Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Groot lied-boeck (1975-1983)

Informatie terzijde

Titelpagina van Groot lied-boeck
Afbeelding van Groot lied-boeckToon afbeelding van titelpagina van Groot lied-boeck

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (13.95 MB)

XML (3.28 MB)

tekstbestand






Editeurs

A.A. Keersmaekers

F.H. Matter

Garmt Stuiveling

C.F.P. Stutterheim

P.J.J. van Thiel

F. Veenstra

C.A. Zaalberg



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Groot lied-boeck

(1975-1983)–G.A. Bredero–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 598]
[p. 598]


illustratie
In 1622 blz. 46. Pentekening en tekst zijn geplaatst in de lengte van de bladzijde, dus haaks op de tekst van blz. 47. Dezelfde tekening komt ook voor bij Lied CLXVII, maar met een ander onderschrift (zie blz. 532).


 
Swaen-Ridder, geyl, en blindt, ghy moet van hier vertrecken,Ga naar voetnoot1
 
Hier hebdy niet te doen, want dit geliefde PaerGa naar voetnoot2
 
Dat heeft die goede God met wijfheydt gaan verwecken,Ga naar voetnoot3
 
En met zyn Liefde voort vereenight met melkaer.Ga naar voetnoot4
[pagina 599]
[p. 599]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

CXC Bruylofts-Dicht
Ter Eeren Pieter Benoyt, en Anna de Marees

 
De God de Bruylofts-God, niet de Poëtsche Hymen,Ga naar voetnoot1
 
Aenroep ick met gesmeeck, dat hy my leere rymen
 
De dingen diemen mach, en diemen kan verstaen,
 
Die boven het vernuft der menschen niet en gaen.Ga naar voetnoot4
5[regelnummer]
U meen ick groote God! by wiens al-wyse GodheytGa naar voetnoot5
 
Het menschelijcke breyn niet is dan pure zotheyt:
 
U meen ick groote God! die alle wesen sachGa naar voetnoot7
 
Wanneer 't noch in een klomp, en sonder wesen lach,Ga naar voetnoot8
 
U meen ick groote God! die nae u welbehagen
10[regelnummer]
De wereld en den Al gemaeckt hebt in ses dagen,Ga naar voetnoot10
 
Die met u wijsheyt hebt voorsichtelijck voorsien,Ga naar voetnoot11
 
Dat sonder orden hier geen goed en kan geschien,Ga naar voetnoot12
 
Die in het Paradijs de Goddelijcke wetten
 
Des houwelijcken stants voordachtigh inne setten.Ga naar voetnoot14
15[regelnummer]
Wet-gever vande Echt! ghy Vader vande Trouw,
 
Ghy die de zielen smelt in een van man en vrouw,
 
Kleynst selven mijn verstant, en doet my so wel dichtenGa naar voetnoot17
 
Dat ick een ander mach verheugen ende stichten.
 
Wat waant ghy Bruydegom, dat ghy door u besluyt
20[regelnummer]
Dees dingen hebt gebrocht also geluckigh uyt?Ga naar voetnoot20
[pagina 600]
[p. 600]
 
So dooldy al te seer. Al 't goedt dat wy belevenGa naar voetnoot21
 
Dat wert ons door Gods kracht van boven in gegeven:Ga naar voetnoot22
 
Daar komtet ons van daan, dies sy hem lof en eer,Ga naar voetnoot23
 
De neyging tot u Lief die quam u vanden Heer
25[regelnummer]
Des hoogen Hemelrijx, die onse sinn'lijckheydenGa naar voetnoot25
 
Na zijnen wille weet bequamelijck te leyden,Ga naar voetnoot26
 
En voertse door zijn macht tot sulcken goeden endt
 
Als zijne goedigheydt voor 't salighste bekent.Ga naar voetnoot28
 
De Liefde die u borst so menighmaal deed' blaken,
30[regelnummer]
Om met gewenschte lust by u Ioffrouw te raken,Ga naar voetnoot30
 
Die quam niet door u selfs, maar door het wel beleytGa naar voetnoot31
 
Des eeuw'gen Opper-Voogds wijse voorsienigheydt.Ga naar voetnoot32
 
O Goddelijcke kracht! die d'alderbeste sinnen
 
En zielen dwingt, en dringt zijn Egae te beminnen,Ga naar voetnoot34
35[regelnummer]
O wonderlijcke tocht des herten! hoe beroertGa naar voetnoot35
 
Hebt ghy den Bruydegom, vaack van zijn selfs vervoert?Ga naar voetnoot36
 
En scheen meer in zijn Bruydt als in zijn selfs te leven,Ga naar voetnoot37
 
Mits hy zijn selfs an haar had over gantsch gegeven.Ga naar voetnoot38
 
Hoe dickwils heb ick u sien spreken inde geest,
40[regelnummer]
Mijn waarde Anna! Lief! ick Ben noyt so geweest,Ga naar voetnoot40
 
Gelijcken als ick ben, ick ben ick weet niet hoe!Ga naar voetnoot41
 
Ick weet niet hoe ick leef, noch wat ick denck of doe.
 
Als ick my vind alleen, soo dwarlen mijn gedachten,Ga naar voetnoot43
 
En als ick by u ben soo voel ick mijn verkrachtenGa naar voetnoot44
45[regelnummer]
Van onbegrijp'lijck goed, ick weet niet wat my schort.Ga naar voetnoot45
 
Maer dese hevicheyt die wert ons ingestort;Ga naar voetnoot46
[pagina 601]
[p. 601]
 
Want onse zieltjens die dus snacken nae den ander,
 
Die zijn in eeuwicheyt vereenight an malkander,
 
En als sy ellick aer nu inden vleesche sien,Ga naar voetnoot49
50[regelnummer]
Soo moeten sy haer dienst goet-gunstich aane bien,Ga naar voetnoot50
 
Vernieuwende de jonst die soo langh scheen verloren,Ga naar voetnoot51
 
Die haer beginsel nam al eer sy zijn geboren:Ga naar voetnoot52
 
Bewegelijcke treck, verborgen in 't gemoet,Ga naar voetnoot53
 
En die hem openbaert ten aensicht in het bloet,Ga naar voetnoot54
55[regelnummer]
Met tockelingh in 't hert, met kort en hallif brekenGa naar voetnoot55
 
Van reden, diemen waent en niet geheel kan spreken,Ga naar voetnoot56
 
Met suchten ondermenght, met sinnen gantsch verstroyt,Ga naar voetnoot57
 
Dat weet ghy selven best Heer Bruydegom Benoyt.
 
En ghy oock waerde Bruyd, door 't sonderlingh bewegen,Ga naar voetnoot59
60[regelnummer]
Der zielen wel vereent, die als sy kennis kregenGa naar voetnoot60
 
Verliefden op melkaer, met stomme t'samen-spraeck,Ga naar voetnoot61
 
Met woorden sonder klanck, 't is wel een vreemde saeck,
 
Wanneer als ons de mont door schaemte wert geloken,Ga naar voetnoot63
 
Soo werter inden geest in 't heymelijck gesproken,
65[regelnummer]
De Tael-man van ons hert, en van ons sinlijckheyt,Ga naar voetnoot65
 
Sijn meeningh met het oogh, en met gedachten seyt:Ga naar voetnoot66
 
O goedige Natuur! o Schepper aller dingen!Ga naar voetnoot67
 
Hoe weet ghy s'menschen doen na u besteck te dringen?Ga naar voetnoot68
 
De Bruydegom die soo veel landen heeft gesien,
70[regelnummer]
En die gehandelt heeft met soo veel vrome lien,Ga naar voetnoot70
[pagina 602]
[p. 602]
 
Die moest hier t' Amsterdam zijn waerde Anna trouwen,Ga naar voetnoot71
 
Die hem den Hemel heeft gejont, en uytgehouwen.Ga naar voetnoot72
 
De vaderlijcke Stad, noch trecken van het bloet,Ga naar voetnoot73
 
En hebben soo geen kracht als ghy, o Dochter! doet,Ga naar voetnoot74
75[regelnummer]
Die met een soet gesicht u Bruydgoms hert kond winnen,
 
En met u kloecke Geest vermeesteren zijn sinnen,
 
Wanneer u lieve mond haer Lipjes open doet,Ga naar voetnoot77
 
Een kusjen acht hy meer als al des Werelds goet,
 
Nu is de blyde tijd, o Bruydegom gekomen,
80[regelnummer]
Siet daer de brave Bruyt, van deughden uytgenomen,Ga naar voetnoot80
 
Die met de goude kroon van hare kuysheyt bralt,Ga naar voetnoot81
 
Siet daer de gene die u ziele wel bevalt.
 
Sy sit vast en bedenckt, met hoe veel soetichedenGa naar voetnoot83
 
Sy u vergelden sal in alle Eerbaerheden
85[regelnummer]
De jonst die ghy haer draeght, gaet aen, gaet t'samen voort,
 
En schickt u nae de tijd gelijck als dat behoort,Ga naar voetnoot86
 
't Is langh genoegh gewacht, geweygert, en onschuldicht,Ga naar voetnoot87
 
Gaet vollicht Godes woort: Wast en vermenighfuldicht.Ga naar voetnoot88
 
God geeft dat ghy na wensch u tijd passeren meucht,Ga naar voetnoot89
90[regelnummer]
En aen u kinders niet en siet dan alle vreucht.
 
En dat ghy Liefd, en Vre meucht hebben al u leven,
 
Met al het wenschbaer goed dat God de Heer kan geven:
 
Dit wenschen wy al t'saem met eenen blije geest,
 
En singen tot getuygh dit Lietje vande Feest:Ga naar voetnoot94
voetnoot1
Swaen-Ridder: kennelijk Cupido, die in de Renaissance als blind werd voorgesteld.
voetnoot2
niet: niets.
voetnoot3
gaan verwecken: in het leven geroepen.
voetnoot4
voort: daarop, voorts.
[tekstkritische noot]CXC
In 1622 blz. 47-50. In vs. 1 het eerste woord in romein kap. met grote sierletter D. In de vzn. 1, 5, 7 enz. enige woorden in romein. Het huwelijk van het bruidspaar Benoyt vond plaats op 9 januari 1618; van het Bruylofts-Dicht en het bijbehorende Feest-Liedeken is ook een gelegenheidsdruk bewaard gebleven; unicum KB 's-Gravenhage; zie Memoriaal van Bredero, blz. 162.
24 neyging in 1622: neyning - 50 moeten sy in 1622: moetens y
voetnoot1
Poëtsche: heidense, door dichters aangeroepen; Hymen: in de griekse mythologie de god van het huwelijk.
voetnoot4
vernuft: begrip.
voetnoot5
meen: bedoel.
voetnoot7
alle wesen: ieder schepsel.
voetnoot8
sonder wesen: zonder leven.
voetnoot10
De wereld ende Al: het heelal.
voetnoot11
voorsichtelijck voorsien: van tevoren gezien.
voetnoot12
orden: orde, wetten.
voetnoot14
voordachtigh: voorzienig; inne setten: hebt ingesteld.
voetnoot17
Kleynst: zuiver, reinig; selven: zelf.
voetnoot20
gebrocht... uyt: tot stand gebracht.
voetnoot21
So: dan; dooldy: dwaalt gij; beleven: ervaren, ondervinden.
voetnoot22
wert: wordt.
voetnoot23
dies: daarom.
voetnoot25
sinn'lijckheyden: neigingen, aandoeningen.
voetnoot26
bequamelijck: gepast.
voetnoot28
voor: als; bekent: erkent, acht.
voetnoot30
gewenschte: aangename.
voetnoot31
het wel beleyt: de juiste bestiering.
voetnoot32
Des: eig. een dubbele genitief.
voetnoot34
dringt: noopt.
voetnoot35
tocht des herten: hartstocht; hoe beroert enz.: tot welk een bewogen gemoedsgesteldheid.
voetnoot36
van zijn zelfs ontvoert: aan zichzelf onttogen.
voetnoot37
En scheen: en deze scheen, nl. de bruidegom.
voetnoot38
Mits: doordat.
voetnoot40
ick Ben noyt: ik ben nooit, met woordspeling op de naam.
voetnoot41
Gelijcken als ick ben: als ik nu ben.
voetnoot43
my vind alleen: alleen ben.
voetnoot44
mijn: mij; verkrachten: overweldigen.
voetnoot45
onbegrijp'lijck: ondoorgrondelijk; schort: scheelt, ontbreekt.
voetnoot46
hevicheyt: heftige aandoening.
voetnoot49
ellick aer: elkander; inden vleesche: in een mens belichaamd.
voetnoot50
haer: hun.
voetnoot51
Vernieuwende: opnieuw voelende; jonst: liefde.
voetnoot52
haer beginsel nam: haar oorsprong had.
voetnoot53
Bewegelijcke treck: aandoening.
voetnoot54
hem: zich; ten aensicht in het bloet: in de gelaatskleur.
voetnoot55
tockelingh: hartkloppingen.
voetnoot56
reden: woorden; waent: denkt.
voetnoot57
sinnen: geest.
voetnoot59
sonderlingh: wonderlijk.
voetnoot60
wel: goed; als sy,kennis kregen: toen zij elkaar leerden kennen.
voetnoot61
stomme t'samen-spraeck: woordeloos gesprek.
voetnoot63
Wanneer als: wanneer; dubbele vorm; wert geloken: wordt gesloten.
voetnoot65
Tael-man: tolk; sinlijckheyt: neiging.
voetnoot66
meeningh: bedoeling.
voetnoot67
goedige: milde.
voetnoot68
na u besteck: volgens uw plan; dringen: stuwen; het vraagteken heeft, zoals vaak, de waarde van een uitroepteken.
voetnoot70
vrome: eerlijke, deugdzame.
voetnoot71
waerde: uitnemende.
voetnoot72
uytgehouwen: bewaard.
voetnoot73
vaderlijcke Stad: nl. Antwerpen; bloet: familie.
voetnoot74
Dochter: meisje; doet: hebt.
voetnoot77
haer: z'n; verwijst naar mond.
voetnoot80
uytgenomen: uitnemend.
voetnoot81
bralt: praalt, pronkt.
voetnoot83
sit vast en bedenckt: zit te bedenken.
voetnoot86
schickt u nae: gedraag u volgens.
voetnoot87
onschuldicht: excuus gemaakt.
voetnoot88
Godes woort: Genesis IX:1.
voetnoot89
geeft: geve het; tijd: levenstijd.
voetnoot94
tot getuygh; ten bewijze daarvan; Lietje van de Feest: feestliedje.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken