ruchtbaar, dat de Markiezin een togtje naar het land voorhad, en dat de Barones d'autaine en Mijnheer de.....de invitatie-kaartjes uitdeelden. Ieder wilde daar bij zijn; men begreep, dat het tooneel van den avond zoude ontraadseld worden, en elk wilde het einde zien.

De élégante wereld stroomde dus toe op het bepaalde uur van den togt.

Oogverblindend schitterde het rijke vernis der rijtuigen en het pleet en zilver der assen, en het glanzige haar der moedige paarden, en de blinkende zijde der vrouwen-kleedingen, en hare heldere oogen en hare zuivere edelgesteenten, in de krachtige Julij-zon. Het scheen een jubelfeest der menschen, waarbij de Natuur juichte. De berline der Markiezin, meer comfortable dan de draagstoel van eenen abbé uit de 17^de eeuw, opende

[p. 383]

den trein. Haar geneesheer, de Baron de breteuil en de voorname Heer waren bij haar. Dan volgde zephirine's ligte bevallige calèche, met de pracht harer livereijen en paarden. En de arme man, die eens, met eenen zoo somberen blik, naar dien aanmatigenden glans had opgezien, zat tegenover haar. Slechts teekenden nu zijne trekken meer onrust, en pijnlijker was zijn glimlach, en dieper boog zich zijn hoofd. Hij gevoelde zich minder rein. Hij had minder trots. Hij dacht na over de zonderlinge lotswending, die hem in dit zelfde rijtuig geplaatst had, waarvan vroeger de koetsier met zoo veel verachting op hem had nedergezien. Het ergerde hem, dat hij niet onbezoedeld was gebleven van de smetten der maatschappij. Hij had der leugen en het bedrog de hand geleend. Voortaan mogt hij het hoofd niet meer opheffen tegen de ondeugd, wier medepligtige hij geworden scheen. Eene enkele gedachte hield hem nog staande. Deze toegevendheid was de laatste, welke van hem zou gevergd worden. Voortaan zoude hij weder zich zelven behooren, al moest hij ook dat gansche kaartenhuis van die gedroomde fortuin in duigen schoppen, om met zijne gade van lagen handenarbeid te leven.

Zoodanige overwegingen maakten hem juist niet spraakzaam. De Barones moest zich dus tevreden houden met henri's aardigheden over hetgeen hij hunne pelgrimaadje naar het Eldorado noemde, waarvan Mevrouw de caumartin de Columbus zijn zoude. Het was toch geen onbekend oord, waarheen zij hen voerde. Ieder kende haar bekoorlijk landhuis in de nabijheid van St. Cloud, dat zij nimmer bewoonde, en toen men eene

[p. 384]

wit gepleisterde facade heenschijnen zag door het donker geboomte, was de l'hôpital misschien de éénige, die niet wist, dat men het doel naderde. Men reed de zacht opwaarts hellende laan in. Talrijke bedienden liepen toe, en maakten zich meester van de rijtuigen, die men verliet. Mevrouw de caumartin, door Mijnheer de.....ondersteund, ging hare gasten vóór, naar een breed terras, waar men, op het zachte grastapijt, bijna iedere bloemsoort der vier werelddeelen, in sierlijke vazen, vertegenwoordigd zag. Zephirine nam den arm van julius. De anderen volgden. Bij het cerste gedruisch der aankomenden had zich de breede glazen deur der koele vestibule geopend, en eene jonge vrouw vertoonde zich op den dorpel als vriendelijke godesse der herbergzaamheid. Op éénmaal klonk er een snelle uitroep, julius rukt zich los van zephirine, en ijlde toe op die jeugdige vrouw, en zonk in de armen zijner loïse!

‘Daar is weder mijn spelbreker,’ sprak Mevrouw de caumartin, ‘hij kan niet eens wachten tot ik hem voorstel. En nu, mijne Dames! gij hadt misschien een landelijk feest verwacht; vergeef het mij, zoo ik u niets anders schenk dan het laatste bedrijf van een blijspel. Men had Mijnheer de l'hôpital zijne gade ontschaakt, opdat hij zich vrijer in onzen kring zoude kunnen bewegen. De toovergodin van zijn leven geeft hem haar thans in een bloemenpaleis terug. Het is zeker, dat hij veel heeft gemord, en van zijne onderwerping zaagt gij een staaltje in mijn salon; ook zoude de beproeving nog niet geëindigd zijn, zoo niet de Barones d'autaine en Mijnheer de.....mijne tooverroede gezegend hadden.’

[p. 385]

‘Om u dit duidelijk te maken (dus wendde zich Mijnheer de.....tot julius, die, met zijne loïse aan de hand, bijna niet luisterde,) ‘neem ik de vrijheid, van mij zelven te spreken. Voor eenige dagen werd ik benoemd tot gezant aan het B....sche Hof; men liet mij de keuze van eenen eersten Secretaris. Reeds lang hoorde ik overal uwe verdienste roemen, en de Barones betreurde het bijzonder, dat uwe talenten ongebruikt bleven. Natuurlijk viel mijne eerste gedachte op u; dan, er was ééne zwarigheid, gij waart niet gehuwd, en bij de stemming van het Hof, waarheen wij vertrekken, voegt beter een gevestigd man, dan een jonge salonheld. Toen had de Barones de goedheid, mij in te lichten, en ik twijfel niet, Mijnheer! of gij zult de plaats willen innemen, die u toekomt.’

Julius stond als verplet onder de overmaat van zijn geluk. Twee groote tranen in zijn oog maakten zijne stomme buiging en zijne stamelende woorden goed; zijne loïse zonk voor hem aan de voeten van den gezant, aan die van zéphirine, en in de armen van Mevrouw de caumartin. - ‘Ik breng u meer gasten dan ik u beloofd had,’ zeide haar deze; ‘maar ik weet, dat er welkome onder zijn.’

Wij kunnen niet meer iederen uitroep, iedere verwondering, iedere dankbaarheid afmalen. Julius, aan de voeten van Mevrouw de caumartin, vergeefs zoekende naar woorden van dank; julius in de armen zijner blinde moeder, door den Baron en mina voortgeleid; de groepen van juichende gasten; de hooge blos, op de wangen der deugdzame vrouwen; de blinkende traan in het oog der lieve meisjes, de welwil-

[p. 386]

lende glimlach op het gelaat der mannen: ziedaar de hoofdtrekken van een tooneel, dat verder werd afgespeeld in de ruime gezelschapszaal; en dan dat edele woord van den Baron, die henri toevoegde, nadat hij gezegd had: - ‘Als ik nu terug denk aan het Bois de Bologne, dan heeft toch de luim eener schoone vrouw dat alles gedaan.’ - ‘De luim eener vrouw! Jonge man! misken dan toch niet altijd de hand der Voorzienigheid!’

En bij het terugkeeren naar Parijs zeide een der gasten: ‘Als de Markiezin van haren divan oprijst, dan is het om wèl te doen;’ en een ander voegde er bij: ‘Men vermaakt zich niet zóó in het Théâtre-Français als bij de blijspelen van Mevrouw de caumartin!’ - ‘Was er voor elken de l'hôpital slechts een Baron de breteuil!’ zuchtte de geneesheer.

En die korte woorden verschoonen den lezer van mijne toepassing: hij vinde die zelf uit, en make zelf zijne besluiten op; zoo het mogelijk konde zijn, dat er in mijne flaauwe schetsen iets gevonden werd, dat anderen te denken gaf.

1837.