Zijn jullie inmiddels weer opgeknapt, na de olijfolie-stoornissen? Dergelijke dingen begeleiden mij op een reis minstens gedurende twee dagen; ook ditmaal. Wij hadden overigens in Hilterfingen geen bijzonder goed weer; een prachtige kamer, met een balcon boven het meer, maakte veel goed, maar het was toch niet je dat. Na Sils-Maria zijn, denk ik, de Zwitsersche schoonheden altijd perse minder. Die verrukkelijke hooge lucht, het schiereiland Chasté: daar woog het Thunermeer niet tegen op. Zoo was het, landschappelijk gesproken, een beetje een provinciale reis; waar natuurlijk ook weer goede kanten aan zijn. Een volgend jaar gaan we zeker of naar Spanje, of naar Italië, of naar IJsland. Als er tenminste eenig geld voor disponibel is. Ik sprak vandaag met het ondier de Lang over mijn vaste aanstelling, die inderdaad komt; maar onze superieur gaf toch het verlangen te kennen, dat ik wat ‘sentimenteeler’ zou schrijven (‘zoo nu en dan eens’!!); er waren volgens hem nog dames, die Borel heftig beweenden. Wat zich hooren laat. Ik zit nu lang op de krant, want Hein is met vacantie; nu knap ik het alledagschwerk op. Je hebt er geen idee van, hoe intens bête dat is! Krantjes lezen, kletspraatjes vertalen, kopjes maken; hoe Hein dat nu al dertig jaar heeft volgehouden, begrijp ik niet, of liever: ik begrijp het wel, maar zou het zelf niet overleven. - Gans heeft totnogtoe twee brieven gepresteerd, waarvan de eerste (over de Duitsche emiganten) al geplaatst is. Die was uitstekend; hij heeft aanmerkelijk aan stylistische vaardigheid gewonnen sedert zijn polemiek met jou in Forum.
Ik heb me door Gans de werken van Marx laten verschaffen en in de vacantie diens voornaamste dingen over het historischmaterialisme gelezen. Verrukt ben ik er niet over. Met al zijn slimheid, scherpte en vuur is Marx m.i. een tweederangsman, wat de theorie betreft; eenzelfde soort geest als Freud. Mutatis mutandis had mijn Nietzsche contra Freud ook N. contra Marx kunnen heeten. Zijn polemiek met Stirner b.v. is vrij faciel, en allerminst overtuigend, nogal plebejisch ook. Hij schijnt aan dezen heer stevig het land te hebben gehad. In het Communistisch Manifest van '47 staat eigenlijk alles, wat Marx te vertel-
Auteursrechtelijk beschermd
