Des wereldts proef-steen ofte de ydelheydt door de waerheyd beschuldight ende overtuyght van valsheydt
(1643)–Anton van Bourgoingne, Petrus Gheschier–
Auteursrechtvrij
[pagina 203]
| |
Waerheydt.
| |
[pagina 204]
| |
VVaerheydt.
'T Beeldt dat ieder siet voor ooghen,
Kan ons openbaer vertooghen,
VVat dat onse VVaerheydt houdt
Van een Huys hoogh-op-gheboudt.
Siet van buyten en van binnen
'T huys hier afghebeeldt met sinnen;
Gaet en staet hier met ghemack
Oock tot boven op het dack:
Siet, en wilt op alles letten,
Soo op camers als saletten;
Siet oock al wat datter is
In een groote vanghenis:
Ghy sult met de VVaerheydt spreken,
Dat dit Huys heeft veel ghebreken,
En van camers is vermaert,
Maer veel drucks en droefheydt baert.
VVant die daer zijn ingheseten,
Niet dan broodt van tranen eten,
En ghedurigh dagh op dagh
VVachten hunnen lesten slagh.
Dit is't dat wy moeten leeren
Van de Huysen van de Heeren,
Die seer wijdt zijn en seer groot,
Naer noyt vry van grooter noot.
| |
[pagina 205]
| |
By de lieden van vermoghen
Staet het Huys op hooghe boghen,
Ieder steen is naer den eys,
'T schijnt te wesen een paleys.
Maer oft sy daer binnen leven
Sonder tranen, sonder beven,
In den honigh met de Biên.
Sal de VVaerheydt ons bediên.
'T Is wel waer (ick moet dit kennen)
Dat de Princen ruymer rennen
In hun hoogh verheven Hof,
Als den Boer in leem en stof:
Maer dat sy in alle lusten
Dagh en nacht gheluckigh rusten,
En met blijdschap staen en gaen,
Sal my niemant doen verstaen.
'T huys tot in de locht verheuen
Daer de Coninghen in leven,
Dat soo hoogh is en soo wijdt,
Is van hooft-sweir on-bevrijdt:
Afgunst, haet, en nijdt, en sorghen
Zijnder heymelijck verborghen,
En veel ander swaer verdriet,
Datmen buyten niet en siet.
Hoe gheluckigh zijn de menschen,
Die gheen groot bevangh en wenschen,
| |
[pagina 206]
| |
En oodmoedigh in de Steên,
Met een hutte zijn te vreên;
En een kleyne wooningh kiesen
Slecht ghemaeckt van droeghe biesen,
Laetende den Marber-steen
Aen d'hooghmoedigheyt ghemeen.
VVant het Marber glat ghevreven
Heeft noyt droefheydt uyt-ghedreven,
Noch oock in den lesten noodt
Vyt-ghejaeght de bitter doodt.
Tullius kan dit besluyten,
En Tarquinius oock uyten,
Die te samen in't Paleys
Moesten doen de laetste reys.
VVat sal ick van Caesar spreken
In den vollen Raedt door-steken?
VVat van Nero bringhen voort,
Die sy-selven hier vermoort?
VVant hy van den angst bevochten,
En vervolght van sijne tochten,
Nam sy-selven 'tleven af,
En een groot huys wierdt sijn graf.
Nochtans had hy sulck-een woningh
Als oyt Prins of maghtigh Coningh.
Hoort eens wat een huys hy had
In sijn Keyserlijcke Stadt:
| |
[pagina 207]
| |
Soo de Schrijvers achter-laeten,
'T hadde sijn begrijp, sijn straeten,
En sijn mueren al-te-mael
Op pilaeren van metael.
VVaer sich iemant henen wende,
Hy sagh dat hy niet en kende;
'T was al om soo opgheboudt,
Dat het scheen van enckel goudt.
In dit Huys was te bemercken
Eenen hof met duysent percken,
Soo betuynt met vruchtbaer rijs,
Dat het scheen een Paradijs.
Hier ded' 't water met sijn springhen
Voghels sonder leven singhen
In een luyster-rijcke zael
Net ghevrocht van sijn korael.
Selfs daer was een huys te vinden
Voor de dogghen ende winden,
En waeranden voor de jacht
Vol van conste, vol van pracht.
Om te corten u verlanghen,
Een wordt sal het al bevanghen:
Dit Huys was soo wijdt ghebrocht,
Dat het schier de Stadt om-vlocht.
Maer al wast soo opghesteken,
En met spijt van 'tvolck bekeken,
| |
[pagina 208]
| |
VVas het van allenden bloot,
En bewaert van slagh oft stoot?
Neen't, 't was als de vanghenissen
Daer de Sienders over missen,
Die niet merckende den kau
Maer en spreken van 't ghebau.
Daer en is gheen Hof te vinden
Onghemoeyt van dese winden,
Droefheyt, sorghen, druck, ghevaer,
Nemen groote Hoven waer.
Alle schoon verheven huysen
Sleypen met haer duysent ruysen;
Daer is altijt ongherief,
Angsten, costen, twist, of dief.
VVy en konnen niet bewaeren
Soo veel camers van ghevaeren,
'Tgaeter dickwils sede slecht
Met het meysen en den knecht.
Schoonen huysraet brenght veel pijnen,
Die met hem ghestaegh verschijnen;
Huysraet als hy hooghe wast
Gaet een onghepaeyden last:
Nu soo moet-men camers vrijuen,
Dan de spinnen daer uyt drijven,
Dan de vloeren vaghen of
Van het menighvuldigh stof:
| |
[pagina 209]
| |
Nu de motten, nu de muysen
Vyt de koffers doen verhuysen;
Hier een venster, daer een glas,
Maken dat ghebroken was:
Nu op deur', en kelders passen,
Dan bemoste stucken wassen;
Dan eens tellen met goe' moet
Al den huys-raet, al het goet.
Somma Vanghenissens sorghen
Zijn in grooten blauw verborghen;
Grooten bauw knaeght dagh en nacht,
En verkranckt al stil u macht.
Meyndt ghy dan seer groot te wesen,
Als u woonsté wordt ghepresen,
En van al de hof-sche lien
Groot gheacht wordt en besien?
Neen, het is bedrogh der sinnen,
Sorghe voor vermaeck te minnen;
Treffelijck verheven Huys,
Vanghenisse, sorgh', en Cruys.
|
|
