Briefwisseling 1930-1940. Deel 3

[p. 279]

838. M. ter Braak aan E. du Perron
Den Haag, 2 Aug. '35

aant.

Beste Eddy Je nieuwsgierigheid kan ik begrijpen; mijn kaart behelsde een tartend minimum. De vergadering van Forum heeft zich ongeveer als volgt afgewikkeld:

Vic begon met een zeer schitterende ‘verklaring’. Hij had zich solidair met mij willen verklaren inzake Virginia als ik in Jan. was afgetreden en toch medewerker was gebleven. Nu hem echter uit mijn mededeelingen gebleken was, dat jij en Greshoff op mijn gedragslijn pressie hadden uitgeoefend, zou hij even positief tegen opname van Virginia stemmen, want hij verdomde het zich de wet te laten voorschrijven door du Perron. Hij verzocht mij jou dat te willen naeedeelen, om vooral duidelijk te laten uitkomen, dat hij niet de Vlamingen verdedigt, maar alleen op grond van die ‘pressie’ zoo stemt. Hij neemt mij kwalijk, dat ik me heb uitgelaten tegenover jullie over een strikt redactioneele quaestie eer nog de beslissing was gevallen. Ik heb daartegen aangevoerd, dat hij een formalist was en dat ik me zelfs verplicht achtte om ‘ruggespraak te houden’ met de menschen, die ik voor alles in Forum vertegenvoordig; maar dat is volgens hem ongeoorloofd. Bovendien antwoordde hij op mijn verklaring, dat ik aan een Forum zonder Du Perron en Greshoff geen waarde meer hechtte, dat ik die waarde overdreef en dat het voor zijn gevoel zonder jullie ook wel zou gaan. Je begrijpt, dat door deze schrandere tirade mijn besluit nog steviger werd gefundeerd.

Toen dus de vraag: Virginia plaatsen of niet? aan de orde kwam, stemde hij tegen plaatsing. Vestdijk en ik voor. Daarna stelde Vic zijn mandaat ter beschikking, vooral ook, omdat ik hem in de quaestie Slauerhoff niet voldoende begrepen en ondersteund had; deze stemming gaf dus alleen den doorslag, want hij was toch al van plan geweest in geen geval meer met mij redactioneel samen te werken. Hij zou aangebleven zijn als ik was afgetreden en vond dus nu, dat ik moreel verplicht was te blijven, als het tijdschrift niet zou springen.

Nu is dus de situatie zoo: òf er moet in 1936 een Forum verschij-

[p. 280]

nen onder Ned. redactie van Vestdijk, Marsman en mij, òf Forum moet verdwijnen. Het laatste wordt waarschijnlijk, aangezien de Vlamingen nu stellig en bloc zullen aftreden en de kans op een andere Vl. redactie uitgesloten wordt geacht. Immers de heeren schijnen al overleg te hebben gepleegd over een eigen Vlaamsch tijdschrift, en daarmee zou Forum nooit kunnen concurreeren, volgens Zijlstra. Het aantal Ned. abonné's is sedert 1933 niet toegenomen en is onvoldoende om een behoorlijk tijdschrift te onderhouden. Wel schijnt Zijlstra in ieder geval iets te willen houden, b.v. een driemaandelijksche publicatie of iets dergelijks. Maar dit is alles onzeker, aangezien nu eerst het antwoord van de Vlamingen dient te worden afgewacht. Dat kan nog wel even duren, aangezien zij met vacantie zijn. - Mijn neiging om, zelfs met Marsman en Vestdijk, redacteur te blijven, is daarbij miniem. Ik heb zoo genoeg van het redacteur spelen, dat ik tegen herhaling in welken vorm ook ernstig op zie. Dat over Forum. Wat het initiatief van de Cul betreft, er zal een congres worden gehouden (in Oct.) met als inzet de ‘intelligentia’. De bedoeling is, daarbij toch een soort alliantie voor een paar dagen tot stand te brengen van Huizinga tot ter Braak. Daarom zal Rümke de onderhandelingen met Huizinga leiden, die door mij immers ‘geprikkeld’ wordt; is Huizinga bereid om een eerste rede te houden, dan volgt de rest vanzelf. Romein wordt gevraagd voor de communisten; hij is daar zeker geknipt voor. In het comité zullen alleen onpolitieke, of tenminste onpartijpolitieke figuren zitten: professoren, philosophen, doktoren en schrijvers. Ik heb voorgesteld, dat jij en ik op den achtergrond blijven tot het comité bij elkaar is, want wij ‘prikkelen’ maar. Op het congres zelf (waarvoor ook op jouw aanwezigheid wordt gehoopt) kunnen wij natuurlijk zooveel ‘prikkelen’ als we willen.

Het plan lijkt allerminst gek, maar voor het zoo universeel mogelijk welslagen hangt waarachtig weer veel van dien merkwaardigen Huizinga af! Als hij toezegt, is er voor bepaalde intellectueelen een garantie voor ‘ook het hunne’. Hij was helaas tot 10 Aug. wegens vacantie niet te bereiken.

[p. 281]

Wij zijn van plan 15 Aug. naar Sestri te gaan, daar tot ±31 Aug. te blijven en dan nog één week, die ons rest, te besteden aan Ravenna en Venetië of (als dat te duur wordt) Provence. - Gans is nog niet weg, maar zoekt naar geld voor zijn reis, en daarvoor heeft hij correspondentie van kranten noodig.

Verder is er weinig nieuvs. Ik kreeg vanmorgen een langen brief van Huizinga, die Politicus zander Partij gelezen heeft en daar nu (voor een hoogleeraar) heel sympathiek op reageert; maar toch vindt hij het boek een teeken van verdwazing. Ik zal je dien brief opzenden ter lezing, als ik hem beantwoord heb; hij is de moeite waard, als bewijs voor de hardnekkigheid en eerlijkheid van de ‘geestelijke’ menschen, op hun eerste gezicht. -Truida is eergisteren gehuwd met Virginius, waarom is nog niet geheel duidelijk. Ik bedoel wat de Burgerlijke Stand betreft, want die schept maar sociale verplichtingen, waaraan Virginius niet kan voldoen. Het wordt dus steuntrekken.

Tot nader alweer! Waar ga je (jullie) heen? En wat gebeurt er met je Nederlandsche reis? Ik zou je graag hier zien, na al die briefwisseling over Virginia.

Hart. gr. 2 × 2, en een hand van je

Menno

Toevallig ook Binnendijk weer eens gesproken. Ik blijf mijn in laatste instantie vriendschappelijk oordeel over hem handhaven. Je moet hem, ondanks je ‘integrale’ afwijzing, toch eens spreken en desnoods sterk uitschelden.